11.5 De nieren

Question 1

Wat zijn de algemene kenmerken van de nieren?

Answer 1

• De nieren ontdoen je bloed van giftige, overbodige en overtollige stoffen. Hierbij produceren ze urine.
• De nieren liggen net onder je middenrif achter in de buikholte.
• Beide nierslagaders brengen per minuut ongeveer 1L bloed naar de nieren.
• De nieren filtreren daar water met opgeloste stoffen uit. Hierbij ontstaat zo’n 180L voorurine per dag. ongeveer 99% gaat weer terug naar het bloed. tussen de 0,9 en 2L urine per dag.

Question 2

Wat is voorurine?

Answer 2

Voorurine is de filtraat van het bloedplasma, ontstaat in het kapsel van Bowman aan het begin van het nefron.

Question 3

Wat is het verloop van de urine in de nieren en wat is de bouw van de nieren?

Answer 3

• De nierslagaders zijn een zijtak van de aorta.
• Het filtratie proces vindt plaats in de nierschors, de buitenste laag van de nieren.
• Het bewerken van de voorurine tot urine vindt plaats in zowel de nierschors als in het niermerg, de diepere laag van de nieren.
• De gevormde urine komt in het nierbekken terecht en gaat via de urineleider naar de urineblaas.
• Via de urinebuis verlaat de urine je lichaam.

Binas 85A

Question 4

Hoe werken die nieren in detail?

Answer 4

• De nierslagaders vertakken en komen uit bij de nefronen, de functionele eenheden van de nier.
• Aan het begin van elk nefron bevindt zich een bundel van speciale haarvaten, de glomerulus. De glomerulus bevindt zich binnen een kapsel van Bowman, het beginstuk van een nierbuisje.
• De haarvaten hebben extra poriën, dit maakt ultrafiltratie mogelijk.
• Uitgefiltreerde voorurine komt terecht in het kapsel van Bowman.
• De voorurine stroomt via de eerste gekronkelde nierbuis, de lis van Henle en het tweede gekronkelde nierbuisje naar een verzamelbuisje.
• bloedvaatjes dicht tegen de nierbuisjes aan nemen veel water en opgeloste stoffen op uit de voorurine.
• Na de verzamelbuis blijft de urine over en gaat via een urineleider naar de urineblaas.

Question 5

Hoe wordt van voorurine urine gemaakt?

Answer 5

1. Het voorurine ontstaat in het kapsel van Bowman. de aanvoerende slagader van de glomerulus is dikker dan de afvoerende slagader. Dit verhoogt de bloeddruk wat voor utrafiltratie zorgt. Het voorurine bevat alle stoffen die ook in het bloed zitten op de grote bloedeiwitten na.
2. In de eerste gekronkelde nierbuisje vindt de terugresorptie van nuttige stoffen plaats (glucose, aminozuren, vitamines en hormonen). Hierdoor is de osmotische waarde buiten de 1e gekronkelde nierbuisje hoger. Zo’n 80% van het water zal via osmose weer terug in het bloed belanden. De wandcellen van 1e gekronkelde nierbuisje voegen NH3 toe aan de voorurine wat samen met H+-ionen van het bloed NH4+ vormt wat de cellen van het nefron niet terug kan resorberen.
3. Het dalende been van de lus van Henle bevatten veel waterkanalen, maar hebben geen transport kanalen en laten dus geen ionen door. De osmotische waarde is hoger in het weefselvloeistof waardoor er nog meer water door osmose van het nierbuisje naar het weefselvloeistof gaat. Hierdoor stijgt de osmotische waarde in het dalende deel van de lis van Henle.
4. Het stijgende deel van de lus van Henle heeft geen waterkanalen, maar juist wel weer transport kanalen. Na+ en cl- deeltjes worden aan het weefselvloeistof afgegeven. Of dit gebeurt via actief op passief transport ligt aan de osmotische waarde. In het onderste deel zal het passief zijn en in het bovenste deel actief. Ook het tegenstroomprincipe heeft hier invloed op.
5. In de tweede gekronkelde nierbuisje wordt onder invloed van het hormoon aldostron de zoutconcentraties gereguleerd. K+ en H+ gaat in de voorurine en Na+ en cl- ionen gaan vanuit de voorurine weer het bloed in. Water gaat vervolgens door osmose ook weer uit het voorurine. Bloedvaten rond tweede gekronkelde buisje geven H+ ionen af en nemen H3O+ ionenen op. Dit beïnvloed de pH waarde.
6. Het hormoon ADH verhoogt het aantal waterkanaaltjes. Het hormoon wordt aangemaakt bij een te laag bloedvolume. Ook zorgt het voor extra transportkanalen voor ureum naar de wandcellen van het verzamelbuisje. De afgifte van ureum verhoogt osmotische waarde in weefselvloeistof. Hierdoor gaat door osmose water naar het weefselvloeistof.

Question 6

Wat is ultrafiltratie?

Answer 6

ultrafiltratie is de vorming van voorurine uit het bloedplasma in de glomerulus door de bloeddruk.

Question 7

Wat is terugresorptie?

Answer 7

Terugresorptie wordt ook wel reabsorptie genoemd en is het terughalen van bruikbare stoffen uit de voorurine naar het bloed.

Question 8

Wat is de Lis van Henle?

Answer 8

De lis van Henle zijn de dalende en stijgende deel van een nierbuisje, verbonden via een haarspeldbocht.

Question 9

Wat is het tegenstroomprincipe?

Answer 9

• De stroomrichting in het haarvatennet rond de lis van Henle van het bloed is steeds tegengesteld aan die van voorurine. Aangezien de uitwisseling van stoffen en water allemaal basseerd op verschil in osmotische waarde zou je met stroming in dezelfde richting op 50% van de uitwisseling klaar zijn met de difussie aangezien de concentratie in het bloedvat gelijk gaat zijn aan de concentratie in de voorurine. Door de tegenstroom blijft de uitwisseling van stoffen mogelijk.

Question 10

Wat is Aldosteron?

Answer 10

Aldesteron is een hormoon van de bijnierschors, bevordert in het laatste deel van het nierbuisje de terugresorptie van Na+ ionen uit de voorurine naar het bloed en in de verzamelbuisjes de afgifte van Na+ en Cl-.