ΑΖΩΤΟ Flashcards
ΑΖΩΤΟ - NITROGENE - N
ποιές οι ιδιότητες του?
- αέριο, διατομικό μόριο ανενεργό στην ατμόσφαιρα
- βασικό συστατικό των πρωτεινών
- νιτρικά άλατα στο έδαφος
- άχρωμο, άοσμο, άγευστο, αδιάλυτο στο νερό
- σχηματίζει μεγάλων αριθμό ενώσεων, οι περισσότερες οργανικές
ΑΖΩΤΟ - NITROGENE - N
Με ποιούς τρόπους συμπληρώνει την οκτάδα του ατόμου του?
- να προσλάβει ηλεκτρόνια και να σχηματίσει το ιόν του νιτριδίου Ν3-
- με σχηματισμό δεσμών από ζεύγος ηλεκτρονίων
- με σχηματισμό δεσμών ζεύγους ηλεκτρονίων, με πρόσληψη ηλεκτρονίων.
- με σχηματισμό δεσμών ζεύγους ηλεκτρονίων, με απώλεια ηλεκτρονίου
ΑΖΩΤΟ - NITROGENE - N
τι σχηματίζει?
- νιτρίδια διαφόρων κατηγοριών
- ιοντικά {νιτρίδια με ισχυρά ηλεκτροθετικά μέταλλα]
- ομοιοπολικά [ενώσεις με στοιχεία κυρίως των ομάδων III και IV σε υψηλές θερμοκρασίες]
- νιτρίδια με μέταλλα μεταπτώσεως
Υδρίδια του Αζώτου
Αμμωνία - ΝΗ3 - ιδιότητες?
- αέριο, άχρωμο
- πνιγηρή οσμή
- υγροποιείται στους -35.5C
- μοιάζει με το νερό, μόριά της ισχυρά συνδεδεμένα λόγω της πολικότητάς τους και του ισχυρού δεσμού υδρογόνου
- καλύτερος διαλύτης για οργανικές ενώσεις και όχι για ανόργανες
- πολύ διαλυτή στο νερό
Υδρίδια του Αζώτου
Αμμωνία - ΝΗ3
που χρησιμοποιείται?
- διαλύματα αμμωνίας έχουν ερεθιστική δράση στο δέρμα
- αραιά διαλύματα για τσιμπήματα εντόμων
- αέριος αμμωνία εισπνέεται
α. σε χαμηλές συγκεντρώσεις και προκαλεί διέγερση των αγγειοκινητικών νεύρων
β. σε υψηλές συγκεντρώσεις τοξική , θάνατο από πνευμονικό οίδημα.
Υδρίδια του Αζώτου
Αμμωνία - ΝΗ3
φυσιολογία?
- το ιόν του αμμωνίου είναι τοξικό σε μεγάλες συγκεντρώσεις
- απαραίτητα για τη ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας στον οργανισμό/
- είναι δότης πρωτονίου
- το 20% της ουρίας που παράγεται στον οργανισμό διαχέεται στο έντερο όπου μετατρέπεται από τα βακτηρίδιά του σε αμμωνία και CO2
- η αμμωνία απορροφάται και μετατρέπεται πάλι σε ουρία στο συκώτι
- η πυλαία και η νεφρική φλέβα περιέχουν μεγάλες συγκεντρώσεις
- η αμμωνία που παράγεται στα νεφρά απεκκρίνεται όταν η αντίδραση είναι όξινη. Οταν είναι αλκαλική μεγάλο ποσοστό της ξαναγυρνά στην κυκλοφορία
Υδρίδια του Αζώτου
Υδροζίνη- Ν2Η4
ιδιότητες, χρήσεις?
- βασικό
- σχηματίζει άλατα με οξέα
- η άνυδρη Ν2Η4 είναι ατμίζον, άχρωμο υγρό, με μεγάλη διηλεκτρική σταθερά
- η ένυδρη Ν2Η4 είναι ισχυρός αναγωγικός παράγοντας σε αλκαλικά διαλύματα. Σε όξινα διαλύματα ανάγει αλογόνα
- ΧΡΗΣΕΙΣ: α. στη σύνθεση φαρμάκων ως αναγωγικό
β. στη σύνθεση ζιζανιοκτόνων
Χλωριούχο αμμώνιο- ΝΗ4Cl
ποιές οι ιδιότητες και η χρήση του?
- σώμα στερεό, κρυσταλλικό, άχρωμο, διαλυτό στο νερό
- ΧΡΗΣΕΙΣ: α.ως οσμωτικό διουρητικό
β. στη θεραπεία σοβαρής μεταβολικής αλκάλωσης
γ. στην αντιμετώπιση μολύνσεων του ουροποιητικού
δ. όταν επιθυμείται έντονα όξινη διούρηση για την αποβολή άλλων φαρμάκων π.χ. αμφεταμίνες
ε. ως αποχρεμπτικό
Οξείδια του αζώτου
ποιά είναι και ποιά είναι τα χαρακτηριστικά τους?
- Ν2Ο : νιτρώδες οξείδιο, άχρωμο, ανενεργό
- ΝΟ: νιτρικό οξείδιο, άχρωμο, μέτρια δραστικό
- Ν2Ο3: τριοξείδιο, μπλε, πολύ δραστικό
- ΝΟ2: διοξείδιο, καφέ, μάλλον δραστικό
- Ν2Ο4: τετροξείδιο, άχρωμο, ασταθές
- Ν2Ο5: πεντοξείδιο, άχρωμο, ασταθές ως αέριο
νιτρώδες οξείδιο- Ν2Ο
ιδιότητες και χρήσεις
- παρασκευάζεται με θερμική διάσπαση νιτρικού αμμωνίου στους 250-260C
2.σε θερμοκρασία περιβάλλοντος σχεδόν ανενεργό και ατοξικό - ΧΡΗΣΕΙΣ: α. γενικό αναισθητικό με εισπνοή
β. προκαλεί πλήρη αναισθησία και ανοξία
γ. ισχυρή αναλγητική δράση [κυρίως στη μαιευτική]
μονοξείδιο του αζώτου
πως παράγεται?
ΠΑΡΑΓΩΓΗ:
α. με πολλές αντιδράσεις που αφορούν στην αναγωγή του νιτρικού οξέος ή στην αναγωγή διαλυμάτων νιτρωδών και νιτρικών αλάτων.
β. βιομηχανικά με καταλυτική οξείδωση της αμμωνίας
μονοξείδιο του αζώτου
ποιες οι ιδιότητές του?
ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ:
α. το μόριο του ΝΟ έχει ασύζευκτο e- που του προσδίδει παραμαγνητικές ιδιότητες
β. το ΝΟ δεν είναι χημικά δραστικό
γ. είναι ασταθές στους 25C
δ. υπό πίεση διασπάται και δρα ως Ν2Ο+ΝΟ2
ε. δεν προκαλεί ερεθισμούς
στ. μπορεί να μετατρέψει την αιμοσφαιρίνη σε μεθαιμοσφαιρίνη
ζ. το ΝΟ είναι ισχυρό δηλητήριο
η. έχει μικρή διαλυτότητα στο νερό
θ. διαχέεται εύκολα κατά μήκος των βιολογικών μεμβρανών
μονοξείδιο του αζώτου
γιατί αποκαλείται ως το πιο σπουδαίο “μόριο αγγελιοφόρος”?
ΣΗΜΕΡΑ είναι γνωστό ως το πλέον σπουδαίο “μόριο αγγελιοφόρος” στα βιολογικά συστήματα.
Το ενδογενώς παραγόμενο ΝΟ συντίθεται με ένζυμα, τις ΝΟ συνθάσες, στα κύτταρα των θηλαστικών
[αντίδραση L-αργινίνη+ οξυγόνο δίνει σιρκουλλίνη.]
Αυτή είναι η σύντομη ερμηνεία του κύκλου της ουρίας.
Διοξείδιο του αζώτου και τετροξείδιο του αζώτου
χημικές ιδιότητες?
- υπάρχουν ως αέρια
- στη στερεά φάση, υπάρχει μόνο το Ν2Ο4
- το ΝΟ2 έχει ασύζευκτο e-
- τα αέρια οξείδια είναι πολύ τοξικά και προσβάλλουν πολύ γρήγορα τα μέταλλα
- αντιδρούν με το νερό, ισχυροί οξειδωτικοί παράγοντες (σχεδόν όσο το βρώμιο)
- το ΝΟ2 και το ΝΟ αναφέρονται ως ΝΟχ και είναι ρύποι, παραγόμενοι από τις διάφορες καύσεις
- το νιτρώδες οξύ αποσυντίθεται, ιδίως όταν θερμανθεί
Διοξείδιο του αζώτου και τετροξείδιο του αζώτου
πως παρασκευάζονται?
το μίγμα των δύο αυτών οξειδίων μπορεί να παραχθεί
- από θέρμανση νιτρικών αλάτων μετάλλων,
- από οξείδωση ΝΟ στον αέρα
- από αναγωγή νιτρικού οξέος και νιτρικών αλάτων από μέταλλα ή άλλα αναγωγικά σώματα
Διοξείδιο του αζώτου και τετροξείδιο του αζώτου
επιπτώσεις στην υγεία?
- το ΝΟ και το ΝΟ2, λόγω της μικρής τους διαλυτότητας, συγκεντρώνονται στους πνεύμονες και προκαλούν εμφύσημα και αλλοιώσεις των πρωτεινών τους.
- στα χαμηλά στρώματα της ατμόσφαιρας λόγω UV και της παρουσίας άκαυστων υδρογονανθράκων, παρέχουν φωτοχημικές αντιδράσεις σχηματίζοντας πολύ τοξικές ενώσεις (φωτοχημική ρύπανση)
Τριοξείδιο του αζώτου Ν2Ο3
Ιδιότητες και χρήσεις
- Στερεό: μπλε
- Υγρό και αέριο: διασπάται σε ΝΟ και ΝΟ2
- ΧΡΗΣΗ: ως μέσο νιτρώσεως οργανικών ενώσεων
Πεντοξείδιο του αζώτου- Ν2Ο5
λαμβάνεται από αφυδάτωση του νιτρικού οξέος με το πεντοξείδιο του φωσφόρου ως αφυδατικού
ΟΞΥΓΟΝΟΥΧΑ ΟΞΕΑ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ
Ποια είναι?
- Νιτρώδες οξύ – ΗΝΟ2
- Νιτρικό οξύ – ΗΝΟ3
- Νιτρώδες νάτριο- ΝαΝΟ2
- Νιτρώδες αμύλιο
- Νιτρογλυκερίνη- τρινιτρίνη
- Δινιτρικός ισοσορβίτης
- Μονονιτρικός ισοσορβίτης
Νιτρώδες Νάτριο - ΝαΝΟ2
Ποια η χρήση του?
Α. στην αντιμετώπιση δηλητηρίασης από κυανιούχα
Β. αγγειοδιασταλτικό
Νιτρογλυκερίνη – τρινιτρίνη
Που απορροφάται?
- Στοματικό βλεννογόνο
- Γαστρεντερική περιοχή
- (ως αλοιφή) από το δέρμα
Νιτρογλυκερίνη – τρινιτρίνη
Δινιτρικός ισοσορβίτης
Μονονιτρικός ισοσορβίτης
Χρήσεις
- Αντιστηθαγχική δράση (λόγω της αγγειοδιαστολής που προκαλούν)
