1. kolokvij Flashcards
3 rudna minerala koji predstavljaju važnu sirovinu kao industrijski minerali
rutil, kromit, boksit
klasifikacija industrijskih minerala u 5 grupa
- one koje se temelje na genezi industrijskih minerala
- one koje se osnivaju na tehnološkoj primjeni industrijskih minerala
- one koje se baziraju na fizikalno-kemijskim ili mineraloško-petrografskim karakteristikama industrijskih minerala
- one koje nastoje objediniti genetske i tehnološko-ekonomske parametre
- one koje se baziraju na nacionalnom zakonodavstvu
industrijski minerali - abrazivi
boksit, granati, industrijski dijamanti
kako se može neutralizirati višak negativnog naboja u međusloju?
- kationima
- hidratiziranim kationima
- hidroksidnim oktaedarskim grupama
koji uvjeti moraju postojati za formiranje kaolinita?
- stalno prisutna voda za izluživanje
- dobra propusnost
- uvođenje H+ iona koji će istiskivati katione
- obaranje minerala
- odstranjivanje nastalih produkata putem stvaranja kompleksnih spojeva, adsorpcije koloidima i posredstvom živih organizama
glavni kemijski procesi trošenja
acidoliza, hidroliza, salinoliza, alkanoliza
minerali prisutni kod postanka kaolina
feldspat, plagioklas, muskovit
što nam govori mikroskopska studija fluidnih inkluzija
- daje nam procjenu temperature na kojoj je došlo do kristalizacije istraživane mineralne faze i sastava fluida
- za primarna kaolinitna ležišta podaci o fluidnim inkluzijama mogu se dobiti iz kvarca nastalog istovremeno s kaolinitom
što nam govore izotopi kisika i vodika?
dobar su indikator izvora vode koja sudjeluje u procesu kaolinizacije i omogućava razlikovanje meteorskih od hidrotermalnih izvora
cornwall
- u prvoj fazi hidrotermalni procesi su doveli do grajzenzacije i sericitizacije i omekšali stijenu
- kaolinit je nastao u drugoj fazi procesima površinskog trošenja u tropskoj klimi na što upućuje izotropni sastav kisika
- meteorske vode
- ležišta su stratificirana
primarno ležište kaolina Oedingen
uslijed procesa hidrolize i variranja vodnog lica došlo je do izluživanja Si, Fe, K i Mg
- saproliti su izgubili 30% početne mase time tvoreći porni prostor
- kaolinit nastao autigenezom iz primarnih minerala Fe- Mg klorita i ilita/muskovita
planina motajica ležišta kaolina
Brusnik, Ciganluk, Grebski potok, Kameni potok, Đidovi, Filipovića kosa i Babin grob
glavne nečistoće koje utječu na vrijednost kaolinitnog ležišta
- Fe-oksidi i hidroksidi
- smektiti
- kvarc i feldspati
glavni proizvodaci kaolina
SAD, Kina, Ukrajina, Brazil
primjeri poznatih ležišta bentonita
Milos - andezit
Sardinija - trahit
Honsu - riolit
Donja Šlezija - bazalt
Milos - ležište bentonita
- vulkansko područje
- bentoniti nastali hidrotermalnom alteracijom stijena
- hidrotermalni fluid nastao miješanjem meteorske i morske vode
- andezitni sastav protolita, poglavito Si, Al i Mg
u kakvim okolišima nastaju bentoniti procesom halmirolize?
- plitkomorski okoliši (Maovice-Štikovo, Wyoming, Poljanska Luka)
- slatkovodni okoliši (Gornja Jelenska)
- Estauariji i lagune (Egipat i Pakistan)
- Ugljenonosni bazeni (Australija i Kanada)
Tip i sastav bentonita prvenstveno je determiniran prirodom ishodišnog materijala u kojem se proces bentonitizacije odvija.
da bi se procesom halmirolize formiralo ležište bentonita potrebni su sljedeći uvjeti
- izvor vulkanskog pepela
- sedimentacijski vodeni bazen
- reakcija između vulkanskog pepela i vode
- ležište mora biti sačuvano od erozije
- tijekom zalijeganja ne smije biti promjena u mineralnom sastavu
Ležišta bentonitnih glina u Hrvatskoj
Maovice-Štikovo
Poljanska luka
Gornja Jelenska
Bednja
Maovice-Štikovo
Primarna stijena bila je vitroklastični tuf dominantno izgrađen od vulkanskog stakla koje je potpuno alterirano u agregat montmorilonita, kristobalita, zeolita i opala
Sepiolit i paligorskit
- magnezijem bogate vlaknaste gline koje nastaju na rubnim dijelovima kontinenata u alkalnim evaporitnim jezerko-marinskim okolišima bogatim magnezijem
- nastaju precipitacijom u silicijem i magnezijem bogatim alkalnim evaporitnim okolišima
- Sepiolit nastaje u okolišima bogatijim magnezijem iz paligorskita
upotreba kaolina
- najveći korisnik je industrija papira
- keramička industrija
- industrija boje, plastike, gume, gnojiva
upotreba bentonita
- naftna industrija - isplake - podmazuje i čuva stijenke bušotine
- ljevačka industrija
- nepropusne barijere
- adsorbent za izmet kućnih životinja
Od čega se sastoje građevinarske gline
- minerala glina
- ostalih silikatnih i nesilikatnih minerala
- fragmenata stijena
- organske tvari
glavni konstituenti opeke /crijepa
kvarc, kristobalit, anhidrit, plagioklas, hematit, staklo…
obzirom na postanak, podjela građevinarskih glina u hrvatskoj
- ležišta u lesnim i lesoidnim sedimentima
- ležišta u fluvijatilno-jezersko-močvarnim sedimentima
Ležišta u lesnim i lesoidnim sedimentima podjela
- ležišta u beskarbonatnom kontinentalnom i močvarno-barskom lesu koja su vezana s naslagama poplavnih ravnica velikih vodotoka
- ležišta u lesnim i lesoidnim sedimentima koja su vezana s deluvijalno-proluvijalnim naslagama
Ležišta u fluvijatilno-jezersko-močvarnim sedimentima
- fluvijatilno-jezerska
- fluvijatilno-močvarno-barska
eksploatacijsko polje glina Rečica
pripada ležištima u beskarbonatnom kontinentalnom i močvarno-barskom lesu
