1-11 Flashcards

Inngangur, samfélagsbreyitngar, lagskiptingar, kynjamunur og kynhlutverk, aldurskipting

1
Q

Skiptir félagsfræðin sér af því hvað er rétt og rangt?

A

Nei, hún skiptir sér ekki af því.

Hún skoðar ástæður, orsök og afleiðingar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Gæði skiptast í? (4)

A
  • Efnahagsleg gæði.
  • Félagsleg gæði.
  • Pólitísk gæði
  • Menningarleg gæði
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Samvirknikenningar skoða?

A

Skoða hvað það er sem heldur samfélögum saman og veldur því að það myndast heild.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Boðskiptakenningar skoða?

A

Skoða samskipti milli einstaklinga frekar en stofnanir eða samfélög.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Átakakenningar skoða?

A

Skoða átök, togstreitu og spennu í samfélaginu sem myndast vegna misdreifingu gæða.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Menningu er hægt að skipta upp í? (2)

A
  1. Efnislega menningu (allar efnislegar afurðir).

2. Huglæga menningu (hugmyndir, tungumál, gildi og norm).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hvað er frumhópur og fjarhópur? Dæmi.

A
Frumhópur = Litlir hópar með perónuleg tengsl, t.d. fjölskylda.
Fjarhópur = Vara skemur en frumhópar og ekki jafn náin samskipti. t.d. vinnustaður.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvað eru festi og hverjar eru 7 megin gerðir festa?

A

Festar myndast úr klasa af stofnunum sem einga saman.

  1. Efnahagsfesti, 2.Stjórnmálafesti.
  2. Lagafesti 4.menntafesti
  3. Heilbrigðisfesti. 6. Fjölskyldufesti.
  4. Trúarfesti.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

4 gerðir af félagslegu taumhaldi

A
  1. Jákvætt
  2. Neikvætt
  3. Formlegt (t.d. þegar ökumaður er stoppaður vegna gruns)
  4. Óformlegt (þegar óformlegir aðlar skipta sér að hegðun okkar) ytra= þeagr aðrir skipta sér að,
    innra: þeagar við breytum því við sjáum eftir einhverju.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Félagslegur hreifanleiki er..

A

Þegar fólk færist á milli stétta.

*Ekki þegar einstaklingur skiptir um starf, aðeins ef hann skiptir um starfstitil.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hvað taldi Emilie Durkheim með evoulution theory?

A
  • Hann taldi samfélög hafa þóast frá hinu einfalda til hins flókna.
  • Hafði áhyggjir af því að lífræn samstaða væri veikari en vélræn því samfélagið væri ekki jafn samheldið og yrði fyrir örari breytingum.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hver er munurinn á opinni eða lokaðri lagskiptingu?

A

Opin lagskipting = Einstaklingur færist milli stétta miðað við foreldra eða eigin ævi.
Lokuð lagskipting = Einstaklingur er fastur í sama lagi og foreldrarnir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hvernig voru hugmyndir Marx og Max Weber ólíkar hugmyndum Davis og Moore um lagskiptingu?

A

Marx og Max Weber = Það er misskipting valds, allir sækjast eftir ákveðnum hluta en hann er í takmörkuðu magni. Það er ekki nóg af þessum gæðum fyrir alla þannig það veldur sífeldri togstreitu í samfélaginu.

Davis og Moore: Töldu lagskiptingu nauðskynlega og vera af hinu góða. Töldu hana vera aðferð samfélagsins til að manna ólíkar stöður og til þess að tryggja að hæfir einstaklingar hefðu áhuga á að manna mikilvægar stöður.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hver er munurinn á kyni, kyngervi og kynhlutverki?

A
Kyn = Líffræðilegir eginleikar, XX eða XY.
Kyngervi = Kynir sem þú birtir eða tjáir.
Kynhlutverk= staðalýmindir um hlutverk kynjanna.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Öldrun má skipta upp í?

A

Líkamlega - Hvernig líkaminn hrarnar og eldist.
Sálræna -minni t.d.
Félagslega -hvernig hlutverk fólks breytist með aldrinum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hvernig hljómar hugmynd Robert Butler um staðalýmindir aldraðra?

A

Neikvæðar-hugmyndir: þröngsýnt, ósvegjanlegt, þrjóskt, afkastalítið og nýtist illa í vinnu.
Jákvæaðar-hugmyndir: Vingjarnlegt, lífsreynt og nægjusamt.

17
Q

Er að telja aldursár góður mælikvarði á öldun?

A

Nei, það er mjög gróf og takmörkuð leið til að mæla öldrun. Aldursárin segja oftast lítið um raunverulega öldrun einstaklings.

18
Q

Hvað töldu Cumming og Henry mikilvægt fyrir árangursríka öldrun?
En einkenni ófarsællar öldrunnar?

A

Árangursrík öldrun = Afturvirkjun, þegar einstaklingur gengur út úr hlutverki sem hann hafði áður.

Ófarsæl öldrun = Þegar einstaklingur er ekki sáttur við virkni eða vanvirkni sína.

19
Q

Hvað sagði virknikenningin hanns Havigurst um árangursríka öldrun?

A

Árangursrík öldrun er skilgreind út frá því hvort einstakingurinn geti haldið sömu virkni og áður (líkamlegri, andlegri og félagslegri).

20
Q

Á hverju byggist samfellukennigin sem Neugarten setti fram?

A

Hún byggist á sálfræðilegum niðurstöðum um þróun persónuleika eftir aldri.
Að persónuleikinn mótist á ungum aldri og breytist lítið og hægt eftir það þegar einstaklingurinn eldist.

21
Q

Hvernig skiptist atvinnuþáttaka fólks á aldrinum 65-74 ára á Íslandi eftir kyni?

A

22,6% kvenna og 48,3% karla eru enn starfandi á þessum aldri.

22
Q

Á hvaða fjölskyldumeðlimum lendir umönnun aldraðs fjölskyldumeðlims oftast?

A

Lendir oftast á dætrum, svo tengdadætrum, svo sonum.

23
Q

Hvað leggur félagsfræðin áherslur á? (4)

A

Hún er með vítækari fókus en sálfræðin.

Hún leggur áherslur á stofnanir og hópa og skoðar hvernig einstaklingar tengjast þeim og fyrir hvaða áhrifum þeir verða.