დისოციაციური აშლილობები

Question 1

დისოციაციური აშლილობის ძირითად ნიშან-თვისებას წარმოადგენს:

Answer 1

ცნობიერების, მეხსიერების,იდენტობის და აღქმის ფუნქციების ინტეგრაციის დარღვევა წარმოადგენს.

Question 2

დისოციაციური აშლილობის ტიპები(დსმს მიხ.)

Answer 2

დისოციაციური ამნეზია
დოსოციაციური ფუგა
იდენტობის დისოციაციური აშლილობა
დეპერსონალიზაციური აშლილობა
დისოციაციური აშლილობა, რომელიც სხვაგვარად არ არის დაზუსტებული

Question 3

დისოციაციური სიმპტომებია:

Answer 3

სუბიექტური სიცარიელის განცდა რეალობიდან განსვლა გარემოს სრულყოფილად აღქმის უნარის დაქვეითება მეხსიერების ფრაგმენტაცია ან დაკარგვა
დერეალიზაცია და დეპერსონალიზაცია

Question 4

რა წარმოადგენს დისოციაციური ამნეზია?

Answer 4

დისოციაციური ამნეზიის მთავარ დამახასიათებელ ნიშანს წარმოადგენს პიროვნების უუნარობა გაიხსენოს
მნიშვნელოვანი (ჩვეულებრივ სტრესთან დაკავშირებული) პერიოდები თავისი პირადი ცხოვრებიდან, რაც ნორმალური გულმავიწყობის ფარგლებს სცილდება.

Question 5

დისოციაციური ამნეზია კომორბიდულია…

Answer 5

სხვა დისოციაციურ აშლილობებთან ერთად; ასევე, პოსტტრავმული სტრესული აშლილობის, მწვავე სტრესული აშლილობის და სომატიზირებული აშლილობის დროს. დისოციაციური ამნეზიის
ისმება მხოლოდ მაშინ, როდესაც პაციენტს სხვა,
ზემოთ ჩამოთვლილი აშლილობები არ აღენიშნება.

Question 6

აქვს თუ არა დისოციაციურ ამნეზიას სომატური მიზეზები?

Answer 6

არა

Question 7

დისოციაციური ამნეზიის ორი ფორმა:

Answer 7

1. ფსიქოგენური ამნეზია, რომელიც ერთ, ახლახან მომხდარ ტრავმულ მოვლენას ეხება.
2. ბავშვობის ხანგრძლივი პერიოდების გახსენების უუნარობა. ასეთი შემთხვევების დროს ზოგიერთ პაციენტს პარალელურად ორგანული დაავადებაც აღენიშნება.

Question 8

დისოციაციური ფუგა…

Answer 8

პაციენტებს ახასიათებს არა მხოლოდ მეხსიერების დაკარგვა, არამედ მათთვის ჩვეული გარემოცვიდან
გაქცევა. როგორც წესი, პაციენტები ამბობენ, რომ არ ახსოვთ სად იმყოფებოდნენ ხეტიალის დროს და,
ზოგიერთ მათგანს, პიროვნული იდენტობა აქვს დარღვეული (არ იცის თვითონ ვინ არის).

Question 9

დისოციაციური ფუგა უნდა განვასხვავოთ:

Answer 9

ორგანული დარღვევებისგან, ეპილეფსიისა და ფსიქოაქტიური ნივთიერებებით გამოწვეული ინტოქსიკაციის ჩათვლით.

Question 10

იდენტობის დისოციაციური აშლილობა - მრავლობითი პიროვნული აშლილობა

Answer 10

პაციენტისთვის დამახასიათებელია ქცევის ორი პატერნის უეცარი მონაცვლეობა, რომელთაგან მას მხოლოდ ერთი (მოცემულ მომენტში არსებული) ახსოვს, ხოლო მეორე ავიწდება. ამ პატერნებიდან ერთი ასახავს ადამიანის რეალურ პიროვნებას, ხოლო მეორე პიროვნება~ წარმოადგნეს ემოციური რეაქციების, დამოკიდებულებების, მოგონებების და სოციალური ქცევების ინტეგრირებულ ერთობლიობას,რომელიც ხშირად კონტრასტულად განსხვავდება რეალურისგან. ზოგჯერ ადამიანში ორზე მეტი პიროვნებაა~.

Question 11

იდენტობის აშლილობის კრიტერიუმ დაკმაყოფილ პაციენტებთან ხშირად ვხვდებით სხვა აშლილობებსაც:

Answer 11

შიზოფრენიის, პერსონოლოგიური აშლილობის
და ფსიქოაქტიური ნივთიერებების ბოროტად გამოყენების დიაგნოსტიკურ კრიტერიუმებს. ბევრ პაციენტს, ასევე, შფოთვისა და დეპრესიის სიმპტომები აღენიშნება.

Question 12

იდენტობის აშლილობის ეტიოლოგია:

Answer 12

1. მძიმე ტრავმის როლი. კლინიკური გამოცდილება და
   კვლევები აჩვენებს, რომ ასეთი აშლილობის მქონე პაციენტების უმრავლესობა ბავშვობაში მძიმე ფიზიკური ან სექსუალური ძალადობის მსხვერპლი იყო. არსებული მოსაზრების თანახმად, დისოციაცია აღმოცენდება, როგორც ფსიქოლოგიური დაცვითი მექანიზმი, რომელიც, პირველადი ტრავმის მიღებისას დისტრესის შემცირებას იწვევს, მაგრამ, შემდგომში, მას ხანგრძლივი სავალალო შედეგები მოჰყვება.
2. იატროგენული ფაქტორები. ავტორთა ჯგუფი თვლის, რომ გარკვეულ შემთხვევებში, იდენტობის დისოციაციური აშლილობის დიაგნოზის დასმას განაპირობებს ცნობილი შემთხვევები პიროვნების მრავლობითი გაორების შესახებ, დიაგნოზის დასმა საკმარისი მტკიცებულების გარეშე და ჰიპნოზის გამოყენება.

Question 13

დეპერსონალიზაციური აშლილობა:

Answer 13

დეპერსონალიზაციური აშლილობისთვის დამახასიათებელია უსიამოვნო მდგომარეობა, რომლის დროსაც პიროვნება გარეთ არსებულ საგნებს ან სხეულის ნაწილებს დეფორმირებულად აღიქვამს და ისეთი განცდა აქვს, თითქოს ისინი არარეალური ან მისგან დისტანცირებულია.

Question 14

დეპერსონალიზაცია:

Answer 14

მთავარ ნიშანს წარმოადგენს საკუთარი თავისა და აღქმული სამყაროს არარეალურობის შეგრძნება. პაციენტს ისეთი განცდა აქვს, რომ მისი ემოციები დაჩლუნგებულია, ხოლო ქმედებები _ მექანიკური, რაც მისთვის (რაც არ უნდა უცნაური იყოს ეს) უკიდურესად უსიამოვნოა. პაციენტს შენარჩუნებული აქვს საკუთარი განცდების სუბიექტური გაცნობიერების უნარი. ასეთი სიმპტომები შეიძლება
ინტენსიური იყოს და თან ახლდეს დéჯà ვუ და ცვლილებები დროის აღქმაში. ზოგიერთი პაციენტი უჩივის სენსორულ დარღვევებს სხეულის ერთ რომელიმე ნაწილში (მაგ., თავის, ცხვირის ან კიდურის დეფორმაციას). მას ისეთი განცდა აქვს, თითქოს სხეულის ეს ნაწილი ბამბისგანაა გაკეთებული.

Question 15

დეპერსონალიზაციური აშლილობის მიმდინარეობა და გავრცელება

Answer 15

პაციენტების ორი მესამედი მდედრობითი სქესის წარმომადგენელია. ავადმოყოფობა ხშირად მოზარდობის პერიოდში ან ზრდასრული ცხოვრების ადრეულ წლებში იწყება. შემთხვევების დაახლოებით ნახევარი 30 წლის ასაკამდე იჩენს თავს. სიმპტომები, ჩვეულებრივ, უეცრად ვლინდება _ ზოგჯერ მაშინ, როდესაც პიროვნება აქტიურია, ზოგჯერ კი _ დაძაბული ფიზიკური ვარჯიშის შემდეგ
რელაქსაციის მდგომარეობის დროს.
დეპერსონალიზაციური აშლილობა, ხშირად, მრავალი წლის მანძილზე გრძელდება, თუმცა მას ნაწილობრივი ან სრული რემისიის პერიოდები ახლავს თან.

Question 16

დეპერსონალიზაციური აშლილობა დოფ.დიაგნოზი

Answer 16

დეპერსონალიზაციური აშლილობის დიაგნოზის დასმამდე აუცილებელია გამოვრიცხოთ პირველადი აშლილობის არსებობა, განსაკუთრებით შუბლის წილის ეპილეფსია, შიზოფრენია, დეპრესიული აშლილობა, ობსესიური აშლილობა, კონვერსიული აშლილობა, სხვა დისოციაციური აშლილობა, გენერალიზებული და შფოთვით-ფობიკური
აშლილობები და პანიკური აშლილობა. დეპერსონალიზაციური აშლილობა ასევე დაკავშირებულია შაკიკთან, ეპილეფსიასთან და
წამალმოხმარებასთან. მძიმე და პერსისტენტული დეპერსონალიზაცია ზოგჯერ შეიძლება
შიზოიდური პიროვნული აშლილობის მქონე ადამიანებსაც აღენიშნებოდეს.

Question 17

დეპერსონალიზაცია და ეტიოლოგია:

Answer 17

შიზოიდურ პიროვნულ აშლილობასთან
მისი შესაძლო კავშირის გარდა ზუსტად განსაზღვრულიკონსტიტუციური ფაქტროები არ არის დადგენილი.
დეპერსონალიზაციური აშლილობის მქონე პაციენტები
მოულოდნელ ხმებზე უფრო ადრე რეაგირებენ, ვიდრე
საკონტროლო ჯგუფის წევრები, რაც საშიშროების მიმართმათ მომატებულ სიფხიზლეზე მიუთითებს. ამავდროულად აღმოჩნდა, რომ მათ დაქვეითებული აქვთ ვეგეტატიური რეაქციები უსიამოვნო სტიმულებზე, რაც, სავარაუდოდ, ემოციების გადამუშავების პროცესის სელექციური ინჰიბიციით არის გამოწვეული.
დეპერსონალიზაციური აშლილობის მქონე პაციენტებს ინსულასა და საფეთქელ-კეფის ქერქში შესუსტებული,
ხოლო მარჯვენა ვენტრალურ პრეფრონტალურ კორტექსში გაძლიერებული აქტივობა აღენიშნებოდათ. კვლევის ასეთი შედეგები შეიძლება ინტერპრეტირებულ იქნას, როგორც რეაქციის დაქვეითება თავის ტვინის იმ უბნებში, რომლებიც ემოციის რეპრეზენტაციასთან არის დაკავშირებული და რეაქციის გაძლიერება იმ უბნებში, რომლებიც ემოციის რეგულაციას უკავშირდება. ეს კიდევ ერთხელ მიუთითებს იმაზე, რომ დეპესონალიზაციური
აშლილობის დროს ხდება ემოციური რეაქციების ინჰიბიცია.

Question 18

დეპერსონალიზაცია - მკურნალობა

Answer 18

პირველადი დეპერსონალიზაციური აშლილობის დროს ანქსიოლიზურმა პრეპარატებმა შეიძლება ხანმოკლე დროით შეამსუბუქონ პაციენტის მდგომარეობა, მაგრამ მათი ხანგრძლივი ვადით
დანიშვნა, დამოკიდებულების რისკის გამო, არ არის
რეკომენდებული. მხარდამჭერი ინტერვიუ, სიმპტომების არსებობის შემთხვევაშიც, პაციენტს ფუნქციონირების ნორმალიზებაში დაეხმარება. ასევე, აუცილებელია, შეძლებისდაგვარად, შევამციროთ პაციენტის ცხოვრებაში არსებული სტრესორები. ლამოტრიჯინით მკურნალობა, რაც გლუტამატის გამო თავისუფლების შემცირებას იწვევს, არ გამოდგა ეფექტური. ასევე არაეფექტურია კოგნიტურ-ბიჰევიორული მკურნალობა და დინამიური ფსიქოთერაპია

Question 19

დისოციაციური სტუპორი:

Answer 19

დისოციაციური სტუპორის დროს პაციენტს სტუპორისთვის დამახასიათებელი ნიშნები აღენიშნება. ისინი არ მოძრაობენ, მეტყველებენ და გარე გამღიზიანებლებზე არ რეაგირებენ, თუმცა აცნობიერებენ ირგვლივ მიმდინარე მოვლენებს.
დისოციაციური სტუპორი იშვიათია და დიაგნოზის
დასმამდე აუცილებელია სხვა შესაძლო მდგომარეობების, კერძოდ, შიზოფრენიის, დეპრესიული აშლილობის, მანიის და თავის ტვინის ორგანული დაავადებების გამორიცხვა.

Question 20

განზერის სინდრომი:

Answer 20

1. ინტელექტის კვლევისას კითხვებზე `მიახლოებითი პასუხების~ გაცემა;
2. ფსიქოგენური სომატური სიმპტომების არსებობა;
3. ჰალუცინაციები;
4. ცნობიერების გამოხატული დარღვევები

Question 21

ტრანსი და შეპყრობილი მდგომარეობები…

Answer 21

დამახასიათებელია პიროვნული იდენტობის განცდისა და გარე სამყაროს გაცნობიერების უნარის დროებითი დაკარგვა. ასეთი მდგომარეობა შეიძლება გამოიწვიოს პიროვნების რელიგიურ ან სხვა სახის ცერემონიებში მონაწილეობამ.

Question 22

ლატა

Answer 22

სინდრომი, რომლის შემთხვევებიც მალაიელ ქალებზე
იყო აღწერილი. მისი დამახასიათებელი ნიშნებია
ექოლალია, ექოპრაქსია და პათოლოგიურად დამყოლი
ქცევა. ასეთი მდგომარეობა, ჩველებრივ, თავს იჩენს ში-
შის განცდის შემდეგ.

Question 23

ამოკი

Answer 23

ამოკის შემთხვევები აღწერილია ინდონეზიასა
და მალაიაში მცხოვრებ მამაკაცებზე. თავდაპირველად ადამიანი მძიმე ფიქრებში იძირება, რასაც შემდგომ აგრესიული ქცევა და ზოგჯერ იარაღის სახიფათო გამოყენება მოყვება. ჩვეულებრივ, მდგომარებიდან
გამოსვლის შემდეგ, ადამიანს არაფერი ახსოვს.
ნაკლებად სარწმუნოა, რომ ასეთი ქცევის პატერნის მქონე ყველა პაციენტი დისოციაციური აშლილობით იყოს დაავადებული. ზოგიერთ მათგანს შეიძლება მანია, შიზოფრენია ან პოსტ-ეპილეფსიური მდგომარეობა აღენიშნებოდეს.

Question 24

არქტიკული ისტერია

Answer 24

სინდრომი, რომელიც ესკიმოსებთან, უფრო მეტად ქალებს შირის გვხვდება. ამ მდგომარეობის დროს ადამიანი იგლეჯს ტანსაცმელს, ყვირის, ტირის, გაშმაგებული დარბის აქეთ-იქით და შეიძლება
გაციების გამო საკუთარ სიცოცხლეს საშიშროება შეუქმნას. ზოგჯერ ასეთ მდგომარეობაში მყოფი ადამიანები აგრესიას ავლენენ. ამ მდომარეობის კავშირი დისოციაციურ აშლილობასთან არ არის ზუსტად დადგენილი და ის, შეიძლება, სხვადასხვა მიზეზით იყოს გამოწვეული.

Question 25

დისოციაციური იდენტობის იმიტაციური აშლილობა

Answer 25

არსებობს სრული თანხმობა იმის თაობაზე (იმ მეცნიერებს შორისაც კი, რომლებიც თვლიან, რომ დისოციაციური იდენტობის აშლილობა გავრცელებული მოვლენაა), რომ სიმულაციური
და იმიტაციური გამოვლინებები გავრცელებულ
(ჩვეულებრივ) მოვლენას წარმოადგენს