1Β - Οικονομική/Νομισματική Πολιτική Flashcards
Μακροοικονομικές πολιτικές
Κρατική παρέμβαση στο σύνολο οικονομικής δραστηριότητας
Α Νομισματική πολιτική
Β Δημοσιονομική πολιτική (σύνολο δημοσίων δαπανών κυβέρνησης)
Μικροοικονομικές πολιτικές
Πολιτικές παρέμβασης στην αγορά και σε επιμέρους κλάδους
1) Διασφάλιση συνθηκών ελεύθερου ανταγωνισμού
2) Όροι χορήγησης κρατικών ενισχύσεων
Προϋποθέσεις για ομαλή λειτουργία οικονομίας αγοράς
1) Βασικές ατομικές ελευθερίες (ελευθερία συμβάσεων, ελευθερία σύστασης επιχειρήσεων)
2) Συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού
Αστοχίες αγοράς (Market Failures)
1) Φυσικό μονοπώλιο
2) Πληροφοριακή ασυμμετρία (ο καταναλωτής δεν έχει την ίδια πληροφόρηση με τον προμηθευτή)
3) Αρνητικές εξωτερικότητες (τραπεζικός πανικός, ατμοσφαιρική ρύπανση)
Ειδικά ζητήματα πληροφοριακής ασυμμετρίας
1) Market for lemons: πωλητής προσφέρει δύο δυνητικά επίπεδα ποιότητας και ο αγοραστής δεν μπορεί να τα διακρίνει
2) Δυσμενής επιλογή: οι αγοραστές γνωρίζουν περισσότερο από τον πωλητή
3) Ηθικός κίνδυνος: τιμή υπηρεσίας σε επίπεδο χαμηλότερο από το οριακό κόστος παροχής, ενθαρρύνοντας υπερβολική χρήση
Τεχνικές λειτουργίες χρήματος
1) Μέτρο αξίας
2) Μέσο πληρωμών
3) Μέσο αποταμίευσης
Κίνητρα διακράτησης χρηματικών αποθεμάτων ως μέσο αποταμίευσης
1) Κίνητρο συναλλαγών
2) Κίνητρο πρόνοιας (για έκτακτες ανάγκες ρευστότητας)
3) Κίνητρο κερδοσκοπίας (επιθυμία αύξησης περιουσίας)
“Κρατική Θεωρία του Χρήματος”
Κάθε κυρίαρχο κράτος δικαιούται να εκδώσει το δικό του νόμισμα και να δημιουργήσει ένα εθνικό νομισματικό σύστημα
Αρμοδιότητες κεντρικής τράπεζας
1) Μονοπώλιο έκδοσης τραπεζογραμματίων
2) Έλεγχος ποσότητας κερμάτων που εκδίδει η κυβέρνηση
3) Παροχή ρευστότητας στις τράπεζες
4) Χάραξη-Εφαρμογή νομισματικής πολιτικής
5) Διασφάλιση σταθερότητας χρηματοπιστωτικού συστήματος
6) Επίβλεψη συστημάτων πληρωμών
7) Προληπτική εποπτεία τραπεζών, σε ορισμένες περιπτώσεις
8) Δανειστής “έσχατης ανάγκης”
Στόχος συμβατικής νομισματικής πολιτικής
Διασφάλιση σταθερότητας επιπέδου των τιμών στην οικονομία
Σε ορισμένα κράτη, υπάρχουν επιπρόσθετοι στόχοι, όπως η συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη
Ανεξαρτησία κεντρικών τραπεζών
1) Θεσμική (έναντι εκτελεστικής εξουσίας)
2) Προσωπική (το προσωπικό απομακρύνεται για λόγους αδυναμία ή ποινικούς)
3) Οικονομική (αυτοτελής προϋπολογισμός)
4) Λειτουργική (νομικό πλαίσιο παρέχει όλα τα αναγκαία εργαλεία)
Η διασφάλιση ανεξαρτησίας είναι απαραίτητη, αλλά η κεντρική τράπεζα λογοδοτεί στο Κοινοβούλιο.
Εργαλεία συμβατικής νομισματικής πολιτικής
1) Πράξεις ανοικτής αγοράς
2) Δύο πάγιες διευκολύνσεις (διευκόλυνση οριακής δανειοδότησης & δανειοδοτική διευκόλυνση)
3) Ποσοστό καταθέσεων τραπεζών ως αποθεματικό
Στόχος πιστωτικής πολιτικής
Επηρεάζει άμεσα τις ευρύτερες χρηματοπιστωτικές συνθήκες μέσω ισολογισμών των Κεντρικών τραπεζών. Δράσεις προς την επίτευξη του στόχου αυτού εκδηλώθηκαν σε δύο πυλώνες.
Πρώτος πυλώνας πιστωτικής πολιτικής
1) Δραστικές μειώσεις επιτοκίων
2) Παράταση πράξεων ανοικτής αγοράς
3) Διεύρυνση πεδίου εφαρμογής περιουσιακών στοιχείων
4) Διεύρυνση φάσματος αποδεκτών αντισυμβαλλομένων
5) Χαλάρωση όρων δανεισμού τίτλων
Δεύτερος πυλώνας πιστωτικής πολιτικής
Πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων (APPs)
Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΚΤ αγοράζει μία σειρά περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των κρατικών ομολόγων, επηρεάζοντας ευρύτερα τις
χρηματοοικονομικές συνθήκες και τελικά, την οικονομική ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.