Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Líffræði > 5.3, 5.4, 5.5, 5.6 > Flashcards

5.3, 5.4, 5.5, 5.6 Flashcards

0
Q

Samsetning litninga

A
  • meira en 50% litninga heilkjörnunga er prótín
  • sum prótínna taka þátt í DNA og RNA myndun
  • flest þeirra hafa byggingarlegt hlutverk og kallast histón
  • lítill munur er á histónum á milli tegunda
  • í mannsfrumu eru a.m.k. 2 metrar af DNA
  • DNAinu er pakkað inn í kjarna sem er um 5 míkrómetrar í þvermál
  • histón prótínin taka þátt í pökkun DNAsins
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
0
Q

Histónur

A

Prótín sem litninu er vafið utan um til að búa til litninga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
1
Q

Litni

A

Þegar heilkjarna fruma er ekki að skipta sér er DNA hennar (og tengd prótín) í þráðaflóka sem kallast litni innan kjarna hennar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Litningur

A

Í frumuskiptingu fellist og vefst litnið saman í þéttar einingar > litningur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Þráðhaft

A

Hver litningur er úr 2 systurlitningsþráðum sem haldið er saman í þráðhafti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Þráðhald

A

Þar sem Spóluþræðirnir festast við litningana.

Sitthvoru megin við þráðhaftið

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Einlitna

A

Fruma sem er einlitna hefur einn litning að hverri gerð

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Tvílitna

A

Fruma sem hefur 2 litninga af hverri gerð , einn fra móður og einn fra föður

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Systurlitningar

A

Litningur úr tveimur litningsþráðum sem eru nákvæmlega eins og innihalda sömu DNA röð. Hanga saman a þráðhaftinu í fyrstu en fara svo í sitthvora dótturfrumuna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Samstæðir litningar

A

Litningar sem skrá fyrir sömu genum. Annar fra móður og hinn fra föður

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Geislaskaut og deilikorn

A
  • Geislaskaut stjórnar myndun spólu og í hverju geislaskauti er par af deilikornum.
  • Það skiptir sér seint í Interfasa.
  • Plöntur hafa ekki deilikorn en hafa geislaskaut
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Spóla

A

Hún sér um að litningarnir skiptist jafnt til dótturkjarna.
Hún er úr fjölda þráða sem hver um sig er úr knippi örpípla.
Liggur á milli geislaskautanna.
Þeir toga litningana að skautinu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Frumuskipting

A

Eykur fjölda líkamsfrumna, verður alltaf við vöxt, viðgerð vefja, endurnýjun vefja o.fl. Skipt i tvennt: Mítósa og Meiósa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Mítósa

A

Jafnskipting
- algenga skiptingin
- ein fruma verður að tveim eins frumum
- sami litningi fjöldi í móður- og dótturfrumunni
Skiptist í:
Interfasi>prófasi>metafasi>anafasi>telófasi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Mítósa í plöntum

A

Eins og í dýfafrumum nema:
- ákveðinn vaxtavefur þar sem frumur skipta sér
- ekki með deilikorn en hafa geislaskaut
1 umfrymisskipting er ólík

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Interfasi (Mítósa)

A
  • er viðvarandi þó að fruman sé ekki að skipta sér
  • ef boð berast um frumuskiptingu þá:
    • tvöfaldar litnið sig
    • fruman stækkar
    • frumulíffæri tvöfaldast
    • deilikornin skipta sér
    • litnið þéttist í litning
16
Q

Prófasi (Mítósa)

A
  • fyrsta stig skiptingarinnar
  • litningarnir sjást, óreglulega dreifðir og eru tvöfaldir þ.e. Systurlitningar hanga saman á þráðhafti
  • geislaskautið með deilikornum aðskiljast og enda sitt hvoru megin við kjarnann
  • spóla(úr örpíplum) myndast á mikli geislaskautanna
  • kjarnahimnan hverfur
  • kjarnakornin hverfa
17
Q

Metafasi (Mítósa)

A
  • litningarnir eru tvöfaldir og hanga saman á þráðhaftinu
  • litningarnir raða sér á miðja spóluna
    • flöturinn sem litningarnir raðast á nefnist metafasaflötur
  • þráðhöftin eru tengd spóluþræðinum
  • spólan er fullmynduð
  • í lokin slitna þráðhöftin
18
Q

Anafasi (Mítósa)

A
  • Spóluþræðirnir draga litningana að sitthvorum endanum
  • litningarnir eru ekki lengur tvöfaldir
  • í lokin hefst umfrymisskipting
  • herpirák tekur að myndast í frumuhimnunni
19
Q

Telófasi (Mítósa)

A
  • spólan hverfur
  • kjarnahimna byrjar að myndast
  • kjarnakorn myndast á ný
  • herpirákin vex og klýfur frumuhimnuna í tvennt
  • litningarnir verða að litni
  • eftir telófasa hefur fruman lokið frumuhring og 2 dótturfrumur hafa myndast sem hafa eins litninga og móðurfruman hafði
20
Q

Meiósa

A
  • rýrisskipting
  • verður bara í kynfrumumyndun
  • ein fruma skiptist tvisvar og myndar 4 einlitna frumur sem eru erfðafræðilega ólíkar upprunalegu frumunni
  • í dótturfrumunni eru helmingi færri litningarnir en í móðurfrumunni
    • ein af hverri gerð
  • við æxlun renna saman tvær einlitna frumur og þá myndast okfruma sem er tvílitna
  • skiptist í :
    • Interfasi 1>prófasi 1>metafasi 1>anafasi 1>telófasi 1>interkínasi>prófasi 2>metafasi 2>anafasi 2>telófasi 2
21
Q

Interfasi 1 (Meiósa)

A
  • eins og Interfasi í Mítósu

- þ.e. Frumulíffæri og DNAið tvöfaldast

22
Q

Prófasi 1 (Meiósa)

A
  • samstæðir litningarnir para sig. (Þeir eru báðir systurlitningar - tvöfaldir)
  • litningavíxl verður þ.e. samstæðir litningar skiptast á samstæðum genum > tryggir endurröðun gena > meiri fjölbreytileiki
  • eftir litningavíxl hætta systurlitningar að vera eins
  • litningarnir styttast og þéttast
  • kjarnakornin hverfa
  • spólan byrjar að myndast
  • kjarnahimnan hverfur
23
Q

Metafasi 1 (Meiósa)

A
  • spólan fullmynduð

- paraðir litningar raða sér saman á miðja frumuna

24
Q

Anafasi 1 (Meiósa)

A
  • systurlitningar dragast að sitthvorri dótturfrumunni
  • þráðhaftið slitnar ekki
  • herpirák myndast oft
25
Q

Telófasi 1 (Meiósa)

A
  • mismunandi eftir tegundum
  • stundum myndast kjarnahimna og kjarnakorn
  • stundum skiptir umfrymið sér ekki
26
Q

Interkínasi (Meiósa)

A
  • millibil milli Meiósu 1 og Meiósu 2

- DNA tvöfaldar sig EKKI

27
Q

Meiósa 2

A

Tvær frumur sem koma úr Meiósu 1 halda áfram skiptingunni

28
Q

Prófasi 2 (Meiósa)

A
  • spólan byrjar að myndast
  • kjarnakorn og kjarnahimna hverfa (ef þau hafa myndast)
  • litningarnir setjast á spóluþræðina
  • í hvorri frumu er einn litningur af hverri gerð
29
Q

Metafasi 2 (Meiósa)

A

Litningarnir raða sér á miðju spóluna

30
Q

Anafasi 2 (Meiósa)

A
  • þráðhaftið slitnar

- systurlitningar aðskiljast og dragast að sitthvoru skautinu

31
Q

Telófasi 2 (Meiósa)

A
  • spólan hverfur
  • kjarnahimna og kjarnakorn myndast
  • í lokin hafa myndast 4 frumur (a.m.k. 4 kjarnar) með einn litning af hverri gerð
32
Q

Kynfrumumyndun

A
  • þá verður Meiósa og kjarninn skiptist tvisvar sinnum > 4 kjarnar
  • í myndun sæðisfruma verður einnig umfrymisskipting tvisvar sinnum > 4 frumur
  • í myndun eggfrumunnar verður ekki umfrymisskipting heldur myndast einn kjarni með öllu umfryminu en hinir kjarnarnir verða að skautfrumu (pólfrumu)

Líffræði (2 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions