ნერვული ბულიმია Flashcards
რას ასახავს ტერმინი “ბულიმია”?
უკონტროლო, გადაჭარბებული ჭამის ეპიზოდებს.
წარმოადგენს თუ არა ბულიმია ნერვული ანორექსიის “ავისმომასწავებელ მდგომარეობას”?
შემთხვევათა დაახლოებით მხოლოდ მეოთხედში
ნერვული ბულიმიის ძირითადი ნიშნებია:
- გადამეტებული ჭამის დაუძლეველი სურვილი;
- სხეულის წონის კონტროლის მიზნით უკიდურესი საშუალებების გამოყენება;
- სხეულის წონასა და ფორმასთან დაკავშირებული ზეღირებულოვანი იდეები, რომლებიც ნერვული ანორექსიის დროსაც შეინიშნება.
დსმს მიხედვით ნერვული ბულიმიის ორი ტიპი:
- გაწმენდითი ტიპი
- არაგაწმენდითი ტიპი
რითი ხასიათდება ნერვული ბულიმიის გაწმენდითი ტიპი?
წონის მატების თავიდან ასაცილებლად თვითგამოწვეული პირღებინებით, ლაქსატივების (საფაღარათე საშუალებების) და დიურეტიკების მოხმარებით;
რითი ხასიათდება ნერვული ბულიმიის არაგაწმენდითი ტიპი?
ამ დროს პიროვნება არ იყენებს ”გამწმენდებს~ წონა-
ში მატების თავიდან ასაცილებლად, არამედ მიმართავს სხვა საშუალებებს, როგორიცაა ინტენსიური ვარჯიში და შიმშილი.
როგორია ბულიმიის მქონე პიროვნების წონა და ქალებში მენსტრუალური ციკლი?
ნერვული ბულიმიით დაავადებულ პაციენტებს,
როგორც წესი, ნორმალური წონა აქვთ. ნორმაზე დაბალი წონის მქონე პაციენტები ნერვული ანორექსიის კრიტერიუმებს აკმაყოფილებენ, რაც შემდგომში მათი წამყვანი დიაგნოზი ხდება. პაციენტების უმრავლესობის მენსტრუალური
ციკლი სავსებით ნორმალურია.
ბინჯები
ბულიმიით დაავადებულ პაციენტებს კვებაზე კონტროლი თითქმის სრულიად დაკარგული აქვთ. ბულემიის ეპიზოდებს შეიძლება წინ უძღვოდეს სტრესი ან პაციენტის მიერვე თავსმოხვეული დიეტის დარღვევა. ეს ეპიზოდები ზოგჯერ შეიძლება დაგეგმილიც იყოს. ბულიმიის ეპიზოდის დროს პაციენტი დიდი რაოდენობით იღებს საკვებს,
თითო კვებაზე დაახლოებით 2000 კკალ-ზე მეტი ოდენობის. მაგ., პაციენტმა ერთ კვებაზე შეიძლება შეჭამოს ერთი პური, ტორტი, ერთი ქილა მურაბა და ა.შ. ასეთი გაუმაძღრობა მაშინ იჩენს თავს, როდესაც პიროვნება მარტო იმყოფება. ჭამის დაწყებისას ჩნდება დაძაბულობის მოხსნის განცდა, მაგრამ განტვირთვის განცდას მოჰყვება სინანული და ზიზღი საკუთარი თავის მიმართ. პაციენტმა შეიძლება ხელოვნურად გამოიწვიოს პირღებინება ან მიიღოს ლაქსატივები. დღის მანძილზე ბულიმიისა და გაწმენდის
ეპიზოდების მონაცვლეობა მრავალჯერ შეიძლება
განმეორდეს.
რომელ კვებით აშლილობაშია უფრო გამოხატული დეპრესიული სიმპტომები?
ნერვული ბულიმიის დროს
ბულიმია და დეპრესია
პაციენტების დიდი ნაწილის მდგომარეობა აკმაყოფილებს მძიმე დეპრესიის კრიტერიუმებს. დეპრესიის სიმპტომები, როგორც წესი, იხსნება
კვებითი აშლილობის გამოსწორებასთან ერთად. იშვიათად გვხვდება მძიმე და პერსისტენტული დეპრესიული აშლილობის მქონე პაციენტები, რომლებიც ანტიდეპრესანტებით მკურნალობას საჭიროებენ.
ბულიმია და ფიზიკური ჯანმრთელობა…
ხშირი პირღებინება იწვევს მრავალ გართულებას; კერ-
ძოდ, კალიუმის დონის დაქვეითებას, რაც საკმაოდ სერიოზული დარღვევაა და იწვევს სისუსტეს, გულის არითმიას და თირკმლების დაზიანებას. იშვიათად ჩნდება საშარდე სისტემის ინფექციები, ტეტანია და ეპილეფსიური კრუნჩხვები. კუჭის მჟავე შიგთავსის ზემოქმედების გამო კბილებზე ჩნდება სახასიათო ღრმულები, რომლებსაც სტომატოლოგი ადვილად სცნობს.
ნერვული ბულიმიის გავრცელების ხარისხი
დასავლეთის ქვეყნებში მცხოვრებ 16-დან 40 წლამდე ასაკის ქალებში ნერვული ბულიმიის გავრცელების ხარისხი დაახლოებით 1%-ს შეადგენს. ეს რიცხვი მამაკაცების შემთხვევაში, სულ ცოტა, ათჯერ ნაკლებია. ნერვული ბულიმია გვხვდება მხოლოდ განვითარებულ ქვეყნებში.
ნერვული ბულიმიის დასაწყისი და მიმდინარეობა
ნერვული ბულიმია თავს იჩენს გვიანი მოზარდობის ასაკში (ე.ი. რამდენიმე წლით გვიან, ვიდრე ნერვული ანორექსია). ის, როგორც წესი, თან ახლავს იმ პერიოდს, როდესაც ადამიანი წუხს საკუთარი სხეულის წონისა და ფორმის გამო. პაციენტთა მეოთხედს ანამნეზში აღენიშნება ნერვული ანორექსიის ეპიზოდი. ჩვეულებრივ, დაავადების საწყისი პერიოდი
ხასიათდება დიეტური შეზღუდვებით, რასაც მოგვიანებით (უფრო ხშირად 3 წლის განმავლობაში), ენაცვლება გადამეტებული ჭამის ბევრად ხშირი ეპიზოდები. გადამეტებული ჭამის გახშირებას მოჰყვება სხეულის წონის დაბრუნება ნორმალურ საზღვრებში. გარკვეულ სტადიაზე, გადამეტებული
ჭამის კომპენსაციის მიზნით, იწყება პირღებინების
თვითგამოწვევა და ლაქსატივების ბოროტად გამოყენება, რასაც შედეგად ჭამაზე კონტროლის დაკარგვა მოჰყვება.
ნერვული ბულიმიის რისკ-ფაქტორებია:
- მშობლების ფსიქიკური აშლილობა: დეპრესია, მედიკამენტებზე დამოკიდებულება
- ბავშვობისდროინდელი გამოცდილებები: სექსუალური ძალადობა
- ანორექსიისგან განსხვავებით არსებოსბ ისეთი ფაქტორები, რომლებიც უბუძგებენ პაციენტს დიეტისაკენ:სიმსუქნე, მშობლების სიმსუქნე
- გენეტიკური
- 5-ჰტ ნეიროტრანსმისია
ნერვული ბულიმია მიმდინარეობა და გამოსავალი
კლინიკური შემთხვევების საშუალო ხანგრძლივობა
დაახლოებით 5 წელია, რაც ამ ქვეჯგუფში აშლილობის
ქრონიკული მიმდინარეობის მაჩვენებელია. ზოგადად, დაავადების გამოსავალი საკმაოდ განსხვავებულია. ფაქტებზე დამყარებული მტკიცებულებების მიხედვით, აშლილობის მწვავე ფორმა ქრონიკულში გადადის. ამგვარად, 5-10 წლის შემდეგ, 1/3-დან ½-მდე პაციენტებს ისევ აღენიშნებათ კლინიკურად გამოხატული კვებითი აშლილობა, თუმცა, უმრავლეს შემთხვევაში, ატიპიური ფორმით