2A1 week 1 Flashcards
Wat zijn de 4 grote tumortypen?
Mammo, colon, niet-kleincellig long en hematologie
Kenmerken coloncarcinoom?
Deels erfelijk, grotendeels sporadisch
Pathogenese is maligne, premaligne en benigne
Vroeg stadium heeft geen symptomen
laat stage wordt onderverdeeld n rechts, links en rectum
Kenmerken mammacarcinoom?
Vaak te zien of te voelen
Mammografie -> echo -> biopt
Bij weefselonderzoek wordt er gekeken naar BR, ER, PR en Her-2
Wat zegt de prognostische factor?
Voorspelt beloop ziekte zonder behandleing
Wat zegt de predictieve factor?
Voorspelt beloop ziekte met behandeling
Kenmerken longcarcinoom?
Bloed ophoesten is opvallend symptoom
Immunotherapie voor met PDL-1 -> T-ce;l kan tumor aanvallen
Wat is er veranderd na WO II?
Meer geld voor medisch onderzoek kwam beschikbaar
Neurenbergcode voor ethisch onderzoek op mensen
Wat is de dubbele toestemming?
toestemming van proefpersoon en toestemming van toetsingscommissie
Wat zijn de criteria van de toestemmingscommissie?
Proportionaliteit, nieuwe inzichten, subsidiariteit, juiste methodologie en informed consent
Hoe zorgt nederland voor betaalbare zorg?
Sluismiddelen (regulatie vanuit VWS), deze kunnnen alleen worden gebruikt als ze uit de sluis komen (kunnnen niet worden voorgeschreven) waarvoor 50K per patient is bepaald
Wat is de NVMO criteria voor goede zorg?
Winst totale overleving is meer dan 12 weken of wist totale overleving met HR > 0,7
Wat is belangrijk voor de behandeling van kanker?
Conditie van de patient in de gaten houden: moet minimaal 60 scoren op de Karnofsky performance scale
Wat is een belangrijke behandeling voor de kanker in de toekomst?
Biomarkers geb ruiken om te kijken of de tumor hormoongevoleig is of niet -> bij hormoongevoelig kan eventueel hormoontherapie een behandeling kunnnen zijn
Wat zijn de voordelen van chemotherapie?
Goedkoop, veel evidence voor en is erg divers inzetbaar (o.a. pre- en postoperatief)
Wat zijn de nadelen van chemotherapie?
De korte/lange termijn effecten, eventueel lethale bijwerkingen en de beinvloeding van de kwaliteit van leven op de patient
Wat is het onderliggende probleem van AML?
Zorgt ervoor dat bloedcellen niet meer uitrijpen en vrijkomen in de bloedbaan
Wat is het LO bij AML in de DD?
Bloedonderzoek en beenmergpuncties
Wat zijn de symptomen bij presentatie AML?
Verdringing normale bloedaanmaak (bleek, trombopenie, koorts)
Toename witte bloedcellen
Extreme moeheid
Is de therapie voor AML palliatief of curatief?
Curatief
Hoe ziet de therapie van AML er ongeveer uit?
3-4 mnd chemo -> kijken naar effect -> bepalen of volgende stap nog een chemokuur is of auto-SCT/allo-SCT
Hoelang duurt een chemokuur?
5-6 weken met opname, daarna is herstel heel belangrijk
Wat is een sterke aanwijzing voor leukemie?
Onrijpe bloedcellijnen (komt normaal niet voor)
Welke cellen zijn pleuripotent en wat betekent dit?
Stamcellen, hoog delingspotentieel met weinig delingen
Welke cellen zijn unipotent en wat betekent dit?
Progenitore cellen, beperkt delingspotentieel met veel delingen
Kenmerken bloedvormende stamcellen?
Doen aan selfrenewal (zelfvermeerdering)
Relatief ongevoelig voor genotoxische invloeden
Verantwoordelijk voor lange termijn herstel van beenmerg
Wanneer kan stamceltransplantatie worden toegepast?
Na totale betsraling en hemo bij ziekte van hemapoietisch systeem (vaak alo-SCT)
Na solide tumoren met zware chemo te bestralen (meestal auto-SCT)
Experiment behandeling autoimmuun ziekten (auto-SCT)
Experiment gentherapie bij immuundeficienteis, stollingsziektes of rode bloedcel aandoeningen (auto-SCT)
Waar liggen stamcellen in het lichaam?
In niches (worden zo beschermd tegen toxische invloeden en gereguleerd) door stamcelhoming
Waar ontwikkelen stamcellen zich in?
Wordt voorloper-EPO, voorloper-GSF of TPO (voorloper van bloedplaatjes)
Hoe ontwikkelen die voorlopercellen zich tot normale cellen?
Groeifactoren binden aan receptor van voorlopercel -> activatie processen in de cel -> celdeling en uitrijping
Wat is leukemie?
Ontsporing van bloedcelvorming en geeft ongecontroleerde afbraak/aanmaak van niet/minder functionerende bloedcellen -> normale bloedcelvorming wordt onderdrukt -> infecties, anemie en bloedingen
Kenmerken chronische leukemie?
Minder heftig symptomen veroorzaakt door uitgerijpte en functionerende leukemiecellen door defect in groeifactor
Kan overgaa in acute vorm
Kenmerken acute leukemie?
Accute symptomen door ophoping van niet-functionele cellen die bloedvorming onderdrukken door defect in groeifactor en in uitrijping
Wat zijn de typen van leukemie?
Myeloid of lymfoid
Kenmerken myeloide leukemie?
Leukemiecellen met granylocytaire, monocytaire, erythoide of megakaryoblastaire kenmerken
AML, CML of acute promyelocytenleukemie
Kenmerken lymfoide leukemie?
Leukemiecellen met lymfoide kenmerken
ALL, CLL of plasmacelleukemie
Komt vooral voor bij kinderen (90% overleving)
Wat zijn oorzaken van de defecten in stamcellen?
Radioactieve straling, mutogene stoffen of erfelijkheid
Hoe ziet de diagnostiek van leukemie eruit?
Morfologie, immunofenotypering, cytogenetica en moleculaire diagnostiek -> detecteren gendefecten en detecteren residu ziekte na behandeling
Wat zijn de verschillende mutatiestadia:
Driver mutaties, subclonale mutaties en recidief mutaties (zijn belangrijk voor diagnose en therapie)