02 Flashcards
jabłko Adama
uwydatnienie chrząstki tarczowatej
choroba Behceta
– układowe zapalenie naczyń
– objawy: afty w jamie ustnej + zapalenie tęczówki + owrzodzenia narządów płciowych
– oprócz tego mogą wystepować zapalenie stawów, zmiany skórne i naczyniowe
– częściej chorują mężczyźni, na ogół młodzi
– etiologia autoimmunologiczna (udział czynników genetycznych i zakażeń wirusowych)
– u 70% pacjentów występuje antygen HLA-B51
– rozpoznawanie: kryteria Dilsena
– patergia = powstawanie zmian skórnych po niewielkim nawet urazie
– przebieg lekki leczony jest objawowo, ciężki - azatiopryna i sterydy
laryngektomia częściowa
- zachowanie głosu, ale gorsza jego jakość
- często tracheotomia na stałe / czasowo; mówienie po zamknięciu otworu
- trudności z połykaniem - ryzyko aspiracji
tympanoplastyka
– zabieg mikrochirurgiczny odbudowujący aparat przewodzenia dźwięków
– warunkiem jego wykonania jest drożna trąbka słuchowa i działające ucho wewnętrzne typy według Wullsteina (najczęściej wykonuje się I i III)
– I => rekonstrukcja samej błony bębenkowej (myringoplastyka)
– II => rekonstrukcja łańcucha kosteczek z odtworzeniem efektu dźwigni (ossikuloplastyka)
– III => rekonstrukcja łańcucha kosteczek bez odtworzenia efektu dźwigni (bezpośrednie przeniesienie ciśnienia akustycznego na ucho wewnętrzne
– IV => ekranizacja okienka owalnego
– V => operacja okienka (razem z typem IV są wykonywane rzadko, mogą spowodować utratę słuchu o 25 dB)
cheilitis
zapalenie warg
rozwija się wskutek zakażenia bakteryjnego lub uszkodzeń chemicznych, termicznych lub świetlnych
postać prosta (nabłonkowa) = cheilitis simplex
– obrzęk i spękanie warg
– wymaga natłuszczania
postać gruczołowa = cheilitis glandularis
– spory obrzęk warg, małe purpurowe guzki pod śluzówką, jasna lub śluzowa wydzielina
– wymaga wycięcia zajętej śluzówki
– może być zapaleniem ropnym => wtedy przed operacją konieczna antybiotykoterapia zapalenie świetlne = cheilitis actinica
– obrzęk, pęcherze, strupy
– wymaga różnicowania z rakiem wargi
– konieczna jest maść chroniąca przed promieniami świetlnymi, czasem wycięcie zmian
złamanie podłużne kości skroniowej
podłużne złamanie cz.skalistej kości skroniowej (70-80%)
– powstaje wskutek uderzenia bocznego
– linia złamania przebiega przez ucho środkowe
– niedosłuch przewodzeniowy, rozerwanie błony bębenkowej (wyciek krwi, pmr), rzadko porażenie n.VII, w otoskopii widoczne opadnięcie tylno-górnej ściany przewodu słuchowego zewnętrznego
– powikłania: ZOMR, zapalenie ucha środkowego, perlak
porażenie którego nerwu upośledzi ruchomość krtani
n. X, bo idzie razem z krtaniowym wstecznym
niedosłuch starczy
– powoli postępujący, symetryczny niedosłuch odbiorczy (mogą towarzyszyć szumy uszne)
– rozpoczyna się w 50 rż
– z początku dotyczy wysokich częstotliwości
– przyczyny: predyspozycja genetyczna, ekspozycja na hałas, leki ototoksyczne, choroby wewnętrzne
– dochodzi do spadku słyszenia kierunkowego, zaburzenia rozumienia mowy (zwłaszcza podczas rozmowy w grupie osób), może wystąpić wskutek tego nastrój depresyjny
– można ją rozpoznać dopiero po wykluczeniu innych przyczyn
– leczenie: aparat słuchowy, trening słuchowy, psychoterapia
– jeśli szybki postęp – środki reologiczne i kortyzon
nerw krtaniowy górny
unerwia mięsień pierścienno-tarczowy
porażenie:
– przyczyny: jatrogenne (operacja wola), uraz, naciekanie guza, zakażenia
– dochodzi do porażenia zewnętrznych mięśni krtani (głównie pierścienno-tarczowego), co powoduje zwiotczenie fałdów głosowych
– występują zaburzenia czucia w obrębie nagłośni
– objawy: niemożność wydobycia wysokich tonów, osłabienie głosu, dysfagia, brak duszności
– w laryngoskopii widać niepełne zamknięcie fałdów głosowych, w stroboskopii patologiczne drgania
– leczenie logopedyczne, w ciężkiej postaci laryngektomia:
nerw krtaniowy dolny - porażenie
przyczyny: jatrogenne (po operacji wola, zabiegach na krtani, tchawicy), nowotwór złośliwy krtani lub płuc, uraz, tętniak aorty, wirusy (HSV, grypa, mononukleoza), bakterie (borelioza), samoistne
– dochodzi do porażenia wewnętrznych mięśni krtani (w tym pierscienno-nalewkowego tylnego) i zaburzeń czucia w obrębie piętra dolnego krtani
– w laryngoskopii widoczne nieruchome fałdy głosowe w pozycji przyśrodkowej, poruszające się biernie w powietrzu oddechowym
– porażenie jednostronne => chrypka, mówienie szeptem, duszność (leczenie zachowawcze – logopeda, elektroterapia, nastrzykiwanie kolagenem)
– porażenie obustronne => masywna duszność, stridor krtaniowy (leczenie operacyjne – reoperacja z neurolizą nerwów)
– jeśli porażenie n.krtaniowych wstecznych utrzymuje się > 9 miesięcy wykonuje się jednostronne usunięcie chrząstki nalewkowatej z przemieszczeniem fałdu głosowego lub laterofiksację fałdu
– utrzymujące się porażenie może doprowadzić do zaniku mięśni i utrwalenia zmian w głosie
– nieurazowe uszkodzenia mogą ulec wyleczeniu po 6-12 miesiącach
tonotopia
każda częstotliwość wywołuje maksymalne wychylenie w określonym miejscu błony podstawnej (np wysokie częstotliwości blisko podstawy, niskie - blisko szpary osklepka)
miejsce Kiesselbacha to:
przednia część przegrody nosa
co uchodzi do przewodu nosowego środkowego
zatoka czołowa
sitowie przednie
zatoka szczękowa
nerw twarzowy - przebieg
– wewnątrzczaszkowo => od jądra n.VII do otworu słuchowego wewnętrznego
– odcinek przewodowy => razem z n.VIII biegnie przez przewód słuchowy wewn, wychodzi z jego dna (jest to najwęższe miejsce, przy obrzęku zapalnym istnieje możliwość ucisku na nerw!)
– odcinek błednikowy => pierwsze kolano n.VII, oddaje tu n.skalisty większy
– wyrostek sutkowaty => drugie kolano n.VII, oddaje tu strunę bębenkową, n.strzemiączkowy i wychodzi z otworu rylcowo-sutkowatego
– odcinek zewnątrzczaszkowy => oddaje n.uszny tylny i wchodzi do ślinianki przyusznej, skąd oddaje gałęzie do mięśni mimicznych twarzy
guz Warthina
gruczolakotorbielak limfatyczny
– niezłośliwy, monomorficzny, wolno rosnący guz z obecnością obszarów torbielowatych
– najczęściej lokalizuje się w dolnym biegunie ślinianki przyusznej
– drugi co do częstości nowotwór ślinianek
– częściej chorują mężczyźni, szczyt zachorowań w 60 rż
– objawy: wolno powiększający się bezbolesny obrzęk ślinianki, ewentualnie infekcja torbirli
– leczenie jak gruczolak wielopostaciowy
– rokowanie dobre (niski wskaźnik nawrotów, brak przemiany złośłiwej)
nowotwór metachroniczny
niezależne ognisko nowotworu rozwijające się w innej tkance po ok. 2 miesiącach od rozwoju pierwszego ogniska. Nie jest to ani przerzut ani wznowa, tylko nowy nowotwór
kiedy dziecko powinno mówić?
słowa przed 2 rż
zdania przed 3 rż
nosowanie
badania nosowania
– próba lusterkowa => wykazanie przepływu powietrza przez nos
– nosowanie zamknięte = spadek przepływu powietrza przy głoskach nosowych (m, n),
- nosowanie otwarte = przepływ powietrza przez nos przy głoskach ustnych z zamknięciem podniebienia (k)
brodawczak odwrócony
brodawczak odwrócony (Schneiderian papilloma)
– guz pochodzenia nabłonkowego, niezłośliwy, ale o agresywnym miejscowym wzroście (może powodować miejscowe zniszczenie kości)
– najczęściej wyrasta z bocznej ściany nosa
– przypuszczalnie wywołują go wirusy HPV
– objawy: upośledzenie oddychania przez nos, krwawienia z nosa, ból głowy, guz może wrastać do oczodołu i wnętrza czaszki
– w 5-26% przypadków może przekształcić się w raka płaskonabłonkowego
– leczenie = usunięcie operacyjne
krwiak przegrody nosa
– krew gromadzi sie między chrząstką a błoną śluzową przegrody
– wskutek obrzęku upośledzone jest oddechanie
– może dojść do martwicy przegrody, jej perforacji i powstania nosa siodełkowatego
– leczenie: drenaż krwiaka i repozycja ochrzęstnej na chrząstkę
nerw twarzowy - unerwia:
niesie ze sobą włókna
• ruchowe (mm mimiczne i m.strzemiączkowy)
• czuciowe (przednie 2/3 języka => struna bębenkowa)
• wydzielnicze (gruczoły łzowe i śluzowe nosa => n.skalisty większy, ślinianki podżuchwowa i podjęzykowa => struna bębenkowa)
zapalenie wyrostka sutkowatego
– etiologia bakteryjna (najczęściej Streptococcus pneumoniae)
– dochodzi do zastoju treści ropnej, zapalenia i zniszczenia kości
– jest najczęstszym powikłaniem zapalenia ucha środkowego
– obecnie występuje rzadko (ze względu na powszechny dostęp do antybiotyków)
– sprzyjają mu zaburzenia wentylacji trąbki u dzieci, zablokowanie antrum mastoideum (np wrodzone), immunosupresja
– objawy: gorączka, miejscowy ból (w tym uciskowy), obrzmienie skóry poza małżowiną uszną powodujące odstawanie małżowiny, ropień Bezolda (wzdłuż m.mostkowo-obojczykowosutkowego), objawy ogólne
– klasyczna triada objawów (obrzęk za uchem, ból okolicy wyrostka, wyciek z ucha)
– w otoskopii cechy zapalenia ucha, obniżenie tylnej ściany przewodu słuchowego
– w badaniach krwi: leukocytoza, podniesione OB i CRP
– mogą wystąpić powikłania wewnątrzczaszkowe (ZOMR, ropień mózgu, zapalenie zatoki esowatej)
– leczenie: mastoidektomia + antybiotykoterapia
– rokowanie jest dobre, jeśli trąbka słuchowa jest drożna (mogą być konieczne dreny wentylacyjne)
przewlekłe zapalenie ucha
triada objawów:
- niedosłuch
- perforacja błony bębenkowej
- wysięk z ucha
rak masywu szczękowo-sitowego daje:
- jednostronna niedrożność nosa
- krwawienie z nosa
- uwypuklenie podniebienia
- trudności z dopasowaniem podniebienia
rak krtani
zwykle przy wykryciu obecne przerzuty węzłowe
przy niskim stopniu zaawansowania wystarczy radioterpia
afty Suttona
nawracające okołogruczołowe martwicze zapalenie błony śluzowej
w otoczeniu drobnych gruczołów ślinowych
dotyczą 10-15% pacjentów z RAS
bolesne owrzodzenie o średnicy 1-2cm, pojedyncze lub mnogie, gojące się długo 10-40 dni z pozostawieniem blizn
co powoduje zmiany martwiczo-wrzodziejące na dziąsłach
HIV
czym wywołanie zapalenie ślinianki może spowodować zapalenie jąder?
wirusowe
guzki śpiewacze
– symetryczne zgrubienie fałdów głosowych między 1/3 przednią w 1/3 środkową
– wywołane nadmiernym obciążeniem głosu (śpiewacy, nauczyciele, ale też niemowlęta)
– objawy: chrypka, chrząkanie, zab.głosu, dwugłos, uczucie ciała obcego w gardle
– w laryngoskopii są widoczne jako białe i twarde guzki
– leczenie logopedyczne, w przypadkach dużych guzków – operacja
– możliwa remisja w okresie dojrzewania
krwiak małżowiny usznej
– wynaczynienie krwi lub surowicy między chrząstkę a ochrzęstną
– może być bardzo bolesne lub przebiegać podostro (bezbolesne, chełboczące obrzmienie)
– powikłania: zmiana kształtu małżowiny usznej (ucho kalafior, ucho zapaśnika), wtórne zakażenie
– należy go różnicować z zapaleniem chrząstki
– leczenie: mały krwiak - punkcja, duży - nacięcie i ewakuacja krwiaka + profilaktycznie antybiotyki
ozena
– inaczej “śmierdzący nos”
– przyczyny: bardzo suche powietrze, napromienianie i operacje nosa, przyjmowanie narkotyków donosowo, długotrwałe stosowanie sterydów donosowo
– ma miejsce atrofia i wysuszenie śluzówek nosa z ograniczeniem lub utratą węchu
– śluzówka zostaje wtórnie nadkażona bakteriami, które tworzą zółto-zielone śmierdzące strupy
– leczenie: płukanie wodą morską, tamponada z maścią, inhalacje, czasem operacja
– nie wolno stosować kropli przeciwobrzękowych do nosa (nasilają objawy)
polip Kiliana to:
polip choanalny - polip wyrastający z ujścia zatoki szczękowej
raucedo to:
chrypka
presbyvertigo to:
zaburzenie funkcji błędnika wynikające ze starzenia się
oblak
guz złośliwy ślinianki przyusznej
laryngocoele to:
torbiel powietrzna krtani
płaszczyzna Ohngrena
umowna płaszczyzna poprowadzona pomiędzy przyśrodkowym kątem oka a kątem żuchwy, służąca jako punkt odniesienia w klasyfikacji guzów nosa i zatok przynosowych. Dzieli masyw szczękowo-sitowy na część przednio-dolną (infrastrukturę) i tylno-górną (suprastrukturę). Guzy zlokalizowane powyżej płaszczyzny Ohngrena - w części tylno-górnej, ze względu na bliskie sąsiedztwo ważnych życiowo struktur anatomicznych, rokują zdecydowanie gorzej, niż guzy zlokalizowane poniżej tej płaszczyzny.
zespół Łucji Frey
zespół uszno-skroniowy, uszkodzenie nerwu uszno-skroniowego (od n. V)
W przebiegu zespołu Łucji Frey obserwuje się trzy grupy objawów:
objawy naczynioruchowe – zaczerwienienie skóry spowodowane rozszerzeniem naczyń (łac. vasodilatatio)
objawy wydzielnicze – nadmierna potliwość (łac. hyperhydrosis)
objawy bólowe – mrowienie i uczucie palenia skóry policzka – nadwrażliwość (łac. hyperaesthesia).
środek do dezynfekcji z metalem ciężkim stosowany w laryngologii
Ag i jego związki
objaw Hitselbergera
u chorych z guzem n. VIII
polega na braku czucia w obrębie tylno-górnej ściany przewodu słuchowego zewnętrznego i łódki małżowiny usznej. Jest skutkiem uszkodzenia włókien nerwu pośredniego.
choroba Meniera
– napadowe schorzenie ucha wewnętrznego
– etiologia jest niejasna (być może zakażenie HSV1, nikotyna, alkohol, alergie, podłoże psychosomatyczne, zmiany w szyjnym odcinku kręgosłupa
– dochodzi do dysproporcji między wytwarzaniem a resorpcją endolimfy, następnie do rozdarcia błony Reissnera, zaburzenia stężenia elektrolitów w endolimfie i perylimfie, zatrucia potasem,
niekontrolowanej depolaryzacji i obrzęku błędnika
– napad trwa kilka minut – kilku godzin
– triada objawów: obrotowy zawrót głowy + szumy uszne + nagły jednostronny niedosłuch
– niedosłuch towarzyszy głównie tonów niskich
– mogą wystąpić objawy podwójnego słyszenia – diplakusis – chore ucho słyszy dźwięki jako wyższe
– występuje oczopląs podrażnieniowy w stronę chorą (zanika po stronie zdrowej)
– dodatni recruitment
– w przerwie pomiędzy napadami pobudliwość kaloryczna przedsionka jest obniżona
– w czasie obrzęku dodatni jest test glicerolowy (podanie glicerolu polepsza słyszenie tonów niskich)
– w elektrokochleografii stosunek sumarycznego /jednostkowego pot.czynnościowego > 35%, maleje
podczas testu glicerolowego
– należy wykonać BERA by wykluczyć nowotwory kąta mostowo-móżdżkowego i obrazowanie, by wykluczyć nerwiaka przedsionkowego
– różnicowanie z zespołem Lermoyez, podczas któego dochodzi do poprawy słuchu
– leczenie objawowe, środki reologiczne, diuretyki, dieta uboga w sól, GKS, wyrównanie CTK
– jeśli leczenie zachowawcze nie daje efektów, wskazane jest leczenie operacyjne
– przebieg jest postępujący, prowadzi do ogłuchnięcia (z czasem napady zawrotów głowy słabną)
kostniak
najczęstszy guz niezłośliwy zatok i nosa wewnętrznego
– najczęściej lokalizuje się w komórkach sitowych i zatoce czołowej
– małe kostniaki często są rozpoznawane przypadkowo, duże mogą powodować ból uciskowy i nawracające zapalenia zatok przynosowych
– operacyjnie usuwa się wyłącznie kostniaki objawowe
porażenie n. VII
Obwodowe porażenie nerwu twarzowego
– przyczyny: samoistne (porażenie Bella), stany zapalne ucha, urazy, nowotwory
– objawy: asymetria twarzy, niedomknięcie powieki, opadanie kącika ust
– może wystąpić hiperakuzja, zaburzenie wydzielania łez i zaburzenia smaku
– leczenie: GKS, substancje aktywne reologicznie (pentoksyfilina), infuzje (dekstran)
– opatrunek na oko + krople/maści (ochrona rogówki)
– leczenie przyczynowe choroby podstawowej (np boreliozy, usunięcie guza itp)
– w przypadku stanów zapalnych i urazów możliwe operacyjne odbarczenie nerwu
– rokowanie zależy od przyczyny i rozmiaru uszkodzeń (przy całkowitym przerwaniu nerwu jest złe)
– powikłania: uszkodzenie rogówki, meningeosis carcinomatosa (przy przyczynach nowotworowych)
rozpoznanie różnicowe
– zespół Melkerssona-Rosenthala (obwodowe por.n.VII, obrzęk twarzy i warg, język geograficzny)
– zespół Ramsaya-Hunta (półpasiec uszny)
ośrodkowe porażenie n.VII
– wywołane uszkodzeniem nadjądrowym (krwotok, udar, guzy)
– zajęta tylko dolna część twarzy po jednej stronie (zachowane marszczenie czoła, zamykanie powiek)
