2.3 Delfstoffen in soorten en maten Flashcards
Waar spreken we van als we stoffen uit de grond halen die nuttig zijn voor de mens?
Dan heb je het over DELFSTOFFEN.
Welke verschillende delfstoffen zijn er?
- Metalen, bijvoorbeeld ijzer, aluminium en goud. Minder bekend zijn indium, tantaal, lithium.
- FOSSIELE BRANDSTOFFEN, bijvoorbeeld steenkool, aardolie en aardgas.
- Diverse grondstoffen, bijvoorbeeld keukenzout, grind en kalksteen.
Waar worden delfstoffen allemaal voor gebruikt?
Als grondstof, brandstof of bouwmateriaal. Zo is ijzererts bijvoorbeeld de grondstof voor staal, wordt aardgas gebruikt als brandstof in elektriciteitscentrales en wordt kalksteen gebruikt in de bouw.
Waar worden metalen uit gewonnen?
Uit ertsen. Het metaal ijzer komt bijvoorbeeld uit het in de aarde veelvoorkomende ijzererts. Andere voorbeelden zijn kopererts, zilvererts en gouderts.
Waar komen die ertsen vandaan?
Die zijn uit de aardmantel door het magma meegnomen naar het aardoppervlak. Als daarna rivieren langs deze ertshoudende lagen stromen en ze meenemen, kunnen deze metalen stroomafwaarts worden afgezet.
Ook in sedimentgesteente komt dus ertsen voor als het achterland van deze gesteenten erts bevat. Maar niet alle ertsen komen zo aan het oppevlak, hoe dan wel?
Vaak blijven ze ondergronds en worden in DAGBOUW of SCHACHTBOUW gewonnen.
Wat is dagbouw?
Je spreekt van dagbouw als als de winning van de delfstoffen in de openlucht plaatsvindt. Daarvoor moet soms wel gigantische hoeveelheden grond afgegraven voor worden.
Wat is schachtbouw?
Dan vindt de winning van de delfstoffen in ondergrondse mijnen plaats.
Hoe ontstaan fossiele brandstoffen?
Op een andere manier dan ertsen. Steenkool is bijvoorbeeld ontstaan uit plantenresten. Als die onder water terechtkomen, krijg je eerst veen, dan bruinkool en vervolgens steenkool. Dat INKOLINGSPROCES begon in het Carboon.
Wanneer ontstond aardolie?
In het Mesozoïcum uit lagen dood plankton (kleine diertjes in zee). Dat vormde dikke pakketten die bedekt werden door sedimenten zoals zand.
Wat nam daardoor toe?
De druk en de temperatuur. Dat leidde tot een chemisch proces waarbij het plankton omgezet werd in aardolie. Tegelijkertijd met het ontstaan van zowel steenkool als aardolie ontstond aardgas.
Waar gebruiken we veel delfstoffen voor?
Voor onder andere het maken van allerlei producten.
Wat zijn bewezen reserves?
Dat zijn hoeveelheden die door bodemonderzoek zijn aangetoond. Maar je kan er ook van uitgaan wat er geologisch gezien maximaal aan winbare hoeveelheden in de aardkorst zou kunnen zitten.
Wat zijn de vier meest schaarste delfstoffen?
Antimoon, goud, zink en molybdeen.
fossiele grondstoffen
De brandstoffen bruinkool, steenkool, aardolie en aardgas die ontstaan zijn uit miljoenen jaren oude resten van planten en dieren.
dagbouw
Winning van delfstoffen in de openlucht.
schachtbouw
Winning van delfstoffen in ondergrondse mijnen.
inkolingsproces
Proces waarbij plantenresten onder hoge druk en temperatuur eerst in veen, daarna in bruinkool en ten slotte in steenkool veranderen
