4. Anestetyki dożylne Flashcards

1
Q

Działanie barbituranów na ośrodkowy układ nerwowy

A

Barbiturany powodują zstępujące zahamowanie OUN.

Czynnościowo hamują twór siatkowaty w mózgu. Sen pojawia się po 10-20 sekundach I trwa ok 20-30 minut.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Co to jest twór siatkowaty?

A

Twór siatkowaty mózgu i rdzenia kręgowego odpowiada za świadomość, sen I czuwanie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Działanie przeciwbólowe barbituranów.

A

Barbiturany nie wykazują działania przeciwbólowego. Nie mogą być stosowane samodzielnie do znieczulenia ogólnego.
Po podaniu tiopentalu -zwłaszcza w niskiej dawce- może pojawić się hiperalgezja (nadwrażliwość na ból somatyczny)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jakie są cechy bólu somatycznego? (7 cech)

A
  • jest spowodowany podrażnieniem otrzewnej ściennej i ściany jamy brzusznej przez bodźce związane z pociąganiem, cięciem, uciskiem i zmianą temperatury
  • nagły początek
  • dobrze ograniczony
  • ostry
  • nasilają go kaszel, głębokie oddychanie, zmiana pozycji ciała
  • mogą mu towarzyszyć objawy otrzewnowe
  • najsilniej odczuwany w miejscu zmienionym chorobowo.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jakie są cechy bólu trzewnego? (6 cech)

A
  • jest spowodowany podrażnieniem receptorów zlokalizowanych w otrzewnej trzewnej i narządach jamy brzusznej w wyniku rozciągania, skurczu, nacisku, pociągania czy wzrostu temperatury
  • tępy
  • kolkowy
  • rozlany
  • często towarzyszą mu nudności, wymioty, pocenie się
  • nasila się w spoczynku.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wpływ barbituranów na układ krążenia

A
  • spadek ciśnienia tętniczego
    > u osób zdrowych niewielki, bez znaczenia klinicznego
    > można go ograniczyć podając lek powoli
    > bardziej zaznaczony u pacjentów z:
    * HA
    * hipowolemią
    * chorobami serca
  • spadek powrotu żylnego
    > barbiturany powodują rozszerzenie żył z następującym gromadzeniem krwi w żyłach
  • wzrost tętna
  • działanie inotropowo (-)
  • spadek pojemności minutowej:
    > działanie ino(-)
    > przepełnienie żył
    > hamowanie układu współczulnego (kompensowane odruchową tachykardią)
  • większe zużycie tlenu przez mięsień sercowy
  • zaburzenia rytmu serca - przedwczesne skurcze komorowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Barbiturany a depresja oddechowa

A

Barbiturany wywołują przejściową depresję oddechową.
Po podaniu pojedynczej dawki tiopentalu występuje przejściowy bezdech, a następnie następuje spłycenie i spadek częstości oddechów.

Barbiturany mogą wywołać kaszel, skurcz oskrzeli lub krtani.

  • sprzyja temu obecność śluzu w drogach oddechowych, intubacja oraz zapadnięcie dróg oddechowych
  • można je znieść podając anestetyk wziewny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Uwalnianie histaminy przez barbiturany

A

Barbiturany uwalniają histaminę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wpływ barbituranów na nerki

A

Barbiturany czasowo upośledzają czynność nerek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Działanie barbituranów na wątrobę

A
  • barbiturany indukują enzymy mikrosomalne
  • barbiturany zwiększają syntezę porfiryn - są bezwzgędnie przeciwwskazane w PORFIRII OSTREJ PRZERYWANEJ oraz PORFIRII MIESZANEJ
  • w ciężkich chorobach wątroby metabolizm tiopentalu jest upośledzony. Zaawansowana marskość i niewydolność wątroby stanowią przeciwwskazanie do jego stosowania.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Dotętnicze podanie barbituranu

A

Objawy:

  • bardzo silny ból na przebiegu tętnicy promieniujący w dół kończyny
  • zanik tętna na kończynie
  • zblednięcie kończyny, a następnie jej zasinienie.
  • martwica.
  • hipotonia i wstrząs

Działanie

  • uniesienie kończyny powyżej poziomu serca
  • niestosowanie ciepła ani zimna
  • podanie soli do tętnicy celem rozcieńczenia
  • wyrównywanie hipotensji
  • opioidy przeciwbólowo
  • blokada splotu ramiennego (PRZED HEPARYNĄ!)
  • 10 000 j.m. heparyny, a następnie po 5 000 j.m. co 6 godzin przez 5 dni
  • kilka mililitrów 1-2% prokainy DOTĘTNICZO
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Objawy niepożądane po barbituranach

A
W trakcie podawania:
- pobudzenie
   > drżenie
   > ruchy mimowolne
   > zwiększone napięcie mięśniowe
- zaburzenia oddychania
   > kaszel
   > skurcz krtani/oskrzeli
   > czkawka
   > wzmożone odruchy krtaniowe
   > spłycenie oddechu
   > przejściowy bezdech
- spadek ciśnienia tętniczego
- wzrost tętna
- smak czosnku na języku

Wynikające z działania leku:

  • spadek pojemności minutowej i ciśnienia, działanie inotropowe (-), tachykardia
  • przejściowa depresja oddechowa
  • uwalnianie histaminy
  • indukcja enzymów mikrosomalnych
  • wzrost syntezy porfiryn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Przeciwwskazania do stosowania barbituranów

A
Astma
Ostra porfiria przerywana
Porfiria mieszana
Wstrząs
Ciężka hipowolemia
Niewyrównana niewydolność krążenia
Ostry zawał
Tamponada
Zaciskające zapalenie osierdzia
Ciężka niewydolność/marskość wątroby
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Tiopental - preparat

A

Thiopental

1 fiolka zawiera 500mg lub 1000mg tiopentalu sodu w postaci suchej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Tiopental - dawkowanie

A

Dawka wprowadzająca:
2-5 mg/kg do maksymalnej dawki 500mg

Początek działania
<30 s

Czas działania:
5-10 min

Stężenie znieczulające w osoczu:
10-20 ug/ml

Stężenie przy budzeniu się:
4-8 ug/ml

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jaki mechanizm działania wykazują poszczególne anestetyki dożylne? (źródło: stanford anaesthesia)

A

Ketamina działa na receptor NMDA
Dexmedetomidyna działa na alfa-2
Pozostałe anestetyki dożylne działają na GABA:
- Propofol i barbiturany zmniejszają częstość oddysocjowywania cząsteczki GABA od jej receptora
- Benzodiazepiny zwiększają efektywność wiązania receptora GABA z kanałem chlorkowym (?)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Metoheksital - dawkowanie (źródło: stanford anaesthesia)

A

1-3 mg/kgmc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Z jakimi płynami nie należy łączyć tiopentalu? (źródło: stanford anaesthesia)

A

Z płynami o kwaśnym pH (np. mleczan Ringera) gdyż powoduje to jego wytrącanie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Czy etomidat uwalnia histaminę? (źródło: stanford anaesthesia)

A

Nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wpływ etomidatu na OUN

A

Etomidat działa deprymująco na twór siatkowaty, prawdopodobnie poprzez pobudzanie układu GABA-ergicznego.
Sen pojawia się po ok 1 minucie od podania dawki wprowadzającej. Po 2-3 minutach pacjenta można z powrotem wybudzić.
Czas snu i budzenia rośnie wraz z dawką.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wpływ etomidatu na układ krążenia

A

Działanie najsłabsze wśród anestetyków dożylnych.
U zdrowego człowieka:
- nieznacznie spada opór obwodowy
- nieznacznie rośnie pojemność minutowa
U osób chorych na serce:
- spadek BP
- upośledzenie czynności serca
Wpływ na krążenie wieńcowe:
- lepsze krążenie wieńcowe
- spada opór obwodowy w naczyniach wieńcowych
- rozszerzenie naczyń wieńcowych i poprawa ukrwienia miokardium
- “luksusowa” perfuzja wieńcowa (spadek różnicy w utlenowaniu krwi tętniczej i żylnej w naczyniach wieńcowych)

22
Q

Etomidat a depresja oddechowa

A

Etomidat wywołuje depresję oddechową.
Spada pojemność minutowa.
Częstość oddechów rośnie, ale spada objętość oddechowa.
Może wystąpić przejściowy bezdech - zwłaszcza u osób starszych.

23
Q

Wpływ etomidatu na nerki

A

Etomidat nie upośledza czynności nerek

24
Q

Wpływ etomidatu na wątrobę

A

Etomidat nie upośledza czynności wątroby

25
Q

Wpływ etomidatu na korę nadnerczy

A

Etomidat hamuje czynność kory nadnerczy.
Spadają stężenia aldosteromu i kortyzolu.
Jest to przyczyną, dla której nie powinno się podawać etomidatu w infuzji ciągłej!

26
Q

Dotętnicze podanie etomidatu

A

Nie powoduje żadnych uszkodzeń

27
Q

Etomidat - przeciwwskazania

A

Alergie na substancję czynną, jaja kurze lub soję.

Poza tym brak szczególnych przeciwwskazań do stosowania etomidatu.

28
Q

Etomidat - wady

A
  • brak działania przeciwbólowego
  • niedostatecznie hamuje reakcje adrenergiczne na intubację
  • może wywołać mioklonie i ruchy mimowolne (należy wtedy podać opioid)
  • hamuje korę nadnerczy - nie można stosować go w ciągłym wlewie
29
Q

Etomidat - preparat

A
  • Etomidat-Lipuro (emulsja do wstrzykiwań 2 mg/ml w ampułce 10ml)
  • Hypnomidate (roztwór do wstrzykiwań 2mg/ml w ampułce 10ml)
30
Q

Dawkowanie etomidatu

A
Dawka wprowadzająca: 0,15-0,3 mg/kgmc
Początek działania: 15-45 sekund
Czas działania: 3-12 minut
Stężenie znieczulające: 300-1000 ng/ml
Stężenie przy budzeniu: 200-350 ng/ml
31
Q

W czym można rozpuścić propofol?

A

W 5%glukozie, w 0,9% NaCl lub 1% roztworze lidokainy.

32
Q

Propofol: po jakim czasie po podaniu dochodzi do utraty świadomości?

A

Po 25-40s, maks. po 90s.

33
Q

Jak długo utrzymuje sie działanie propofolu?

A

Średnio 4,4-8min

34
Q

Dawkowanie propofolu?

A

2-2,5mg/kg mc

U starszych/ciężko chorych 1-1,5mg/kg mc

35
Q

Zalety propofolu?

A
  • szybkie, przyjemne zasypianie, pełniejsze wybudzanie
  • rzadko PONV (raczej działa antyemetycznie)
  • nie upośledzają syntezę kortyzolu, nie uwalnia histaminy
36
Q

Czy można stosować propofol u pacjentów z predyspozycją do hipertermii złośliwej?

A

Tak

37
Q

Wady propofolu?

A
  • hipotonia, bradykardia, bezdech
  • ból po wstrzyknięciu (nawet 30%) -> propofol-lipuro mniejszy ból, u dzieci 0,5% propofol używać
  • objawy pobudzenia (ruchy przymusowe)
38
Q

Rzadkie działania niepożądane propofolu?

A
  • napady drgawek (nawet wiele godzin po!)
  • hipertryglicerydemia i pancreatitis
  • alergie
  • zespół infuzji propofolu
  • mutyzm (jeden przypadek - odwracalny :) )
39
Q

Jakie działanie - poza hipnotycznym - wykazuje propofol?

A

Sedatywne i amnestyczne. Nie wykazuje działania przeciwbólowego!

40
Q

Jakie, rzadko występujące, efekty uboczne mogą wystąpić podczas sedacji oraz ustępowania działania propofolu?

A
  • euforia
  • halucynacje
  • fantazje seksualne
  • opistotonus
41
Q

Działanie propofolu na ICP

A

Propofol obniża ICP - zarówno fizjologiczne jak podwyższone

42
Q

Działanie propofolu na układ krążenia.

A

HR:

  • zazwyczaj niewielka tachykardia
  • u osób starszych, oraz u pacjentów przyjmujących betablokery może dojść do bradykardii, niekiedy znacznej

BP:

  • spadek ciśnienia o ok 10-20 mmHg; zwłaszcza u osób starszych i z ChNS
  • wynika z działania ino (-) propofolu
43
Q

Propofol a depresja oddechowa

A

Propofol wywołuje bezdech - u większości pacjentów przejściowy, trwający około 1 minuty

44
Q

Propofol a PONV

A

Propofol prawdopodobnie ma właściwości antyemetyczne. Zastąpienie innego anestetyku propofolem prowadzi do zmniejszenia częśtości PONV.

45
Q

Propofol a drgawki

A

Rzadko opisywanym działaniem ubocznym propofolu jest wywoływanie napadów drgawek. Jednocześnie niektóre źródła podają, iż ma on działanie przeciwdrgawkowe - jest chętnie używany w neuroanestezji a także do przerywania opornych na leczenie napadów drgawek.

46
Q

Dotętnicze podanie propofolu.

A

Analogicznie jak przy tiopentalu. Nie poleca się podawania propofolu do venflonu w zgięciu łokciowym

47
Q

Który z anestetyków dożylnych można zastosować SAMODZIELNIE w znieczuleniu ogólnym?

A

Ketamina

48
Q

Na jakie receptory działa ketamina?

A
  • NMDA (jest to podtyp receptora glutaminianowego) - ketamina niekompetycyjnie hamuje receptor NMDA, zmniejszając pobudzające działanie glutaminianu n a OUN
  • receptory opioidowe
  • hamuje ośrodkowy transport katecholamin
49
Q

Działania ketaminy

A
  • anestezja dysocjacyna: stan “odcięcia od otoczenia” niebędący normalnym snem
  • analgezja (bardziej w stosunku do bólu somatycznego niż trzewnego)
  • niepamięć
50
Q

Zasypianie po podaniu ketaminy

A
  • brak czucia na twarzy
  • analgezja
  • koszmary senne (mniejsze nasilenie jeśli spremedykujemy BENZODIAZEPINĄ)
  • utrata świadomości (20-60s po wstrzyknięciu)
  • oczopląs poziomy i pionowy
  • po kilku sekundach gałki oczne nieruchome, ‘ufiksowane’.
  • odruchy rogówkowe, mrugania i krtaniowe upośledzone
  • brak typowych cech znieczulenia ogólnego
  • podczas znieczulenia nierzadko występują ruchy mimowolne, grymas twarzy a nawet wokalizacja
51
Q

Budzenie po ketaminie

A
  • halucynacje, zwykle bardzo nieprzyjemne, powodujące stan pobudzenia
  • rzadziej u dzieci i starych; oraz przy znieczuleniu z użyciem większej ilości leków niż sama ketamina
  • podwójne widzenie; inne zaburzenia widzenia