Επιδημιολογία-Τοξικολογία Flashcards
(159 cards)
1
Q
Στην επιδημιολογία το ερώτημα ονομάζεται ….
2 τύποι υπόθεσης
A
υπόθεση - μια συγκεκριμένη πρόταση που δηλώνει τη σχέση μεταξύ 2 φαινονένων (έκθεση και αποτέλεσμα)
2 τύπο υπόθεσης. α. η μηδενική (δεν υπάρχει σχέση μεταξή έκθεσης και αποτελέσματος) β. εναλλακτικη ( υπάρχει θετική ή αρνιτική σχέση)
2
Q
Η επαγγελματική επιδ υπόθεση αποτελείται από 3 σκέλη
A
- έκθεση (ή πιθ αιτιολογικό παράγοντα)
- αποτέλεσμα (νόσο , θάνατος κλπ)
- τρόπος, με τον οποίο τα 2 πρώτα σκέλη σχετίζονται θετικά η αρνητικά και το μέγεθος της σχέσης τους
3
Q
Το αποτέλεσμα σε μια επαγγελματική μελέτη ποικίλει (και από που συλλέγονται στοιχεία
A
- απώλεια ορισμένων ορών εργασίας
- ανάπτυξη μιας νόσου - αρχεία κοινωνικών ασφαλίσεων, στοιχεία σχετικά με άδειες για λόγους ασθένειας, αρχεία νοσοκομείων, ιατρών ή ειδικά αρχεία καταγραφής νοσημάτων (TB, CA etc)
- θάνατος από μια ορισμένη αιτία (ποιστοποιτηκα θανάτου, κοιν ασφ, ασφ ζωής, πληροφ απο συγγενείς κλπ)
4
Q
MC μελέτες στην επαγγελμ επιδημιολογία
A
Προοπτικές παρελθόντος (επειδή συχνά θάνατος) –> προοπτικές μελέτες θνησιμότητας
5
Q
Με τις περιγραφικές μελέτες (αλλα και με τιν ανακοινώσεις) εξθπηρετελιται ο βασικός σκοπός - δλδ
A
η ανάπτυξη υπόθεσης - η οπόια μπορεί να ελεγχθεί με αναλυτικές επιδημ μελέτες
6
Q
συχρονικές μελέτες
A
συγκεντρώνουν στοιχεία επιπολασμού τόσο της νόσο όσο και του παράγ κυνδίνου στον πληθυσμό. Συγκρίνεται ο επιπολασμό της νόσου στους εκτεθ και στους μη
7
Q
Στις συχρονικές μελέτες ως μη εκτεθ μπορεί να χρησιμοποιηθεί
A
- μια υποομάδα του ίδιου πληθυσμού (δεδομένου ότι η έκθεση ποικίλει απο εργαζόμενο σε εργαζόμενο)
- ένας άλλος ανεξάρτητος εργαζόμενος πληθισμός (πχ άλλο εργοστάσιο)
- ένα μέρος του γενικού πληθισμλου με τα ίδια βασικά χαρακτηριστικα (ηλικλια, φύλο κλπ) με τους εκτεθημένους)
8
Q
Πλεονεκτίματα σύγχρονης μελέτης
A
- τα στοιχεία συγκεντρώνονται σε θεωριτικά στιγμιαίο χρόνο από τον ίδιο τν ερευνητή (–> μικρό χρονικό διάστοιμα και ελεγχόμενη ποίτητα)
- Σύντομος χρόνος
- Χαμηλό κόστος
- Δυνατότητα μέτρησης της δόσης έκθεσης καμπύ δόσης αποτελέσματος)
- Εξασφάλισης συμμετοχής μεγάλου ποσοστού κατάλληλων ατόμων για μελέτη
- τα στοιχεία για τα άτομα μπορούν να είναι πλήρη
- Μικρή πιθανότητα συστηματικού σφάλματος στην εισαγωγή προσώπων
- μπορούν να μελετηθούν συγχρόνος περισσότεροι του ενός παάγοντες και νόσοι
9
Q
Μειονεκτήματα σύγχρονης μελέτης
A
- δεν είνα δυνατόν να διεθκρινιστεί αν η έκθεση στον παράγοντα προηγήθικς της νόσου ή το ανάποδο
- περιορισμένος αριθμός παραμέτρων που μπορούν να υπολογιστούν
- ψηλή πιθανότητα συστηματικού σφάλματος σφάλματος στη συλλογή πληροφοριών
- υψηλό κόστος (μεγάλος αριθμός προσώπων, ειδικά σε σπάνιες νόσους
10
Q
που χρησιμοποιούνται οι συγχρονικές έρυνες
A
όταν το αντικείμανο μελέτης είναι μια χρόνια μη κακοήθης νόσος, η παρουσία της οπο΄θας δεν αναγκαζει τον εργαζόμενο να αποσυρθεί από την εργασία του (πχ χρόνια αναπνευστικα, ακοής, στειρότητα, χρόνια δερματικά)
11
Q
αναδρομικές μελέτες?
A
2 σειρές ατόμων - 1 σειρά με άτομα με μια συγκεκριμένη νόσο (που υποψιαζόμαστε ότι είναι επαγγελματική), και άλλη 1 σειρα με μάρτυρες (case control)
12
Q
αναδρομικές μελέτες - γιατί γίνονται σπάνια
A
- συχνά δεν υπάρχει υπόθεση σχετικά με μια νόσο που μπορεί να προκληθεί από έκθεση σε 1 ή περισσότερες επαγ παράγοντες
- κάθε επαγ έκθεση είναι σπάνια σε αυτό το πληθισμό
- εαν οι περιπτόσεις προέρχονται απο γεωγραφική περιοχ΄ξ όπου σπανίζει το υπό εξέταση επάγγελμα, η έρευνα δεν είναι δυνατόν να γίνει
13
Q
αναδρομικές μελέτες - πλεονεκτήματα
A
- σύντομο χρονικό διάστημα και χαμηλό κόστος
- μικρότερος αριθμός ατόμων απότι σε προοπτικες μελέτες
- δυνατότητα να ερευνηθούν πολλαπλά επαγγέματα και η έκθεση σε πολλαπλούς παράγοντες συγχρόνος
14
Q
αναδρομικές μελέτες - μειονεκτήματα
A
- πιθανή άρνηση ατόμων
- έλληψη απαραίτητων στοιχείων (οι εργαζόμενοι σπάνια γνωρίζουν τις ουσίες που εκτίθονται)
- υψηλή πιθανότητα συστηματικού λάθους
- περιορισμένος αριθμός παραμέτρων που μπορούν να υπολογιστούν
15
Q
προοπτικές έρευνες
A
τα άτομα που συμμετέχουν καθορίζονται με βάση την έκθεση τουςσ σε ένα συγκεκριμένο παράγοντα ή όχι –> κατόπιν οι 2 ομάδες ατόμων (εκτεθημένοι και μη) παρακολουθούνται για ένα χρονικό διάστημα για να προσδιοριστεί ή επίπτωση του αποτελέμσατος
16
Q
προοπτικές έρευνες - κατηγορίες και διαφορές
A
προοπτικές μελέτες παραλθόντος και μέλλοντος
στις μέλλοντος η παρακολούθηση αρχίζει μετά την έναρξη της μελέτης και συνεχίζεται για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στο μέλλον (αποτέλεσμα μετά την έναρξη)
αντίθετα στς παρελθόντος τόσο η έκθεση όσος και το αποτέλεσμα έχουν συμβεί στο παρελθόν
17
Q
με ποιό κρητίριο γίνεται η επολογή ατόμων σε προοπτικές μελέτες θνησιμότητας
A
ανάλογα με το αν έχουν εκτεθεί ή όχι στον παράγοντα
18
Q
ποιές μελέτες χρησιμοπούνται για τεκμηρίωση επαγγελματικής έκθεσης
A
προοπτικές μελέτες θνησιμότητας
19
Q
Αναφέρεται χρονολογικές παραμέτρους στις προοπτικές μελέτες για την αποφυγή σφάλματος
A
- Η ελάχιστη διάρκεια έκθεσης –> για εξασφάλιση η αρκετή έκθεση για αποτέλεσμα και γιατί τα άτομα που εκτίθονται για πάνο απο 1 έτος συμπεριφέρονται διαφορετικά για follow up (αυτά που είναι για λιγοτερο από 1 ετός είναι αυτά που μετακινούνται συχνα, άρα δύσκολο follow up)
- το χρονολογικό έτος κατά το οποίο η έκθεση άρχισε ή συμπληρώθηκς –> για να εξασφαλιστεί ότι γινόταν χρηση της ουσίας αυτή την περίοδο. επίσης ότι πέρασε αρκετή περίοδος για να αναπτυχθεί η νόσος
- ηλικία ατόμων - περιορισμός σε ηλικίες ατόμων που μπορούν να αναπτύξουν τη νόσο
20
Q
προοπτικές μελέτες - πόση πρέπει να είναι η διάρκεια παρακολούθησης
A
- μεγαλυτερη από τη λανθάνουσα περίδο της νόσου
- αρκετή για να επιτρέψουμε τη συγκέντρωση αρκετών εργαζομένων που θα αναπτύξουν το αποτέλεσμα
- αν είναι θνησιμότητας. πρέπει να μην επιτρέπει σε όλα τα άτομα να ξεπεράσουν τη μέση ηλικία θανάτου για το αντίστοιχο φύλο
21
Q
συνήθεις λόγοι για τερματισμό παρακολουθησης σε προοπτικές μελέτες
A
- θάνατος
- ανάπτυξη νόσου
- τέλος περιόδου παρακολούθης
22
Q
ορισμός ανθρωποετών / παράδειγμα / γιατί τα υπολογίζουμε
A
το αποτέλεσμα του πολαπλασιασμολυ των ατόμων που παρακολουθήθηκαν κατά τη μελέτη επί τη μέση δίαρκεια (σε έτη) παρακολούθησης τους
10 άτομα επί 5 χρόνια ΜΟ –> 50 χρόνια
τα υπολογίζουμε γιατι δημιουργούν μια μονάδα παρατήρησης
23
Q
προτυπώμενο πηλίκο θνησιμότητας (SMR)
A
είναι το πηλίκο των παρατηρηθέντων θανάτων στον εκτεθέντα πληθυσμό προς τον αριθμό των θανάτων που θα περίμενε κανείς, αν ο εκτεθείς πληθυσμός είχε την ίδια θνησιμίτητα με το με εκεθέντα
(θανατοι στον εκτεθέντα / αριθμό των θανάτων που θα περίμενε κανείς, αν ο εκτεθείς πληθυσμός είχε την ίδια θνησιμίτητα με το με εκεθέντα) χ 100
24
Q
Στην επιδιμιολογία μπορούν να προκύψουν πλασματικές συσχετίσεις με 2 τρόπους
A
- συγχυτικός παράγοντας
- συστηματικό σφάλμα
25
Μορφές συστηματικού σφάλματος
1. φαινόμενο υγιούς εργαζομένου
| 2. επιλογή τμήματος εργαζομένων όπως οι μελέτες ενεργού πληθησμού και οι μελέτες συνταξιούχων
26
φαινόμενο υγιούς εργαζομένου - ορισμός + σε τι μελέτες εμφανίζεται
παρουσιάζεται στις προοπτικές μελέτες θνησιμότητας, στις οποίες υπολογίζεται το προτυπώμενο πηλίκο θνησιμότητας, είτε για ολες τις αιτίες μαζί, είτε για συγκεκριμένες αιτίες θανάτου
Οι εργαζόμενοι έχουν κατά κανόνα μικρότερη θνησιμότητα από το γενικό πλυθισμό, με συνέπεια το προτυπώμενο πιλίκο θνησιμότηταςνα είναι συχνά μικρότερο του 100 (στο γενικό πλυθισμό υπάρχουν και υγιή και όχι)
27
το φαινόμενο υγιούς εργαζομένου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες
1. φύλο (γυναίκες έχουν ασθενέστερες δουλιές) - ασθεν
2. φυλή - εντονότερο
3. είδος εργασίας - εντονότερο
4. αιτία θανάτου (νεότεροι σε συγγενή καρδιά, μεγαλύτεροι σε Ca)
5. τα έτη παρακολούθησης - ασθενέστερο τα 1α έτη εργασίας
ΔΕΝ ΕΠΙΡΕΑΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΑΡΙΘΜΟ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ
28
περιβαλλοτικοί παράγοντες κυνδίνου για καρκίνο στα οστά, προστάτη, ουρ
ποιος δεν είναι επαγγελμ καρκίνος
οστά --> ραδόνιο
προστάτη --> παραγωγή ελαστικών αυτοκινήτων, ατμοί οξειδίου του καδμιου
ουροδόχος κύστη --> β-ναφθαλίνη, πίσσα
καρκίνος παχέως εντέρου
29
εργατικό ατύχημα?
κάθε ατύχημα που συνέβη κατά τη διάρκεια της εργασίας στο χώρο της εργασίας, συμπεριλαμβανομης και τηε μετάβσης στον τόπο εργασίας και της επιστροφής από το χώρο εργασίας
30
το συχνότερο αίτιο τραυματισμού και συχνότερη αιτία ημεραργίας στον εργασιακό χώρο
επαγγέλματα υψηλού κυνδινου
σπονδυλική στύλη (και πρώορης συνταξιοδότησης)
| 1. αχθοφόροι 2. αποθηκάριοι 3. οδηγοί 4. νοσηλευτικό προσωπικό 5. παράξενη θέση εργασίας
31
οι παράγοντες που επιρεάζουν τη συχνότητα των επαγγελματικών ατυχημάτων
1. το είδος 2. η θέση της εργασίας
3. προηγούμενη εμπειρία 4. ηλικία
5. ένταση εργασίας 6. εξάντληση
32
δείκτες υπολογισμού εργατικού ατυχήματος
1. δείκτης επίπτωσης --> αριθμ σε ορισμένο χρόνο εργαισασ / (σύνολο εργαζ χ μέσο αριθμό ωρών εργασίας στο ίδιο διάστημα)
2. δείκτης σοβαρότητας --> σύνολο αριθμού ημερών επιδότησης / σύνολο ατυχημάτων
33
ακτινογραδία θώρακος για αξιολόγιση πάσχοντα
με βάση τις πρότυπες ακτινογραφίες ILO (του διεθνούς γραφείου εργασίας) για τη σωστή ταξινόμηση τους (ΟΧΙ ΜΙΚΡΟΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΕΣ - δεν ενδεικνύονται για επαγγ πνευμονοπάθειες)
34
παράγοντες που επιρεάζουν τη τοξικότητα των ερεθιστικών παραγόντων στο αναπνευστικό
- υψηλής υδατοδιαλυτότητας παράγοντες προκαλούν υπερέκκριση στους βλοννογόνους των οφθαλμών, του ανώτερου αναπνευστικού
- χαμηλής υδατοδιαλυτότητας --> επίδραση στις περιφερικές μικρές αεροφόρους οδούς και το πνευμονικό παρέγχυμα
- σωματίδια μεγέθους μεγαλύτερου των 10 μm, 3-10 εναποτύθενται σε παρέγχυμα και τις μικρές αεροφόρους οδούς
35
ουσίες υψηλής υδατοδιαλυτότητας που προκαλούν ερεθισμό στο ανώτερο αν σύστημα
διοξείδιο του θείου, υδροχλώριο, αμμωνία
36
επαγγέλματα που σχετίζονται με άσθμα
ξυλουργοί, πτηνοτρόφοι, συσκευασία κρεάτων, κτηνοτρόφοι, ελαιοπαραγωγοί κλπ
37
τα συχνώτερα απαντώμενα επαγγελματικά προβλήματα (και επιδημιολογικά)
επαγγελματικά προβλήματα του δέρματος
| 1/3 όλων των δηλωμένων επαγγελματικών προβλημάτων --> συχνά η κυριώτερη αιτία ημεραργίας
38
οι δερματοπάθιες οφείλονται κατά κύριο λόγο ....
1. ερεθισμού - απορυπαντικά και διαλύτες
| 2. αλεργικές δερματίτιδες - φυτά και παράγωγα του ξύλου
39
δερματίτιδα εξ επαφής
2 μορφές (πρωτοπαθής ή μη αλλεργική, αλλεργική)
1. πρωτοπαθής --> από έκθεση σε ερεθιστικές ουσίες. Θεωριτικά κάθε ουσία σε επαρκή συγκέντρωση και μεγάλη διάρκεια είναι δυνατόν να προκαλέσει (ισχθρές βάσεις ή οξέα, ή ασθενέσταρα τα απορυπαντικα, σαπούνια, διαλύτες)
2. αλλεργική --> εκδήλωση καθυστεριμένης εθαισθησίας, από έκθεση ευαισθητοπιημένων σε αλλεργιόνα (μικρό ποσοστό ατόμων που έχουν εκτεθεί παρουσιάζουν αντίδραση)
40
Φλεγμονές δέρματος
- strep, staph, μύκητες
- κουρέας, κομμοτής, αισθητικός
- ερυσίπελας (ψάρια + κρέατα)
- άνθρακας σε βοσκόυς και αυτούς π χειρίζονται μαλλί
- candinda σε υγρασία
- HSV σε ιατρικό και παραιατρικί
41
που οφείλονται τα προβλήματα χρώματος
απορρόφιση + εναπόθεση βαρέων μετάλλων (σαν τατουαζ, άυξηση ή μείωση μελανίνης), ηλιακή ή άλλη πηγή υπεριόδους ακτινοβολίας, φωτοευαισθητοποιητές (καπνός, πίσσα, ψωραλένια)
λευκοδερμία από επαγγ έκθεση σε αντιοξειδοτικό μονοβενζολικό αιθέρα την υδροκινόνης
42
νεόπλασμα δέρματος - αίτια
βηρύλλιο + πυρίτιο
υπερκεράτωση από έλαια ή υπεριώδη ακτινοβολία
βασικο + ακανθοκυτταρικοί --> υδρογονάνθρακες
43
πότε οι προστατευτικές κρέμες είναι εντελώς απαραίτητες
1. όταν πρέπει να διατηριθεί η αίσθηση της αφής σε υψηλό επίπεδο
2. όταν χρειάζεται προστασία του δέρματος του προσώπου και δεν υπάρχει άλλη μάσκα
44
τύπο προστατευτικών αλοιφών
1. που περιέχουν σαπούνι που παραμένει στο δέρμα και διευκολύνει τον καθαρισμό του δέρματος μετά το πέρας της εργασίας
2. υδατοαπωθητικές κρέμες, οι οποίες αφήνουν στο δέρμα 1 στρώμα λανολίνης ή σιλικόνης και δεν επιτρέπουνς την απευθείας επαφή δέρματος με ισχυρά οξέα ή βάσεις
3. ειδικές κρέμες για προστασία από ήλιο, υπεριώδεις ακτίνες + έντωμα
4. διαλυτοαπωθητικές κρέμες, οι οποίες αφήνουν στο δέρμα ένα στρώμα ή έλαιο που δεν επιτρέπει τη διείσδυση άλλων ελαίων ή διαλυτών
45
κανόνες ασφαλούς ανύψωσης αντικειμένων
1. διατήρηση τπυ αντικειμένου όσο το δυνατόν εγγύτερα στο σώμα
2. ανύψωση με ήπιες, ομαλές + όχι απότομες κινήσεις
3. ανύψωση χωρίς στροφή + κάμψη της ΣΣ
4. διατήρηση όλου του σώματος σε καλή φυσική κατάσταση
46
βασικές αρχές εργονομίας για σχεδιασμό εργαλίων
1. να μή χρειάζεται κάμψη του καρπου (να κάμπτεται το εργαλείο)
2. τα ηλεκτρονικά να επιλέγονται με τις λιγότερες δονήσεις
3. αν πρέπει να πατηθεί κουμπί, να προτιμάται η χρήση του αντίχειρα (ισχιρότερος)
4. όχι βάρος πάνο από 2 Kg στα εργαλεία που χρισημοποιούνται συνεχώςκαί οχι 13 γιαυτά που χρησιμοποιούνται για μικρά χρονικά διαστήματα
5. κέντρο βάρου κοντά σε κέντρο παλάμης
6. δίαμετρο λαβής 1.9-5.1 cm
7. τανάλιες ή παρόμοια εργαλεία που ανοιγοκλείνουν δεν πρέπει να ανοίγουν περισσοτερο από 11.5 cm και όταν χρείαζεται δύναμε για κλείσιμο 6.4-9 cm
8. υλικό λαβών που δε γλυστράεθ
9. χρήση και με τα 2 χέρια (για εναλλάξ χρήση)
10. κατάλληλα για κάθε μέγεθος χεριού
47
αιμολυτικές αναιμίες με σωματίδια heinz (G6PD) - ουσίες?
ανιλίνη, ναφθαλένιο, φαινυλδραζίνη, κυανούν του μεθυλενίου, τρινιτροτολουόλιο, κοινόνες, ναυθοκινόνες
48
αίτια αιμολυτικής αναιμίας μετά από έκθεση σε βαρέα μέταλλα
οξεία ενδαγγειακή λύσ ερυθρών μετά από έκθεση σε βαρέα μέταλλα ή παράγωγα
αρσινη (βιομηχανίες μετάλλων, λιπασμάτων), μόλιβδος (έκθεση σε ατμούς ή σκόνη μοβδούχων χρωμάτων), υδράργυρος, αρσενικό, χαλκός, νικέλιο
49
πάνω από ποια τιμή θεωρείται διαγνωστική της μολυβδίασης
60 μg σε παδια
| 80 σε ενήλικο
50
διάγνωση ή παρακολούθση για μολυβδίαση
1. μέτρηση πρωτοπορφυρίνης ερυθροκυττάρων (άνς των 30 μg/dL ενδεικτικά μολυβδίασης)
2. μετρηση δευδρογενάσης αμινολεβουλινικού οξέως στο άιμα
3. έλεγχο επιχρισμάτων περιφερικού αίματος για βασεοφιλική χρώση
4. μέτρηση κοπροπορφυρίνης στα ούρα, κόπρανα, ερυθρά
5. μέτρηση δ-αμινολεβοθλινικού στα ούρα
51
επαγγ απλαστική αναιμία + λευχαιμία - αίτια
1. ακτινοβολία (ακτίνες Χ, ραδιενεργά ορυκτά)
2. βενζόλιο
3. φυτοφάρμακα - κυρίως εξαχλωροκυκλοεξάνιο (lindane) (απλαστική αναιμία)
52
βενζόλιο - μέρη, ανώτατα επιτρεπτά όρια
μέρη: διυλιστήρια πετρελαίου, σταθμοί βενζίνης, παραγωγή ορισμένων συνθετικών ινών, παραγωγή ζιζανιοκτόνων, χρήση ωσ διαλύτης σε χρώματα, κόλλες, βερνίκια, μελάνες, κατασκευή ελαστικών αυτοκινήτων + υποδημάτων
ΑΝΏΤΑΤΑ ΌΡΙΑ: 10 ppm
53
πολλαπλής σε βενζόλιο
20% εργαζομένων που έχουν εκτεθεί για ένα ή περισσ χρόνια σε δόσεις 300 ppm θα αναπύξουν απλαστική αναιμία
54
χημικές ενώσεις με ηπατοτοξικόττα
τετραχλωράνθρακας, πολυχλυριουχα διφαινύλια (ή PCBs) , νιτροζαμίνες, δινιτροβενζόλιο
Μέχρι στιγμής, η χρόνια έκθεση στις περισσότερς ουσίες που προκαλούν οξεία ηπατίτιδα δεν έχουν συσχεστιστεί με χρόνια
55
αγγειοσάρκομα ήπατος - ουσίες
βινυλοχλωρίδιο, αρσενικό, διοξείδιο του θορίου
56
φυσικοί παράγοντες που επιρεάζουν την σπερματογένεση
φυτοφάρμακο διβρωμοχλοπροπάνιο (DBCP), αλκοόλ, αναισθητικά αέρια, διθειάνθρακας, οιστρογόνα, φυτοφάρμακα Kepone, μόλυβδος, μικροκύμμαρα, ιονίζουσα ακτινοβολία, μαριχουάνα
57
πιθανές τοξικές επιδράσεις στο έμβρυο
θάνατος
τερατογένεση (14-56 μέρα κύησης)
καθυστέρηση ανάτπυξης (κάπνισμα)
58
γνωστοί τεκμηριωμένοι τερατογόνοι παράγοντες
ιοντίζουσα ακτινοβολία, ακοόλ, αλκυλιωτικοί παράγοντες, αμφεταμίνες, ανδρογόνα, αναισθητικά, αντιεπιλιπικά, κουμαρίνη, ιοί, TORCH, μόλυβδος. μεθυλιούχος υδράργυρος, , βαρέα μέταλλα, λιποδιαλιτοί διαλύτες
59
εμβριοτοξικά βαρέα μέταλλα και κυριότερες εκδηλώσεις
μόλυβδος, μεθυλιωμένος υδράργυρος
- -> εμμηνορυσιακές ανωμαλίες, στείρωση, αυτώματες εκτρώσεις, γεννήσεις νεκρών εμβρύων
- μόλυβδος: υπολειτουργία όρχεων, επιδιδυμίδασ, σπερματικού πόρου
60
αίτια δυσκολιών στη μελέτη της επίδρασησ του επαγγέλματος στην ανθρώπινη αναπαραγωγή
1. πολλαπλοί παράγοντες κινδύνου
2. πολλαπλες επιπτώσεις ανά παράγοντα
3. επίδραση ηλικίας, διάρκειας + δόσεις έκθεσης
4. έλλειψη ειδικότητας στην επίπτωση
5. Ηθικοκοινωνικά προβλήματα
61
ουσίες που προκαλούν παρκινσονισμό
διθειάνθρακας, CO, μαγγάνιο
62
ουσίες που προκαλούν τρόμο
διθειάνθρακας, Kepone, DDT, μαγγάνιο, υδράργυρος
63
ουσίες που προκαλούν οξεία ψύχωση και εκσεσημασμένη ψυχολογικήα αστάθεια
διθειάνθρακας, μαγγάνιο, τολουόλη
64
ουσίες που προκαλούν διαταραχή της μνήμης
αρσενικό, διθειάνθρακας, μόλυβδος, μαγγάνιο
65
ανώτατο επιτρεπό όριο μόλυβδου
60 μg/μL --> πιο μετά ευαιρεθηστότητα, αδυναμία, διαταραχή προσοχής, αδυναμία εκτέλεσης εργασίας που απαιτεί συγκέντρωση
66
μόλιβοδς - ΚΝΣ
οξεία δηλητηρίαση --> πονοκέφαλος, κοιλιακοί πόνοι, εθερεθηστότητα,
εγκεφαλοπάθεια με αυπνία και έλλειψη ανάπαυσης
επιληπτικές κρίσεις και διπλωπία
67
τετρα-αιθυλικός μόλυβδος
οργανικός μόλυβδος με διαφορετικό τοξικολογικό προφίλ --> τοξίνη ΚΝΣ --> οξεία τοξική ψύχωση, κώμα, θάνατος
68
τρόπος έκθεσης σε μόλυβδο
αέρας + τροφή
| τα παιδία ιδιαίτερα ευαίσθητα από πρόσληψη από GI λόγο αυξημένης διαπερατότητας του BBB
69
τρόπος έκθεσης σε αρσενικό / τι προκαλει / Δύσκολη δδ
τροφή + πόσιμο νερό --> διαταραχή ΚΝΣ (πολυνευροπάθεια + εγκεφαλοπάθεια)
δύσκολη ΔΔ γιατί αν η έκθεση δεν είναι εμφανής, η περιφερική νευροπάθεια διαγιγνώσκεται λανθασμένα ως Guillain-Barre
70
τρόπος έκθεσης σε υδράργυρο / τι προκαλει
φαγητό (ψάρια) + οδοντιατρικό άγαλμα --> δειλία, άγχος, ανικανότητα συγκέντρωσης, εθερεθιστότητα, μνήμη, συμπεριφορά, προσωπικότητα
71
οξεία δηλητηρίαση από οργανοφωσφορικά - εκδηλώσεις / θεραπεία / παρακολούθηση
ελάττωση της όρασης, δύσπνοια, άυξηση βρογχικών εκκρίσεων, συριγμός. ακολουθούν κοιλιακές κράμπες, ναυτία, εμετός, εφίδρωση, σιελλόρια, δακρύρροια
- ατροπίνη
- μέτρηση χολινεστεράσης ερυθρών
72
οργανικοί διαύτες - ουσίες / εκδηλώσεις / παρακολούθηση
τολουόλη, ξυλόλη, τριχλωροαιθυνέλιο, αιθανόλη, μεθυλχλωροφόρμιο
κύρια κλινικη εκδήλωση είναι η οξεία νάρκωση μετά από έκθεση σε μεγάλες δόσεις ατμών
χρόνια έκθεση --> εξάντλήση, αδυναμία συγκέντρωσης, άυξηση χρόνου αντίδρασησ, δεξιοτεχνία, μνήμη
παρακολούθηση --> μέτρηση μεταβολιτών στα ούρα (πχ ιππουρικό οξύ μετά από έκθεση σε τολουόλη
73
ομάδες νεφροτοξικών παραγόντων (και κυριότεροι)
1. γλυκόλες (αιθυλενογλυκόλη - κατάπωση, δέρμα)
2. οργανικοί διαλύτες (τετραχλωράνθρακας - κατάπωση, εισπνοή)
3. Μέταλλα (υδράργυρο - εισπνοή)
4. άλλες (οξαλοξικό οξύ - κατάπωση, δέρμα)
74
δράση κάδμιου και μόλυβδου στα νεφρά
υπέρταση μέσς νεφρικής βλάβης
75
ουσίες που προκαλούν αγγειοκινιτικές περιοχές
νιτρώδη + CO
76
ουσίες που προκαλούν καρδιομυοπάθιες
κοβάλτιο (μαγνήτες, εργαλεία, ηλεκτρική ενέργεια, αυτοκίνητα, αεροπλάνα) - ατμοί ή σκόνη
77
ισχαιμική νόσος μυοκαρδίου - αίτια
διθειλανθρακας, CO, νιτρώδη
διθειλανθρακας --> χρόνια έκθεση --> επιτάχυνση αθηρ πλακών
CO --> οξεία έκθεση σε μεγάλες δόσεις --> ελλάτωση όγκου του αίματος, ελλάτωση Ο2 που μεταφέρεται από Hb, αναστολή μιτοχονδριακών ενζύμων
χρόνια έκθεση --> επιτάχυνση αθηρ πλακών
νιτρώδη --> αντισταθμιστική αγγειοσυστολή κατά τις ημέρες αργίας
78
αρρυθμίες - αίτια
κάθε ουσία που μπορεί να προκαλέσει και ισχαιμία (νιτρώδη, μεθυλενοχλωρίδιο) + διαλύτες, υδρογονάνθρακες, βενζόλιο, τριχλωροαιθυλένιο, φθοριούχες ενώσεις του άνθρακα
79
μεθυλενοχλωρίδιο προκαλεί
μεθαιμοσφαιριναιμία
κόκκινος, εφιδρός
(βαφές αυτοκινήτων)
80
αντιμετώπιση + πρόληψη επαγγελματικών καρδιοπάθειων
ισχαιμία λόγο έκθεσης σε CO --> μέτρηση ανθακυλαιμοσφαιρίνης στο αίμα (ανώτερη επιτρεπτεί τιμή 7%), Ο2
αντισταθμιστικός αγγειοσπασμός --> χορήγηση νιτρωδών
πρόληψη: υγιεινό περιβάλλον
81
MCC επαγγελματικής πάθισης
θόρυβος (κάθε ενοχλητικό, ανεπιθύμιτο ή δυσάρεστο ηχητικ΄ερέθισμα για τον άνθρωπο)
82
πότε ο θόρυβος προκαλεί ακουστική βλάβη
εξαρτάται από:
ένταση (πάνω από 80 dB)
συχνότητα (μέσων + υψηλών συχν) (3000-8000 Hz)
διάρκεια
83
πως εγκαθίσταται μόνιμη μείωση ακουστικής ικανότητας / ποια η πρώτη ένδειξη βλάβης
- 5-10 έτη συνεχούς έκθεσης σε επίπεδα θορύβου πάνω απο 80 dB (εκτός από περίπτωση οξέως ακουστικού τραύματος)
- 1η ένδειξη βλάβης: μικρή ελάττωση ακουστικής ικανότητας μεταξύ 3000-6000 Hz
84
μέτρα προστασίας από θόρυβο
ΒΙΒΛΙΟ
85
επαγγελματικές κοκκιωματόδεις νόσοι
σαν ξένο σώμα ή σαρκοείδωση
| 1. Βηρυλλίωση 2. θυσαύρωση 3. Πνεύμων των αμπελουργών 4. Νόσος λεγεωνάριων
86
Βηρύλιο - κύριες χρήσεις / φαρμακοκηνιτική / παθογένεση / νόσοι
- κατασκευή κραμμάτων, πυρηνική φυσική, κατασκευξ ηλεκτρονικών και σωλήνων για ακτ Χ
- απορροφ κυρίως από πνεύμονες και λίγο από δέρμα (αν υπάρχει λυση --> κοκκιομ έλκη). Το περισσότερο μένει στους πνεύμονες όμως λίγο συνδέεται με πρωτείνες και πάει αίμα, ήπαρ, σπλήνα, οστά (αποβολή από ούρα + πνεύμονες - βραδέως)
- ενεργοποιεί ανοσολογικούς μηχ (αύξηση IgA, IgG, Τ-cells)
- οξεία, υποξεία, χρόνια βηρυλλίωση
87
οξεία βηρυλλίωση
ατύχημα / περιορισμένη μορφή (ερεθισμός ρινοφάρυγγος, τραχείας, μεγάλων βρόγχων, ερυθρώτητα + οίδημα βλενογόνου) / εκτεταμένη μορφή (πνευμ οίδημα - δύσπνοια κλπ) / μπορεί να γίνει χρόνια / θνητότητα 15%
στεροιειδή + Ο2 (αντιβ σε 2η λοίμωξη)
88
χρόνια βηρυλλίωση
συστηματική κοκκιωματώδης νόσος / όμοια κλινικά + ακτ με σαρκοείδωση, όμως τα στεροιειδή δεν βοηθούν / δερματική αντίδραση με κοκκ / γυναίκες / εμφανίζται και χωρίς οξεία φάση / και 10 χρόνια μετά την έκθεση / αρχίζει με ξυρό βήχα + δύσπνοια (όχι λεμφαδένες), πληκτροδακτ --> καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια /
περιοριστικόυ τύπου διαταραχή πνευμ / διάσπαρτοι μικροί όζου / διάγνωση: δύσκολη: βοηθά η δερματινοαντίδραση (όχι πολύ ευαίθητη)
89
σχέση καπνίσματος + επαγγ έκθεσησσ / κανόνες υγιεινής / στάδια καρκινογένεσης
- συνεργατική / ο αμίαντος και το κάπνισμα έχουν πολλαπλαστιατικό αποτέσμαλα / παρόμοιες επιδράσεις και με άλλες ουσίες αλλά όχι πολλαπλασιαστικές
- αδύνατο να διαπιστωθεί όριο ασφαλίας
- έναρξη (initiation) + προώθηση (promotion)
90
χαρακτηριστικά επαγγ καρκίνου
1. νεώτερη ηλικία 2. ιστορικό έκθεσης 4. μαρκά λανθάνουσα περίδος (όχι παθαν που να ξεχωρίζει από άλλους Ca
15% ca στους άντρες και 5% στις γυνείκες σχετίζονται με επάγγ
91
Ca πνευμονα - καρκινογόνα
1. ακτινοβολία (σωματίδια α, β, ή ακτ γ) ) (ορυχεία ουρανίου και άλλων εταλλευμάτων)
2. μέταλλα ή ενώσεις μετάλλων (αρσενικό, κάδμιο, χρώμιο, μόλυβδος, νικέλιο, ουράνιο, βηρύλιο)
3. οργανικά χημικά καρκινογόνα (ακρυλονιτρίλιο, αρωματικοί κυκλικοί υδρογονάνθρακες, χλωρομεθυλαιθέρες, διχλυροαιυθλοσουλφίδιο, φορμαλδευιδη)
92
πυρητίαση - προκαλείται από / μορφές διξειδίου του πυριτίου / ουσίες / προφύλαξη
- από εισπνοή κρυσταλλικού διοξειδίου του πυριτίου (εναπόθεση στις κυψελίδες) / μεγαλύτερη εισπνοή σε άσκηση ή κλειστούς χώρους)
- μορφές: κρυσταλλικό, μικροκρυσταλλικό, άμορφο
- χαλαζίας (καθαρό κρυσταλλικό διεοξ) κρυστοβαλλίτης, τριδυμίτης
- κάτω από 0.1 mg/m3 ασφαλές
93
πυρητίαση - επαγγ
1. ορυχεία 2. κατασκ συρράγγων 3. μεταλλεία
4. χυτήρια μετάλλων 5. αμμοβολή 6. οικοδομές
7 μαρμαροποιία ....
94
πυρητίαση - παθογένεση
κανονικά τα σωματίδια απομακρίνονται απο τους μηχανισμούς καθάρσεως (όχι σε μεγάλες ποσότητες)
--> φαγοκυττάρωση --> απελευθέροση λυσοσ ενζύμων --> θάνατος μακροφάγων --> προσέλκυση και άλλων μακραφάγων και περετέρο καταστροφή --> περικύκλωση από συνδετικό ιστό
95
πυρητίαση - παθάν
πυριτισιακό οζίο: ίνες κολλαγόνου που έχουν υποστεί υαλίνη νέκρωση στο κέντρο + από ίνες συνδ ιστού στην περιφέρεια. Είναι δυνατόν στα άκρα να υπάρχει ινωδοβλαστική δραστηριότητα. Μέσα στα οζία ανευρίσκονται σωματίδια κρυσταλλικού διοξειδίου του πυριτίου τα οποία βάφονται με κυανολυν της τολουιδίνης --> αύξηση μεγέθους --> ουλώδης ατελεκτασία --> διαταραχή αρχιτεκτονικης δένδρου
(ΑΝΩ ΛΟΒΟΙ)
96
πυρητίαση - νόσος
- χρόνια (MC, απλή ή επιπλακίσα) καρδιοαν ανεπάρκεια/ οξεία / κεραυνοβόλο
- απλή χρονια: χρόνια έκθεση σε μικρά επίπεδα (βήχας, απόχρεμψη, δύσπνοια, (όχι λειτουργ διαταραχές, όχι ήχοι)
- επιπλακίσα χρόνια: προοδ μαζική ίνωση (δύσπνοια, βήχας, απόχρεμψη, αδυναμία, απώλεια βάρους, καρδιοαν ανεπάρκεια, ΜΜΡ τελοεισπν, κυάνωση
- οξεία: σαν χρόνια αλλά ταχύερη. Καρδιοαναπν ανεπάρκεια σε λιγοτερο από 10 έτη
- κεραυνοβλολος: ταχέως θάνατος. χρόνος έκθεσης, μερικές εβδομάδες εως 4-5 χρόνια
97
πυρητίαση - επιπλοκές
1. λοιμώξεις (πν φυματίωση) 2. νοσήματα κολλαγόνου
| πχ RA, σκληροδερμία, SLE) 3. Πνευμοθώρακας (όταν υπάρχει εκτεταμένη ίνωσημε εμφυσιματικές φυσσαλλίδες
98
πυρητίαση - ακτινογρ / διάγνωση
- όζοι 1.5-10 mm (απλή) διάσπαρτοι σε όλες τις πνευμ ζώνες. Όταν συρρέουν έχουμε προδευτιή ίνωση (επιπλακίσα χρόνια)
αποτιτάνωση πυλαίων λεμφαδένων δίκην κέλυφους ωού καθώς και ύπαρξει εμφυσηματικλων φυσσαλίδων + ατελεκτασίες
- διάγνωση: ιστορικό + ακτινογρ + βιοψία (σπάνια)
99
η έκθεση στον αμίαντο συνδέεται με .... (n) κλινικά προβήματα / μορφές αμιάντου / έκθεση
1. αμιάντωση 2. υπεζωκοτικές πλάκες 3. υπεζοκοτικές συλλογές 4. κακοήθιες
- πυριτιούχες ενώσεις στη φύση με μορφή ίνας: 1. χρυσολίτης (λευκός αμίαντος) 2. αμοσίτης (καφέ) 3. κροκιδολίτης (μπλε)
- έκθεση επαγγελματική, προεπαγγελματική (από ρούχα επαγγελματιών), περιβαλλοντολογική (περιβαλοντολογική ρύπανση)
100
επαγγέλματα με αμίαντο
1. οικοδομικές εργασίες 2. μονωτικές 3. σωληνώσεις 4. ηλεκτρικές γραμμες 5. υδραυλικοί 6. ναυπηγεία 7. σιδηρόδρομοι 8. κατεδαφίσεις 9. συσκευές με αμίαντο
101
αμιάντωση
από ολα τα είδη αμιάντου / ίνωση (αρχίζει από κατς λοβούς) / σωματίδια και ελεύθερες ίνες / μετά από 15 χρ συνεχούς έκθεσης / δύσπνοια + ξηρός βήχας / σηχνές λοιμώξεις αναπν / καρδιοαν ανεπάρκεια + θάνατος / πληκτροδακτ Τελοεισπν ΜΜΡ/ περιοριστικος τύπος / χημειο + φυσιοθερ για αντιμετόπιση λοιμώξεων (τα στεροειδή δεν δουλεύουν)
102
καλοήθεις αντιδράσεις υπεζοκότα
υπεζ συλλογές υγρού (εξίδρωμα + συχνά αιμορραγικό, ετεροπλ ή αμφο), παχλυνσεις, πλάκες (μετά από έκθεση 10 χρ)
ίνες κολλαγόνου σε παράλληλη διάταξηπου διαπλέκονται δίκην καλάθου
103
μεσοθηλίωμα: επιδημ / παθάν / κλινικά / μετάσταση
όλοι οι αμίαντοι / 20 % δεν ανευρίσκεται έκθεση / δεν σχετίζεται με δόση / 40 χρ μετά την έκθεση
παθάν: τεφρόλευκος όγκος που περιβάλλει τον πνεύμονα, από σπλαχνικό υπεζοκότα, 2 τύποι: επηθιλιόμορφος + μεσεγχυματικος
κλιν: άλγος (πλευρ τύπου ή διήθιση νεύρου ή πλευράς), δύσπνοια, ανορεξία, απώλεια βάρους, ευρήματα υγρου (αλλά το μεσοθωράκιο έλκεται)
μετάσταση: κατά συνέχει ιστού (διάφραγμα, ήπαρ, περιτόνιο, πνεύμονα, ΣΣ, μεσοθοράκιο, περικάρδιο, σύνδρομε άνω κοίλης), δια λεμφικής οδού (υπερκλ λεμφαδένες), αιματογενλως
104
μεσοθηλίωμα: ακτιν εικόνα / διάγνωση / αντιμετόπιση
- υπεζ συλλογή, περιεγραμμένη πάχυνση υπεζοκ, ακτινοτή λεμφαγγιακή διασπορά (δίκην ανατέλλοντος ηλίου), υδροπνευμοθώρακας, διάμεση ίνωση
- διάγνωση: παθαν εικόνα, κυτταρολογική πλευριτικού υγρού, φυσική εξέταση, ακτ, ιστορικό (40 χρ)
- αντιμετόπιση: χειργ + χημειο + ακτινο δεν βοηθούν
συμπτ ανακούφιση + αφαίρεση υγρού (prognosis: 1 yr)
105
αμίαντος - ca πνεύμονα
όλα τα είδη αμιαντου (πιο επικύνδινος ο χρυσοτίλης)
όχι συσχέτιση με τύπο καρικίνου
πολλαπλασιαστική δράση με κάπνισμα
106
το βρογχικό άσθμα θεωρείται επαγγ αιτιολογίας όταν .... / επιδημιολογία
- κατά την εργασία υπάρχει έκθεση σε κάποιο αντιγονο και είναι γνωστό ότι υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις σε αυτήν ή σε παρόμοι εργασία
- 5% βρογχ άσθματος το οποίο εμφανίζεται στους ενήλικες
107
σημαντικά στοιχεία που παίζουν ρόλο στην εμφάνιση του επαγγ άσθματος / ανοσολογικές υπερευαισθησίες επαγγ άσθματος
- 1. βαθμός εκθέσεως (διάρκεια, περιεκτικότητα) 2. ατοπία 3. αντιγονικότητα του προκλητικού αιτίου
- 1 + 3
108
κλινική εικόνα επαγγ άσθματος
δύσπνοια, εκπνευστ συριγμός, έντονη εισπνευστ προσπάθεια κατά την εργασία, βήχας, απόχρεμψη, επιδέινωση την εβδομάδα + βελτίωση τις μη εργασίμες μέρες. Και άλλοι εργαζόμενοι στον ίδιο χώρο μπορεί να παρουσίαζουν παρόμοια συμπτώματα
παράταση εκπνοής και μουσικοί δίαχυτοι ρόγχοι
109
επαγγ άσθμα - διάγνωση
- έναρξη άσθματος μετά από πρόσληψη σε κάποια δουλειά και τα συμτώματα υποχωρούν κατά την απομάκρυνση (ΙΣΤΟΡΙΚΟ)
- διερεύνηση για γνωστά αλλεργιογόνα στ χώρο εργασίας και προσδιορισμός ατοπικής κατάστασης
- φυσική εξέταση το χώρο εργασίας: μέτρση αιχμής ροής (με φορητό ροόμετρο, 5 συνεχόμενες μέρες, συμπεριλαμβανομένων και ημερών που δεν δουλεύει)
- δοκημασία πρόκλησης με εισπνοή ύποπτου αντιγόνου
- έλεγχος δερματικής υπερευαισθησίαςσε διάφορα αλλεργιογόνα
- RAST
110
επαγγ άσθμα - δοκημασία πρόκλησης με εισπνοή ύποπτου αντιγόνου
γίνεται όταν: 1. σοβαρή υποψεία χωρίς πιθανό αίτιο 2. έκθεση σε περισσότερα από ένα αντιγόνα 3. απαραίτητ η διάγνωση για συνταξιοδοτικούς λόγους
σε σταθεροποιημένο από πλευράς αναπν λειτουργείας ασθενή που δεν έχει έρθει επαφή με αντιγόνα για μια εβδομάδα
θετική αν πτώση FEV1 ή αιχμής ροής κατά 15%
111
επαγγ άσθμα - ουσίες
1. πρωτείνες θηλαστικών + πτηνών
2. αρθρόποδα + ασπόνδυλα
3. κόνεις, φλοιοί δένδρων
4. φυτικά προιοντα
5. μικροοργανισμοί / σπόροι
6. έζνυμα
7. φάρμακα
8. χρώματα
9. άλατα μετάλλων
10. χημικές ουσίες
112
εξωγενής κυψελίτιδις - aka / παθογένεση / παθάν
αλλεργική κυψελίτιδις = πνευμ από υπερεθαισθησία
παθογένεση: ανοσολ συμπλέγματα, εισπνοή σωματιδίων (μικρότερα των 5μm) --> σωματ IgG --> σημπλήρωμα --> φλεγμονή
παθάν: κοκκιόματα (επιθηλιοειδή κύτ, γιγαντοκύτταρα, διάμεση ίνωση, εμφανίζονται σε 3-4 εβδ στο οξύ στάδιο και εξαφανίζονται σε 1 χρ, σπάνια σε χρόνια κυψελίτιδια). Πεπαχυσμένα + οιδηματόδη + λεμφοκύττραρα στα κυψελλιδικά τοιχώματα
113
εξωγενής κυψελίτιδις - κλινική εικόνα
οξεία, υποξεία, χρόνια
- οξεία: 6-8 ώρες (διαρκεί ώρες - μέρες), πυρετός, αναπν συριγμος, συσφικτικό αίσθημα, ξυρός βύχας, δύσπνοια, μυικά άλγη, κακουχία, τελοεισπν ΜΜΡ
- υποξεία: επαναλαμβανόμενες εκθέσεις σε μικρή δόση, σαν λοίμωξη ανώτερου αν (σε πτηνοτρόφους)
- χρόνια: σταδιακά, με παράλληλη αύξηση ίνωσης, από συχνές υποτροπες υποξείας, όχι πληκτροδ, καρδιοαν ανεπάρκεια
114
εξωγενής κυψελίτιδις - ακτ
οξεία: διάχυτοι όζοι τύπου κυψελιδ πληρώσεως, Kerley B
χρόνια: μείωση όγκου πνευμ, δικτυοζώδεις σκιάσεις και συρρέουσες ινωτικές βλάβες (δίκην μελυσοκιλίθρας) και εμφύσιμα
ΚΥΡΙΩΣ ΑΝΩ ΛΟΒΟΥΣ
115
εξωγενής κυψελίτιδις - λειτουργικός έλεγχος
οξεία: μείωση στατικών όγκων, διάχυτης ικανότητας, και μερικής πίεσης Ο2
χρόνια: ελλάτωση διάχυτης ικανότητηας, συμβατά με νευμ εμφύσημα
116
εξωγενής κυψελίτιδις - διάγνωση
ιστορικό εκθέσεως , φυσική εξέταση (τελοεισπ ΜΡ), λειτουργ έλεγχος πνευμ, ακτ, ιστολογική, ανοσολογικές διαταραχές, δοκιμασία προκλήσεως
117
εξωγενής κυψελίτιδις - θεραπεία
οξεία + υποξεία: απομάκρυνση από επαγγ περιβάλλον, στεροειδή
| χρόνια, στεροειδή χωρίς όμως καλά αποτελέσματα, συμπτωματική αντιμ και καρδιοαν ανεπαρκ + λοιμώξεις
118
εξωγενής κυψελίτιδις - αίτια
απαραίτητο το κατάλληλο αντιγόνο στη κατάλληλη δόση.
MC θερμόφυλοι ακτινομύκιτες (μουχλιασμένα χόρτα, φτερά πουλιών, συσκευές κλιματισμού), ζωτικά και φυτικά αίτια (περιττόματα, πρωτείνες πτηνων) χημικά αίτια, εντομοκτόνα
119
Επιδράσεις Αρσενικού ανά οδό έκθεσης (Από του στόματος)
```
τροφή, νερό, φαρμ. διαλύματα
ΝΕΥΡΙΚΌ + ΔΕΡΜΑ
Γαστρεντερικό
Αιμοποιητικό
Καρδιαγγειακό
Ήπαρ
Θάνατος
Οφθαλμοί
Αναπνευστικό
Αναπαραγωγικό
Καρκίνος δέρματος
```
120
Επιδράσεις Αρσενικού ανά οδό έκθεσης (Εισπνοή)
```
Χημικά εργοστάσια, χυτήρια
ΔΕΡΜΑ + ΝΕΥΡΙΚΌ
Αναπνευστικό*
Καρδιαγγειακό*
Γαστρεντερικό*
Οφθαλμοί
Αναπαραγωγικό*
Καρκίνος*
```
121
Επιδράσεις Αρσενικού ανά οδό έκθεσης (δέρμα
Εφάπαξ έκθεση σε μεγάλες ποσότητες ανόργανων ενώσεων
| Ερεθισμός δέρματος
122
αρσενικό - κλινική εικόνα
1. υπεροξεία: θάνατος (κυκλοφ ανεπάρκεια), εμετοί, διάρριες
2. υποξεία: ηπατονεφρικό, GI, εξάνθμα
3. χρόνια: δερματικές βλάβες (μη ειδικές, υπερκεράτωση)
123
AS Τρόποι μείωσης της έκθεσης σε Αρσενικό
```
Χρήση εναλλακτικής πηγής νερού
Αποφυγή καύσης ξύλων με CCA
Πλύσιμο χεριών
Καλός εξαερισμός σπιτιών
Παιδιά (χώμα, φάρμακα)
Εργασία
Μέτρα προστασίας γάντια, μάσκα, προστατευτικά ρούχα
```
124
AS Βιοδείκτες / Αλληλεπιδράσεις
Ουροπορφυρίνη
Κοπροπορφυρίνη
χολερυθρίνη
αλληλεπιδράσεις: σελήνιο, αλκόολ
125
AS Μέθοδοι απομάκρυνσης από τον οργανισμό
Πλύση στομάχου
Έμετος
Καθαρτικά
Άφθονο νερό μετά από δερματική ή οφθαλμική έκθεση
```
BAL
D-πενικιλλαμίνη
DMSA (διμερκαπτοσουκινικό οξύ)
DMPA (διμερκαπτοπροπυλι-φθαλαμιδικό)
DMPS (διμερκαπτοπροπανο-σουλφονικό οξύ)
```
126
Οξεία δηλητηρίαση - ΚΑΔΜΙΟ -θάνατος λόγω / καρκίνο?
Πνευμονικό οίδημα ή νέκρωση φλοιώδους μοίρας νεφρού
Καταπληξία λόγω απώλειας υγρών
Καρδιοαναπνευστική καταστολή
Σπάνια-Οξεία νεφρική ανεπάρκεια
KΑΡΚΙΝΟ: Προστάτη, Νεφρού, Πνεύμονος, Όρχεος
127
NH3 - δράση
Μηχανισμός τοξικής δράσης: αντιδρά με το νερό σχηματισμός ΟΗ- ρευστοποίηση κυτταρικών μεμβρανών
τοξική δράση: + καυστική διαβρωτική
Δεν ασκει συστηματική δράση λόγω αντισταθμιστικής ικανότητας του οργανισμού να σχηματίζει ουρία
Προσοχή αν συνυπάρχει ηπατική νόσος
δράση σε ανώτερους αεραγογούς + 0φθαλμους
128
CO / χαρακτ, πηγή, επαγγ
Αρχαιότερο δηλητήριο, Τέλειο ασφυξιογόνο αέριο, Άχρωμο, άγευστο, άοσμο
πηγή: ατελής καύση, πυρκαγία σε σπίτια, Συστατικό καυσίμων μιγμάτων, Συσκευές με φυσικό αέριο, απορυπαντικά, θερμαντικά μέσα
πυροσβέστες, Οδηγοί φορτηγών, γεωργοί κλπ
129
CO Μηχανισμός τοξικής δράσης
1. Αναστρέψιμη σύνδεση με Hb-σχηματισμός HbCΟ
2. Σύνδεση με άλλες ενδοκυττάριες αιμοπρωτεϊνες ► αναστολή λειτουργίας τους (μυοσφαιρίνη)
3. Σύνδεση με το σύστημα οξειδάσης του κυτοχρώματος (α και α3) ► αναστολή οξειδώσεων, διακοπή της αναπνευστικής αλυσίδας και της οξειδωτικής φωσφορυλίωσης
130
Συμπτώματα δηλητηρίασης με CO
HBCO ως 40% Δυσκολία στην αναπνοή, κεφαλαλγία,
ναυτία, έμετος, ίλιγγος, διαταραχές
όρασης και κρίσης
40 - 60 shock, αύξηση ρυθμού αναπνοής και σφυγμού, σπασμοί, αρρυθμίες, κώμα
πάνως απο 60 Απώλεια συνείδησης, καταστολή αναπνευστικής και καρδιακής λειτουργείας, θάνατος
131
CO - διάγνωση
Μέτρηση HbCO στο αίμα
Ρόδινο χρώμα στο δέρμα, στα νύχια και τους βλεννογόνους
Διαφοροδιάγνωση από γαστρεντερίτιδα, δηλητηρίαση με οινόπνευμα, καρδιακές παθήσεις, ισχαιμικά επεισόδια
132
CO - θεραπεια
```
Απομάκρυνση αρρώστου
• Ακινησία
• Τεχνητή αναπνοή
• Χορήγηση Ο2 επί 4 h ή υπερβαρικού Ο2
• Αντιμετώπιση εγκεφαλικού οιδήματος
• Χορήγηση διαζεπάμης
```
133
co - η πρόγνωση εξαρτάται από
```
• [HbCO]
• H ηλικία του ατόμου
• H κατάσταση υγείας πριν την έκθεση
• H διάρκεια και ο βαθμός έκθεσης
• Η έγκαιρη έναρξη της θεραπείας
• Η διάρκεια του κώματος και συμπτωμάτων
από ΚΝΣ
```
134
μόλιβδος (Pb) - χρήσεις
```
Κατασκευή μολυβδοσωλήνων
Κατασκευή συγκολλητικών κραμάτων
Παρασκευή θειικού οξέος
Παρασκευή χρωμάτων, βερνικιών, μελάνης, καλωδίων, συσσωρευτών αυτοκινήτων, πλαστικών, βλημάτων
Παρασκευή κρυστάλλων
Επικάλυψη καλωδίων, κεραμικών
```
135
μόλιβδος (Pb) - έκθεση
Ρυπασμένος αέρας, έδαφος, νερό
Ρυπασμένα τρόφιμα και ποτά
Μη επαγγελματικές δραστηριότητες (κάπνισμα, ζωγραφική, κυνήγι, ψάρεμα)
Επαγγελματική έκθεση
136
μόλιβδος - δραση
Δέσμευση σουλφυδρυλομάδων πρωτεϊνών
Αδρανοποίηση ή αναστολή ορισμένων ενζυμικών συστημάτων
Μικρή αύξηση δόσης επιφέρει σημαντική αύξηση επιπέδων μολύβδου
Μέση θανατηφόρος δόση: 0.5-1g
137
Κλινική εικόνα οξείας δηλητηρίασης - μόλυβδος
Μεταλλική και στυφή γεύση, αίσθημα δίψας
Αίσθημα καύσου στο στόμα, φάρυγγα και οισοφάγο
Ήπιος πόνος στο στόμαχο, ναυτία, έμετος
Εμέσματα λευκής και στη συνέχεια πρασινωπής χροιάς
Έντονοι κοιλιακοί πόνοι
Κενώσεις μαύρου χρώματος, σπανιότερα δυσκοιλιότητα
Σπανίως εμφανίζεται ίκτερος
Ασθενής σφυγμός, ωχρότητα, ολιγουρία
Αιμωδίες άκρων
Υπνηλία, παραλύσεις, «σβήσιμο» φωνής, λόξυγγα
Κατάπτωση οργανισμού, κώμα, θάνατος (2η-5η ημέρα)
138
Κλινική εικόνα χρόνιας δηλητηρίασης - μόλυβδος
Απώλεια ορέξεως και βάρους, έμετοι, δυσκοιλιότητα ή διάρροια, ευερεθιστότητα και αναιμία
Κοιλιακά άλγη, εμφάνιση κολικών
Πόνοι στα άκρα και αρθρώσεις
Αισθητικές διαταραχές των άκρων
Παρυφή μολύβδου (χείλος ούλων, αυχένα οδόντων)
Πτώση καρπού και του άκρου πόδα
Διαταραχές εμμηνορυσιακου κύκλου + αποβολές
Μη αναστρέψιμη νεφροπάθεια
Εγκεφαλοπάθεια αύξηση πίεσης
Αταξία, κατατονία, λήθαργος, τρόμος, σπασμοί και κώμα
139
Διάγνωση δηλητηρίασης με Pb
Ιστορικό (αν έχει γίνει λήψη Pb)
Κλινικά διαγνωστικά κριτήρια
Εκδηλώσεις γαστρεντερικού σωλήνα
Εκδηλώσεις από το ΚΝΣ
Εργαστηριακά διαγνωστικά κριτήρια
140
μόλυβδος - αίμα
Υπόχρωμη μικροκυτταρική αναιμία (Βασεόφιλη στίξη RBC’s)
Ερυθρός φθορισμός των RBC’s στο υπεριώδες
Ελεύθερη πρωτοπορφυρίνη στα ερυθρά, FEP (εκτίμηση χρόνιας έκθεσης) σε PbB ≥ 30μg/dl
PbB (≥ 60μg/dl στα παιδιά, ≥ 80 στους ενήλικες)
Αναστολή της ALA-D στον ορό (ο πιο ευαίσθητος δείκτης έκθεσης)
ZnPP (εκτίμηση επίδρασης στο ΜΟ στους 4 μήνες) σε PbB ≥ 30-40μg/dl
141
μόλυβδος - ούρα και άλλα
Γλυκοζουρία, αμινοξυουρία
Pb στα ούρα (σε δηλητηρίαση ≥80μg/l ούρα 24ώρου)
Μέτρηση του δ-ALA στα ούρα (επαγγελματική έκθεση, πρέπει ≤5mg/l, σε δηλητηρίαση ≥19mg/l)
Κοπροπορφυρίνη ούρων Cp (πρέπει ≤ 0.15mg/l σε ούρα 24ώρου, σε δηλητηρίαση ≥ 0.8mg/l)
Pb στις τρίχες και στους οδόντες
142
μολυβδος - Αντίδοτα (Χηλικοί Παράγοντες)
BAL (διμερκαπρόλη) ελαιώδες διάλυμα, χορήγηση μόνο ΙΜ. Απομάκρυνση ενδοκυττάριου φορτίου με μόλυβδο.
CaNa2EDTA χορήγηση ΙΜ ή ΙV σε συνδυασμό με BAL. Απομάκρυνση εξωκυττάριου φορτίου με μόλυβδο.
Πενικιλλαμίνη χορήγηση από το στόμα σε συνδυασμό με BAL ή/και CaNa2EDTA. Απομάκρυνση μολύβδου από τα οστά.
143
υδράργυρς (Hg) - απορρόφυση / απέκκριση
Στοιχειακού Hg – αναπνευστικό, δέρμα
Άλατα του Hg – γαστρεντερικό, δέρμα
Οργανικές – γαστρεντερικό CH3-Hg, αναπνευστικό, δέρμα
Στοιχειακό Hg – ούρα και κόπρανα
Άλατα του Hg – ούρα και κόπρανα
Οργανικές – χολή, εντρεροηπατική κυκλ. Συσσώρευση CH3-Hg στα ερυθρά
144
υδράργυρς (Hg) - οξεία δηλητηρίαση
- Αρχική: GI, εγκαύματα βλεννογόνων,οίδημα της γλώσσας αιματηρό βήχα, αναπνοή κοπιώδης, σφυγμός αδύνατος, εμφάνιση ανουρίας
- Ακμής: μείωση GI, σύσοσμη αναπνή, σιελλόρια, έλκη βλενογ, ανουρία
- διούρηση: λύση ανουρίας, βελτίωση στοματίτιδας
- τελική: πολυουρία, πολυδιψία
145
υδράργυρς (Hg) - χρόνια δηλητηρίαση
υδραργυρίαση: 1) Νευροψυχιατρικές διαταραχές ευσυγκίνητο, ευερέθιστο αϋπνία, ίλιγγους αδυναμία συγκέντρωσης, απώλεια μνήμης, κατάθλιψη, ψυχωσικό άγχος, ΝΦΔ
2) άλλες νευρολογικές διαταραχές απώλεια γενικών αισθήσεων, επώδυνες μυϊκές συσπάσεις
3. Υδραργιρικός τρόμος: μικρές συσπάσεις προσώπου-χειλέων, άνω-κάτω άκρων ταχύς τρόμος, εμφανίζεται και κατά την ανάπαυση παρακωλύει εκούσιες κινήσεις:
άρθρωση, γραφή, βάδισμα
ΤΕΡΑΤΟΓΟΝΟς ΔΡΑΣΗ
146
Συγκέντρωση Hg σε βιολογικά υγρά
CHg στο αίμα πρέπει να είναι <2μg/dl
| CHg στα ούρα πρέπει να είναι <25μg/l
147
Ηg αντίδοτο
διμερκαπρόλη (BAL), πενικιλλαμίνη
148
Βενζόλιο - χαρακτ, χρήσεις / πηγές έκθεσης
- Άχρωμο, πτητικό και εύφλεκτο υγρό, διαλύτης λιπών
- Βιομηχανία, απορυπαντικά, πλαστικά, χρώματα
- Βενζίνη οχημάτων Καπνός τσιγάρων Τρόφιμα Επαγγελματική έκθεση
149
βενζόλιο - δράση
Ομοιοπολική σύνδεση μεταβολιτών του βενζολίου με το DNA και τις πρωτεΐνες του ήπατος, ΜΟ, νεφρών, αίματος και μυών
Αναστολή σύνθεσης RNA στα μιτοχόνδρια ήπατος και μυελού των οστών
150
βενζόλιο - χρονια + οξεία δράση
Οξεία δηλητηρίαση
Καταστροφή φωσφολιπιδίων ΚΝΣ
Χρόνια δηλητηρίαση
Μυελοτοξική δράση
Αιμοποιητικό (απλαστική αναιμία, λευχαιμία)
Αναπνευστικό (βρογχόσπασμο, πνευμονικό οίδημα)
Ανοσοποιητικό (μείωση επιπέδων IgG και IgA)
Αναπαραγωγή
Οφθαλμοί (θόλωση κερατοειδούς)
Δέρμα (λιποδιάλυση, σχάση)
151
βενζόλιο - Καρκινογόνος Δράση
Συσχέτιση έκθεσης με ΟΜΛ (ερυθρολευχαιμία, μυελοβλαστική λευχαιμία)
Λεμφοβλαστική λευχαιμία
Νόσος Hodgkin
152
βενζόλιο - Κλινική Εικόνα Οξείας Δηλητηρίασης
ελαφρά: ερυθρότητα προσώπου, βλεννογόνων, κεφαλαλγία, εμέτους, υπνηλία, (συμπτώματα μέθης από αιθανόλη)
βαριά: αρχικά διεγερτική φάση, κατάπτωση, ναυτία, εμέτους, τρόμο, αισθητικές και κινητικές διαταραχές, υπνηλία, κώμα, καρδιακές αρρυθμίες, θάνατος από συγκοπή ή καρδιακή ανεπάρκεια
κεραυνοβόλος: ακαριαίος θάνατος
153
βενζόλιο - Κλινική Εικόνα Χρόνιας Δηλητηρίασης
Λανθάνουσα περίοδος
Συμπτώματα ακαθόριστης αιτιολογίας (κεφαλαλγία, ίλιγγος, καταβολή, ανορεξία, ναυτία, ωχρότητα, πυρετός, αιμορραγίες) Διαταραχές του κύκλου στις γυναίκες
Εργαστηριακά ευρήματα
ελαφρά αναιμία, ανισοκυττάρωση, ποικιλλοκυττάρωση, λευκοπενία, ελάττωση αιμοπεταλίων
154
βενζόλιο - Δείκτες έκθεσης
Συγκέντρωση φαινόλης στα ούρα
(≤ 45 mg/g κρεατινίνης)
Παρουσία βενζόλης στα ούρα και στον εκπνεόμενο αέρα
Παρουσία στα ούρα μουκονικού και φαινυλομερκαπτουρικού οξέος
Ελάττωση ερυθρών αιμοσφαιρίων και αιμοπεταλίων, λευκοπενία
Ελάττωση κοκκιοκυττάρων
155
βενζολιο - θεραπεία
Σε κατάποση: Απομάκρυνση του βενζολίου με πλύση στομάχου, αποφυγή πρόκλησης χημικής πνευμονίτιδας
Προσοχή: όχι έμετος
Αντιμετώπιση καταπληξίας
Σε εισπνοή: Απομάκρυνση από το ρυπασμένο περιβάλλον
Πρώτες βοήθειες όπως σε ασφυξία
Αντιμετώπιση σπασμών, Προσοχή: όχι χορήγηση αδρεναλίνης ή εφεδρίνης
Παρακολούθηση ΗΚΓ και αντιμετώπιση κοιλιακής αρρυθμίας (αποφυγή ανακοπής)
Αντιμετώπιση αναπνευστικών προβλημάτων, αναιμίας, ηπατικών και νεφρικών βλαβών
156
Τολουόλιο - χρήση / Απορρόφηση / Κατανομή / Βιομετατροπή
διαλυτικά χρωμάτων, στην παραγωγή πλαστικών και συνθετικών υλών, καθαριστικών και απολυμαντικών, Πρώτη ύλη στη σύνθεση φαρμάκων
Τολουόλιο: Φυσικό συστατικό υγρών καυσίμων
Απορρόφηση: πνευμ, δέρμα
Τολουόλιο → βενζυλική αλκοόλη → βενζοϊκό οξύ (οξείδωση) → ιππουρικό οξύ
157
Δείκτες Έκθεσης Τολουολίου
Μέτρηση (πρίν και μετά την εργασία) συγκέντρωσης ιππουρικού οξέος στα ούρα (<2,5 g/g κρεατινίνης, 1,5 g/g για μη εκτεθημένα άτομα)
Μέτρηση συγκέντρωσης τολουολίου στο αίμα μετά το 8ωρο εργασίας (<1 mg/L, 0,015 mg/L για μη εκτεθημένα άτομα)
158
κλιν εκδηλ τολουόλιου στο ΚΝΣ
μόνιμη παρεγκεφαλιδική αταξία, χρόνια εγκεφαλοπάθεια, διαταραχές προσωπικότητας, ψυχοκινητικές και ψυχιατρικές διαταραχές
159
έκθεση σε μόλιβδο
ατμόσφαιρα: φυσικές πηγές, εθνικές οδοί, ανθρώπ δραστηριότητες
νερό: μολύβδινοι σωλήνες, μπρούντζινες βρύσες
έδαφος: βροχωπτόσεις, μεταλλέυματα, καύση βενζίνηες χρώματα
οικιακά; τρόφημα, ποτά, κονσλερβς
παιδια; χροματοφαγία, σκόνη στο εσσωτερικό οικίας
επάγγ: μπαταρίες αυτοκ, καλώδια γιαλιού + κρυστάλλω,. κοσμήματα, ζωγράφοι, σωλήνες, χρώματα, επεξεργασία μετάλλων
