2018/19 Flashcards
- Komórki o wyglądzie ziarna kawy występują w:
a. Gruczolaku pęcherzykowym
b. Raku brodawkowatym tarczycy
c. Raku rdzeniastym tarczycy
d. Ziarniszczaku
e. B, D
e. B, D
- W skali Clarka naciek czerniaka wypełniający warstwę brodawkowatą i dochodzący do granicy z
warstwą siateczkowatą to:
a. I st
b. II st
c. III st
d. IV st
e. V st
c. III st
- Kostniakochrzęstniak jest najczęściej zlokalizowany w
a. krótkich kościach stóp
b. obrębie czaszki
c. obrębie szkieletu osiowego
d. okolicy przynasad kości długich
e. trzonach kości długich
d. okolicy przynasad kości długich
- Najczęstszy nowotwór tkanek miękkich to:
a. włókniak
b. mięśniak
c. tłuszczak
d. nerwiak osłonkowy
e. tłuszczakomięsak
c. tłuszczak
- Najczęstsza lokalizacja tętniaka workowatego to:
a. połączenie tętnicy łączącej przedniej z tętnicą środkową mózgu
b. rozwidlenie tętnicy szyjnej wewnętrznej
c. odejście tętnicy łączącej tylnej
d. rozwidlenie tętnicy podstawnej
e. początkowe rozgałęzienia tętnicy środkowej
a. połączenie tętnicy łączącej przedniej z tętnicą środkową mózgu
Najczęstszą przyczyną ostrych ZOMR u noworodków jest infekcja:
a. streptokokami z grupy B
b. E. coli (mp mówi, że to)
c. S. pneumoniae
d. H. influenzae
e. Candida
a. streptokokami z grupy B
Szybki, naciekający wzrost, anaplazja, ogniska martwicy i zmiany krwotoczne to cechy:
a. oponiaka
b. rdzeniaka
c. gwiaździaka rozlanego
d. glejaka wielopostaciowego
e. wyściółczaka
d. glejaka wielopostaciowego
- Zmiany włóknisto- torbielowate sutka:
a. występują po 20 r. ż.
b. często są obustronne
c. obejmują metaplazję apokrynowa, wloknienie, gruczolistosc prosta i mikrozwapnienia
d. powstają w wyniku stymulacji hormonalnej
e. a, b, c, d
e. a, b, c, d
- Do powikłań ostrego zapalenia trzustki należy:
a. ostra niewydolność nerek
b. ciężka niewydolność oddechowa
c. ropień trzustki
d. torbiel pozapalna trzustki
e. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe
e. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe
- Obraz tarczycopodobny jest charakterystyczny dla:
a. ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek
b. przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek
c. nefropatii IgA
d. ostrego rozlanego rozplemowego kłębuszkowego zapalenia nerek
e. martwicy cewek nerkowych
b. przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek
- Późne, odległe przerzuty są charakterystyczne dla:
a. raka jasnokomórkowego nerki
a. raka gruczołowego jelita grubego
b. raka podstawnokomórkowego
c. raka urotelialnego
d. raka brodawkowatego nerki
e. onkocytoma
a. raka jasnokomórkowego nerki
- Najczęstszą przyczyną marskości wątroby w Polsce jest:
a. kamica żółciowa
b. hemochromatoza pierwotna
c. alkoholowa choroba wątroby
d. wirusowe zapalenie wątroby
e. autoimmunologiczne zapalenie dróg żółciowych
c. alkoholowa choroba wątroby
- Rokowanie w raku jelita grubego zależy przede wszystkim od:
a. typu histologicznego raka
b. stopnia zróżnicowania (grade)
c. głębokości naciekania
d. obecności przerzutów w węzłach chłonnych
e. C, D
e. C, D
- Najsilniejszym pojedynczym czynnikiem rokowniczym w raku sutka jest:
a. typ histopatologiczny
b. stan węzłów pachowych
c. rozmiar guza
d. liczba naczyń włosowatych
e. liczba mitoz
b. stan węzłów pachowych
- Choroba Hirschsprunga - wskaż fałszywe stwierdzenie
a. jest spowodowana brakiem komórek zwojowych w ścianie jelita
b. występuje głównie w końcowym odcinku jelita grubego
c. zmieniony fragment jelita ulega znacznemu rozdęciu
d. zmieniony fragment jelita nie podlega ruchom perystaltycznym
e. występuje częściej u chłopców
c. zmieniony fragment jelita ulega znacznemu rozdęciu
- Gruczolak z komórek wątrobowych
a. występuje u kobiet przyjmujących środki antykoncepcyjne
b. lokalizuje się podtorebkowo
c. jest najczęstszym nowotworem łagodnym wątroby
d. A, B
e. A, B, C
d. A, B
- W raku trzustki najczęściej stwierdza się mutację
a. K-RAS
b. P53
c. RB
d. BRAF
e. BRCA-1
a. K-RAS
- Po infekcji paciorkowcem B-hemolizującym może się rozwinąć:
a. ostre rozlane rozplemowe kłębuszkowe zapalenie nerek
b. submikroskopowe kłębuszkowe zapalenie nerek
c. błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek
d. zespół Alporta
e. ostra martwica cewek nerkowych
a. ostre rozlane rozplemowe kłębuszkowe zapalenie nerek
- Zespół Kimmelstiela-Wilsona występuje w przebiegu
a. cukrzycy
b. marskości wątroby
c. kłębuszkowego zapalenia nerek
d. nadciśnienia tętniczego
e. miażdżycy
a. cukrzycy
- Wielobarwny, czasem torbielowaty guz, który może wrastać przez żyłę główną dolną do serca jest
a. rak jasnokomórkowy nerki
b. rak brodawkowaty nerki
c. rak chromofobowy nerki
d. onkocytoma
e. brodawczak nerki
a. rak jasnokomórkowy nerki
- Do czynników zwiększających ryzyko raka sutka nie należy:
a. otyłość po menopauzie
b. aborcja
c. promieniowanie jonizujące
d. środki antykoncepcyjne
e. poród przed 30-tym r.ż.
e. poród przed 30-tym r.ż.
- Najczęstszy typ chłoniaka Hodgkina to:
a. chłoniak Hodgkina z przewagą limfocytów
b. stwardnienie guzkowe
c. bogatolimfocytarny
d. mieszanokomórkowy
e. ubogolimfocytarny
b. stwardnienie guzkowe
- do chłoniaków z komórek B nie należy:
a. ziarniniak grzybiasty
b. chłoniak z komórek płaszcza
c. chłoniak grudkowy
d. chłoniak MALT
e. chłoniak Burkitta
a. ziarniniak grzybiasty
- Guz sutka występujący głównie między 20 a 35 r. ż., zbudowany z luźnej tkanki łącznej i przewodów
wyścielonych jedną warstwą komórek nabłonkowych otoczonych przez komórki mioepitelialne
a. mięśniak
b. naczyniakomięsak
c. brodawczak
d. włókniakogruczolak
e. włókniak
d. włókniakogruczolak
W cytologii szyjki macicy systemu Bethesda można zdiagnozować:
a. zmiany atroficzne
b. obecność cech śródnabłonkowej neoplazji
c. obecność infekcji np. Candida, HSV
d. raka płaskonabłonkowego
e. A, B, C, D
e. A, B, C, D
- Wskaż wirusy wysokiego ryzyka onkogennego
a. HPV 16, 18
b. HPV 31, 33
c. HPV 6, 11
d. A i B
e. B i C
d. A i B
- Najczęstszy typ histologiczny raka trzonu macicy to:
a. gruczolakorak endometroidny
b. rak jasnokomórkowy
c. rak surowiczy
d. rak brodawkowaty
e. rak gruczołowo-płaskonabłonkowy
a. gruczolakorak endometroidny
- do nowotworów ze sznurów płciowych i podścieliska nie należy:
a. otoczkowiak
b. ziarniszczak
c. guz z komórek Leydiga
d. rozrodczak
e. włókniak
d. rozrodczak
- Torbielowaty guz tworzący struktury brodawkowate z obszarami pól litych i martwicy, zbudowany z
komórek wydzielających śluz, wykazujących cechy złośliwości i naciekających podścielisko to:
a. gruczolak brodawkowaty śluzowy
b. gruczolakorak śluzowy
c. torbielakogruczolakorak brodawkowaty śluzowy
d. torbielakogruczolak śluzowy
e. torbielakogruczolak brodawkowaty śluzowy
c. torbielakogruczolakorak brodawkowaty śluzowy
- Guz jajnika mogący wywołać defeminizację (brak miesiączki, zanik piersi) a następnie maskulinizację
(przerost łechtaczki, hirsutyzm)
a. otoczkowiak
b. rozrodczak
c. ziarniszczak
d. potworniak
e. guz z komórek Leydiga i Sertolego
e. guz z komórek Leydiga i Sertolego
- Nabłoniak kosmówkowy najczęściej jest poprzedzony:
a. zaśniadem groniastym
b. poronieniem
c. prawidłową ciążą
d. ciążą ektopową
e. ciążą mnogą
a. zaśniadem groniastym
- guzkowy rozrost gruczołu krokowego:
a. rozpoczyna się w okolicy obwodowej stercza
b. jest stanem przedrakowym
c. z czasem uciska sterczowy odcinek cewki moczowej
d. jest spowodowany tylko rozrostem komórek podścieliska
e. jest spowodowany tylko rozrostem komórek nabłonkowych
c. z czasem uciska sterczowy odcinek cewki moczowej
- Wskaż fałszywe twierdzenie:
a. do oceny histologicznej raka stercza używa się skali Gleasona
b. rak stercza najczęściej przerzutuje do węzłów chłonnych miednicy mniejszej i kości
c. w skali Gleasona ocenia się dwa dominujące utkania
d. zmianę prekursorową raka prostaty jest wewnątrznabłonkowa neoplazja sterczowa
e. guz oceniony na 9 pkt w skali Gleasona ma lepsze rokowanie niż guz oceniony na 6 pkt
e. guz oceniony na 9 pkt w skali Gleasona ma lepsze rokowanie niż guz oceniony na 6 pkt
- W płatowym zapaleniu płuc stadium zwątrobienia szarego cechuje się:
a. wysiękiem erytrocytarnym w pęcherzykach płucnych
b. złogami włóknika w przestrzeni śródmiąższowej
c. złogami włóknika w pęcherzykach płucnych
d. naciekiem granulocytarnym w pęcherzykach płucnych
e. wysiękiem surowiczym w przestrzeni śródmiąższowej
c. złogami włóknika w pęcherzykach płucnych
- W obrazie mikroskopowym materiału sekcyjnego 85 - letniego mężczyzny, rozpoznano zanik brunatny
mięśnia sercowego. W cytoplazmie komórek miąższowych zaobserwowano gromadzenie się barwnika,
którym jest:
a. lipofuscyna
b. hemosyderyna
c. melanina
d. bilirubina
e. mukopolisacharyna
a. lipofuscyna
- Rozpoznanie cytologiczne raka rdzeniastego tarczycy opiera się na ocenie morfologii komórek oraz
obrazie klinicznym. W surowicy krwi pacjenta stwierdza się podwyższony poziom:
a. katecholamin
b. parathormonu
c. transferazy nukleotydów terminalnych
d. kalcytoniny
e. enolazy
d. kalcytoniny
- Hemangiopericytoma to nowotwór złośliwy, który najczęściej lokalizuje się w:
a. nerkach
b. kończynach górnych
c. kończynach dolnych
d. płucach
e. aorcie
c. kończynach dolnych
- Najczęstszy nowotwór złośliwy jamy otrzewnej to:
a. międzybłoniak złośliwy
b. przerzut raka płuca
c. przerzut raka sutka
d. przerzut raka jajnika
e. przerzut raka prostaty
d. przerzut raka jajnika
- Międzybłoniak złośliwy jest:
a. częstym nowotworem opłucnej
b. nowotworem występującym parę lat po narażeniu na azbest
c. guzem, który może otaczać całe płuco i naciekać ścianę klatki piersiowej
d. nowotworem występującym po narażeniu na dym tytoniowy
e. nowotworem o dobrym rokowaniu
c. guzem, który może otaczać całe płuco i naciekać ścianę klatki piersiowej
- Do powikłań zapalenia migdałków nie należy:
a. podostre zapalenie wsierdzia
b. kłębuszkowe zapalenie nerek
c. gorączka reumatyczna
d. odmiedniczkowe zapalenie nerek
e. ropień podstawy czaszki
d. odmiedniczkowe zapalenie nerek
- Wskaż prawdziwe twierdzenie:
a. rak krtani występuje najczęściej w 3-4 dekadzie życia
b. główny czynnik ryzyka wystąpienia raka krtani to infekcja HPV
c. najczęstszy nowotwór złośliwy krtani to gruczolakorak
d. większość guzów krtani rozwija się w głośni
e. rak podgłośniowy ma najlepsze rokowanie
d. większość guzów krtani rozwija się w głośni
- Bezbolesny, wolno rosnący guz zbudowany z komórek nabłonkowych, mioepitelialnych i
mezenchymalnego podścieliska z polami tkanki śluzowo-chrzęstnej to:
a. guz mieszany
b. Mucocele
c. brodawczak
d. guz Warthina
e. rak śluzowo-naskórkowy
a. guz mieszany
- Najczęstszy nowotwór złośliwy gruczołów ślinowych jamy ustnej, szybko naciekający pnie nerwowe to:
a. rak zrazikowokomórkowy
b. rak śluzowo-naskórkowy
c. guz Warthina
d. rak gruczołowo-torbielowaty
e. gruczolak wielopostaciowy
d. rak gruczołowo-torbielowaty
- Wskaż fałszywe twierdzenie:
a. zespół Mallory’ego-Weissa manifestuje się występowaniem podłużnych pęknięć błony śluzowej
okolicy połączenia żołądkowo-przełykowego
b. w chalazji pierwotnej brak komórek zwojowych dolnego zwieracza przełyku
c. przełyk Barretta jest zmianą przedrakową
d. najczęstszym typem histologicznym raka przełyku jest rak płaskonabłonkowy
e. przełyk Barretta zwiększa ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego przełyku
e. przełyk Barretta zwiększa ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego przełyku
- Wrzód to ubytek ściany, który
a. przekracza muscularis mucosae
b. zawsze przekracza błonę podśluzową
c. zawsze drąży do błony mięśniowej
d. jest ograniczony do blaszki właściwej błony śluzowej
e. drąży do błony surowiczej
a. przekracza muscularis mucosae
- Klasyfikację Laurena stosujemy do:
a. raka płuc
b. raka piersi
c. raka prostaty
d. raka żołądka
e. raka skóry
d. raka żołądka
- zanik kosmków, rozrost krypt i limfocytarny naciek śródbłonkowy są charakterystyczne dla
a. chorób pasożytniczych jelit
b. choroby Leśniowskiego-Crohna
c. wrzodziejącego zapalenia jelita grubego
d. celiakii
e. kolagenowego zapalenia jelit
d. celiakii
- Najczęstsza lokalizacja uchyłków:
a. przełyk
b. jelito cienkie
c. poprzecznica
d. kątnica
e. esica
e. esica
- Najczęstszy nienowotworowy polip to:
a. polip młodzieńczy
b. polip zapalny
c. polip Peutz-Jeghersa
d. polip hiperplastyczny
e. gruczolak
d. polip hiperplastyczny
- Do zespołu objawów rakowiaka nie należy/nie należą:
a. zaczerwienienie skóry
b. drżenia
c. poty
d. duszność
e. biegunki
b. drżenia
- W przebiegu zawału mięśnia sercowego białawo-żółte ognisko z obwodowo szara białawą tkanką,
która tworzy się w początkowej fazie formowania ziarniny, można zaobserwować:
a. od 10 dnia po zawale
b. od 12h-3 dnia po zawale
c. od 3. 7 dnia po zawale
d. od 6 tygodnia po zawale
e. od 7-10 dnia po zawale
e. od 7-10 dnia po zawale
- Zatory w krążeniu systemowym najczęściej lokalizują się w tętnicach kończyn dolnych. Stanowią one:
a. 75% wszystkich zatorów
b. 60% wszystkich zatorów
c. 30% wszystkich zatorów
d. 25% wszystkich zatorów
e. 45% wszystkich zatorów
a. 75% wszystkich zatorów
- Do głównych cech zespołu Klinefeltera nie należy:
a. ciężkie upośledzenie umysłowe
b. eunuchoidalna budowa ciala
c. ginekomastia
d. zanik jąder
e. niedorozwój drugorzędowych cech płciowych
a. ciężkie upośledzenie umysłowe
- Przy zakażeniu matki wirusem różyczki, największe ryzyko pojawienia się wad rozwojowych u płodu
występuje w:
a. pierwszych 8 dniach ciąży
b. pierwszych 18 tygodniach ciąży
c. pierwszych 8 tygodniach ciąży
d. ostatnich 8 tygodniach ciąży
e. ostatnich 18 tygodniach ciąży
c. pierwszych 8 tygodniach ciąży
- Włóknikowe zapalenie osierdzia, będące powikłaniem zawału mięśnia sercowego, najczęściej można
zaobserwować w:
a. 2-3 dobie po zawale
b. 8-10 dobie po zawale
c. 6-9 dobie po zawale
d. 2- 3 tygodnie po zawale
e. 8-10 tygodni po zawale
a. 2-3 dobie po zawale
- Odrzucenie przeszczepionego narządu w ciągu trzech dni po operacji nazywamy odrzuceniem:
a. nadostrym
b. podostrym
c. ostrym
d. piorunującym
e. przewlekłym
c. ostrym
- Glówną przyczyną zgonu chorych z rozedma płuc jest:
a. przewlekla niewydolność prawokomorowa
b. przewlekla niewydolność lewokomorowa
c. zaburzenia rytmu serca
d. Zatorowość płucna
e. zapalenie płuc
a. przewlekla niewydolność prawokomorowa
- U płodów matek przyjmujących talidomid między 28 a 50 dniem ciąży stwierdzano:
a. wady serca
b. rozszczep twarzoczaszki
c. hipoplazję nerek
d. głuchotę
e. amelię
e. amelię
- Zwiększone ryzyko udaru spowodowane zatorem w tętnicy środkowej mózgu występuje u chorych z:
a. miażdżycą kończyn dolnych
b. bakteryjnym zapaleniem wsierdzia
c. tętniakiem aorty brzusznej
d. złamaniem szyjki kości udowej
e. kardiomiopatią przerostową
b. bakteryjnym zapaleniem wsierdzia
- Najczęstsza lokalizacja odległych przerzutów raka płuca to:
a. kości
b. nerki
c. wątroba
d. nadnercza
e. mózg
d. nadnercza
- Do lekarza zgłosił się 32-letni, palący papierosy mężczyzna, uskarżający się na silne bóle kończyn
dolnych oraz ich męczliwość przy chodzeniu. W badaniu fizykalnym stwierdza się symetryczne
zasinienie i ochłodzenie palców stóp. U pacjenta można podejrzewać:
a. chorobę Schonleina-Henocha
b. chorobę takayasu
c. chorobę Buergera
d. ziarniniak Wegenera
e. olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic
c. chorobę Buergera
- Podczas przeprowadzania sekcji zwłok 78-letniego mężczyzny, do badania pobrano fragment serca.
Cały narząd ważył 600 g, a grubość ściany lewej komory wynosiła 25 mm. Przyczyną takiego stanu
mogło być:
a. zanik brunatny miejsca sercowego
b. zapalenie płuc
c. kardiomiopatia rozstrzeniowa
d. nadciśnienie tętnicze
e. zator typu jeździec
d. nadciśnienie tętnicze
- Wskaż prawidłowy związek przyczynowo-skutkowy, którego efektem jest gromadzenie się płynu
przesiękowego w tkankach:
a. spadek ciśnienia koloidoosmotycznego w zespole nerczycowym
b. zwiększone gromadzenie sodu w marskości wątroby
c. wzrost ciśnienia hydrostatycznego w gastroenteropatii wysiekowej
d. spadek ciśnienia koloidoosmotycznego w hiperproteinemii
e. zwiększone gromadzenie się sodu w ostrym zapaleniu tkanek
a. spadek ciśnienia koloidoosmotycznego w zespole nerczycowym
- W obrazie mikroskopowym widoczne są skupienia aktywowanych makrofagów (komórek
nabłonkowatych), skupione na obwodzie komórki typu Langhansa oraz pola martwicy skrzepowej. Taki
obraz jest typowy dla:
a. gruźlicy
b. błonicy
c. tężca
d. krztuśca
e. odry
a. gruźlicy
- Najczęstszym złośliwym guzem nowotworowym w wątrobie jest:
a. rak wątrobowokomórkowy
b. rak z nabłonka dróg żółciowych
c. chłoniak
d. przerzut nowotworu złośliwego
d. przerzut nowotworu złośliwego
- Z wymienionych raków najrzadziej przerzuty do wątroby daje:
a. rak jelita grubego
b. rak stercza
c. rak piersi
d. rak płuca
e. rak skóry
b. rak stercza
- Z badań w diagnostyce raka prostaty nie jest przydatne:
a. biopsja cienkoigłowa
b. badanie “per rectum”
c. biopsja gruboigłowa
d. USG transrektalne
e. oznaczenie poziomu PSA we krwi
a. biopsja cienkoigłowa
- Niezależnie od typu histologicznego mięśniakomięsaka prążkowanokomórkowego komórką
diagnostyczna w tym nowotworze jest:
a. limfoblast
b. rabdomioblast
c. komórka Ito
d. komórka typu Langhansa
e. komórka Leydiga
b. rabdomioblast
- RMS jest wysoce złośliwym nowotworem, a rokowanie zależy od wieku chorego, typu histologicznego i
umiejscowienia zmiany. Najlepsze (90% 5-letnich przeżyć) rokowanie mają chorzy z guzami:
a. kończyn
b. tułowia
c. w okolicy zaotrzewnowej
d. oczodołu
e. mózgu
d. oczodołu
- Pierwsze badanie profilaktyczne raka szyjki macicy to:
a. wycinki z tarczy szyjki macicy
b. cytologia ginekologiczna
c. test na HPV
d. abrazja kanału szyjki macicy
e. abrazja jamy szyjki macicy
b. cytologia ginekologiczna
- Przeciwwskazania do biopsji cienkoigłowej tarczycy:
a. niewyraźny guz tarczycy
b. brak badania USG
c. skaza krwotoczna
c. skaza krwotoczna
- Badaniem BAC tarczycy nie możemy rozpoznać:
a. raka brodawkowatego tarczycy
b. gruczolaka pęcherzykowego
c. raka rdzeniastego
d. guzka koloidowego
e. zapalenia limfocytarnego tarczycy
b. gruczolaka pęcherzykowego
- Wskaż stwierdzenie nieprawidłowe dotyczące raka płaskonabłonkowego szyjki macicy:
a. większośc raków płaskonabłonkowych szyjki macicy powstajena bazie zmian przedrakowych
związanych z przetrwałą infekcją HPV
b. w ostatnim okresie stwierdza się zauważalny wzrost raków szyjki macicy u kobiet powyżej 60
roku życia (dlaczego nie to? Domagała 518: W Ameryce Północnej i krajach Europy
współczynnik zachorowalności i umieralności na raka inwazyjnego szyjki macicy w ciągu 20 lat
uległ zdecydowanemu OBNIŻENIU)
c. naciekające raki płaskonabłonkowe przybierają różne formy makroskopowe
d. około 98% wczesnych raków szyjki macicy rozwija się w obrębie strefy przejściowej
e. rzadka odmiana wysokozróżnicowanego raka płaskonabłonkowego szyjki macicy,
zwykle przyjmująca makroskopowo postać kłykciny nosi nazwę verrucous carcinoma
e. rzadka odmiana wysokozróżnicowanego raka płaskonabłonkowego szyjki macicy,
zwykle przyjmująca makroskopowo postać kłykciny nosi nazwę verrucous carcinoma
- Endometrioza w obrębie miednicy mniejszej najczęściej lokalizuje się w:
a. macicy
b. zatoce Douglasa
c. na powierzchni jajników
d. zagłębieniu pęcherzowo-maciczny
e. jajowodach
c. na powierzchni jajników
- Wskaż stwierdzenie prawdziwe dotyczące raka sutka u mężczyzn
a. stanowi ok 1% wszystkich raków sutka
b. do czynników zwiększających ryzyko należą m.in. nadmierna ekspozycja na hormony
estrogenowe, otyłość, zaawansowany wiek
c. makroskopowo i mikroskopowo rak sutka nie różni się od raka sutka stwierdzanego u kobiet
d. może występować u chłopców i młodych mężczyzn
e. wszystkie wyżej wymienione odpowiedzi są poprawne
e. wszystkie wyżej wymienione odpowiedzi są poprawne
- Do najczęstszych powikłań zawału mięśnia sercowego należy/należą:
a. tętniak serca
b. włóknikowe zapalenie osierdzia
c. pękniecie mięśnia sercowego
d. wstrząs kardiogenny
e. zaburzenia rytmu serca
e. zaburzenia rytmu serca
- Nowotwór złośliwy tarczycy wywodzący się z komórek C to:
a. rak brodawkowaty
b. rak pęcherzykowaty
c. rak rdzeniasty
d. rak anaplastyczny
e. rak niskozróżnicowany
c. rak rdzeniasty
- Najczęstszym guzem jądra u dzieci do 3 roku życia jest:
a. nasieniak
b. nabłoniak kosmówkowy
c. potworniak
d. yolk sac tumor
e. rak zarodkowy
d. yolk sac tumor
- Wskaż stwierdzenie prawidłowe dotyczące ciąży ektopowej:
a. powstaje w wyniku zagnieżdżenia się komórki jajowej w miejscu innym niż błona śluzowa
macicy
b. częstość występowania wynosi 2% w stosunku do ogólnej liczby porodów
c. najczęściej lokalizuje się w jajowodzie
d. ze względu na możliwość krwotoku jest stanem zagrażającym życiu
e. wszystkie prawidłowe
e. wszystkie prawidłowe
- Metaplazja to:
a. zmiana pierwotnego, dojrzałego typu różnicowania komórek w inny typ różnicowania
komórek, również dojrzałych w odpowiedzi adaptacyjnej na chroniczne podrażnianie
b. zmiana pierwotnego, dojrzałego typu różnicowania komórek w komórki niedojrzałe w
odpowiedzi na chroniczne podrażnianie
c. powiększenie narządu lub tkanki w wyniku zwiększenia liczby komórek
d. powiększenie narządu lub tkanki w wyniku zwiększania objętości komórek
e. zaburzenia budowy komórek, ich dojrzewania i różnicowania
a. zmiana pierwotnego, dojrzałego typu różnicowania komórek w inny typ różnicowania
komórek, również dojrzałych w odpowiedzi adaptacyjnej na chroniczne podrażnianie
- Występowanie wielojądrowych komórek olbrzymich typu Langerhansa, powstających w wyniku
połączenia komórek nabłonkowatych jest charakterystyczne dla zapalenia:
a. uszkadzającego
b. ropnego
c. ziarniniakowego
d. nieżytowego
e. wysiękowego
c. ziarniniakowego
- Do nowotworów miejscowo złośliwych skóry należy:
a. rak płaskonabłonkowy
b. znamię naskórkowe
c. rak podstawnokomórkowy
d. czerniak
e. znamię Spitz
c. rak podstawnokomórkowy
- Wskaż stwierdzenie prawdziwe dotyczące przygotowania materiału tkankowego do badania
histopatologicznego:
a. materiał do badania histopatologicznego powinien zostać właściwie utrwalony bezpośrednio po
pobraniu
b. jako utrwalacza stosuje się najczęściej 10% formalinę
c. bardzo ważne jest, aby objętość utrwalacza była odpowiednia w stosunku do objętości
materiału tkankowego
d. utrwalony wycinek zostaje zatopiony w parafinie
e. wszystkie prawidłowe
e. wszystkie prawidłowe
- Do cech wyniszczenia u dzieci, spowodowanego niedożywieniem białkowo-energetycznym nie należy:
a. biegunka
b. infekcje
c. pomarszczona skóra
d. zapadnięty brzuch
d. zapadnięty brzuch
- Komórki raka drobnokomórkowego płuc wykazują ekspresję:
a. cytokeratyny
b. chromograniny fe
c. synaptofizyny
d. Leu- 7
e. wszystkie odpowiedzi prawidłowe
e. wszystkie odpowiedzi prawidłowe
- Obecnie w ocenie rozmazów cytologicznych z szyjki macicy stosuje się system:
a. Bethesda
b. Papanicolau
c. Bloom- Richardsona
d. Fuhrmana
e. Golgiego
a. Bethesda
- Zmiany chorobowe pod postacią guzków w skórze twarzy, nadający jej charakterystyczny wygląd tak
zwanej “lwiej twarzy” występuje w:
a. gruźlicy
b. trądzie
c. kile
d. boreliozie
e. brucelozie
b. trądzie
- Jedna z częstszych przyczyn hipertrofii płodu oraz zwiększonego ryzyka urazu okołoporodowego jest
w :
a. nadciśnienie tętnicze u matki
b. łożysko przodujące
c. cukrzyca u płodu
d. cukrzyca u matki
e. infekcje z grupy TORCH
d. cukrzyca u matki
- Bakteryjne zapalenie wsierdzia, będące konsekwencją przyjmowanie dożylnie narkotyków, jest
najczęściej spowodowane przez zakażenie :
a. Pseudomonas aeruginosa
b. Streptococcus pneumoniae
c. Staphylococcus aureus
d. Streptococcus agalactiae
e. Streptococcus pyogenes
c. Staphylococcus aureus
- Komórki śródbłonka naczyniowego najlepiej można uwidocznić barwieniem z wykorzystaniem
a. CD34
b. CD45
c. CD20
d. GFAP
e. CD68
a. CD34
- Do oceny histologicznej przeszczepionej wątroby wykorzystuje się najczęściej materiał pobrany na
drodze:
a. biopsji cienkoigłowej
b. biopsji gruboigłowej
c. printów wątrobowych
d. chirurgicznego pobrania wycinka
e. cytologii eksfoliatywnej
b. biopsji gruboigłowej
- przekrwienie czynne powstaje w wyniku ogniskowego poszerzenia tętnic w wyniku
a. wstrząsu septycznego
b. ostrego zapalenia
c. ostrej niewydolności krążenia
d. zakrzepicy dużych żył
b. ostrego zapalenia
- Do zakładu patomorfologii przyjęto materiał obejmujący fragment skóry z widocznym makroskopowo
ropniem oraz przetoką skórną. Z przetoki wydobyto jasnożółtą treść, podobną do ziaren siarki.
Mikroskopowo stwierdzono kolonie bakterii z nitkowatymi wypustkami. Rozpoznano zakażenie:
a. Propionibacterium acnes
b. Prevotella oralis
c. Clostridium perfringens
d. Legionella pneumophila
e. Actinomyces israeli
e. Actinomyces israeli
- Noworodki urodzone przed terminem mają zwiększone ryzyko:
a. otyłości
b. nadciśnienia tętniczego
c. cukrzycy
d. celiakii
e. krwotoku wewnątrzczaszkowego
e. krwotoku wewnątrzczaszkowego
- Najczęściej reakcję “graft vs host” obserwuje się po przeszczepie:
a. nerki
b. wątroby
c. płuca
d. trzustki
e. szpiku kostnego
e. szpiku kostnego
- Najczęstszą przyczynę zatorów w krążeniu płucnym stanowi:
a. zator tłuszczowy w wyniku złamania kości
b. zator skrzyżowany u osób z VSD
c. oderwany zakrzep z żył głębokich kończyn dolnych
d. komórki nowotworowe pochodzące z raka pierwotnego płuca
e. komórki nowotworowe pochodzące z przerzutu raka do płuca
c. oderwany zakrzep z żył głębokich kończyn dolnych
- U wcześniaka urodzonego w 32. tygodniu ciąży zdiagnozowano triadę: wodogłowe, zapalenie
siatkówki oraz zwapnienia śródczaszkowe. Najpewniej doszło do przezłożyskowego zakażenia:
a. VZV
b. HSV
c. wirusem różyczki
d. CMV
e. toksoplazma gondi
e. toksoplazma gondi
- Ropowica tkanki podskórnej dłoniowej powierzchni palca to:
a. zanokcica
b. zastrzał
c. czyrak
d. jęczmień
e. karbunkuł
b. zastrzał
- Do narządów często atakowanych przez prątki nie należą:
a. nerki
b. nadnercza
c. opony miękkie
d. kości
e. mięśnie szkieletowe
e. mięśnie szkieletowe
- W twardzinie ograniczonej do przewodu pokarmowego, najbardziej nasilone zmiany występują w:
a. języku
b. przełyku
c. żołądku
d. dwunastnicy
e. odbytnicy
b. przełyku
Rozetki Hommera-Wrighta są cechą charakterystyczną:
a. neuroblastomy
b. retinoblastomy
c. ganglioblastomy
d. pheochromocytomy
e. nephroblastomy
a. neuroblastomy
Do guzów przerzutujących do mięśnia sercowego w pierwszej kolejności zalicza się:
a. raka nerki
b. raka wątroby
c. raka piersi
d. raka prostaty
e. raka jajnika
c. raka piersi
- PNET ściany klatki piersiowej nazywany jest guzem:
a. Abrikosowa
b. Cowdry’ego
c. Marshalla
d. Ewinga
e. Askina
e. Askina
- Pierwotny rak płuca, który klinicznie przypomina płatowe zapalenie płuc, z uwagi na rozlany sposób
naciekania to:
a. gruczolakorak
b. rak oskrzelikowo-pęcherzykowy
c. rak drobnokomórkowy
d. rak wielkokomórkowy
e. rak płaskonabłonkowy
b. rak oskrzelikowo-pęcherzykowy
- Najpoważniejsze powikłania duru brzusznego, takie jak krwotok jelitowy lub perforacja jelita
występują zwykle w:
a. 3 i 4 tygodniu choroby
b. pierwszym tygodniu choroby
c. 5 dobie choroby
d. 3 miesiącu choroby
e. pierwszych 24h choroby
a. 3 i 4 tygodniu choroby
- U 53-letniej palącej kobiety zlokalizowano w oskrzelu prawym płuca guz średnicy 2,5cm.
Wykonano biopsję cienkoigłową uzyskując materiał do badania. Wśród ściętych mas białkowych
uwidoczniono komórki rakowe, które były nieco większe od limfocytów, ze skąpą cytoplazmą,
hiperchromatycznym jądrem i ziarnistą chromatyną. W pierwszej kolejności podejrzewa się:
a. raka drobnokomórkowego
b. raka płaskonabłonkowego
c. gruczolakoraka
d. przerzut raka rdzeniastego tarczycy
e. raka wielkokomórkowego
a. raka drobnokomórkowego
- Do znamion kiły wrodzonej późnej zaliczamy
a. osutkę plamistą
b. kilaki prosowate
c. blizny Parrota
d. zapalenie kostno-stawowe
e. nos siodełkowaty
c. blizny Parrota
- Do głównych przyczyn stłuszczenia wątroby nie należy
a. nadużywanie alkoholu
b. anoreksja
c. otyłość
d. cukrzyca typu 2
e. nadciśnienie tętnicze
e. nadciśnienie tętnicze
- Ocena amplifikacji MYC-N ma znaczenie w ocenie rokowania u chorych na:
a. raka piersi
b. czerniaka złośliwego
c. neuroblastomę
d. nephroblastomę
e. retinoblastomę
c. neuroblastomę
- Do powikłań zawału mięśnia sercowego nie zalicza się:
a. ostra niewydolność lewokomorowa
b. przewlekła niewydolność lewokomorowa
c. pęknięcie ściany mięśnia sercowego
d. tętniak lewej komory mięśnia sercowego
e. kardiomiopatia przerostowa
e. kardiomiopatia przerostowa
- Mononukleoza zakaźna wywołana jest przez wirus, który dodatkowo odgrywa istotną rolę w
patogenezie:
a. raka jelita grubego
b. raka pęcherza moczowego
c. raka piersi
d. raka szyjki macicy
e. raka nosogardła
e. raka nosogardła
- Skrobiawica to choroba układowa przebiegająca z odkładaniem amyloidu. Amyloid AA dodatkowo
może odkładać się:
a. chorobie Alzheimera
b. fizjologicznie w starszym wieku
c. w rodzinnej neuropatii
d. w chorobie Leśniowskiego-Crohna
e. w szpiczaku mnogim
d. w chorobie Leśniowskiego-Crohna
- Do badania pobrano fragment żołądka z owrzodzeniem. Pod mikroskopem uwidoczniono obfity
naciek granulocytarny oraz rozproszone komórki podejrzane o złośliwość. Aby potwierdzić pierwotnego
raka żołądka, poza oceną morfologii komórek, wykonamy barwienie:
a. NSE
b. SMA
c. CD68
d. LCA
e. CK
b. SMA
- Posocznica, w której bakterie ropotwórcze osiedlają się w różnych narządach, tworząc ropnie
przerzutowe to:
a. ropniak
b. ropotok
c. ropowica
d. ropnica
e. ropień
d. ropnica
- Pępowina noworodka w ciągu kilku dni lub tygodni po urodzeniu ulega zmianom, które nazywamy:
a. apoptozą
b. hipoplazją
c. mumifikacją
d. martwicą włóknikową
e. martwicą rozpływną
c. mumifikacją
Medi to nie anioł bardziej faraooon
- W obrazie mikroskopowym materiału sekcyjnego płuca uwidoczniono rozplem tkanki łącznej w
przegrodach międzypęcherzykowych oraz liczne makrofagi obładowane hemosyderyną. Taki obraz jest
charakterystyczny u chorych z:
a. bakteryjnym zapaleniem płuc
b. ostrą niewydolnością prawokomorowa
c. przewlekłą niewydolnością prawokomorową
d. ostrą niewydolnością lewokomorową
e. przewlekłą niewydolnością lewokomorową
e. przewlekłą niewydolnością lewokomorową
- Jama poudarowa powstaje w wyniku fagocytozy komórek martwiczych przez makrofagi i neutrofile.
Ten typ zejścia ogniska niedokrwienia może powstać w:
a. płucach
b. pęcherzu moczowym
c. tarczycy
d. trzustce
e. mięśniach szkieletowych
d. trzustce
- Charakterystyczna “ryżowata” biegunka, która powoduje szybkie odwodnienie organizmu
występuje u chorych na:
a. cholerę
b. dur brzuszny
c. gruźlicę jelita cienkiego
d. trąd
e. brucelozę
a. cholerę
- Komórki obserwowane pod mikroskopem w pierwszych 24h zapalenia ostrego, które mają
zdolności fagocytozy oraz charakterystyczne płatowate jądro komórkowe to:
a. granulocyty obojętnochłonne
b. granulocyty kwasochłonne
c. monocyty
d. limfocyty
e. granulocyty zasadochłonne
a. granulocyty obojętnochłonne
- Wskaż stwierdzenie prawdziwe dotyczące choroby Leśniowskiego-Crohna:
a. zmiany chorobowe mogą występować na długości całego odcinka przewodu
pokarmowego
b. zmiany mają charakter ciągły i obejmują głównie jelito grube
c. w obrazie mikroskopowym nacieki zapalne występują wyłącznie w błonie śluzowej i
podśluzowej
d. ryzyko zachorowania na raka jelita grubego nie jest większe niż w pozostałej populacji
e. rozpoznanie można postawić na podstawie badania klinicznego
a. zmiany chorobowe mogą występować na długości całego odcinka przewodu
pokarmowego
- Najczęstszą lokalizacją raka jelita grubego jest:
a. wstępnica
b. kątnica
c. poprzecznica i zstępnica
d. esica i odbytnica
d. esica i odbytnica
- Najczęstszym nowotworem łagodnym wątroby jest:
a. ogniskowy rozrost wątroby
b. gruczolak wątroby
c. naczyniak
d. tłuszczak
e. mięśniak
c. naczyniak
- Najczęstszym czynnikiem etiologicznym zapaleń układu moczoewego jest
a. E. Coli
b. Candida albicans
c. Staphylococcus saprophyticus
d. Proteus mirabilis
e. Pseudomonas spp.
a. E. Coli
- Do nowotworów mezenchymalno - nabłonkowych sutka należy
a. rak zrazikowy
b. rak rdzeniasty
c. guz liściasty
d. brodawczak śródprzewodowy
c. guz liściasty
- Do czynników ryzyka raka szyjki macicy należą
- przetrwałe zakażenie HPV wysokiego ryzyka
- cukrzyca
- liczni partnerzy seksualni
- palenie papierosów
A. 1 i 2
B. 1,2,3
C. 2,3
D. 1,3,4
E. 1,2,3,4
D. 1,3,4
Glikoproteina CA-125 wykorzystywana jest jako marker nowotworowy
a. raka jelita grubego
b. raka jajnika
c. raka trzonu macicy
d. raka nerki
e. raka żołądka
b. raka jajnika
- Histologiczną złośliwość raka gruczołu krokowego ocenia się w skali
a. Fuhrmana
b. Gleasona
c. Blooma i Richardsona
d.Weissa
e. PASS
b. Gleasona
- Wskaż stwierdzenie fałszywe dotyczące raka podstawnokomórkowego skóry
a. występuje głównie u ludzi starszych w skórze nadmiernie eksponowanej na promienie
słoneczne
b. często daje przerzuty odległe
c. w 80% przypadków lokalizuje się w okolicach głowy i szyi
d. w postaci wrzodziejącej rośnie szybko i nacieka podłoże
e. leczeniem z wyboru jest operacyjne usunięcie zmiany
b. często daje przerzuty odległe
- Błonowa ekspresja antygenu CD99 oraz transkrypcja t(11;22) (q24;12) jest charakterystyczna dla:
a. chłoniaka Hodgkina
b. rozlanego chłoniaka z dużych komórek B
c. mięsaka Ewinga
d. chłoniaka k. T
e. chłoniaka z komórek płaszcza
c. mięsaka Ewinga
- Komórki raka piersi wykazujące ekspresję receptora estrogenowego w badaniu
immunohistochemicznym barwią na czerwono:
a. jądra
b. błony komórkowe
c. błony jądrowe
d. cytoplazmę
a. jądra
- Rozsiew nowotworowy drogą wszczepów do surowiczych jam ciała jest charakterystyczny dla:
a. raka prostaty
b. raka pęcherza moczowego
c. raka piersi
d. raka jajnika
e. raka trzonu macicy
d. raka jajnika
- Przy zakażeniu prątkiem gruźlicy reakcja nadwrażliwości ziarniniakowej (typu opóźnionego) rozwija
się w ciągu:
a. 11-18 dni
b. 21-28 dni
c. 14-26 dni
d. 8-11 dni
e. 4-8 dni
b. 21-28 dni
- Tak zwane badanie mrożone jest badaniem:
a. pośmiertnym
b. śródoperacyjnym
c. biopsyjnym gruboigłowym
d. cytologicznym
e. biopsyjnym cienkoingłowym
b. śródoperacyjnym
- Rozpoznanie nowotworu neuroendokrynnego musi być poparte wynikami badań
immunohistochemicznych:
a. NSE, chromogranina A, kalcytonina
b. chromogranina A, synaptofizyna, Ki-67
c. Malan, inhibina, synaptofizyna
d. TTF1, tyreoglobulina, CK19
e. badania immunohistochemiczne nie są niezbędne do rozpoznania nowotworu
neuroendokrynnego
b. chromogranina A, synaptofizyna, Ki-67
- Badania immunohistochemiczne identyfikujące komórki mioepitelialne i komórki bazalne są
przydatne w histopatologicznej diagnostyce różnicowej nowotworów i zmian przednowotworowych:
a. tarczycy i trzustki
b. gruczołu piersiowego i prostaty
c. gruczołu piersiowego i trzustki
d. przydatków skóry i kory nadnercza
e. ślinianki i trzustki
b. gruczołu piersiowego i prostaty
- Badanie immunohistochemiczne wykonywane w każdym przypadku inwazyjnego raka gruczołu
piersiowego to:
a. receptor estrogenowy, receptor progesteronowy, receptor androgenowy, HER2, Ki67
b. receptor estrogenowy, receptor progesteronowy, HER2, Ki67
c. receptor estrogenowy, receptor progesteronowy, receptor somatostatynowy, HER2, Ki67
d. receptor estrogenowy, receptor progesteronowy, receptor androgenowy, HER2
e. receptor estrogenowy, receptor progesteronowy, Ki67
b. receptor estrogenowy, receptor progesteronowy, HER2, Ki67
- Nadekspresja białka HER2 w raku piersi wiąże się z:
a. rozpoznaniem typu trójujemnego raka
b. amplifikacją genu HER2
c. mutacją punktową genu HER2
d. bardzo korzystnym rokowaniem odległym
e. brakiem korzyści z leczenia transtuzumabem
b. amplifikacją genu HER2
- Utrata ekspresji białka MSH2 w utkaniu gruczolakoraka jelita grubego przemawia za rozpoznaniem:
a. zespołu Li-Fraumeni
b. zespołu Lyncha
c. zespołu BRCA-1
b. zespołu Lyncha
- Rozmaz z biopsji cienkoigłowej z obecnością komórek nabłonkowych z metaplazją oksyfilną oraz
licznych komórek szeregu limfocytarnego jest charakterystyczny dla następującego nowotworu
ślinianki:
a. chłoniaka złośliwego
b. guza mieszanego
c. guza Warthina
d. raka mioepitelialnego
e. żadnego z powyższych
c. guza Warthina
- Obrzęk okołooczodołowy to zmiana najczęściej związana z:
a. z. Goodpasture’a
b. chorobą Bergera
c. ostrym odmiedniczkowym zapaleniem nerek
d. ostrym rozplemowym kłębuszkowym zapaleniem nerek
e. gwałtownie postępującym kłębkowym zapaleniem nerek
d. ostrym rozplemowym kłębuszkowym zapaleniem nerek
- Włóknienie około kłębuszkowe to zmiana charakterystyczna dla obrazu mikroskopowego:
a. przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek
b. przewlekłego kłębuszkowego zapalenia nerek - czemu nie to ? mp : “postępujące wtórne
włóknienie tkanki śródmiąższowej z zanikiem cewek nerkowych”
c. amyloidozy nerek
d. nefropatii poanalgetycznej
e. choroby gęstych depozytów
a. przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek
B będzie dobrze!
- Zespół nerczycowy szybko ustępujący po steroidoterapii, to charakterystyczny przebieg:
a. gwałtownie postępującego kłębuszkowego zapalenia nerek
b. ostrego rozplemowego kłębuszkowego zapalenia nerek
c. submikroskopowego kłębuszkowego zapalenia nerek
d. zespołu Goodpasture’a
e. nefropatii poanalgetycznej
c. submikroskopowego kłębuszkowego zapalenia nerek
- W pierwszej kolejności usuniemy zmianę barwnikową na skórze:
a. pleców
b. nosa
c. podeszwy
d. owłosionej głowy
e. brzucha
c. podeszwy
- Cechy, które powinny przyspieszyć usunięcie zmiany barwnikowej na skórze to:
1.zmniejszenie średnicy - zwiększenie średnicy
3.odbarwienie
4.przebarwienie
a. 2
b. 1,3,4
c. 2,3,4
d. 2,4
e. 1,2,3,4
e. 1,2,3,4
- Najczęstszym nowotworem skóry jest:
a. czerniak
b. rak podstawnokomórkowy
c. mięczak zakaźny
d. rak płaskonabłonkowy
e. róg skórny
b. rak podstawnokomórkowy
- Krwotoki Dureta to:
a. wtórne wylewy krwi do pnia mózgu w wyniku wgłobienia
b. powstają w wyniku pęknięcia tętniaka workowatego
c. krwotoki podtwardówkowe
d. krwotoki podpajęczynówkowe
a. wtórne wylewy krwi do pnia mózgu w wyniku wgłobienia
W przebiegu choroby Alzheimera obserwuje się
a. asymetryczny zanik kory mózgowej
b. zmiany zwyrodnieniowe i utrata melaninowych neuronów istoty czarnej - niedobór dopaminy
c. amyloidowe płytki starcze, zbitki neurofibrylarne, płytki starcze, angiopatie amyloidową
d. ciałka ziarniste
e. prawidłowa odpowiedź A i C
c. amyloidowe płytki starcze, zbitki neurofibrylarne, płytki starcze, angiopatie amyloidową
- Blastyczny chłoniak z komórek NK najczęściej lokalizuję się w:
a. skórze i szpiku kostnym
b. śledzionie i węzłach chłonnych
c. wątrobie i śledzionie
d. wątrobie i przewodzie pokarmowym
e. grasicy
a. skórze i szpiku kostnym
- Które ze stwierdzeń dotyczących chłoniaka limfoblastycznego B-kom. jest prawdziwe:
a. jest najczęstszym chłoniakiem limfoblastycznym
b. występuje głównie u osób po 50 r. ż.
c. njaczestsza pierwotną lokalizacja jest srodpiersie
d. w zespole downa wzrasta ryzyko wystąpienia
e. jest choroba o złej prognozie
d. w zespole downa wzrasta ryzyko wystąpienia
- W przebiegu choroby Wilsona w wątrobie gromadzi się
a. żelazo
b. miedź
c. ołów
d. cynk
e. wapń
b. miedź