حقيقت انسان

Question 1

حقيقت إنسان چيست؟

Answer 1

إنسان داراى حقيقت دو بعدي است:

١)جسم
٢)روح

Question 2

شواهدي بر دو بعدي بودن إنسان:

Answer 2

١) ممكن است إنسان از بدن و أعضاى بدن غافل شود ولي هيچگاه از “من” خودش غافل نيست

٢) بدن و أعضاى بدن را اضافه ى مضاف اليه “من” مي كنيم، پس بدن و “من” يكي نيست.

٣) بدن و أعضاى بدن را با علم حصولي و “من” خود را با علم حضوري درك مي كنيم

Question 3

حقيقت روح در نظر متكلمان (٣ نظريه)

Answer 3

١) روح همان اجزاى اصلي تغيير نپذير بدن است. “من” خود در بچگي و در پيري يكي است.

٢) روح جوهر جسماني متفاوت با بدن جسماني است. جسم لطيف نوراني، درون بدن مثل آتش درون زغال)

٣) روح جوهر مجرد غير جسماني است

Question 4

رأي مشهور بين متكلمان اماميه درباره روح چيست؟

Answer 4

روح جسم مجردي است كه خواص أشياء مادي (مثل جرم، حجم، وزن، مكان، قابليت انقسام و…) در آن راه ندارد و از أوصاف آن خالي است.

Question 5

انواع موجود مجرد را بيان كنيد (دو نوع)

Answer 5

١) مجرد تام: هيچ يك از خواص مادي را ندارد

٢) مجرد غير تام: مثالي يا برزخي كه داراى شكل و اندازه است ولي خالي از أوصاف ديگر.

Question 6

تجرد روح (نفس) از راه تجرد علم ثابت كنيد

دليل عقلي فلسفي

Answer 6

١) علم موجود مجرد است ( خواص مادي ندارد)

٢) علم درون عالم است (علم مظروف است: علم قائم بر عالم است، مظروف براى ظرف عالم)

٣)محال است كه موجود مجرد در موجود مادي تحقق داشته باشد چون حقيقت مجرد بالاتر است و بالا در پايين قائم نمي شود

پس: عالم (كه همان نفس است) مجرد است

Question 7

تجرد روح از راه تقسيم نپذيري روح بيان كنيد؛

Answer 7

١) جسم قابل تقسيم است

٢) نفس (“من”) قابل تقسيم نيست به دليل علم حضوري (بلا واسطه و وحدت عالم و معلوم)

پس: نفس، جسم نيست، و مجرد است

Question 8

تجرد نفس با دليل ثبات شخصيت بيان كنيد

Answer 8

١) جسم (بدن) دائماً در حال تغيّر و تبدّل است از لحاظ سلولها چندين بار عِوَض مي شود

٢) روح (“من”) در طول عمر ثابت است، يعني همان “من” بچگي همان “من” جواني و پيري است

پس: روح و بدن يكي نيستند

Question 9

بحث حدوث و قدم نفس را بيان كنيد

Answer 9

(A)نظريه اكثر:
نفس حادث است يعني سابقه عدم دارد و در اين رأي دو نظريه دارند:

١) حدوث نفس قبل از حدوث بدن
٢)حدوث نفس همزمان حدوث بدن

B)نظريه أقليت:

نفس قديم است يعني هميشه از قبل بود (ولي غير مستقل)

Question 10

آيا تجرد نفس در حدوث آن است يا در بقاء؟

آيا نفس از ابتداى تحقق مجرد بوده است؟

Answer 10

١)رأي مشائيون:

از اول مجرد بوده و مجرد مي ماند
(روحانية الحدوث و روحانية البقاء)

٢)رأي حكمة المتعالية:

ابتدا مادي بوده سپس به تجرد رسيده است
(جسمانية الحدوث و روحانية البقاء)

Question 11

از آيه “نفخ فيه من روحه” و “نفختُ فيه من روحي” درباره حقيقت إنسان چه مي فهميم؟

Answer 11

“روحه” و “روحي” نوع أضافه است كه در ادبيات عرب “الإضافة التشريفية” ناميده است. يعني مضاف با وجود مضاف اليه أشرف مي شود.
و چون روح إنسان مربوط به خدا است = احترام دارد

پس مي فهميم كه:

١) إنسان دو بعد دارد
٢)كيفيت خلق روح و بدن إنسان
٣)روح إنسان مربوط به خداوند است

Question 12

تجرد روح از قرآن ثابت كنيد؟

Answer 12

قال الله: “قل الروح من امر ربي”، پس روح مربوط به أمر رب است

قال الله: “إنما أمره اذا أراد شيئا ان يقول له كن فيكون”، پس امر رب دفعي است

قال الله: “الا له الخلق و الامر”، از اينجا مى فهميم - كه خلق و امر باهم تفاوت دارند

موجود امرى موجودى است كه آفرينش آن تدريجى نيست و متوقف بر اسباب مادى نيست

پس روح مجرد است

Question 13

دليل بر همـزمانْ بودنِ حدوثِ نفس و بدن

Answer 13

اگر نفس قبل از بدن است…
—> يا ”واحد“ است، يا ”متعدّد“

١.
اگر نفس ”واحد“ است —> نظرِ باطل است:
چون تعلّق نفسِ واحد و أبدانِ مختلف = اجتماع النقيضين
(مثل: نفسِ واحد در بدنِ عالم و بدنِ جاهل محال است)

٢.
و اگر چنين ”واحد“ است ولي تقسيم در أبدان مختلف شود = نظرِ باطل است:
چون نفس مجرّد است و قابلِ انقسام نيست – كه يكي از خواص مادة است.