AANDOENINGEN CENTRAAL ZENUWSTELSEL Flashcards
Bespreek het voorkomen van listeriose.
Komt voor bij rund en bij meeste andere zoogdieren Komt voor bij de mens (zoönose) => niet alle listeriose infecties bij de mens zijn afkomstig van dieren Komt voor bij vogels => geeft vnl septicemie
Listeriose bij het rund wordt veroorzaakt door listeria monocytogenes. Wat weet je over deze bacterie?
- Grampositief
- Kort staafje
- Facultatief symbiotisch
- Facultatief intracellulair
- Vaak voorkomende voedselcontaminant in voedsel voor de mens
- Kan makkelijk gekweekt w
- Weinig eisen naar pH toe => 5-9
- Weinig eisen naar T toe => psychotolerante bacterie * Kan in sterke mate vermeerderen in kuilvoeder met te hoge pH
Listeria kan in sterke mate vermeerderen in kuil met te hoge pH (slechte kuil). Dat is een vd redenen waarom je geen beschimmeld kuilvoeder mag geven. Welke andere reden ken je waarom je geen beschimmeld kuilvoeder mag geven aan runderen?
1) Als toevallig listeria zit in beschimmelde kuil kan listeria vermeerderen door de te hoge pH id kuil veroorzaakt door de schimmels
2) Schimmel zelf kan abortus veroorzaken
3) Sporen van clostridium botulinum type B in beschimmelde kuil => door pH verhoging door de schimmels kan c botulinum vermeerderen => vorming exotoxines => verlamming, CZS stoornissen,..
Bespreek de pathogenese van listeriose bij het rund.
Listeria monocytogenese wordt opgenomen: * ofwel oraal via kuilvoeder * ofwel via inhalatie door opdwarrelend stof waar listeria op zit * ofwel via conjunctiva door opdwarrelend stof waar listeria op zit Na opname gaat kiem vermeerderen thv epitheel & lymfoide weefsel van conjunctiva, muil, farynx en darmen (afhankelijk van waar de kiem opgenomen is) => kiem verspreid zich lateraal over epitheelcellen zonder vrij te komen in het milieu => kiem wordt opgenomen door macrofagen in lymfoid weefsel => listeria vermeerdert intracellulair => macrofaag vormt lange pseudopodiën => laterale spreiding via pseudopodiën => kiem van geinfecteerde naar niet geinfecteerde macrofaag => spreiding in nieuwe macrofaag => vorming pseudopodien => laterale spreiding => etc etc Vaak is listeria infectie subklinisch Oiv predisponerende factoren (hoge infectiedruk, verzwakte GH) kan infectie klinisch worden: * kiem kan spreiden naar craniale zenuwen (vnl bij adulte herkauwers) => aantasting craniale zenuwen => uitvalsverschijnselen Spreiding blijft meestal niet beperkt tot kopzenuwen => kan ook naar formatio reticularis (=> excitatie => gaat snel over tot verminderd bewustzijn), naar grote hersenen (=> dwanghoudingen), naar kleine hersenen (=> coördinatiestoornissen),… * kiem kan spreiden via BB (vnl bij kalfjes) => vanuit BB naar CZS => vanuit BB naar drachtige baarmoeder => abortus of zwak kalf dat snel na geboorte sterft + excretie kiem => vanuit BB naar uier => subklinische mastitis + excretie kiem via melk => kiem in BB => septicemie (bij neonatale dieren of dieren die in utero geinfecteerd w)
Bij listeriose bij het rund kan de kiem verspreiden via de kopzenuwen. Dit zorgt voor uitvalsverschijnselen. Welke zie je als de trigeminus (V) aangetast wordt?
losse onderkaak
Bij listeriose bij het rund kan de kiem verspreiden via de kopzenuwen. Dit zorgt voor uitvalsverschijnselen. Welke zie je als de facialis (VII) aangetast wordt?
afhangend oor afhangend ooglid afhangende lip
Bij listeriose bij het rund kan de kiem verspreiden via de kopzenuwen. Dit zorgt voor uitvalsverschijnselen. Welke zie je als de vestibulocochlearis (VIII) aangetast wordt?
cirkelgang in richting vd aangetaste kopzenuw
Bij listeriose bij het rund kan de kiem verspreiden via de kopzenuwen. Dit zorgt voor uitvalsverschijnselen. Welke zie je als de hypoglossus (XII) aangetast wordt?
eenzijdige tongverlamming
Bespreek de immuniteitsopbouw bij listeriose van het rund.
Listeria monocytogenes = facultatief intracellulair => nadruk ligt op cellulaire immuniteit CELLULAIRE immuniteit Cytotoxische T cellen vallen GH cellen aan waar listeria in zit => kiemen komen vrij uit cellen Productie IFNy door specifieke T lymfocyten die antigen herkennen wnnr het gepresenteerd w => macrofagen w door IFNy geactiveerd => actieve macrofagen ruimen vrij gekomen kiemen op => dieren die zeer sterk reageren ruimen alles op => dieren die minder sterk reageren ruimen niet alles op, kiem zal in dit geval onderdrukt w => beperkt # kiemen overleven in macrofagen die niet voldoende gestimuleerd zijn => zo ontstaan dragers => oppvlakkering mogelijk op moment dat immuniteit vd drager afneemt => kiem begint opnieuw te vermeerderen => uitscheiding HUMORALE IMMUNITEIT (antistoffen) => vooral belangrijk als kiem vrijkomt uit cellen
Bij een rund dat aborteert door listeria zijn er 2 mogelijkheden. Welke?
- recente infectie door opname van een grote hoeveelheid kiemen via bvb slecht kuilvoeder * bij drager die vroeger geinfecteerd geweest is en kiem niet volledig heeft ku elimineren zal kiem beginnen vermeerderen door immunosuppresieve toestand tdns 2e helft vd dracht
Welke letsels zie je bij listeriose bij het rund?
Volwassen runderen met CZS stoornissen => macroscopisch zie je niets, microscopisch zie je perivasculaire cuffing & microabcessen (zeer sterk gelokaliseerd) In geval van septicemie (zie je eerder bij kalfjes) zie je soms necrosehaarden op verschillende organen
Welke stalen kan je nemen voor de diagnose bij listeriose van het rund?
bij CZS stoornissen bij adulte runderen => staal van hersenstam
bij abortus => foetus: maaginhoud of organen OF vaginaal slijm OF vruchtvliezen
bij septicemie => organen
bij subklinische mastitis => melk
Voor bacteriologisch onderzoek in kader van diagnose van listeriose bij het rund moet men vaak aanrijking doen. Waarom?
Listeria gaat vaak heel lokaal vermeerderen in kuilvoeder of in hersenstam => kan zijn dat je staal neemt net naast plek waar kiem zit
als je bacteriologisch onderzoek doet en rechtstreeks ent op agar kan je maar heel klein beetje materiaal enten
aanrijking = vloeibaar milieu => groter stuk hersenstam wordt gesuspendeerd => dan enkele dagen incubatie => overenting op selectieve agar of PCR doen of => veel minder kans op vals- resultaten
Bespreek de prognose & behandeling van een rund met listeriose en CZS stoornissen.
Prognose is afhankelijk van hoe ver ziekte gevorderd is => als dier nog recht kan komen is behandeling de moeite, als dat niet zo is is kans op succesvolle behandeling heel klein
Dier met CZS symptomen afgekeurd in slachthuis
Behandelen met hoge dosis AB => meest aangewezen is peniclline IV toedieninen
Bespreek de prognose & behandeling van een rund dat geaborteerd heeft door listeriose.
Niets doen
Dieren zijn na abortus normaal vruchtbaar
Bespreek de prognose van een kalf met septicemie door listeriose.
Heel slechte prognose
Bespreek de prognose & behandeling van een rund met mastitis door listeriose.
Beste optie is om het dier op te ruimen => afvoer naar slachthuis (worden niet afgekeurd want is subklinische infectie)
waarom? kiem heel moeilijk weg te krijgen uit uier en melk kan infectiebron zijn voor de mens
Listeriose van het rund kan overgaan op de mens. Welke infectiebronnen zijn er voor de mens?
- omgeving
- dieren
*voedsel
=> vlees kan gecontamineerd zijn in slachthuis door dragerdier => door fecale verontreiniging van karkas, maar vooral bij verwerking
=> zuivelproducten (niet gepasteuriseerde kazen) ku gecontamineerd zijn als uier geinfecteerd is
=> groenten ku gecontamineerd zijn (van op veld of door verwerking)
Wat zie je bij de mens als die geinfecteerd geraakt door listeria?
vaak subklinische infectie
bij DA vaak lokale vorm (vrij onschuldig, maar moet je snel behandelen)
=> huidletsels => verdikking op huid die rood is, pijnlijk is en hard voelt en/of pustulaire dermatitis (rode bolletjes op plek waar kiem is binnengetreden) => kan voorkomen in combo met koorts en opzetting regionale LK
=> letsels thv conjunctiva
soms ergere vormen => als kiem door breekt nr BB
=> komt voor bij YOPI groep
=> glandulaire vorm, intra uteriene vorm, CZS stoornissen, orgaanlokalisaties
Botulisme bij het rund wordt veroorzaakt door clostridium botulinum. Wat weet je hierover?
- Grampositief
- Groot, staafvormig
- Anaeroob
- Gevoelig aan penicilline
- Facultatief symbiotisch
- Leven in de darm
- Produceren exotoxines: nl neurotoxines (iwitten met hoog moleculair gewicht)
- Vormt subterminale deformerende sporen die zeer hitteresistent zijn => ku enkel vernietigd w met UHT
Wat kan je vertellen over de exotoxines van clostridium botulinum?
Het zijn NEUROTOXINES
* 7 verschillende toxinotypes (sommige clostridiumstammen vormen meer dan 1 soort toxine)
- alle types he analoge werking => binden op uiteinden van cholinerge zenuwvezels en gaan vrijstelling van acetylcholine tegen => verlamming, eventueel SVS stoornissen
- types zijn antigenisch verschillend
- geen kruisneutralisatie => antistoffen tegen type A werken niet tegen type B of C
- hitte gevoelig => koken is voldoende om toxines kapot te maken
- inactivatie bij zonlicht
- meest stabiel bij pH tussen 3,5 en 6,8
- toxines min of meer diersoortspecifiek
Welk toxinotype komt vooral voor bij botulisme bij honden & katten?
C1