1. Diş Hekimliği Radyoloji Flashcards

1
Q

Evrende görülen tüm maddeler nelerden oluşur ?

A

Üst kuark alt kuark ve elektron.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Nötron ve proton nelerden oluşur ?

A

Üst kuark ve alt kuark.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Proton ?

A

2 üst kuark
1 alt kuark

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Nötron ?

A

1 üst kuark.
2 alt kuark.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

X ışınları nelerden oluşur ?

A

Fotonlardan oluşur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Orta seviyede manyetik etkileşim ?

A

Fotonlar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Kuarksları güçlü nükleer güçlerle birbirine bağlayan ?

A

Gluon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Belli bir yörüngeden bir elektronu koparmak için gereken enerji ?

A

Bağlanma enerjisi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Yüksek enerjili dış yörüngeden düşük enerjili iç yörüngeye elektron kaydırıldığında ?

A

Karakteristik radyasyon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Karakteristik radyasyon

A

Yüksek enerji düzeyindeki bir yörüngeden, daha içteki düşük enerji düzeyindeki bir yörüngeye elektron kaydırıldığı zaman açığa çıkan radyasyon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Radyasyon çeşitleri ?

A

Korpüsküler.
Elektromanyetik.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Korpüsküler radyasyon ?

A

Alfa.
Beta.
Nötron.
Proton.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

İki kere iyonize olmuş helyum çekirdeği ?

A

Alfa ışını.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Korpüsküler radyasyonun madde(doku) boyunca ilerlerken kaybettiği enerji oranı ?

A

Lineer enerji transferi (LET)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Radyoaktif bir çekirdekten salınan yüksek hızlı elektron ?

A

Beta ışını.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Cihaz tarafından salınan yüksek hızlı elektron ?

A

Katod ışını.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Katod ışını ?

A

Elektromanyetik radyasyona örnek.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Elektriksel olarak yüklü bir parçacığın hızı değiştirildiğinde ?

A

Elektromanyetik radyasyon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Elektromanyetik radyasyon ?

A

Gama, X, UV, Görünür ışık, IR, TV, Radar, Mikrodalga, Radyo dalgaları

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

İyonizasyon ?

A

Atomun iyona dönüşüm işlemi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Dental röntgen tüpünde alternatif akımın doğru akıma çevrilmesi.

A

Rektifikasyon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

X ışınının kalitesini ne belirler ?

A

kV (voltaj)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

X ışını kantitesini ne belirler ?

A

mA.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Elektrik devresinde voltajı azaltan veya arttıran cihaz ?

A

Transformatör.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Röntgen tüpünün 3 temel elemanı ?

A

Flament.
Yüksek voltaj.
Target.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Röntgen tüpünde elektron kaynağı ?

A

Tungsten flament.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Tüp içindeki elektronları hızlandıran ?

A

Yüksek voltaj.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Filament çevresinde kinetik enerjisi olmayan elektron bulutu ?

A

Termoiyonik emisyon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Elektronları durduran ?

A

Target.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Termoiyonik emisyon ?

A

Tungsten filament çevresinde, kinetik enerjileri olmayan, durgun bir elektron bulutu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

İdeal target materyalinin özellikleri ?

A

Yüksek atom numarası (74).
Yüksek ergime noktası (34220 C).
Düşük buharlaşma basıncı göstermesi.
Yüksek termal iletkenlik (173W.m-1.K-1)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Targete çarpan elektronların kinetik enerjisinin …

A

Yüzde 99.8 ısı
Yüzde 0.2 x ışınına döner.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

X ışınının oluştuğu alan ?

A

Fokal spot.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Efektif fokal spot gerçek fokal spottan ?

A

Küçüktür.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Fokal spotta anot tarafında düşük enerjili x ışını oluşmasına ?

A

Topuk etkisi, heel effect.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Oluşan x ışınlarının tüpü terk ettiği pencere ?

A

Berilyum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

X ışını demetindeki foton sayısını yarıya indiren tabaka ?

A

Yarım değer tabakası
(Half value layer)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Yarım değer tabakası hangi malzemeden yapılır ?

A

2 mm aliminyum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Uzun dalga boyuna sahip x ışınlarının elimine edilip görüntü kalitesini arttırmak amacıyla kullanılan bariyerler ?

A

Filtrasyon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Total filtrasyon ?

A

İlave filtrasyon + doğal filtrasyon.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Tüpü terk eden x ışını demetinin büyüklüğü ve şeklini sınırlayan yapı ?

A

Kolimatör.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Dental röntgen cihazlarında oluşan x ışını şekli ?

A

Frenleme radyasyonu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Dental röntgen cihazlarında karakteristik radyasyon ?

A

70 kvp üzerindeki cihazlarda.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Kvp nin x ışını üzerindeki etkisi ?

A

Kvp arttıkça :
Dalga boyu kısalır.
Frekans artar.
Delicilik artar.
Foton sayısı artar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

X ışınının total gücünün bağlı olduğu faktörler ?

A

Kvp.
mA.
Işınlama süresi.
Mesafe (ters kare kanunu).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Fokal spot ?

A

Elektronların targete çarptığı yer.
X ışınının oluştuğu yer.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Kalite ?

A

X ışınının enerjisi veya penetrasyon gücü demektir.
Kilovoltaj kontrol eder.

48
Q

Kantite ?

A

Üretilen x ışını miktarıdır.
Miliamper belirler.

49
Q

Tüp içinde oluşturulup, tüpten çıkan ve doku ya da maddeye penetre olan ?

A

Primer radyasyon.

50
Q

Primer radyasyonun madde ile etkileşimi sonucu oluşan ?

A

Sekonder radyasyon.

51
Q

Madde ile etkileşim sonucu yolundan sapan x ışını ?

A

Skatter radyasyon.

52
Q

Işınların enerjisini dokuya aktararak soğurulması ?

A

Absorbsiyon.

53
Q

Işınların soğurulma ve saçılmaya uğraması ?

A

Atenüasyon.

54
Q

Işınların doku ya da maddeden hiç etkileşime girmeden geçmesi.

A

Penetrasyon.

55
Q

X ışınının deliciliği

A

Penetrasyon

56
Q

Penetrasyonun bağlı olduğu faktörler

A

Kvp
X ışınının dalga boyu
Objenin atom numarası
Objenin kalınlığı ve densitesi

57
Q

Scatter

A

Sekonder radyasyondur

58
Q

Saçılmanın bağlı olduğu faktörler

A

Kvp
Objenin büyüklüğü
Objenin yapısı
X ışınının hacmi

59
Q

Scatterin bağlı olduğu faktörler

A

Kvp arttıkça saçılma artar
İncelenen objenin yapısı ve büyüklüğü
X ışınının hacmi

60
Q

Katotdan gelen yüksek hızlı elektronların anotta yavaşlaması ile kaybolan enerjinin oluşturduğu x ışını

A

Frenleme radyasyon
(Bremsstrahlung)

61
Q

Dental radyolojide görülen x ışını foton madde etkileşimleri

A

Koharent saçılma (yüzde 7)
Fotoelektrik absorbsiyon (yüzde 27)
Kompton saçılma (yüzde 57)

62
Q

Dokudan hiçbir etkileşime girmeden geçen foton miktarı

A

Yüzde 9

63
Q

Kohorent saçılma

A

Yalnız düşük enerjili fotonlar, iyonizasyon yok

64
Q

Kompton saçılma

A

İyonizasyon
Hasta dozuna katkı
Foga neden ve kontrastın azalması

65
Q

Fotoelektrik absorbsiyon

A

Karakteristik radyasyon oluşur

66
Q

Diagnostik görüntü oluşumuna birincil katkısı olan

A

Fotoelektrik absorbsiyon

67
Q

Frenleme radyasyon
(Bremsstrahlung)
(Breaking radiation)

A

Katotdan gelen yüksek hızlı elektronların anotta yavaşlaması ile kaybolan enerjinin oluşturduğu x ışını

68
Q

Kararlı olmayan atomların karakteristik bir hızla parçalanması

A

Radyoaktivite

69
Q

Aktivite birimi

A

Curie (ICRP)
Becquerel (SI)

70
Q

İyonizasyon birimi

A

Röntgen (ICRP)
Coulomb / kg (SI)

71
Q

Soğurulmuş doz birimi

A

Rad (ICRP)
Gray (SI)

72
Q

Doz eşdeğer birimi

A

Rem (ICRP)
Sievert (SI)

73
Q

Toplam background doz

A

620 mRem (6.2 mSv)

74
Q

Doğal background doza en büyük katkı

A

Radon

75
Q

Medikal kaynaklara en büyük katkı

A

BT

76
Q

Radonun bozunma ürünleri

A

Polonyum 218
Kurşun 215

77
Q

Uzaysal radyasyon

A

Rakım arttıkça artar

78
Q

İnternal radyonüklidler

A

Uranyum
Toryum

79
Q

Uranyum ve toryumun bozunma ürünleri

A

Potasyum 40
Rubidyum 87
Karbon 14
Tirityum

80
Q

Radyasyonun biyolojik etkilerinde rol oynayan fiziksel faktörler

A

Radyasyonun cinsi
Radyasyonun miktarı
Radyasyonun hızı
Radyasyondan etkilenen bölgenin hacmi.

81
Q

Radyasyonun biyolojik etkilerinde rol oynayan biyolojik faktörler

A

Dokunun duyarlılığı
Dokunun rejenerasyon özelliği
Dokunun yaşı

82
Q

Daha altında zararlı etkilerin görülmeyeceği doz

A

Eşik doz

83
Q

Eşit dozdaki radyasyonlar düşük hızlarda uygulandığı zaman

A

Daha az biyolojik hasar

84
Q

Radyasyona duyarlılık en çok

A

Mitotik aktivitesi fazla ve olgunlaşmamış hücrelerde.
Metabolik aktivitesi fazla hücrelerde.

85
Q

Radyasyona duyarlılık en az

A

Kanlanma ve beslenmesi az olan hücrede.
Dokuda oksijen az ise.

86
Q

Ortamda bol oksijen var ise radyasyondan etkilenme

A

Az

87
Q

Radyasyonun vücuttaki etkileri

A

Somatik ve genetik

88
Q

Yüksek radyasyon dozlarında latent periyot

A

Kısalır

89
Q

Somatik etkilerin görülmesi

A

Toplam doza
Dozun süresine
Işınlanan vücut bölgesine
Bölgenin büyüklüğüne
Bağlıdır.

90
Q

Akut somatik etkiler

A

Total vücut ışınlaması 100 rad”ın (1 Gy) üzerinde olduğunda.

91
Q

İnsanlar için ortalama lethal doz

A

450 rad (4.5 Gy)

92
Q

Akut radyasyona maruz kalmada fonksiyonu ilk bozulan sistem

A

Hematopoetik sistem

93
Q

Mutasyonların sıklığı

A

Dozla doğru orantılı

94
Q

Somatik hücrelerdeki mutasyonlar

A

Tümörlere sebep olur

95
Q

Radyasyonun oluşturduğu gen mutasyonunun…

A

Eşik veya tolerans dozu yoktur.

96
Q

Bergonie ve tribondeau yasası

A

Radyasyona karşı en duyarlı hücrelerin en fazla mitotik aktivitesi olan ve differansiasyonu düşük hücreler olması.

97
Q

Radyosensitive hücreler

A

Lenfositler, eritroblastlar, myeloblastlar, mide, bağırsak epiteli, ovaryum ve testisin germ hücreleri.

98
Q

Radyoresistance hücreler

A

Karaciğer, böbrek, olgun kemik ve kıkırdak, kaslar, endokrin bezler, beyin, diğer sinirsel dokular.

99
Q

Doku ve organların doza bağlı uğrayacağı değişiklik.

A

Deterministik etki

100
Q

Bir eşik dozu olmaksızın ortaya çıkması olası etkiler

A

Stokastik etki

101
Q

Radyasyona bağlı kanser

A

Radyasyon dozu kanserin şiddetini değil de ortaya çıkma olasılığını arttırdığı için sitokastik bir etkidir.

102
Q

Deterministik etkilerde hücrede…

A

Lethal dna hasarı.
Hücre ölümü.
Fonksiyonlarda azalma.

103
Q

Sitokastik etkilerde hücrede

A

Sub lethal dna hasarı
Gen mutasyonu
Mutasyonlu hücre çoğalması

104
Q

Deterministik etkiye örnek

A

Kserostomi
Osteoradyonekroz
Katarakt
Fetal gelişim geriliği

105
Q

Sitokastik etkiye örnek

A

Lösemi
Tiroid kanseri
Tükürük bezi tümörleri
Kalıtımsal hastalıklar

106
Q

Radyasyona en duyarlı hücreler

A

Lenfositler

107
Q

Hematopoetik sistemin radyasyona en duyarlı hücresi

A

Lenfosit

108
Q

Hematopoetik sistemin radyasyona en dirençli hücresi

A

Eritrosit

109
Q

Hematopoetik sistemin radyasyona en dirençli yapısı

A

Plazma

110
Q

Gebelikte radyasyona en duyarlı dönem

A

18 - 45. Gün

111
Q

Embriyonal dokuların radyasyon toleransı

A

25 Rad (0.25 Gy)

112
Q

Radyoterapide tolerans sınır bulguları

A

Eritem
Kuru deskuamasyon
Veziküller

113
Q

Radyoterapide tolerans sınır bulguları

A

Reversible

114
Q

Radyoterapide irreversible bulgular

A

Nekroz
Epilasyon
Pigmentasyon
Yağ ve ter bezlerinin harabiyeti
Telengiektazi

115
Q

Radyasyonun etkisi ile kaslarda

A

Fibrozis
Trismus

116
Q

Radyasyondan en çok etkilenen kaslar

A

Masseter
Pterygoid

117
Q

Kurşunsuz önlüklerde kullanılanlar

A

Antimon
Kalay
Tungsten