zuurstof toedienen Flashcards
Doel zuurstofbehandeling?
Het verminderen van zuurstoftekort en daarmee gepaard gaande benauwdheidklachten (dyspneu).
Wanneer heeft zuurstofbehandeling zin?
Zuurstofbehandeling heeft alleen zin als er een goede gasuitwisseling in de longen mogelijk is. Dus als er een goede bloedsomloop (circulatie) aanwezig is en als het hemoglobinegehalte (het stofje in de rode bloedcellen dat zuurstof aan zich kan binden) in het bloed op peil is.
Indicaties voor zuurstofbehandeling zijn: (4)
Onvoldoende werking van de longen (respiratoire insufficiëntie), bv astma of COPD , longontsteking (binnen drie maanden dient de behandeling geëvalueerd te worden!)
Onvoldoende zuurstoftransport door het bloed, bv bij (acuut) hartfalen, allergische reacties
Chronisch zuurstoftekort in rust, bv bij ernstige COPD
Soms: verlichting van benauwdheidsklachten bij cliënten in de terminale fase
Verschijnselen van zuurstoftekort kunnen zijn: (6)
Kortademigheid in rust en bij lichte inspanning
Sufheid, vergeetachtigheid, verwardheid
Gevoel van zwakte en krachteloosheid
Blauwe huidskleur, vooral de vingers, nagels en lippen
Hoge pols- en ademhalingsfrequentie
Angst
Contra-indicaties zuurstofbehandeling: (3)
De cliënt:
Met verwondingen in neus-keelholte (risico op letsel)
Met verwondingen in het aangezicht
Met schedel- en/of hersentrauma
Complicaties: (3)
Bij cliënten met COPD kan de ademhalingsprikkel wegvallen. Er treedt dan een depressie van het ademcentrum op, waardoor de natuurlijke diepte en frequentie van de ademhaling vermindert (hypoventilatie).
Uitdroging en irritatie van de slijmvliezen van de luchtwegen.
Dukplekjes van de zuurstofbril, zuurstofkatheter of zuurstofmasker.
Waarop de cliënt observeren?
Snelheid, diepte en manier van ademhalen, zoals snelle, oppervlakkige ademhaling, neusvleugelen, gebruik van hulpademhalingsspieren. Observeer kleur van huid en weefsels (cyanose). Observeer de cliënt op houding en tekenen van angst of onrust.
Wat is een zuurstofconcentrator?
Dat is een elektrisch apparaat dat uit de omgevingslucht zuurstof concentreert. Een concentrator heeft lucht nodig om zuurstof te kunnen produceren. De ruimte waarin de concentrator wordt gebruikt moet dus goed geventileerd worden.
Wat is vloeibare zuurstof?
Dit is zuurstof in de meest geconcentreerde vorm. Voor vloeibare zuurstof wordt een moedertank thuis bij de cliënt geplaatst. Er hoort een kleine draagbare tank voor gebruik door de cliënt bij.
aandachtspunt vloeibare zuurstof?
Vloeibare zuurstof is zeer koud (-183 °C). Voorkom aanraking, dit kan ernstige brandwonden veroorzaken.
Gebruik de moedertank niet binnen een straal van 1,5 meter van elektrische apparaten
Wat is een zuurstofcilinder?
Een zuurstofcilinder is een cilindervormige metalen container waarin zuurstof is opgeslagen. De zuurstof in de cilinder is samengeperst tot een druk van 200 bar.
Maatregelen ter voorkoming van brand en brandwonden
7
Rook nooit tijdens zuurstofgebruik.
Plaats de zuurstofbron nooit in de omgeving van een warmtebron zoals zon, open vuur, fornuis, kachel, haardroger. Ook niet in de buurt van ontstekingsbronnen zoals microgolven, stopcontact, tv. Of in de buurt van brandbare materialen zoals gordijnen, vitrages of vloerbedekking.
Gebruik nooit vet, olie, of alcohol aan de zuurstofbron, zuurstofbril/-katheter/-masker.
Gebruik geen verstuivers (parfum, haarspray, deodorant) in de buurt van de zuurstofbron.
Zorg voor goede ventilatie op de plek waar de zuurstofbron staat.
Laat kleding en beddengoed dat langdurig in contact is geweest met zuurstof goed luchten.
Stel de brandweer op de hoogte van het adres en de plaats(en) in huis waar de zuurstofcilinder of basistank vloeibare zuurstof zich bevindt.
toedieningswijze zuurstof via de neus en/of mond? (3)
zuurstofbril, een (nasofaryngeale) zuurstofkatheter of een neus-mondmasker.
zuurstofbril, voor hoeveel liter zuurstof per minuut?
Een zuurstofbril is geschikt voor zuurstoftoediening tot 6 liter per minuut. Een hogere dosis verhoogt de zuurstofconcentratie niet, maar kan wel irritatie van de slijmvliezen, oorsuizen, hoofdpijn en een slikgevoel veroorzaken.
wanneer zuurstofbril vervangen?
wekelijks of wanneer vervuild/verhardt is.
Zuurstofkatheter voor hoeveel liter zuurstof per minuut?
tot 6 liter zuurstof per minuut.
voordeel zuurstofkatheter ten opzichte bril ?
Het voordeel van de zuurstofkatheter in vergelijking met de zuurstofbril is dat meer zuurstof naar de longen wordt getransporteerd.
Hoe verzorg je de zuurstofkatheter?
Haal de zuurstofkatheter dagelijks uit de neus, reinig de neus of laat de cliënt de neus goed snuiten. Dit voorkomt verstopping. De zuurstofkatheter kan in de thuissituatie, mits niet te vuil, na afspoelen onder de kraan met lauw water in het andere neusgat worden ingebracht.
Hoe vaak zuurstofkatheter vervangen?
Vervang de zuurstofkatheter wekelijks of wanneer deze vuil of verhard is.
Soorten zuurstofmaskers? (2)
een ‘gewoon’ zuurstofmasker, een venturimasker en
Zuurstofmasker voor hoeveel liter zuurstof per minuut? ?
5-10 liter per minuut.
Wat is een venturimasker?
Een zuurstofmasker waarop een bepaalde concentratie van ingeademde zuurstof kan worden ingesteld onafhankelijk van het ademhalingspatroon, in een constante flow. Dit masker wordt soms gebruikt bij COPD-patiënten om te voorkomen dat zij te veel zuurstof inademen.
zuurstofpercentages?
De zuurstofpercentages hieronder geven een indicatie:
zuurstofpercentage tussen 96% - 100%: acceptabel bij gezonde mensen;
zuurstofpercentage tussen 92% - 100%: acceptabel bij COPD en hartfalen (i.o.m. arts);
zuurstofpercentage < 95%: toediening van zuurstof overwegen (i.o.m. arts);
zuurstofpercentage < 90%: desaturatie, zuurstof toedienen (i.o.m. arts).
Wat is desaturatie?
Als de saturatie minder is dan 90%.
Oorzaken van desaturatie? (3)
Ademhalingsziekten, zoals astma en COPD.
Hartproblemen.
Slaapapneu.
Symptomen te hoge dosering zuurstof?
Hoofdpijn, prikkelbaarheid, slaperigheid, bewustzijnsstoornissen.
Oorzaken zuurstof niet in de long, maar ongewenst naar buikten lekt? (4)
Verstopping door ingedroogd slijm of secreet
Zwelling van het neusslijmvlies
Onjuiste plaatsing van bril, katheter, masker
Door de mond in plaats van door de neus ademhalen
