(1G) Ang Pagsulat Ng Talumpati Flashcards
Isang uri ng sining
Pagtatalumpati
Maipapakita rito ang katatasan at kahusayan ng tagapagsalita sa panghihikayat upang paniwalaan ang kanyang paniniwala, pananaw, at pangangatwiran sa isang partikular na paksang pinag-uusapan.
Pagtatalumpati
Kaiba ito sa ginagawa nating pagsasalita sa araw-araw kung saan sinasabi natin ang gusto nating sabihin nang walang pinatutungkulan o binibigyang-diin ang paksa.
Pagtatalumpati
Kadalasang pinaghahandaan bago bigkasin sa harap ng tao kahit pa man ito’y biglaan.
Talumpati
Isang proseso o paraan ng pagpapahayag ng ideya o kaisipan sa paraang pasalitang tumatalakay sa isang partikular na paksa.
Pagtatalumpati
Ito ay karaniwang sinusulat upang bigkasin sa harap ng mga tagapakinig.
Pagtatalumpati
Uri ng talumpati batay sa kung paano ito binibigkas sa harap ng mga tagapakinig (4)
- Biglaang Talumpati (Impromptu)
- Maluwag (Extemporaneous)
- Manuskrito
- Isinaulong Talumpati
Ang talumpating ito ay ibinibigay nang biglaan o walang paghahanda.
Biglaang Talumpati
Kaagad na binibigay ang paksa sa oras ng pagsasalita.
Biglaang Talumpati
Ang susi ng katagumpayan nito ay nakasalalay sa mahalagang impormasyon kailangang maibabahagi sa tagapakinig.
Biglaang Talumpati
Sa talumpating ito nagbibigay ng ilang minuto para sa pagbuo ng ipahahayag na kaisipan batay sa paksang ibinigay bago ito ipahayag.
Maluwag
Madalas na outline lamang ang isinusulat ng mananalumpating gumagamit nito.
Maluwag
Ang talumpating ito ay ginagamit sa mga kumbensyon, seminar, o programa sa pagsasaliksik kaya pinag-aralan Itong mabuti at dapat nakasulat.
Manuskrito
Ang nagsasalita ay nakadarama ng pagtitiwala sa sarili sapagkat naisasaayos niya nang mabuti ang kanyang sasabihin.
Manuskrito
Kailangan ang matagal na panahon sa paghahanda ng ganitong uri ng talumpati sapagkat naisasaayos niya nang mabuti ang kanyang sasabihin.
Manuskrito
Ito ay kagaya rin ng manuskrito sapagkat ito ay mahusay ding pinag-aralan at hinabi ng maayos bago bigkasin sa harap ng mga tagapakinig.
Isinaulong Talumpati
May oportunidad na magkaroon ng pakikipag-ugnayan sa tagapakinig sapagkat hindi binabasa ang ginawang manuskrito kundi sinasaulo at binibigkas ng tagapagsalita.
Isinaulong Talumpati
Ang isang kahinaan ng ganitong talumpati ay pagkalimot sa nilalaman ng manuskritong ginawa.
Isinaulong Talumpati
Mga Uri ng Talumpati ayon sa Layunin (6)
- Talumpating Nagbibigay ng Impormasyon o Kabatiran
- Talumpating Panlibang
- Talumpating Pampasigla
- Talumpating Panghikayat
- Talumpating Pagbibigay-galang
- Talumpating Papuri
Ang layunin ng talumpating ito ay ipabatid sa mga nakikinig ang tungkol sa isang paksa, isyu, o pangyayari.
Talumpating Nagbibigay ng Impormasyon o Kabatiran
Dapat na maging malinaw at makatotohanan ang paglalahad ng datos kaya mahalaga sa pagsulat nito ay gumagamit ng mga dokumentong mapagkakatiwalaan.
Talumpating Nagbibigay ng Impormasyon o Kabatiran
Pinakakilalang halimbawa nito ay ang talumpati ng mga pinunong bansa o ang State of the Nation Address (SONA)
Talumpating Nagbibigay ng Impormasyon o Kabatiran
Layunin ng talumpating ito na magbigay ng kasiyahan sa mga nakikinig.
Talumpating Panlibang
Sa pagsulat nito, kailangang lahukan ito ng mga birong nakakatawa na may kaugnayan sa pagksang tinatalakay.
Talumpating Panlibang
Madalas ginagawa ang ganitong talumpati sa mga salusalo, pinagtitipong sosyal, at mga pulong ng mga samahan.
Talumpating Panlibang
Layunin ng talumpating ito na magbigay inspirasyon sa mga nakikinig.
Talumpating Pampasigla
Sa pagsulat nito, tiyaking ang nilalaman nito ay makapupukaw at makapagpasigla sa damdamin at isipan ng mga tao.
Talumpating Pampasigla
Higit na makakamit ang layunin nito kung ang magsasalita ay handang-handa sa pagsasagawa ng talumpati.
Talumpating Pampasigla
Makatutulong ito upang maging pokus at interesado ang mga nakikinig.
Talumpating Pampasigla
Karaniwang isinasagawa ang ganitong talumpati sa araw ng pagtatapos sa mga paaralan at pamantasan, pagdiriwang ng anibersaryo ng mga samahan o organisasyon, kumbensyon, at sa iba pang pagdiriwang kagaya ng mga nabanggit.
Talumpating Pampasigla
Pangunahing layunin ng talumpating ito na hikayatin ang mga tagapakinig na tanggapin ang paniniwala ng mananalumpati sa pamamagitan ng pagbibigay-katwiran at mga patunay.
Talumpating Panghikayat
Ilan sa mga halimbawa nito ay ang sermon naririnig sa mga simbahan, kampanya ng mga politiko sa panahon ng halalan, talumpati sa kongreso, at maging ang talumpati ng abogado sa panahon ng paglilitis sa hukuman.
Talumpating Panghikayat
Layunin ng talumpating ito na tanggapin ang bagong kasapi ng samahan o organisasyon.
Talumpating Pagbibigay-galang
Ginagawa rin ito bilang pagtanggap sa isang bagong opisyal na natalaga sa isang tungkulin.
Talumpating Pagbibigay-galang
Layunin ng talumpating ito na magbigay ng pagkilala o pagpupugay sa isang tao o samahan.
Talumpating Papuri
Kabilang sa mga ito ang talumpati ng pagtatalaga sa bagong hirang na opisyal, talumpati ng pagkilala sa isang taong namatay na tinatawag na eulogy, talumpati sa pagagawad ng medalya o sertipiko ng pagkilala sa isang tao o samahang nakapag ambag nang malaki sa isang samahan o sa lipunan, at iba pang kagaya nito.
Talumpating Papuri
Mga Dapat Isaalang-alang sa Pagsulat ng Talumpati (4)
- Uri ng mga Tagapakinig
- Tema o Paksang Tatalakayin
- Hulwaran sa Pagbuo ng Talumpati
- Kasanayan sa Paghahabi ng mga Bahagi ng Talumpati
Sa pagsulat ng isang mahusay na talumpati, mahalagang magkaroon ng kabatiran ang mananalumpati, tungkol sa kaalaman, pangangailangan, at interes ng kanyang magiging tagapakinig.
Uri ng mga Tagapakinig
Ang nagsulat ng aklat na Sining ng Pakikipagtalastasang Panlipunan (2002).
Lorenzo, et al
Ilan sa Dapat Mabatid ng mga Mananalumpati sa kanyang mga Tagapakinig (5)
- Ang edad o gulang ng mga makikinig
- Ang bilang ng mga makikinig
- Kasarian
- Edukasyon o antas sa Lipunan
- Mga saloobin at dati nang alam ng mga nakikinig
Ang isa pang pangunahing bagay na dapat isaalang-alang sa pagsulat ng talumpati ay ang tema ng okasyon ng pagdiriwang o pagtitipon ng pagtatalumpatian.
Tema o Paksang Tatalakayin
Ayon sa kanilang aklat na Retorikang Pangkolehiyo (2001), upang higit na maging kawili-will ang talupati, dapat makitaan na may sapat na kaalaman ang mananalumpati hinggil sa paksa.
Casanova at Rubin
Mga Hakbang na Maaaring Isagawa sa Pagsulat ng Talumpati (3)
- Pananaliksik ng mga datos at mga kaugnay na babasahin
- Pagbuon ng Tesis
- Pagtukoy sa mga pangunahing kaisipan o punto
Ito ay maaaring maisagawa sa pamamagitan ng pagbabasa at pangangalap ng impormasyon sa ensyklopedya, aklat, pahayagan, magasin, at dyornal.
Pananaliksik ng mga datos at mga kaugnay na babasahin
Matapos makapangalap ng sapat na datos o impormasyon, ito ang susunod na hakbang.
Pagbuon ng Tesis
Kapag may tiyak nang tesis para sa talumpati, maari nang alamin ng mananalumpati ang mga pangunahing punto na magsisilbing batayan ng talumpati.
Pagtukoy sa mga pangunahing kaisipan o punto
Isa pa sa mahalagang dapat isaalang-alang sa pagsulat ng talumpati ay gagamiting hulwaran o balangkas sa pagbuo ng talumpati.
Hulwaran sa Pagbuo ng Talumpati
Ayon sa kanila may tatlong hulwarang maaaring gamitin sa pagbuo ng talumpati.
Casanova at Rubin (2001)
Tatlong Hulwarang Maaaring Gamitin sa Pagbuo ng Talumpati (3)
- Kronolohikal na Hulwaran
- Topikal na Hulwaran
- Hulwarang Problema-Solusyon
Gamit ang hulwarang ito, ang mga detalye o nilalaman ng talumpati ay nakasalalay sa pagkakasunod-sunod ng pangyayari o panahon.
Kronolohikal na Hulwaran
Ang paghahanay ng mga materyales ng talumpati ay nakabatay sa pangunahing paksa.
Topikal na Hulwaran
Kalimitang nahahati sa dalawang bahagi ang pagkakahabi ng talumpati gamit ang hulwarang ito; ang paglalahad ng suliranin at ang pagtalakay sa solusyon na maaaring isagawa.
Hulwarang Problema- Solusyon
Ang paghahabi o pagsulat ng nilalaman ng talumpati mula sa umpisa hanggang sa matapos ito ay napakahalaga ring isaalang-alang upang higit na maging mahusay, komprehensibo, at organisado ang bibigkasing talumpati.
Kasanayan sa Paghahabi ng mga Bahagi ng Talumpati
Ayon sa kanila na may-akda ng Retorika sa kolehiyo, ang isang talumpati ay kailangang magtaglay ng tatlong bahagi:
Alcmitser P. Tumangan, Sr. et al
Tatlong Bahagi ng Talumpati (3)
- Introduksiyon
- Diskusyon o Katawan
- Katapusan o Kongklusyon
Ito ang pinakapanimula ng talumpati.
Introduksiyon
Ito ay naghahanda sa mga nakikinig para sa nilalaman ng talumpati kaya naman dapat angkop ang pambungad sa katawan ng talumpati.
Introduksiyon
Mahalaga ang Isang mahusay na panimula upang: (6)
- Mapukaw ang kaisipang at damdamin ng mga makikinig
- Makuha ang kanilang interes at atensiyon
- Malhanda ang mga tagapakinig sa gaganaping pagtalakay sa paksa
- Maipaliwanag ang paksa
- Mailahad ang balangkas ng paksang tatalakayin
- Malhanda ang kanilang puso at isipan sa mensahe
Dito makikita ang pinakamahalagang bahagi ng talumpati sapagkat dito tinatalakay ang mahahalagang punto o kaisipang nais Ibahagi sa mga nakikinig.
Diskusyon o Katawan
Ito ay ang pinakaluluwa ng talumpati.
Diskusyon o Katawan
Katangiang Kailangang Taglayin ng Katawan ng Talumpati (2)
- Kawastuhan
- Kalinawan
Tiyaking wasto at maayos ang nilalaman ng talumpati
Kawastuhan
Kailangang maliwanag ang pagkakasulat at pagkakabigkas ng talumpati upang maunawaan ng mga nakikinig.
Kalinawan
Dito nakasaad ang pinakakongklusyon ng talumpati.
Katapusan o Kongklusyon
Dito kalimitang nilalagom ang mga patunay at agumentong inilahad sa katawan ng talumpati.
Katapusan o Kongklusyon
Ay nakasalalay kung ilang minuto o oras ang inilaan para sa pagbigkas o presentastyon nito.
Haba ng Talumpati
Malaking tulong sa pagbuo ng nilalaman nito ang pagtiyak sa nilaang oras.
Haba ng Talumpati
