1.2 Κύτταρο η μονάδα ζωής Flashcards
Τι είναι η κυτταρική θεωρία?
Η κυτταρική θεωρία λέει ότι η θεμελιώδης δομική και λειτουργική μονάδα όλων των οργανισμών είναι το κύτταρο, και κάθε κύτταρο προέρχεται από ένα άλλο.
Σε τι διακρίνονται τα κύτταρα?
Σε προκαρυωτικά και ευκαρυωτικά με βάση την ύπαρξη ή όχι της πυρηνικής μεμβράνης.
Τι είναι η πλασματική μεμβράνη?
Δομείται από λιπίδια και πρωτεΐνες, διαχωρίζει το κύτταρο από το περιβάλλον του και ελέγχει ποιες ουσίες εισέρχονται ή εξέρχονται από το κύτταρο.
Τι είναι ο πυρήνας?
Αποτελεί το κέντρο ελέγχου του κυττάρου. Εκεί είναι το DNA στο οποίο είναι καταγραμμένες οι πληροφορίες για όλα τα χαρακτηριστικά του κυττάρου.
Από τι περιβάλλεται ο πυρήνας?
Περιβάλλεται από διπλή μεμβράνη (πυρηνική) με ανοίγματα (πόρους), μέσο των οποίων γίνεται ανταλλαγή μορίων μεταξύ του πυρήνα και του υπόλοιπου κυττάρου.
Τι είναι το κυτταρόπλασμα?
Τον χώρο ανάμεσα στην πλασματική μεμβράνη και στον πυρήνα καταλαμβάνει το κυτταρόπλασμα. Στο κυτταρόπλασμα υπάρχουν διάφορα οργανίδια, τα οποία επιτελούν τις διάφορες λειτουργίες του κυττάρου.
Τι είναι το ενδοπλασματικό δίκτυο?
Είναι ένα σύστημα μεμβρανών που συνδέονται με την πλασματική και την πυρηνική μεμβράνη. Αποτελεί ένα ενιαίο δίκτυο αγωγών και κύστεων, μέσω των οποίων γίνεται η μεταφορά ουσιών σε όλα τα μέρη του κυττάρου.
Ποιες είναι οι δύο μορφές του ενδοπλασματικού δικτύου?
Το αδρό, που στην επιφάνειά του υπάρχουν μικροί σχηματισμοί, τα ριβοσώματα, που δίνουν όψη τραχειά. Και το λείο, στο οποίο δεν υπάρχουν ριβοσώματα και η λειτουργία του έχει σχέση με την σύνθεση λιπιδίων και την αποθήκευση διαφόρων πρωτεϊνών
Τι είναι τα ριβοσώματα?
Τα ριβοσώματα αποτελούνται από προτεϊνες και RNA. Σε αυτά γίνεται η σύνθεση των προτεϊνών. Ριβοσώματα υπάρχουν επίσης ελεύθερα στο κυτταρόπλασμα εκτός από το αδρο ενδοπλασματικό δύκτιο.
Τι είναι το σύμπλεγμα Golgi?
Το σύμπλεγμα Golgi αποτελείται από ένα σύνολο παράλληλων πεπλατυσμένων σάκων στους οποίους οι προτεϊνες, μετά την σύνθεσή τους, τροποποιούνται και παίρνουν την τελική τους μορφή.
Τι είναι τα λυσοσώματα?
Περιέχουν δραστικά ένζυμα τα οποία συντελούν στη διάσπαση των ουσιών, αλλά και μικροοργανισμών.
Τι είναι τα κενοτόπια?
Είναι κυστίδια που περιέχουν ένα υδατώδες υγρό. Είναι τα πεπτικά, τα οποία συναντάμε στα ζωικά κύτταρα, και τα χυμοτόπια, τα οποία συναντάμε στα φυτικά κύτταρα.
Τι είναι τα πεπτικά κενοτόπια?
Τα πεπτικά κενοτόπια σχηματίζονται όταν εισέρχονται στο ζωικό κύτταρο τροφικά σωματίδια ή μικροοργανισμοί που θα χρησιμοποιηθούν ή θα καταστραφούν.
Τι είναι τα χυμοτόπια?
Τα χυμοτόπια αποτελούν αποθήκες θρεπτικών ουσιών για το φυτικό κύτταρο και καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος.
Τι είναι τα μιτοχόνδρια?
Ο ρόλος τους είναι να εξασφαλίζουν ενέργεια, που είναι απαραίτητη για τις λειτουργίες του κυττάρου. Τα μιτοχόνδρια είναι παρόντα στα ευκαρυωτικά κύτταρα και ο αριθμός ποικίλει ανάλογα με τις ενεργειακές ανάγκες του κυττάρου. Η απαραίτητη ενέργεια απελευθερώνεται από τη διάσπαση χημικών ενώσεων που συμβαίνει κατά την κυτταρική αναπνοή. Η διαδικασία αυτή γίνεται με την βοήθεια ειδικών ενζύμων που υπάρχουν στο εσωτερικό των μιτοχονδρίων.
Τι είναι οι χλωροπλάστες?
Στα οργανίδια αυτά γίνεται η φωτοσύνθεση, κατά την οποία απλά ανόργανα μόρια μετατρέπονται με την βοήθεια της ηλιακής ενέργειας σε οργανικά. Ταυτόχρονα απελευθερώνεται οξυγόνο. Οι χλωροπλάστες περιέχουν ειδικά ένζυμα και άλλα μόρια που είναι απαραίτητα για τη φωτοσύνθεση. Βρίσκονται μόνο στα φωτοσυνθετικά κύτταρα.
Τι είναι το κυτταρικό τοίχωμα?
Το τοίχωμα περιβάλλει την πλασματική μεμβράνη των φυτικών κυττάρων. Έχει κυρίως στηρικτικό ρόλο. Είναι συμπαγές, ανθεκτικό και αποτελείται από πολυσακχαρίτες, κυριότερος από τους οποίους είναι η κυτταρίνη.
Τι είναι τα προκαρυωτικά κύτταρα?
Είναι τα κύτταρα των οποίων το DNA δεν περιβάλλεται από πυρηνική μεμβράνη. Χαρακτηριστικοί προκαρυωτικοί οργανισμοί είναι τα βακτήρια.
Τι είναι τα βακτήρια?
Τα βακτήρια είναι μονοκύτταροι οργανισμοί, το κύτταρό τους είναι μικρότερο από το ευκαρυωτικό και δεν διαθέτει οργανίδια.
Ποια είναι η δομή των βακτηρίων?
Περιβάλλονται από πλασματική μεμβράνη, η οποία έχει ίδια δομή με αυτή του ευκαρυωτικού κυττάρου, και στο κυτταρόπλασμα τους υπάρχουν ελεύθερα ριβοσώματα στα οποία γίνεται η πρωτεϊνοσύνθεση. Η πλασματική τους μεμβράνη περιβάλλεται από κυτταρικό τοίχωμα. Σε ορισμένα βακτήρια το κυτταρικό τοίχωμα περιβάλλεται από ένα άλλο περίβλημα, την κάψα. Συχνά διαθέτουν ειδικούς σχηματισμούς (μαστίγια ή βλεφαρίδες) οι οποίοι εξυπηρετούν τη μετακίνησή τους.
Τι είναι τα ενδοσπόρια?
Ορισμένα βακτήρια, όταν βρεθούν σε αντίξοες περιβαλλοντικές συνθήκες αφυδατώνονται και μετατρέπονται σε ανθεκτικές μορφές που ονομάζονται ενδοσπόρια. Όταν οι συνθήκες ξαναγίνουν ευνοϊκές, από κάθε ενδοσπόριο θα προκύψει ένα βακτήριο.
Ποιοι είναι οι μονοκύτταροι οργανισμοί?
Οι μονοκύτταροι μπορεί να είναι προκαρυωτικοί, που θεωρούνται τα πρώτα κύτταρα που εμφανίστηκαν στη Γη, ή ευκαρυωτικοί. Οι μονοκύτταροι οργανισμοί αποτελούνται από ένα κύτταρο, το οποίο επιτελεί όλες τις λειτουργίες που απαιτούνται για την ανάπτυξη και την αναπαραγωγή του οργανισμού. Ορισμένοι μονοκύτταροι οργανισμοί μετακινούνται με την βοήθεια μαστιγιών ή βλεφαρίδων που διαθέτουν, ενώ άλλοι μετακινούνται σχηματίζοντας ψευτοπόδια. Επίσης, ορισμένοι μονοκύτταροι οργανισμοί φωτοσυνθέτουν.
Ποιοι είναι οι πολυκύτταροι οργανισμοί?
Οι πολυκύτταροι οργανισμοί αποτελούνται από πολλά διαφορετικά ευκαρυωτικά κύτταρα. Τα κύτταρα αυτά παρουσιάζουν ομοιότητες αλλά και διαφορές που αφορούν τη δομή και τη λειτουργία τους. Παράλληλα όμως συνεργάζονται μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να μπορεί να λειτουργήσει και να επιβιώσει ολόκληρος ο οργανισμός.
