2nd G Lesson 1 Flashcards
UNDRR
United Nations Office of Disaster Risk Reduction
Ayon sa United Nations Office of Disaster Risk Reduction (UNDRR), ito ay “isang malubhang pagkaantala sa daloy ng buhay sa isang pamayanan o lipunan sa alinmang antas dulot ng interaksiyon ng mga mapanganib na pangyayari sa mga kondisyong tulad ng pagkakalantad (exposure), kahinaan (vulnerability), at kapasidad, na nauuwi sa isa o higit pa sa mga sumusunod: matinding pinsala sa buhay, ari-arian, ekonomiya, at kalikasan”.
sakuna
_ ang pangunahing konsepto sa depinisyong ito (sakuna - “isang malubhang pagkaantala sa daloy ng buhay sa isang pamayanan o lipunan sa alinmang antas dulot ng interaksiyon ng mga mapanganib na pangyayari sa mga kondisyong tulad ng pagkakalantad (exposure), kahinaan (vulnerability), at kapasidad, na nauuwi sa isa o higit pa sa mga sumusunod: matinding pinsala sa buhay, ari-arian, ekonomiya, at kalikasan”).
Pagkaantala
Isang pangyayari sa kalikasan na lumilikha ng posibilidad ng sakuna.
natural na panganib (natural hazard)
Ayon sa ulat ng ABS-CBN, ilang bahay ang nasira ng Bagyong Yolanda?
1.14 milyon
Ang isang pamayanang malapit sa isang nakalbong kagubatan ay mas madalas makaranas ng _ dahil kulang na ang mga punong sumisipsip ng tubig.
pagbaha
Nakakaranas ang Pilipinas ng problema sa ilegal na pagtotroso na nagdudulot ng pagkawala ng kagubatan sa isang lugar tulad ng bulubundukin ng?
Sierra Madre
Ang bulubunduking Sierra Madre ay ang
bumubuo sa _ porsiyento ng kabuuang kagubatan ng ating bansa at ito ay nagsisilbi ring harang sa mga bagyo.
40 porsiyento
Dahil sa pagkalbo sa kagubatan, matindi ang epekto sa mga pamayanan ng mga papasok na bagyo mula sa _.
Karagatang Pasipiko
Tumataas din ang panganib ng pagbaha sa mga lugar na may hindi maayos na sistema ng _ dahil ang mga daluyan nito ay nababarahan ng basura.
waste management
Mga lalawigan na mas madalas makaranas ng lindol dahil sa kanilang lokasyon.
Surigao del Sur, La Union, Benguet, Pangasinan, Pampanga
Dalawang lugar na matatagpuan sa Philippine Fault Zone.
Benguet at La Union
Mga lalawigan na higit na nanganganib dahil ang mga ito ay malalapit sa mga aktibong bulkan; madalas na nakakaranas ng pagsabog ng bulkan.
Camiguin, Sulu, Biliran, Bataan
Ang lalawigan na may pinakamataas na antas ng panganib dahil napakaliit nito at naaapektuhan ng pagsabog ng bulkan ang buong lalawigan.
Camiguin
Mga kaganapang maaaring magbigay-daan sa mga sakuna kapag ito ay nagkaroon ng interaksiyon sa isang pamayanan.
panganib (hazard)
Maaaring uriin ang panganib bilang?
natural o gawa ng tao
IFRC
International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies
Ayon sa International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (IFRC), ito ay isang “natural na penomenong pisikal na nagaganap bunga ng mabibilis o mababagal na pangyayari na maaaring heopisikal (lindol, pagguho ng lupa, tsunami, at aktibidad ng bulkan), hydrolohikal (pagragasa ng yelo/lupa at pagbaha), klimatolohikal (matinding temperatura, tagtuyot. at malawakang sunog), meteorolohikal (buhawi, bagyo, at daluyong) o biyolohikal (mga sakit, epidemya, at pesteng insekto/halaman)”.
natural na panganib
lindol, pagguho ng lupa, tsunami, at aktibidad ng bulkan
heopisikal
pagragasa ng yelo/lupa at pagbaha
hydrolohikal
matinding temperatura, tagtuyot, at malawakang sunog
klimatolohikal
buhawi, bagyo, at daluyong
meteorolohikal
mga sakit, epidemya, at pesteng insekto/halaman
biyolohikal
“mga pangyayaring dulot ng tao at nangyayari sa/malapit sa tirahan ng tao. Maaaring isama rito ang mga biglaang pangangailangan (emergency), labanan/digmaan, taggutom, pagbabakwit o paglisan sa tirahan, at mga aksidente sa industriya o transportasyon. Halimbawa ng mga panganib na gawa ng tao ang pagtagas ng langis (oil spill), aksidente sa transportasyon, at pagguho ng mina”
teknolohikal na panganib o panganib na gawa ng tao
Mga panganib na halong natural at gawa ng tao. Ito ay ang mga pangyayaring resulta ng mga natural na panganib na pinalala ng mga gawa ng tao.
sosyo-natural na panganib
Isang halimbawa ng sosyo-natural na panganib ay ang pagkasira ng kapaligiran o?
pagbabago ng klima
Iminumungkahi ng IFRC ang isang simpleng tumbasan (equation) sa pagsukat nf epekto ng sakuna:
Panganib at Bulnerabilidad
————————————— = Sakuna
Kapasidad
Ayon sa UNDRR, ito ay tumutukoy sa “mga kondisyong itinatakda ng mga salik o prosesong pisikal, sosyal, pang-ekonomiya, at pangkapaligiran na nagpapalubha sa pagkalantad ng isang indibidwal, pamayanan, ari-arian, o sistema sa mga epekto ng panganib”. Sa madalit’t sabi, habang mas naging bulnerable ang isang komunidad, mas nalalantad ito sa mga epekto ng isang panganib.
bulnerabilidad
Binigbigyang-depinisyon ng UNDRR ang _ bilang “pagsasama ng lahat ng lakas, katangian, at mapagkukunan ng isang organisasyon, pamayanan, o lipunan para matugunan at maagapan ang mga panganib ng sakuna at mapatatag ang kakayahang bumangon” at “maaaring maging bahagi ng kapasidad ang impraestruktura, mga institusyon, kaalaman at kakayahan, at kolektibong katangian gaya ng ugnayang panlipunan, pamumuno, at pamamahala.
kapasidad
Sa huli, may simpleng punto ang _. Tumitindi ang panganib ng sakuna depende sa lubha ng panganib at antas ng bulnerabilidad ng komunidad. Gayunpanman, mababawasan ang panganib kung may kapasidad ang pamayanan na tumugon nang sapat dito.
tumbasan
Tumitindi ang panganib ng sakuna depende sa?
lubha ng panganib at antas ng bulnerabilidad ng komunidad
Gayunpanman, mababawasan ang panganib kung may _ ang pamayanan na tumugon nang sapat dito.
kapasidad
UNFPA
United Nations Population Fund
Ayon sa United Nations Population Fund (UNFPA), ang _ ay pumapangatlo sa buong mundo sa listahan ng mga bansang higit na nanganganib sa mga sakuna batay sa 2018 World Risk Index.
Pilipinas
Ayon sa United Nations Population Fund (UNFPA), ang _ ay pumapangatlo sa buong mundo sa listahan ng mga bansang higit na nanganganib sa mga sakuna batay sa 2018 World Risk Index.
Pilipinas
Ayon sa United Nations Population Fund (UNFPA), ang Pilipinas ay pumapangatlo sa buong mundo sa listahan ng mga bansang higit na nanganganib sa mga sakuna batay sa?
2018 World Risk Index
Ang Pilipinas ay matatagpuan sa isang malawak na bahagi ng Karagatang Pasipiko kung saan nagaganap ang 90 porsiyento ng mga lindol sa daigdig.
Ring of Fire
Ang Pilipinas ay matatagpuan sa Ring of Fire, isang malawak na bahagi ng Karagatang Pasipiko kung saan nagaganap ang _ porsiyento ng mga lindol sa daigdig.
90 porsiyento
Nakakaranas ang Pilipinas ng maraming bagyo dahil sa lokasyon nito daanan ng mga bagyo sa Pasipiko na malapit sa _. Ito ay dahil karaniwang nabubuo ang mga bagyo sa maiinit na karagatan sa _.
Ekwador
Ilang bagyo ang dumarating sa bansa kada taon?
20
Ilan sa dalawampung bagyo na dumarating sa bansa kada taon ang mapaminsala?
5
Ayon sa UNFPA, dumanas ang Pilipinas ng ilang sakuna mula 1900 hanggang 2012?
531
Ayon sa UNFPA, dumanas ang Pilipinas ng 531 sakuna mula?
1900 hanggang 2012
Ayon sa UNFPA, dumanas ang Pilipinas ng 531 sakuna mula 1900 hanggang 2012, na nakaapekto sa ilang milyong tao?
160
Ayon sa UNFPA, dumanas ang Pilipinas ng 531 sakuna mula 1900 hanggang 2012, na nakaapekto sa 160 milyong tao at nagdulot ng pinsala sa ekonomiya na nagkakahalaga ng?
10.5 bilyong dolyar
Dagdag pa ng UNFPA, noong 2013, ilang sakuna ang tumama sa bansa?
16
Sa labing-anim na sakuna na tumama sa bansa noong 2013, ayon sa UNFPA, ano ang pinakamapaminsala?
Bagyong Yolanda
Dagdag pa ng UNFPA, noong 2013, labing-anim na sakuna ang tumama sa bansa. Pinakamapinsala ang Bagyong Yolanda na kumitil sa _ buhay at nakaapekto sa _ milyong tao.
8,000 buhay at 26 milyong tao
Bukod sa pagtutukoy sa mga bansang nakalantad sa mga natural na panganib, sinusukat din ng _ ang pangkalahatang “panganib ng sakunang dulot ng matitinding pangyayari sa kalikasan” gamit ang kanilang World Risk Index (WRI).
Institute for Environment and Human Security ng United Nations University
Bukod sa pagtutukoy sa mga bansang nakalantad sa mga natural na panganib, sinusukat din ng Institute for Environment and Human Security ng United Nations University ang pangkalahatang _ gamit ang kanilang World Risk Index (WRI).
“panganib ng sakunang dulot ng matitinding pangyayari sa kalikasan”
Bukod sa pagtutukoy sa mga bansang nakalantad sa mga natural na panganib, sinusukat din ng Institute for Environment and Human Security ng United Nations University ang pangkalahatang “panganib ng sakunang dulot ng matitinding pangyayari sa kalikasan” gamit ang kanilang? Parehong isinasaalang-alang nito ang mga salik ng natural at gawa ng tao na nagbibigay-daan sa posibilidad ng sakuna. Tinitimbang rin nito kung kakayanin ng bansang harapin ang sakuna at kung makapagbabalangkas ito ang mga pangmatagalang estratehiya para sa pag-akma sa sakuna.
World Risk Index (WRI)
Ang paghahanda sa mga sakuna at ang pagtugon sa mga epekto nito ay bahagi ng prosesong tinatawag na?
disaster risk reduction and disaster risk management
Ayon sa UNDRR, ito ay ang “paglalapat ng mga patakaran at estratehiya para mapigilan aang mga bagong panganib ng sakuna, mabawasan ang umiiral na mga panganib, at matugunan ang natitirang panganib, na siyang magpapalakas sa kakayahan ng pamayanan na makabangon at makababawas sa pinsalang dulot ng sakuna”.
disaster risk reduction
Kasama sa mga _ ang pinsala sa ari-arian, pinsala sa katawan, at kamatayan.
panganib ng sakuna (disaster risk)
Mahalagang bahagi ng depinisyong ito ang _. Ayon sa UNDRR, ito ang “kakayahan ng isang sistema, komunidad, o lipunan na nahaharap sa mga panganib na lumaban, tumanggap, kumalinga, bumagay, magbago at maghilom mula sa mga epekto ng panganib sa maagap at mahusay na paraan, kasama na ang pagpapanatili at pagpapanumbalik ng mga pangunahing estruktura at gawain sa pamamagitan ng mahusay na pagtugon sa mga panganib (risk management)”.
kakayahang bumangon (resilience)
Ayon sa website na ito, nahahati sa apat na bahagi ang risk reduction.
Prevention Web
Ayon sa Prevention Web, nahahati sa apat na bahagi ang risk reduction:
pagpigil, paglipat, pagpapagaan, kahandaan
Ang unang bahagi o ang paggawa ng pamayanan ng mga hakbang para maiwasan ang mga panganib ng sakuna. Halimbawa, kung may mga pamayanang matatagpuan sa mga lugar na posibleng tamaan ng tsunami, isang paraan ng pagpigil ang paglilipat sa mga pamayanang ito.
pagpigil (prevention)
Ang ikalawang bahagi, kung saan inililipat ang gastusin para sa isang panganib sa ibang institusyon. Halimbawa, kung pwedeng sagutin ng mga pribadong kumpanya ang seguro (insurance) para sa muling pagpapatayo ng paaralan sakaling magkalindol.
paglipat (transfer)
Ang pangatlong bahagi o ang proseso ng paglilimita o pagbawas sa epekto ng isang panganib. Halimbawa, mababawasan ang pagbabaha sa mga lungsod kung lilinisin ang mga kanal at sisiguruhing hindi barado ang mga estero.
pagpapagaan (mitigation)
Ang panghuling bahagi kung saan kailangang handa ang pamahalaan at iba pang organisasyong tumutugon sa sakuna gaya ng mga NGO.
kahandaan (preparedness)
Ayon sa UNDRR, kailangang mayroong kaalaman at kapasidad ang mga NGO para?
“epektibong makapaghanda, makatugon, at makabangon sa epekto ng posible, paparating, o nagaganap na mga mapanganib na pangyayari o kondisyon”
Kasama sa mga hakbang sa paghahanda ang “sistema para sa maapagap na pagbibigay ng _, pagtukoy sa mga ruta sa paglikas at pag-iimbak ng mga pangangailangan.
babala (early warning system)
Kinakailangang gawin ng bawat sangay ng gobyerno, lalong-lalo na ng mga kinauukulang ahensiya, ang kanilang mga tungkulin at bahagi sa _.
disaster risk preparedness and management
Nangungunang ahensiya sa koordinasyon ng lahat ng mga hakbangin na kaugnay ng disaster risk preparedness and management ang _.
National Disaster Risk Reduction and Management Council (NDRRMC)
Ang NDRRMC ay isang ahensiyang binubuo ng?
- mga miyembro ng gabinete
- mga opisyal mula sa lokal at pambansang pamahalaan
- mga miyembro ng lipunang pambayan (civil society)
- pribadong sektor
at iba pang matataas na opisyal ng pamahalaan
Pinamumunuan ang NDRRMC ng?
Kalihim ng Kagawaran ng Tanggulang Pambansa (Department of National Defense)
Tagapangulo ng Sanggunian
Kalihim ng Kagawaran ng Tanggulang Pambansa (Department of National Defense/DND)
Pangalawang Tagapangulo para sa Kahandaan sa Sakuna (Disaster Preparedness)
Kalihim ng Kagawaran ng Gawaing Panloob at Pamahalaang Lokal (Department of Interior and Local Government/DILG)
Pangalawang Tagapangulo para sa Pagtugon sa Sakuna (Disaster Response)
Kalihim ng Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaunlad (Department of Social Welfare and Development/DSWD)
Pangalawang Tagapangulo para sa Pagpigil at at Pagpapagaan ng Sakuna (Disaster Prevention and Mitigation)
Kalihim ng Kagawaran ng Agham at Teknolohiya (Department of Science and Technology/DOST)
Pangalawang Tagapangulo para sa Rehabilitasyon at Pagbangon sa Sakuna (Disaster Rehabilitation and Recovery)
Direktor-Heneral ng Pambansang Pangasiwaan sa Kabuhayan at Pagpapaunlad (National Economic and Development Authority/NEDA)
Para maitaguyod ang kahandaan, ang _ ay nagsasagawa ng pagpaplano para sa mga hindi inaasahang pangyayari at paglikas bago pa man mangyari ang ibang sakuna. Ito rin ang namumuno sa pagpapatupad ng mga pagsasanay na nagtuturo sa mga pamayanan ng mga kailangang gawin sakaling maganap ang isang sakuna.
DILG
Ang nangunguna sa disaster risk management habang nagaganap ang isang sakuna at pagkatapos nito. Kasama sa mga tungkulin nito ang pagbubuo ng mga operasyon sa pagtulong, pagsagip at paghahanap sa mga biktima; paglikha at pagpapalaganap ng impormasyon hingil sa pagtugon sa mga sakuna gaya ng maagap na sistema ng pagbibigay ng babala at mga patakaran sa paglikas; at pakikipag-ugnayan sa mga sibilyang organisasyon at puwersang militar sa pagbibigay ng tulong.
DSWD
Walang nakaaalam kung ano ang mangyayari sa ganitong panahon na may kalamidad, ang mahahalagang utilities tulad ng tubig, kuryente, at telepono ay maaaring pansamantalang maputol ang serbisyo o ‘di kaya naman ang tulong o aid ay hindi makararating agad. Ito ang iba’t ibang senaryo na puwedeng mangyari; marapat na mayroon kang laging bitbit na “emergency disaster kit”.
Emergency Kit
Ang mahahalagang utilities na maaaring pansamantalang maputol ang serbisyo o ‘di kaya naman ang tulong o aid ay hindi makararating agad.
tubig, kuryente, at telepono
Magtabi ng 1 galon ng tubig para sa bawat tao sa inyong tahanan. Sa bawat isa sa inyo, maghanda ng 2 quarts ng tubig pang-inom at ang iba pang 2 quarts ay para sa pagkain at sanitasyon. Piliin ang mga bagay na maliit o compact, magaan, hindi nasisira at hindi kailangang ilagay sa refrigerator. Ilan sa mga mungkahi ay ang ready-to-eat na de-lata, prutas, gulay, juice na nasa lata, pampalasa tulad ng asin, asukal, paminta, at iba pa, high-energy foods, bitamina, pagkain ng sanggol at iba pang pagkain na kailangan.
Tubig at Pagkain
Magtabi ng 1 galon ng tubig para sa bawat tao sa inyong tahanan. Sa bawat isa sa inyo, maghanda ng 2 quarts ng tubig pang-inom at ang iba pang 2 quarts ay para sa pagkain at sanitasyon. Piliin ang mga bagay na maliit o compact, magaan, hindi nasisira at hindi kailangang ilagay sa refrigerator. Ilan sa mga mungkahi ay ang ready-to-eat na de-lata, prutas, gulay, juice na nasa lata, pampalasa tulad ng asin, asukal, paminta, at iba pa, high-energy foods, bitamina, pagkain ng sanggol at iba pang pagkain na kailangan.
Tubig at Pagkain
Magtabi ng 1 galon ng tubig para sa bawat tao sa inyong tahanan. Sa bawat isa sa inyo, maghanda ng 2 quarts ng tubig pang-inom at ang iba pang 2 quarts ay para sa pagkain at sanitasyon. Piliin ang mga bagay na maliit o compact, magaan, hindi nasisira at hindi kailangang ilagay sa refrigerator. Ilan sa mga mungkahi ay ang ready-to-eat na de-lata, prutas, gulay, juice na nasa lata, pampalasa tulad ng asin, asukal, paminta, at iba pa, high-energy foods, bitamina, pagkain ng sanggol at iba pang pagkain na kailangan.
Tubig at Pagkain
Pangunahing laman ng emergency disaster kit na dapat ihanda:
- Tubig at Pagkain
- First aid kit
- Tools and emergency supplies
- Special items for medical conditions
Ilang galon ng tubig ang dapat itabi para sa bawat tao sa inyong tahanan?
1 galon
Sa bawat tao, ilang quarts ang dapat ihanda para sa tubig pang-inom, at pagkain at sanitasyon?
2 quarts
Piliin ang mga bagay na maliit o compact, magaan, hindi nasisira at hindi kailangang ilagay sa?
refrigerator
Piliin ang mga bagay na maliit o compact, magaan, hindi nasisira at hindi kailangang ilagay sa refrigerator. Ilan sa mga mungkahi ay ang?
- ready-to-eat na de-lata
- prutas
- gulay
- juice na nasa lata
- pampalasa tulad ng asin, asukal, paminta, at iba pa
- high-energy foods
- bitamina
- pagkain ng sanggol
Sa bawat tahanan o sasakyan ay kailangang may nakahandang _. Ito ang mga gamot o pangunang lunas na ginagamit kapag may nasusugatan o kung may nararamdaman na kinakailangan agad ng atensiyon. Lagnat, pagtatae, pagsusuka, at pagkahilo ang ilan sa mga ito.
First aid kit
Ilan sa mga karamdamang kinakailangan agad ng atensiyon na kayang tugunan ng First aid kit.
- Lagnat
- pagtatae
- pagsusuka
- pagkahilo
Mga damit na pang-emergency o blanket, jacket, sombrero, o maging sleeping bag. Magdala rin ng cash o traveler’s check at maging barya sa bulsa. Maglagay rin ng mga gamit pangkusina tulad ng can opener, utility knife, disposable cups, plates, at utensils. Huwag kalimutan ang toilet paper, towelettes, sabon, feminine products, at iba pang personal hygiene items. Magdala ng battery-operated radio at siguruhin may ekstrang baterya para sa mga ito.
Tools and emergency supplies
Mga damit na pang-emergency.
- blanket
- jacket
- sombrero
- sleeping bag
Magdala rin ng cash o _ at maging barya sa bulsa.
traveler’s check
Maglagay rin ng mga gamit pangkusina tulad ng?
- can opener
- utility knife
- disposable cups
- plates
- utensils
Huwag kalimutan ang _ at iba pang personal hygiene items.
- toilet paper
- towelettes
- sabon
- feminine products
Magdala ng _ at siguruhin may ekstrang baterya para sa mga ito.
battery-operated radio
Para sa mga sanggol, kailangan nila ng formula milk, diapers, feeding bottles, powdered milk, at gamot. Para sa matatanda na may karamdaman o may maintenance, huwag kalimutan ang kailangang gamot, denture products, contact lenses, at extra eyeglasses.
Special items for medical conditions
Para sa mga sanggol, kailangan nila ng?
- formula milk
- diapers
- feeding bottles
- powdered milk
- gamot
Para sa matatanda na may karamdaman o may maintenance, huwag kalimutan ang kailangang?
- gamot
- denture products
- contact lenses
- extra eyeglasses
Naglalaman ng mahahalagang bagay na kakailanganin sa oras ng kagipitan, mula sa mga pagkain na madaling kainin at matagal masira, malinis na tubig, kumpletong first aid kit, hanggang sa mga simpleng bagay na maaaring gamitin para manatiling ligtas sa oras ng sakuna.
Emergency pack
Ito ay hindi maaaring ipagsawalang-bahala.
kaligtasan ng tao
Ang mga _ na mapanganib sa tao ay maaaring paghandaan.
natural na proseso ng kalikasan
Kayang ibsan o maiwasan ang masasamang epekto nito sa pamamagitan ng?
wastong paghahanda
Ang _, _, at _ sa oras ng kalamidad ay ilan sa mga kasanayang dapat matamo ng bawat isa. Ang lahat ng kasanayang ito ay nakasalalay sa malawak na kaalaman ukol sa mga kalamidad.
wastong pagdedesisyon, kampanteng isip, pagkaalisto
Maaaring ituring na simbolo ng kahandaan sa oras ng kalamidad. Maaaring simulan ang paghahanda para sa kalamidad sa pamamagitan ng pagbuo o pagkakaroon nito.
emergency disaster kit
Ang natural na panganib ay maaaring?
- heopisikal
- hydrolohikal
- klimatolohikal
- meteorolohikal
- biyolohikal
3 Uri ng Panganib.
- natural na panganib
- teknolohikal na panganib o panganib na gawa ng tao
- sosyo-natural na panganib
Karamihan sa mga Pilipino ay nakaranas na ng sakuna mula _ at iba pa.
- bagyo
- lindol
- pagbaha
- tagtuyot
Apat na bahagi ng proseso ng risk reduction.
- pagpigil (prevention)
- paglipat (transfer)
- pagpapagaan (mitigation)
- kahandaan (preparedness)
