Κεφάλαιο 1

Question 1

Ποιες ηταν οι αλλαγες κατα την εσωτερικη αναδιοργάνωση ;

Answer 1

1. Διοικητική μεταρρύθμιση με τη δημιουργία των θεμάτων.
2. Αμυντικό σύστημα (συνέπειες από τη δημιουργία των θεμάτων)
3. Κοινωνική οργάνωση
4. Δομή της κρατικής μηχανής

Question 2

Τι ηταν αρχικα τα θέματα ;

Answer 2

Τα θέματα αρχικά ήταν στρατιωτικές μονάδες, μετακινούμενες ανά την επικράτεια.

Question 3

Ποιος ασκούσε την ανώτερη εξουσία ;

Answer 3

Ο στρατηγός ασκεί την ανώτατη στρατιωτική και πολιτική εξουσία.

Question 4

Ποιος ασκούσε την ανώτατη εξουσία;

Answer 4

Ο στρατηγός ασκεί την ανώτατη στρατιωτική και πολιτική εξουσία. Τα πρώτα θέματα οργανώθηκαν στη Μ. Ασία στα μέσα του 7ου αιώνα, αλλά επεκτάθηκαν και στη Βαλκανική.

Question 5

Ποτε οργανώθηκαν τα πρώτα θέματα ;

Answer 5

Τα πρώτα θέματα οργανώθηκαν στη Μ. Ασία στα μέσα του 7ου αιώνα, αλλά επεκτάθηκαν και στη Βαλκανική.

Question 6

Τι ειναι τα στρατιωτοπια;

Answer 6

-Ήταν κτήματα που εκχωρούνταν από το
κράτος στους στρατιώτες, με
αντάλλαγμα να προσφέρουν τις στρατιωτικές
τους υπηρεσίες.

-Είχαν την υποχρέωση να συντηρούν το άλογο
και τον οπλισμό τους.

-Το κτήμα και η στρατιωτική υπηρεσία
μεταβιβάζονταν από τον πατέρα
στον πρωτότοκο γιο.

Question 7

Ποιες ηταν οι συνεπειες των νεων διοικητικών μέτρων;

Answer 7

Η άμυνα του κράτους βελτιώνεται, καθώς στη θέση των μισθοφόρων αγωνίζονται οι στρατιώτες- αγρότες, που υπερασπίζονται με
αυταπάρνηση τη γη τους.

Question 8

Πως αναδιαρθρωθηκε η κοινωνία;

Answer 8

-Παραγκωνίζονται οι μεγαλογαιοκτήμονες και αναπτύσσεται η μικρή και μεσαία ιδιοκτησία.

-Οι αγρότες αναδεικνύονται στη σημαντικότερη
κοινωνική τάξη και οργανώνονται σε κοινότητες χωρίων.

Question 9

Ποιες ηταν οι μεταβολές στην δομή της κρατικής μηχανής q

Answer 9

-Όλες οι κρατικές υπηρεσίες υπάγονται στον αυτοκράτορα.

-Λογοθέτης του Γενικου : ειχε την ευθύνη των οικονομικων

-Λογοθέτης του δρόμου : Ενα είδος πρωθυπουργού (εγινε
βαθμιαία ο πρώτος αξιωματούχος της αυτοκρατορίας)

Question 10

Τι εγινε κατα τη διαρκεια του εξηλλινισμου του κράτους ;

Answer 10

-Το κράτος μετά το 630 αποκτά εθνολογική ομοιογένεια

-Τα Ελληνικά αντικαθιστούν τα Λατινικά

-Ο Ηράκλειος υιοθετεί τον τίτλο: πιστὸς ἐν Χριστῷ βασιλεύς

Question 11

Πως ηταν η προισλαμικη αραβία ;

Answer 11

• Νότια Αραβία: αγροτική κοινωνία μόνιμα εγκαταστημένη.
• Βόρεια Αραβία: αποκλειστικά νομάδες με φυλετική οργάνωση.
• Οι νομάδες εμπλέκονταν σε εμφυλίους και λεηλατούσαν τα καραβάνια
• Δεν αποτελούσαν απειλή για το Βυζάντιο.

Question 12

Ποιος ήταν ο Μωάμεθ ;

Answer 12

• οδηγός καραβανιών από τη Μέκκα που γνώριζε καλά το Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό
• διδάσκει νέα θρησκεία και κατηγορεί τους συμπατριώτες του ως ειδωλολάτρες
• το 622 διωγμένος από τη Μέκκα καταφεύγει στη Μεδίνα.
• Μέκκα –> Μεδίνα = Εγίρα: αφετηρία χρονολογικού συστήματος των Αράβων.
  Στη Μεδίνα ιδρύει κοινότητα πιστών
• Σε 10 χρόνια :
  1. επιβάλλει τη διδασκαλία του
  2. ενώνει τις Αραβικές φυλές
  3. ενώνει πολιτικά την Αραβική χερσόνησο

Question 13

Τι ειναι ο ιερός πόλεμος ( τζιχαντ );

Answer 13

Το Ιερό βιβλίο των Αράβων, το Κοράνιο, επιβάλλει στους οπαδούς της μουσουλμανικής θρησκείας την υποχρέωση να τη διαδώσουν στους άπιστους με το σπαθί. Έτσι εξασφαλίζουν μια θέση στον Παράδεισο.

Συνέπεια: Η πίστη τους υπήρξε βασικός παράγων για την εξάπλωση της θρησκείας τους

Question 14

Γιατι είναι θεοκρατικό κράτος ;

Answer 14

• Πολλά στοιχεία από χριστιανισμό & Ιουδαϊσμό
• Το Κοράνιο καθορίζει τα καθήκοντα όλων των πολιτών
• Ταύτιση του Κράτους με τη θρησκευτική κοινότητα
• Θρησκευτική και κοσμική δικαιοσύνη ταυτίζονται
• Ο ανώτατος άρχοντας είναι κοσμικός & θρησκευτικός ηγέτης

Question 15

Ποιός ειναι ο Χαλίφης ;

Answer 15

• 632 πεθαίνει ο Μωάμεθ και τον διαδέχεται ο Χαλίφης .
  Αυτός είναι ο τοποτηρητής του, θρησκευτικό πρότυπο για τους πιστούς, αρχηγός του Κράτους με όλη την κοσμική εξουσία στα χέρια του και υπεύθυνος για την τήρηση των εντολών του Κορανίου.

Question 16

Ποια ήταν η ιδεολογική βάση της εικονομαχίας ;

Answer 16

Οι ανεικονικές αντιλήψεις των κατοίκων των ανατολικών επαρχιών που πίστευαν :
-Η απεικόνιση του θειου με ανθρώπινη μορφή δεν συμβαδίζει με το χαρακτήρα του χριστιανισμού

Οι υπερβολές της λατρείας των εικόνων και των λειψάνων προκαλούσαν σοβαρές αντιδρασεις

Question 17

Ποιοι ηταν οι πρωτεργάτες

Answer 17

Λέων Γ΄ Ίσαυρος και Κων/νος Ε΄ Ίσαυρος

Question 18

Ποια ηταν η αναγκαίοτητα που επεβαλε την εικονομαχία

Answer 18

Οι περιστάσεις ήταν ιδιαίτερα κρίσιμες (σλαβικές και βουλγαρικές επιδρομές στη Δύση, αραβικές επιδρομές στα βυζαντινά παράλια που οδηγούσαν σε παράλυση του εμπορίου).
Έτσι, ήταν απολύτως απαραίτητο η κεντρική εξουσία να έχει με το μέρος της τους αγροτικούς πληθυσμούς της Μ.Ασίας, που υπηρετούσαν στους θεματικούς στρατους και ήταν κατά των εικόνων.

Question 19

Ποια ηταν η αφορμη της εναρξης της εικονομαχιας;

Answer 19

Ο σεισμός μεταξύ Θήρας και Θηρασίας (726), που θεωρήθηκε ως εκδήλωση της θεϊκής οργής εναντίον της ‘νέας ειδωλολατρίας’

Question 20

Ποια ειναι τα διαταγματα που σχετίζονται με την Εικονομαχία

Answer 20

• 726: Ο Λέων Γ΄ αποφάσισε την απομάκρυνση μιας εικόνας του Χριστού από τη Χαλκή Πύλη των ανακτόρων, προκαλώντας έντονες λαϊκές αντιδράσεις. (Ιω. Δαμασκηνός). Στη Στερεά Ελλάδα ο στόλος κινήθηκε εναντίον του αυτοκράτορα, αλλά η κίνηση κατεστάλη.
• 730: Ο Λέων επέβαλε καταστροφή των εικόνων και προέβη σε διώξεις κατά των εικονοφίλων, κάτι που προκάλεσε την αντίδραση του πάπα (Στέφανος Β΄), ο οποίος στράφηκε στους Φράγκους

Question 21

Ποτε ηταν η κορυφωση της εικονομαχίας ;

Answer 21

Στα χρόνια του Κων/νου Ε΄ το εικονομαχικό ζήτημα παίρνει τεράστιες διαστάσεις.
-Εκστρατεια κατά των μοναχων και των μοναστηριών
( Νομιμοποιήθηκε από τη σύνοδο της ιέρειας)

Question 22

Ποίοι ειναι οι σύνοδοι που σχετιζονται με την εικονομαχία

Answer 22

-754: Σύνοδος της Ιέρειας: καταδικάζεται η λατρεία των εικόνων και αναθεματίζονται οι οπαδοί της.

• 787: Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος (στη Νίκαια της Βιθυνίας, με πρωτεργάτες τον Κων/νο ΣΤ΄ και τη σύζυγο του Λέοντα Δ΄, Ειρήνη): καταδίκη της Εικονομαχίας

Question 23

Απο ποιους αναζωπυρωθηκε η εικονομαχια

Answer 23

Λέοντα Ε΄ και Θεόφιλου

Question 24

Ποιες ειναι οι συνεπειες της Εικονομαχίας ;

Answer 24

 Θετικές: ενδυνάμωση του κράτους, αναθεώρηση των σχέσεων κράτους- εκκλησίας και καταδίκη της τυπολατρίας

 Αρνητικές: στροφή των παπών στους Φράγκους βασιλείς (→αντίθεση Ανατολής-Δύσης)

Question 25

Η οριστικη λυση στο ζήτημα΄:

Answer 25

Οριστική λύση στο ζήτημα δίνεται το 843 με την ανάμιξη σε αυτό της Θεοδώρας,(μητέρας του αυτοκρ. Μιχαήλ Γ΄ και συζύγου του Θεόφιλου) και των συνεργατών της, Βάρδα και Θεόκτιστου:
Τότε συγκαλείται η:
- Σύνοδος της Κων/πολης, που αποφασίζει την οριστική αποκατάσταση των εικόνων.*

Question 26

Πως εκφράζεται η στρατιωτικοποιηση ;

Answer 26

• Εμφάνιση οικογενειακών επωνύμων που χαρακτηρίζουν μεγάλες στρατιωτικές οικογένειες.
• Ανέγερση κάστρων(αντικαθιστουν τις πόλεις που παρακμάζουν)
• Βαθμιαία επέκταση του θεσμού των θεμάτων με τη δημιουργία νέων (και ναυτικών) και την διαίρεση παλαιότερων σε μικρότερα.

Question 27

Τι ειναι η εποικιστική πολιτική;

Answer 27

• Εποικιστική πολιτική: Βυζαντινοί κάτοικοι από τη Μ. Ασία μεταφέρονται σε σλαβηνίες, για να ενισχύσουν την εκεί παρουσία των Βυζαντινών
  και αντίστροφα:
  Σλάβοι μεταφέρονται κυρίως στη Μ. Ασία.
• Τέλη του 8ου αι.: οι Σλάβοι σταδιακά ενσωματώνονται και αφομοιώνονται.

Question 28

Το πρόβλημα που οδηγησε στην εποικιστική πολιτική

Answer 28

Η εγκατάσταση μεγάλου αριθμού Σλάβων στις ευρωπαϊκές επαρχίες

Question 29

Τι είναι οι Σκλαβηνίες ;

Answer 29

Έτσι ονομάζονται οι μόνιμες εγκαταστάσεις των Σλάβων στη χερσόνησο του Αίμου, οι οποίες αποτελούν αρχικά αυτόνομες νησίδες σλαβικού πληθυσμού.

Question 30

Ποια ηταν η εξέλιξη των σκλαβηνιών κατά τον 9ο αι.

Answer 30

Απ΄αυτές που βρίσκονται στα ΒΔ. του Αίμου
σχηματίζοναι τα κράτη των Σέρβων και των Κροατών, που εκχριστιανίζονται στα χρόνια του Βασιλείου Α΄.

Αυτές που βρίσκονται στα νότια, ενσωματώνονται σταδιακά στη θεματική διοίκηση του βυζ. κράτους

Question 31

Ποιος ειναι ο Κάρολος Μαρτέλος

Answer 31

• Ο αυλάρχης (majordomus)
• Νικά τους Άραβες στο Πουατιέ (732)
• Ιδρύει τη δυναστεία των Καρολιδών.

Question 32

Τι έκανε ο Πάπας ;

Answer 32

Ο Πάπας, επειδή:
- απειλούνταν από τους Λογγοβάρδους
- ήταν δυσαρεστημένος με το Βυζάντιο, λόγω των αποφάσεων
της Συνόδου της Ιέρειας και της αδυναμίας τους να πάρουν
μέτρα κατά των Λογγοβάρδων
Στέφει το γιο του Καρόλου, Πιπίνο, (το βραχύ) ‘ελέω Θεού Βασιλέα’.

Question 33

Τι κάνει ο πιπίνος ως αντάλλαγμα ;

Answer 33

Εκείνος, σε αντάλλαγμα, δωρίζει στον Πάπα την περιοχή από τη
Ραβέννα μέχρι τη Ρώμη(που θα αποτελέσει στη συνέχεια τον
πυρήνα του παπικού κράτους)

Στα χρόνια του Πιπίνου το φραγκικό κράτος περιλαμβάνει τη Γαλλία και μέρος της σημερινής Γερμανίας.

Question 34

Ποια ηταν τα μέτρα του Καρλομάγνου ;

Answer 34

*Διαιρεί τη φραγκικη την επικράτεια22 σε 200 κομητείες (κόμητες + επίσκοποι ασκούν την εξουσία)

*Καθιερώνει το θεσμό των βασιλικών απεσταλμένων, με αρμοδιότητα την εφαρμογή των νόμων.

• Προχωρεί σε εκκλησιαστική μεταρρύθμιση κάνοντας την Εκκλησία παράγοντα ενότητας.

Question 35

Το προβλημα των δυο αυτοκρατοριων;

Answer 35

-774 : ο Κάρολος καταλύει το κράτος των Λογγοβάρδων
ισχυροποιώντας το δικό του.

-781: Το Βυζάντιο προσπαθεί να προσεγγίσει του Φράγκους μέσα από τους αρραβώνες του Κων/νου Στ ‘με τη Ροτρούδη (κόρη του Καρόλου), που όμως ακυρώνονται.

• ο Πάπας, Λέων ο Γ,’ ζητά τη βοήθεια του Καρόλου και το 8οο
  (Χριστούγεννα) στέφεται μέγας και Ειρηνοποιός αυτοκράτωρ,
  κυβερνήτης του Ρωμαϊκού Κράτους, με έδρα το Άαχεν.

Question 36

Η αντιδραση στη στέψη

Answer 36

-Οι Βυζαντινοί θεωρούν τη στέψη ως σφετερισμό των νομίμων
δικαιωμάτων τους στη ρωμαϊκή κληρονομιά και κυρίως του
δικαιώματος χρήσης του τίτλου ‘βασιλεύς Ρωμαίων’.

Question 37

Οι συνέπεις της στέψης

Answer 37

Πλήρης η διάσπαση Ανατολής -Δύσης γλωσσικά, πολιτικά και θρησκευτικά.

Question 38

Ποιες ηταν οι σχέσεις του καρόλου με τους βυζαντινούς ;

Answer 38

Πέτυχε τον συμβιβασμό με τον βυζαντινό αυτοκράτορα