1 Flashcards
Alwa
Mañana
Jayp’u
Tarde
Aruma
Noche
Awicha
Abuela
Achachila
Abuelo
Tata
Padre
Mama
Madre
Kullaka
Hermana
Jilata
Hermano
Wawa
Bebé
Aski alwakipana tata.
Buenos días Señor.
Aski alwakipana masi.
Buenos días amigo-a
Aski jayp’ukipana mama
Buenas tardes señora-mamá
Aski arumakipana jilatanaka kullakanaka
Buenas noches hermanos y hermanas.
Aski arumakipana phuchha
Buenas noches hija.
Aski arumakipana yuqa (yoka)
Buenas noches hijo.
Aski alwakipana achachila.
Buenos días abuelo.
Aski alwakipana awicha.
Buenos días abuela.
Kunasa sutimaxa (kunas sutimaja?)
¿Cuál es tu nombre?.
Nayaxa Cristian satathwa
Mi nombre es Cristian.
Kunasa sutipaxa?
Cuál es su nombre?
Sutipaxa Pedro satawa
Su nombre es Pedro
Kawkinsa jakasta?
¿Dónde vives?.
La Paz markana jakastha
Vivo en la ciudad de La Paz.
Kawkhansa irnaqta?
¿Dónde trabajas?
Nayaxa ma institución pública ukana irnaqtha
Trabajo en una institución pública.
Jikisiñkama
Hasta luego
Qharürkama
Hasta mañana
Yaqha urkama
Hasta otro día
Maya
1
Paya
2
Kimsa
3
Pusi
4
Phisqha
5
Suxta
6
Paqallqu
7
Kimsaqallqu
8
Llatunka
9
Tunka
10
Tunka Mayani
11
Tunka Payani
12
Patunka
20
Patunka mayani
21
Kimsa tunka
30
Pushi tunka
40
Phisqua tunka
50
Suxta tunka
60
Pataka
100
Pa pataka
200
Pusi pataka
400
Waranqa
1000
Kuna pachaxisa?/Kuna urasa?
¿Qué hora es?
Kimsaqallqu alwa pachaxiwa/urasawa
Son las ocho de la mañana.
Niya tunka payani chikata pachaxiwa/urasawa
Son las doce y media (medio día).
Paqallqu aruma pachaxiwa/urasawa
Son las siete de la noche.
Phisqa willjtaxiwa
Son las cinco de la madrugada.
Qawqha maranitasa?
¿Qué edad tienes? /¿Cuántos años tienes?
Kimsa tunka kimsani maranithwa
Tengo 33 años.
Phisqa tunka maranithwa
Tengo 50 años.
Suxta tunka phisqani maranithwa
Tengo 65 años.
Jumaxa wawanitati?
Tu tienes hijos?
Jisa, maya wawanithwa
Si, tengo 1 hijo.
Kuna pachaxa irnaqawimaru manta?
¿A qué hora entras a tu trabajo?
Kimsa qallqu chikatani alwa pachana mantha
Entro a las ocho y media de la mañana.
Kuna pachaxa irnaqawimata mistunta?
¿A qué hora sales de tu trabajo?
Suxta chikatani jay’pu pacharuxa mistunthwa
Salgo a las seis y media de la tarde.
Inasa qharuruxa alwata mistuniwayata, jawsanitatawa
Si mañana sales temprano, me llamas.
Waliki, jawsamawa
Está bien, te llamo.
Chimpu apsusiriwa juttha.
He venido a sacar mi carnet
Qunt’asimaya mama.
Tome asiento señora.
Jutiri simanaxa kutt’aniristi?
¿Puedo volver la próxima semana?
Kunasa wakisi?
¿En qué le puedo ayudar?
IRPIRIMPI PARLAÑA MUNTHA
Quiero hablar con el Director
CHIMPU APSUSIÑA MUNTHA
Quiero sacar mi carnet
QULLANAKA ALAÑA MUNTHA
Quiero comprar medicamentos
QULLQI MAYT’ASIÑA MUNTHA
Quiero prestarme dinero
ISI ALAÑA MUNTHA
Quiero comprar ropa
PANKA ALAÑA MUNTHA
Quiero comprar libro
QULLAÑA UTARU SARAÑA MUNTHA
Quiero ir al hospital
T’ANT’A ALAÑA MUNTHA
Quiero comprar pan
Kimsa qillqa pankanaka
3 cuadernos
Llätunka qillqa pankanaka
9 cuadernos
Pusi laphinaka
4 hojas
Jach’a qillqa panka
Cuaderno grande
Tantiyu qillqa panka
Cuaderno mediano
Jisk’a qillqa panka
Cuaderno pequeño
Kunampisa kullaka?
¿Necesita algo más hermana?
Qawqhasa pacha qillqa panakana chanipaxa?
¿Cuánto cuesta la agenda?
Sinti irxatatawa!
¡Tan caro es!
Walikpuni amuyistaxa.
Qué suerte que me ha entendido.
Kach’ata aruskipasaxa amuyirismawa.
Si habla despacio puedo entenderle.
Yuqajaxa q’axu waynaxiwa, tunka suxtani maraniwa.
Mi hijo ya es grande, tiene 16 años.
Mä marampixa yatiqawi tukuyäniwa.
Ya le falta poco para salir bachiller.
Jichhpachawa chimpuma churawayxäma.
Ahora mismo le entregare su carnet.
Aka pacha qillqa pankaxa walikiti?
¿Qué le parece esta agenda?
P’iqi (Peke)
Cabeza.
Ñik’uta
Cabello
Nayra phichhu
Cejas.
Nayra chhipchhinku
Pestañas.
Nayra
Ojos.
Jinchu (chinchu)
Oidos.
Nasa
Nariz.
Laka
Boca.
Laka ch’akha
Dientes.
Laxra (lajra)
Lengua.
Ankha
Quijada.
Kunka
Cuello.
Mutu
Pecho.
Ñuñu
Seno.
Puraka
Estómago.
Jikhani
Espalda.
Ch’ina
Trasero.
Lankhu amparanaka
Brazos.
Mujlli
Codo
Amparanaka
Manos.
Luk’ananaka
Dedos.
Sillu
Uña
Qunquri
Rodilla
Chara
Piernas.
T’usu
Pantorrilla.
Kayu
Pies.
Kayu Luk’ana
Dedo del pie
Kayu Sillu
Uña del pie
Kayu phuju
Plantas de los pies.
Manqaña (V)
Comer
Ikiña (V)
Dormir
Anataña (V)
Jugar
Jaylliña (V)
Cantar
Thuqhuña (V)
Bailar
Ullaña (V)
Leer
Ist’aña (V)
Oir
Yatiqaña (V)
Estudiar
Irnaqaña (V)
Trabajar
Parlaña (V)
Hablar
Ch’uxu usunithwa
Tengo tos
Kayuwa usutu
Me duele el pie
Rumarisu usumpithwa
Estoy resfriado
K’ama usutu
Me duele la muela
Mallq’a usutu
Me duele la garganta
Puraka usutu
Me duele el estómago
Tiwana
Escritorio
Qunuña
Silla
Tinta qillqaña (kelkaña)
Puntabola
Lapisa
Lápiz
Qillqaña (kelkaña) panka
Cuaderno
Panka
Libro
Laphi
Hoja
Q’illu (kellu)
Amarillo
Arumi
Naranja
Wila
Rojo
Kulli
Lila
Larama
Azul
Ch’uxña (chojña)
Verde
Janq’u (janko)
Blanco
Ch’iyara (chiara)
Negro
Sajuna
Celeste
Anti
Rosado
Ch’ikhu
Gris
Pat’at’i
Cama
Tiwana
Mesa
Qhanachiri (kanachiri)
Lámpara
Chuwa
Plato
Jaruchi
Taza
Jisk’a wislla
Cuchara
Tinitura
Tenedor
Tumi
Cuchillo
Wasu
Vaso
Phukhu
Olla
Pusi thiyani
Cuadrado
Muruq’u (moroko)
Redondo
Kimsa thiyani
Triángulo
Jach’a
Largo
Jisk’a
Corto
Amsta
Arriba
Aynacha
Abajo
Ch’amakha
Oscuro
Qhana
Claro
Atamari
Computadora
Q’ipiña
Mochila
Akaxa kunasa
¿Qué es esto?
Ukaxa tiwanawa
Eso es mesa
Aka (PRONOMBRE)
Esto, esta, este
Uka (PRONOMBRE)
Eso, esa, ese
Khaya (PRONOMBRE)
Aquello, aquella, aquel
Ukaxa kunasa?
Qué es eso?
Ukaxa punkuwa
Eso es puerta
Ukaxa atamiriwa
Eso es computadora
Ukaxa qnuñawa
Eso es silla
___ja (utaja) (POSESIVOS)
Mi (mi casa)
___ma (utama) (POSESIVOS)
Tu (tu casa)
___pa (utapa) (POSESIVOS)
Su (su casa)
KHITINKISA
¿De quién es?
Akaxa atamirijawa
Esta es mi computadora
Akaxa laphimawa
Esta es tu hoja
Panqara
Flor
Ikiña
Cama
Uta
Casa
Qhana
Luz
Uma
Agua
Pankanaka
Libros
Khithuña
Tajador
Khuchhuña
Tijeras
Phiskhuña
Goma
JACH’A
Grande
TANTIYU
Mediano
JISK’A
Pequeño
Pusi thiyani
Cuadrado
T’ant’a
Pan
Aycha
Carne
Ch’Uqi
Papa
Jawasa
Arveja
Wayk’a
Aji
Jayu
Sal
Millk’i
Leche
Tunqu
Choclo
Millk’i Tika
Queso
Muxsa Uma
Gaseosa
Qiru
Vaso
Chatu
Caldera
Wislla
Cucharón
Waka
Vaca
Khuchhi
Cerdo
Phisi
Gato
Anu
Perro
Qaqilu
Caballo
Pili
Pato
Wank’u
Conejo
Wallpa
Gallina
K’ank’a
Gallo
Chiwu
Chivo
Achaku
Ratón
Iwija
Oveja
Siqichaña
Regla