2. Nieuwsgebruik, nieuwsmijding en nieuwe journalistieke genres Flashcards

1
Q

Waarom is kijken naar het nieuwsgebruik van jongeren een slim idee?

A

Het is een goede voorspelling voor mediagebruik in de toekomst en komende evoluties. Ze zijn een indicatie voor toekomstig belang.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Welke bronnen werden gebruikt in de cursus voor het onderzoek naar nieuwsgebruik?

A
  • Digital News Report 2023
  • Nieuwsbarometer 2023

(- onze eigen antwoorden)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat is het Digital News Report?

A

Een onderzoek van het Reuters Institute for the Study of Journalism. Het is een jaarlijks onderzoek naar nieuwsgebruik en houding t.o.v. nieuws bij volwassenen in 46 landen, waaronder België. Er waren ongeveer 100.000 respondenten waarvan 2.025 Belgische volwassenen.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat is de nieuwsbarometer?

A

Een jaarlijks onderzoek van de Artveldehogeschool Gent naar nieuwsgebruik, houding t.o.v. nieuws en nieuwsmijding bij Vlaamse jongeren (12-26).
Dit werd ingevuld door 1.236 respondenten.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Welke trend zien we in de hoeveelheid nieuwsgebruik?

A

Belgen (+18) raadplegen steeds minder nieuws op alle nieuwsbronnen t.o.v. 7 jaar geleden. Krant en televisie zijn de sterkste dalers.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hoeveel procent van de Vlaamse jongeren komt wekelijks (online) nieuws tegen?

A

94%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Journalistiek studenten gebruikten alle soorten media meer, maar welke was de meest opvallende?

A

Radio

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hoeveel procent van de Vlaamse jongeren heeft voorbije week nieuws gevolgd via sociale media?

A

68%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hoeveel procent van de Vlaamse jongeren opent nog een nieuwsapp of surft rechtstreeks naar een nieuwssite?

A

31% (of één op drie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Op welke platformen krijgen journalistiekstudenten meer nieuws binnen dan de doorsnee Vlaamse jongere? Waar minder?

A
  • Meer via nieuwsapps/nieuwssite, via push notifications
  • Minder via chatgroeps
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Welke problemen ontstaan er bij nieuwsgebruik via sociale media?

A
  • Het nieuws is op maat (niche)
  • Je zit in een scrollmodus: je bekijkt het minder diepgaand
  • De verspreiding van desinformatie of fake news
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hoeveel wordt Tiktok gebruikt voor nieuws bij volwassenen? En bij jongeren?

A
  • 6% bij volwassenen
  • 15% bij jongeren (18 - 24)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Welke sociale media wordt het meeste gebruikt voor nieuws bij Vlaamse jongeren?

A
  • Instagram het meeste
  • Tiktok op twee, maar sterke stijger
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Welke sociale media gebruiken de journalistiekstudenten opvallend meer?

A

Twitter en Facebook

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hoe zit het gebruik van sociale media bij de allerjongsten (12 - 15)?

A

Tiktok (52%) en Instagram (54%) komen op quasi gelijke hoogte.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Welke verschuiving zien we qua focus van media op Tiktok?

A

Eerst waren media voornamelijk gefocust op jongeren op Tiktok. Nu beginnen ze ook in te zetten op nieuws voor jongvolwassenen en ouder.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Welke 2 sociale media zijn communicerende vaten qua jonger/ouder?

A

Tiktok en Facebook

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Welk nieuwsmerk is het meest populair bij Vlaamse volwassenen? Hoe vaak wordt het geraadpleegd?

A
  1. HLN.be
    - 48% van de Vlamingen raadpleegt het meer dan 3 dagen in de week
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Welke 3 nieuwsmerken zijn naast HLN.be het meest populair?

A
  1. televisienieuws VTM (37%)
  2. televisienieuws VRT (34%)
  3. online nieuws VRT NWS (35%)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Welk online nieuwsmerk scoort het beste bij Vlaamse jongeren?

A

VRT NWS (53%) staat op gelijke hoogte met HLN.be (53%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Welke online nieuwsmerken gebruiken de journalistiekstudenten meer?

A
  • VRT NWS meer dan HLN.be
  • meer kwaliteitsmerken zoals De Standaard, De Morgen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Welke nieuwszender op televisie is het meest populair bij Vlaamse jongeren?

A

VTM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Welke nieuwszender is op televisie het meest populair bij de journalistiekstudenten?

A

één

24
Q

Naar welke radiozenders luisteren de Vlaamse jongeren het meeste? Naar wat het minste?

A
  • Qmusic en MNM
  • klassieke radiozenders
25
Q

Waarom daalt radiogebruik zo sterk bij de jongeren?

A

Jongeren luisteren vaker naar hun eigen muziek en podcasts.

26
Q

Welke radiozenders zijn het populairst bij de journalistiekstudenten?

A
  • Meer dan gemiddeld via MNM, maar minder via Qmusic
  • Er wordt meer geluisterd naar Studio Brussel
27
Q

Hoeveel procent van de Vlaamse jongeren las de voorbije week nog een papieren editie van Het Laatste Nieuws of Het Nieuwsblad

A

1 op 10

28
Q

Hoeveel journalistiekstudenten lezen de papieren versie van Het Nieuwsblad?

A

1 op 5

29
Q

Welke alternatieve media is populair bij de jongeren? + cijfers

A
  • 1 op 4 volgt TAG MAG
  • 1 op 6 volgt cestmocro
30
Q

Hoe noemen we Millenials en Gen Z als we kijken naar hun nieuwsgebruik?

A
  • Millenials: digital natives
  • Gen Z: social natives
31
Q

Wat zijn de digital natives?

A
  • Millenials
  • opgegroeid met het internet, maar voor de komst van sociale media
  • verbondenheid met nieuwsmerken, ze consumeren nieuws in eerste plaats op nieuwsapps
  • engere definitie van nieuws (politiek, actua)
  • hechten meer aan journalistieke waarden (objectiviteit, neutraliteit)
32
Q

Wat zijn social natives?

A
  • Gen Z
  • opgegroeid met sociale media
  • verbonden met sociale media eerder dan aan nieuwsmerken (via sociale media naar nieuws)
  • bredere definitie van nieuws (entertainment, celebrity, wetenschap)
  • willen dat media standpunten inneemt over zaken zoals klimaatverandering
33
Q

Waarom staan jongeren zo negatief tegenover de betalingsbereidheid?

A

Ze zijn opgegroeid met online nieuws. Ze hebben het idee dat nieuws gratis is.

34
Q

Hoe oud is de gemiddelde betaler voor nieuws?

A

47 jaar

35
Q

Wat missen jongens en meisjes in het nieuws?

A
  • meisjes: hoop
  • jongens: humor
36
Q

Wat is het internationale fenomeen nieuwsmijding?

A

Steeds meer mensen vermijden het nieuws

37
Q

Hoeveel procent van de Vlaamse jongeren zijn occasionele nieuwsmijders en hoeveel doet het frequent?

A
  • 21% occasioneel: af en toe
  • 7% frequent: vaak
38
Q

Welke 6 oorzaken voor nieuwsmijding kwamen uit het Digital News Report van 2022?

A
  1. Te veel politiek en corona
  2. Negatief effect op het gemoed
  3. Verzadiging (te veel nieuws)
  4. Nieuws is onbetrouwbaar of bevooroordeeld
  5. Leidt tot conflicten met vrienden of familie
  6. Ik kan er niks mee, het nieuws is niet relevant voor mij
39
Q

Welke extra reden gaven Vlaamse jongeren voor nieuwsmijding?

A

Ze hebben er geen tijd voor

40
Q

Welke uitdaging geeft nieuwsmijding aan toekomstige journalisten?

A
  • Het vertrouwen herstellen en behouden.
  • Ervoor zorgen dat mensen betrokken blijven bij nieuws en de samenleving.
41
Q

Hoe zit het met vertrouwen in nieuws wereldwijd? + cijfer

A

Een dalende trend, 60% van de wereldbevolking heeft geen vertrouwen in het nieuws.

42
Q

Waar in de wereld bevind zich het meeste wantrouw in nieuws?

A
  • Vooral in Zuid-Amerika en Azië
  • Ook in Oost-Europa
  • Maar ook in westerse elitelanden (UK, USA, Frankrijk)
  • Ook in West-Europese landen zien we een zorgwekkende, dalende trend
43
Q

Is het volgens jou eigenlijk een probleem dat veel mensen het nieuws niet vertrouwen?

A

Neen, volgens mij is het wel een logische reactie. Door al de desinformatie die verspreid wordt, vind ik het een logische reactie dan mensen meer wantrouwen gaan hebben. Ik zie het eerder als een gezonde, kritische reflex.

44
Q

Hoe zit het met het vertrouwen van België? + cijfer

A

België heeft nog relatief veel vertrouwen in het nieuws. (44%)
- 51% Vlaams vertrouwen
- 36% Waals vertrouwen

45
Q

Het vertrouwen in nieuws verschilt sterk in bron. Hoe zit dat in België?

A
  • Veel vertrouwen in VRT nieuws (77%)
  • Minst vertrouwen in nieuws via sociale media (38% voor Facebook = meest)
46
Q

In de meeste landen is het vertrouwen het grootst in het nieuws van …

A

… publieke omroepen

47
Q

Waarom wordt nieuws op sociale media zo gewantrouwd?

A
  1. wantrouwen t.o.v. techbedrijven
  2. we associëren sociale media eerder met entertainment dan met nieuws
  3. polarisering en desinformatie wijdverspreid op sociale meid
48
Q

Hoe zit het met het vertrouwen van de Vlaamse jongeren in het nieuws?

A
  • 60% vertrouwt het nieuws dat ze zelf volgen
  • 45% vertrouwt het het nieuws in het algemeen
49
Q

Geef 5 publieksgerichte journalistieke genres = de oplossingen voor nieuwsmijding

A
  1. Transparantie
  2. Factchecking
  3. Servicejournalistiek
  4. Constructieve journalistiek
  5. Participatieve journalistiek
50
Q

Waarom is transparantie een oplossing? (Geef: Wat? Waarom? Hoe?)

A

Wat?
- Blik-achter-de-schermen: tonen hoe journalistiek ontstaat, hoe redactionele beslissingen genomen worden

Waarom?
- Meer vertrouwen wekken in journalistiek door eerlijk te zijn over genomen beslissingen en door eventuele fouten toe te geven (tonen dat journalistiek ook maar werk is)

Hoe?
- Vb. ombudspersoon - rubriek
- Vb. gebruik van de ik-vorm

51
Q

Waarom heeft enkel VRT een ombudspersoon?

A

Een ombudspersoon levert ook vaak kritiek op eigen werken. Mensen denken dat het verlies van vertrouwen versterkt, maar dat is allesbehalve waar. Je fouten toegeven zorgt zelfs voor een stijgend vertrouwen.

52
Q

Waarom is factchecking een oplossing? (Geef: Wat? Waarom? Hoe?)

A

Wat?
- Straightforward journalistiek genre dat de (on)waarheid van beweringen in de media wil achterhalen

Waarom?
- Meer vertrouwen wekken in journalistiek door te focussen op feiten (ipv de analyse en opiniëring die daar in een nieuwsbericht toch vaak gepaard mee gaan)

Hoe?
- Hoewel het een natuurlijk onderdeel zou moeten zijn van elk nieuwsverhaal, zijn factchecking-rubrieken de laatste jaren ook een genre op zich geworden (kenden serieuze opstoot in de nasleep van Brexit, Trump, Corona)

53
Q

Waarom is servicejournalistiek een oplossing? (Geef: Wat? Waarom? Hoe?)

A

Wat?
- ‘What’s-in-it-for-me’-journalistiek waarbij men concrete adviezen geeft die van nut kunnen zijn in het dagelijks leven van mensen

Waarom?
- Door nieuwsverhalen op een meer directe manier ‘relevant’ te maken hoopt men mensen beter te betrekken bij journalistiek

Hoe?
- Vb. Consumenteninformatie (waarop te letten bij de aankoop van een smartphone)
- Vb. Vragenrubrieken ivm corona

54
Q

Waarom is constructieve journalistiek een oplossing? (Geef: Wat? Waarom? Hoe?)

A

Wat?
- Een vorm van journalistiek waarbij men niet alleen de problemen benoemt maar ook probeert om mogelijke oplossingen aan te reiken

Waarom?
- Om te vermijden dat mensen alleen maar gedeprimeerd geraken van nieuws

Hoe?
- Vb. Bij verkiezingen focussen op toekomstige plannen ipv het verleden van politici
- Vb. Bij klimaatberichtgeving focussen op mogelijke oplossingen, op wat wij met z’n allen kunnen doen (wat niet hetzelfde is als de problematiek ontkennen)

55
Q

In België waren we redelijk vroeg met constructieve journalistiek. Welke journalistiek pleitte hiervoor?

A

Bjorn Soenens, hij vindt constructieve journalistiek de toekomst. Volgens hem moeten we kritisch zijn met een constructieve mindset.

56
Q

Waarom is participatieve een oplossing? (Geef: Wat? Waarom? Hoe?)

A

Wat?
- Journalistiek waarbij men het publiek betrekt in één of meerdere fasen van het nieuwsproductieproces (vooraf, tijdens of achteraf)

Waarom?
- Vertrouwen herstellen door het publiek actief te laten participeren in het hele proces (waardoor ze ahw mee aan de knoppen zitten)

Hoe?
- Mensen achteraf laten reageren op nieuwsartikels (comments)
- Mensen vooraf suggesties voor verhalen laten doen
- Oproepjournalistiek
- Crowdsourcing