ძვ. საბერძნეთი Flashcards

1
Q

გეოგრაფიულად რა ტერიტროიებს მოიცავდა ბერძნული სამყარო?

A

ბალკანეთის ნკ-სა და ეგეოსის ზღვის კუნძულებს მოიცავდა.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

რომელ საუკუნეებში ჩამოყალბდა ქალაქ-სახელმწიფოს ფორმა და რა ერქვა მას?

A

ძვ.წ VIII-VIIსს, პოლისები ჩნდებიან.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

რა მსგავსება იყო პოლისებს შორის, რა აერთიანებდათ მათ სე, რომ ყველა ბერძნად თვლიდა თავს, მაგრამ თან ინდივიდუალური მმართველობა დაცსაზღვრებიი გააჩნდათ?

A

მიუხედავად იმისა, რომ მმართველობა, ჯარი, ხაზინა ყველაფერი ინდივიდუალური იყო თითოეულ პოლისში, მათ აერთიანებდათ საერთო ენა, საერთო რწმენა-წარმოდგენები და რელიგიური რიტუალები. ერთიანი სახელმწიფო ბერძნებს არსებობის დროს არც შეუქმნიათ, მაგრამ პოლისში მცხოვრებდნი ყოველთვის ბერძნული სამყაროს ნაწილად მიიჩნევდნენ თავს.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

რომელ საუკუნეში დაიწყო ბერძნული კოლონიზაცია და რა გახდა ამის მიზეზი?

A

VIII-VIIსს-დან დაიწყო და ამას საფუძვლად რამდენიმე მიზეზი უდევს: 1. პოლისებში მიწის სიმცირე. 2. სამოქალაქო ომები 3. ეკონომიკური კრიზისი საზოგადოებაში.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

რას ეოწდება აპოკიები?

A

გადაკარგული ქალაქები , ანუ კოლონიზაციის შედეგად დასახლებული ადგილები. (მოსახლეები დედაქალაქებიდან მოდიოდნენ)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

როგორ წარიმართა კოლონიების მოსახლეობის ცხოვრევა აპოკიებში?

A

სახელოსნოები ჰქონდათ, მონებით ვაჭრობა დაიწყეს, ასევე მარცვლეულს ყიდიდდნენ , საქონელს, მარილს, ნედლეულს, თავად კი ღვინოს , ზეითუნის ზეთს და ყველაფერს იმას იღებდნენ, რასაც კოლონიები ვერ აწარმოებდნენ თავად.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

ვისი საშუალებით გვაქვს ინფორმაცია ბერძნული კოლონიების დამოკიდებულის შესახებ შავი ძრვის პირეთში?

A

ბერძენი გეოგრაფი სტრაბონე გადმოგვცემს წყაროს სახით, როგორ დაიწყო შავიზღვის პირეთმა ავქსინუს პონტოდ და დაამთავრა ევქსინოს პონტოდ:)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

ფილოსოფოდებიდან პირველმა ვინ ჩამოაყალიბა სახელმწიფოს მმართველობის ფორმები, რამდენი და რომლები?

A

პლატონმა ჩამოთვალა 5 მამრთველბის ფორმა, სამართლიანობის კლების მიხედვით:
1. არისტოკრატია-რძეულთა მმართველობა,2. ტიმოკრატია-პრივილეგირებული უმცირესობის მმართველობა, 3. ოლიგარქია-მდიდართა მმართველობა, 4. დემოკრატია0 ხალხთა მმართველობა და ბოლოს 5. ტირანია-ერ
თის მმართველობა.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

ვინ შეეწინააღმდეგა პლატონის მოსაზრებას მმართველობების შესახებ და რა შეისწავლა მანამდე, სანამ თავის დებულევად წარმოაგენდა?

A

პლატონს ტავისივე მოსწავლე, არუსტოტელე შეეწინააღმდეგა, შეეწინააღმდეგა რა, უბრალოდ ის ფაქტი დაურთო მის ნააზრევს, რომ ეს მმართველობის ფორმები მუდმივად იცვლებოდა, 158 პოლისის მმართველობა შეისწავლა და ყველა მმარტველობის დადებით-უარყოფითი გამიყო, -“პოლიტეა”პოლიტეა0 რესუბლიკას ნიშნავს btwю

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

არისტოტელეს აზრით რაში შეიძლებოდა გადაზრდილიყო მმართველობის ფორმბი, როგორებიცაა: 1. მონარქია 2. არისტოკრატია 3. პოლიტეა ანუ რესპუბლიკა?

A
  1. მონარქია–> ტირანია
  2. არისტოკრატია–> ოლიგარქია 3. პოლიტეა–>დემოკრატია–>ოხლოკრატია ანუ ბრბოთა მმართველობა.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

პოლისებს შორის გამორჩეული ადგილი ათენს ეკავა, სად მდებაფრეობდა ის?

A

ატიკის ოლქში.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

რატომ გახდა ათენი განსაკუთრებული ადგილის მქონე ბერძნულ პოლისებში?

A

პირველად ზუსტადაც რომ ათენში ჩაისახა მოქაალქის ცნება და მმართველობის ფორმა, რომელიც დღეს ბევრი განვითარებული ქვეყნისთვისაა დამახასიათებელი -დემოკრატია. თუმცა ათენში თავიდან ძალაუფლება არისტოკრატიას ჰქონდა, proves that Aristotle got point, ლავ.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

ვის მიაწერენ ათენის ჩამპყალიბებას? ვისი ცნოების საფუძველზე?

A

პლუტარქეს წყაროსდა მიხედვით, ათენის დაარსება თესევსს უკავშირდებება, რომელიც ეთრას ვაჟი და ეგეოსის შვილი იყო, ან პოსეიდონის , ჰუ ნოუს.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

აქვე განმარტე შემდეგი ტერმინები:
1. დემები
2.არქონტი
3. პრიტანეიონი
4. ევპატრიდები
5. გეომორები
6. დემიურგები

A
  1. დემები-ტერიტორიული ოლქები ძველ საბერძნეთში. 2. არქონტი- უმაღლესი არჩევითი თანამდებობა, ათენში 9 ჰყავდათ. 3. პრიტანეონი- ათენის საბჭოა, არისტოკრატებიშედიოდნენ.
  2. ევპატრიდებ-მიწათმფლობელები, გვაროვნული არისტოკრატიუა
  3. გეომორები-წვრილიმიწათმოქმედები
  4. დემიურგები-ხელოსნები
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

რას ნიშნავს ხორა, რა მნიშვნელობის მატარებელი იყო?

A

ქალაქის გარშემო ტერიოტირბი იყო ხორა, სასოფლო-სამეურნეო დანისნულებით გამორჩეოდა, ნაკვეთებად იყო დაყოფილი და პლისს ეკონომიკურად ეხმარბოდა.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

მიწის ნაკვეთის ხსენებისას, გასათვალისწინებელია ის ფაქტიც, რომ ყველას არ ჰქონდა საკუთრეის უფლებძნეთში?

A

მიწის საკუთრებისა და პოლიტიურიუფლებები მხოლოდ სრულუფლებინ მოქალაქეებს ჰქონდათ, დანარჩენი არამოქალაქეები იყვნენ-ქალები,მ მონები და მეროიკები იგივე მეტიკები ანუ უცხოელუ თავისუფალი მოქალაქეები, მეტეკი-გადმოსახლებულს ნიშნავს.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

რას ეწოდება ფილე და ფრატრია?

A

ფილე- საგვარეულო გაერთიანება, თემი.
2. ფრატრია- რამდენიმე მონათესავე გვარის გაერტიანება, იგივე ტომი.

18
Q

რას ეწოდება სავალო მონობა?

A

ათენის მცირემიეწიანობის გამო ხალხს მინიმუმიც არ ჰქონდა საარსებდ, ამიტო ვალებს იღებდნენ , მერე ვეღარ იხდიდნენ და სავალო მონობაში ბარდებოდბნენ.

19
Q

ვინ დგას ათენის სათავეში?

A

ბასილევსი ანუ მეფე.

20
Q

არქოპაგი რა არის?

A

9 არქონტისგან შემდგარი საბჭო. მეფის მრჩევლის ფუნქციას ასრულედნენ .

21
Q

ვინ იყო პირველი აქრონტი ძვ. წ621 წელს და რითი დაამახსოვრა თავი ისტორიას?

A

დრაკონი იყო პირველი აქრონტი, როცა მან სასტიკად მკაცრი კანონები მიიღო , ყველას სიკვდილით სჯიდნენ, თითქმის. დემოსის უკმაყოფილება ამან უფრო გაზარდა , არისტოკრატია მძლავრი მოთხოვნების გამო დათმობაზე წავიდ ადა ძვ.წ 594 წელს სოლონი აირჩიეს პირველ არქონტად .

22
Q

სოლონმა დაიწყო რეფორმების გატარება, რაში მდგომარეობდა მისი რეორგანიზაცია და რით დაგვამახსოვრა თავი?

A
  1. უმაღლეს ორგანოდ იქცა სახალხრო კრება
  2. ხმის მიცემა ათენის ყველა მოქალაქეს შეეძლო. 3. არსებობდა ბულე, რომელიც ოთხივე ქონებრივი ფენიდან არჩეული-100-100 კაცით იყო დაკომპლექტებული, წევრები 1 წლით ირჩეოდნენ. 4. ისევ 9 არქონტს ირჩევდა სახალო კრება, პირველი არქონტი გამოირჩეოდა ძლაუფლებით. სოლონმა დაამკვიდრა თავისუფალი მოქალაქოს ცნება და 5. ამ რეფორმებისშედეგად მონა მხოლოდ არაბერძენი შეიზლება ყოფილიყო. 6. სტრატეგოსთა კოლეგა- აქ მხედარმთავრები იყვნენ , 10 წევრისგან შედგებოდა , ყველაფერს აგვრებდა, რაც სამხედრო საქმიანობას ეხებოდა.
23
Q

ქრონოლოგიურად ჩამოუყევი ათენელ ცნობილ, მართლა რამე რომ ქნეს ეგეთ რეფორმატორებს.

A
  1. სოლონი
  2. კლისთენე
  3. ეფიალტე
  4. პერიკლე
24
Q

რა რეფორმები გაატარა კლისთენემ? ტირანიისგან თავდაცვამდე მოყევი.

A

1.ძვ.წ 509 წელს გაუქმნდა ქონებრივი ცენზით საზოგადოების დაყოფა.
2. მთელი ატიკა დაყო 3 ოლქად: სანაპირო, ქ. ათენი და შემოგარენი, შიდა მხარე. ქალაქის უმცირესი ერთეული-დემი. 10-10 ტრირია, რომელიც მკვდარზე ვენოკია, 3 ტრირია თითო ოლქიდან —> ფილე. ატიკის ოლქში 10 ფილეა, ამ ცვლილებამ ბულე სხვანაირად დააკომპლექტდა:მ ფილეებიან ირჩევდნენ 50 კაცს, რადგან უკვე შერეული მოსახლეობა იყო, სოლონის ოთხასთა საბჭო–> ხუთასთა საბჭო.

25
Q

რა გააკეთა კლისთენემ ტირანიისგან თავის ასარიდებლად?

A

შემოიღო ნატეხთქ სასამრათლო, იგივე ოსტრაკიზმი, ოსტრაკონებზე ყოველ წელს წერდნენ სახელებს, იმ ადამიაებისას, რომლებიც ტირანიის მატარებლობის საფრთხეს წარმოადგენდნე, ვისაცა ბევრი ხმა ექნებოდა, გააგდებდნენ 10 წლით.

26
Q

როგორი იყო ეფიალტეს მოღვაწეობა, რავშეცალა ათენში?

A

ძვ.წ 465 წლიდან იყო სტრატეგოსი, სეუტია არქეოპაგს, რეფორმაცია შეძლო, საქმის გადანაწილებას ითხოვდა ძირთიადად , ძვ.წ 462 წელს, მაშინ, როცა ახალი არქეოპაგის საბჭოა უკვე, შესთავაზა ფუნქციების სხვადსხვა ორგანოებისთვის გადანაწილება , 1 წლის შემდეგ მოკელს .

27
Q

ვინ არის პერიკლე, როდის ჩნდება ათენის ისტროიაში, რა რეფორმები გაატრა?

A

დემოკრატია საბოლოოდ მან ჩამოაყალიბა, 15 წელი იყო ათენის სტრატეგოსი from 444 BC to 429 BC. 1. არქონტის არჩევის დროს ფარული კენჭისყრა შემოიღო, ახლა არვინ იცოდა ვინ ვის ირჩევდა.
2. სახალხო კრება იგივე ეკლესია ისევ უმაღლესი ორგანოა, რომელსაც მოვალეოებიდა ხალხთა ოდენობა ემატება. საკანონმდებლო ფუნქცია კვლავ ბულეს აქვს. მან ასევე გამოსცა კანონი, ძვ.წ 451 წელს, რომელიც კიდევ ერთხელ ასახელებდა ადამინებს, რომლებიც ათენის მოქალაქეები იყვნენ: კაცები, რომლებიც მამით ათენელები იყვნე და დედის მამაც ათენელი იყო ის ბავშვობიდანა თენელად მიიჩნეოდა. პერიკლემ გააუქმნა ყველანაირი საარჩევნო შეზღუდვა.

28
Q

ღარიბი ადამიანები კარგი სახელმწიფო მოხელეები ვერ იქნებოდნენ, რა გააკეთა ამის აღმოსაფხვრელად პერიკლემ?

A

ძვ. წ451 წელს ხელფასების იდე გაჩნდა, კანონისსახით, სხდომაშიმონაწიეობაც თანხის სანაცვლოდ ხდებოდა, რაც თავისთავად მოვალეობსბაც ზრდიდა, შესრულების ხარისხსიც ხელფასის შესაბამისი იყო.

29
Q

სულ რამდენი ათენის მოქალაქე არსებობდა ამ დროს?

A

400000 ადამიანიდან მოქალაქე მხოლოდ 40000 კაცი იყო, დანარჩენები კი ქალები, ბავშვები, მონბი და მეტოიკები იყვნენ.

30
Q

რომელ საუკუნეში და ვინ დაიპყრო ლაკონიის მიწები? რა მოჰყვა ამ მიწების დაპყრობას?

A

ძვ.წ XIIს-ში, დორიელთა ტომებმა პელოპონესის მხარეს დაიპყრეს ლაკონიის მიწები და ამას უკვე სპარტის ჩასახვა მოჰყვა.

31
Q

სპარტა იყოფოდა როგორც მოსახლეობისა და საზოგადოების, ისე დასახლებების მიხედვით, რამდენ და რომელ ნაწილებად?

A

სპარტელები დანაწილებულები 5 დიდ დასახლებაში იყვნენ, ხოლო საზოგადოებრვიად სამ ჯგუფად იყოფოდნენ, 1. სრულუფლებიანი 10000 მოქალაქე, მიწის ქონის უფლება აქვთ და თანასწორებად მოიხსნებიან, რადგან თანაბრად ჰქონდათ ტერიოტირიები. 2. ჰილოტები- დაახლოებით 200000 დაპყრობილი ადგილობრივი მოსახლეობა, რომლებიც ნაკვეთებს ამუვებდნენ და სახელმწიფოს საკუთრებად მიიჩნეოდნენ, მუშაობდნენ თანასწორებისთვის და არ ერთვებოდნენ ომებში. და ბოლოს 3. პერიეკები -60 ათასი , იბრძოდნენ ომებში ქვეით მეომრებად, იგივე ჰოპლიტებად. ქალაქის განაპირა მახრეს ცხოვრობდნენ, თავისუფალი მოქალაქეები იყვნენ, ხელოსან-ვაჭრები, არ ჰქონდათ პოლიიტიკური უფლებები.

32
Q

რა არის “თანასწორთა თემი”?

A

ყველა სპარტელი შედიოდა ამ თემში, სადაც სამხედრო და სახელმწიფო საქმიანობებს განიხილავდნენ , საარსებო წყარო მთლიანად პირველ, ანუ ჰილოტების შრომით ჰქონდათ.

33
Q

რამდენი წლის სპარტელს ჰქონდა სამოქალაქო უფლებბისა და პირადი ცხოვრების ქონის საშუალება-უფლება?

A

30 წლიდან, მანამდე ყიზმარებში ცხოვრობდნენ,

34
Q

როგორი მმაღთველობის სისტემა დამყარდა სპარტაში, საბოლოოდ? აქვე, ვინ იყო ლეგენდარული პირველი კანონთა კრებულის შემქმნელი აქ?

A

სპარტა სამხედრო ოლიგარქიულ სახელმწიფოდ ჩამოყალიბდა, პირველი კანონების შემქმნელი კი იყო ლიკურგე.

35
Q

რას ეწოდება გერუსია?

A

უხუცესთა საბჭო იყო, ლიკურგესის შემოღებული სიახლეებიდან ერთ-ერთი ესაა.

36
Q

სპარტაში რამდენი მეფე ანუ ბასილევსი იყო მმართველი, როგორ ენცვლებოდნენ ერთმანეთს, როგორი როლი ჰქონდატ სპარტის მმართველობში?

A

სპარტას 2 ბასილევსი მართავდა, მემკვიდრეობით გადაეცემლდათ მეფის ტიტული და უფლებები მკაცრად ჰქონდათ შეზღუდული, მათი პრივილგია იყო მხედარმთავრობა. უხუცესთა საბჭოშიც 1 ხმა ჰქობდა თითოს, დიდად არ იყვნენ პრიორიტეტულები.

37
Q

რა არის აპელა, ვინ ესწრებოდა მას , ვის და რას მოიცავდა კრება?

A

აპელა არის სახალხო კრება, რომელსაც ესწრებოდნენ 30 წელს ზემოთმყოფი სპარტელი კაცები , მხოლოდ სრულუფლებიანი მოქალაქეებიდან. აელა არ არსულებდა საკანონდებლო ფუნქციას , კრება უხუცესთა საბჭოს წვრე 28 გერონტს ირჩევდა,ა არისტოკრატიიდან, კრებას შეელო მეფის ან გერუსიის დადგენილებები უერყო, სახალხო კრებაზე ყოველწლიურად ირჩვედნენ 5 ეფორს .

38
Q

ვინ არის ეფორი?

A

ეფორო იგივ ზედამხედველია, მეფისა და გერონტის ყოველწლიურ საქმიანობას აკვვირდებოდნენ , თავად მეფეცრომ დაეპატიმრებინათ საქმიანოის დარღვევის გამო, ესეც კი შეეძლოთ,

39
Q

საბოლოოდ, რა განსხვავება იყო სპარტასა და სხვა ბერძნულ პოლისებს შორის?? წყაროები შენით წაიკითხე და დასკვნებიც ზეპირად მიაბი.

A
  1. ქალთა უფლებები, რა თქმა უნდა ფემინიზმი მთლად აქ არ ჩამოყალიბებულა, მაგრამ ათენისა და სხვა პოლისებისგან განსხვავებით, არისტოტელე სპარტაას ქალთა ძალაუფლების პოლისად მოიხსენიებდა, რადგან აქ ეკონომიკურად მეტად თავისუფალნი იყვნენ, მიწის ნაკვეთის ქონის უფლებაც ჰქონდათ და ამასთანავე დიდი პატივუსცემაც ჰქონდა ქალებისადმი, როგორც მომავალი მეომრების დედებისთის.
40
Q

როგორ ხდებოდა გერონტებისა და ეფორების არჩევა?.

A

კრებაზე ხალხის ყვირილის მიხედვით, ვის არჩევაზეც უფრო ხმამღალა ივირებდნენ, არჩეულიც ის იყო.