ZAŠTITA PRAVA INTELEKTUALNE SVOJINE Flashcards
1
Q
Intelektualna svojina
A
zajednički naziv za nematerijalnu imovinu koja je nastala kao tvorevina ljudskog uma.
2
Q
Čega je intelektualna svojina skup
A
subjektivnih prava koja uređuju pravnu zaštitu različitih tvorevina ljudskog uma.
3
Q
Industrijska svojina i autorsko pravo
A
Termin “intelektualna svojina”
4
Q
Značaj intelektualne svojine
A
Značaj intelektualne svojine je u podsticanju kreativnosti i inventivnosti, koja vodi do razvoja, unapređenja i ekonomskog prosperiteta, ne samo pojedinca, kao autora (tvorca), već i šire zajednice. To su ujedno i osnovni razlozi njene zaštite, jer je predmet zaštite duhovna tvorevina i pravo autora na rezultate intelektualnog stvaralaštva.
5
Q
Šta obuhvata intektualna svojina
A
autorska i srodna prava i prava industrijske svojine.
6
Q
Konvencija intelektualne svojine je
A
Konvencija o osnivanju Svetske organizacije za intelektualnu svojinu (WIPO) iz 1967.
7
Q
Pravo intelektualne svojine je pravo vezano za primer
A
- književna, umetnička (likovna) i naučna dela,
- predstave umetnika izvođača, fonogrami i radio-difuzne emisije,
- pronalasci na svim poljima ljudske delatnosti,
- naučna otkrića,
- znakovi razlikovanja (žigovi, oznake porekla),
- industrijski dizajn,
- zaštita od nelojalne konkurencije,
8
Q
Prenos prava intelektualne svojine
A
mogu prenositi pravnim poslovima za života autora (različiti ugovori), a mogu biti i predmet nasleđivanja, zaloge, stečaja i dr. U pogledu obima prava koja se prenose:
- ugovor o cesiji, kojim se prenose sva imovinska prava,
-ugovor o licenci kojim se pod određenim uslovima ustupa pravo privrednog iskorišćavanja predmeta intelektualne svojine.
9
Q
Važniji propisi (opšti i posebni), kojima se definiše sticanje i zaštita prava intelektualne svojine u Republici Srbiji su:
A
Ustav;
Zakoni:
- Zakon o patentima,
- Zakon o žigovima,
- Zakon o pravnoj zaštiti industrijskog dizajna,
- Zakon o oznakama geografskog porekla,
- Zakon o zaštiti topografije integrisanih kola,
- Zakon o autorskim i srodnim pravima,
- Zakon o zaštiti poslovne tajne,
- Zakon o upravnim sporovima,
- Zakon o opštem upravnom postupku,
- Zakon o posebnim ovlašćenjima radi efikasne zaštite prava intelektualne svojine, i dr.
10
Q
Šta je obuhvaćeno autorskim pravom?
A
obuhvataju umetnička, književna i muzička dela
11
Q
Autorsko pravo u subj smislu
A
Isključiva prava autora na osnovu kojih on može da zabrani bilo kome korišćenje svog dela u bilo kom obliku.
12
Q
Autorsko pravo u objektivnom smislu
A
Sistem subjektivnih, ličnih i imovinskih prava, kojima je uređena zaštita prava autora kao stvaraoca književnog, umetničkog, tonskog ili drugog dela.
13
Q
Šta nije obuhvaćeno autorskim pravom
A
Opšte ideje, postupci, metode rada, ili matematički koncepti kao takvi, kao i načela, principi i uputstva koji su sadržani u autorskom delu.
14
Q
Šta se ne smatra autorskim delom
A
Zakonski i drugi propisi, službeni materijali državnih organa, službeni prevodi propisa i podnesci u sudskom postupku.
15
Q
Autorsko pravo u užem- širem smislu
A
prava autora književnih, naučnih i umetničkih dela (autorska prava)
autorsko pravo u širem smislu (pravo interpretatora, pravo prvog izdavača slobodnog dela, prava proizvođača fonograma, videograma, emisija, baza podataka i pravo izdavača štampanih izdanja) kao prava srodna autorskom pravu - srodna prava.
16
Q
Zakon o autorskim pravima
A
Zakonom o autorskim i srodnim pravima
17
Q
Autorska prava međunarodni sporazumi
A
Bernska konvencija o zaštiti književnih i umetničkih dela (1886. i 1971.), Univerzalna konvencija o autorskom pravu (1952. i 1971.), Međunarodna konvencija o zaštiti umetnika izvođača proizvođača fonograma i ustanova za radiodifuziju (Rimska konvencija, 1961.), Konvencija o osnivanju Svetske organizacije za intelektualnu svojinu (1967.), Konvencija o zaštiti proizvođača fonograma od neovlašćenog umnožavanja njihovih fonograma (1971.), WIPO Ugovor o autorskom pravu (1996.), WIPO Ugovor o interpretacijama i fonogramima (1996.).
18
Q
Autor
A
Fizičko lice koje je stvorilo autorsko delo (subjekat autorskog prava). Dakle, kako
19
Q
Da li pravno lice može biti autor
A
NE
20
Q
Koautorstvo
A
Više autora
21
Q
Šta sadrže autorska prava
A
Moralna prava autora kao što su: pravo da mu se prizna autorstvo na njegovom delu, pravo da ime autora bude naznačeno na svakom primerku dela, pravo da objavi svoje delo, odnosno da odredi način na koji će se delo objaviti, pravo na zaštitu integriteta dela, pravo da se suprotstavi iskorišćavanju svog dela na način koji ugrožava ili može da ugrozi njegovu čast ili ugled.
Osim navedenih moralnih prava autor ima
pravo i namaterijalnu naknadu za korišćenje njegovog dela.
22
Q
Koja autorova prava se ne prenose ugovorom
A
Moralna
23
Q
Koja imovinska prava ima autor
A
Pravo na umnožavanje, pravo stavljanja primeraka dela u promet, pravo davanja primeraka dela u zakup, pravo izvođenja, pravo predstavljanja, pravo emitovanja, pravo na javno saopštavanje, pravo na prilagođavanje, aranžiranje i drugu izmenu dela, pravo javnog saopštavanja dela koje se emituje i pravo javnog saopštavanja dela sa nosača zvuka ili slike i dr., kao i ostala prava poput prava na pristup primerku dela itd.
24
Q
Kada autor dobija autorsko pravo
A
Nastankom dela
25
Značaj upisa autorskog dela
Dokaz o postojanju dela
26
Autorski ugovor
utorskim ugovorima prenose se samo imovinska prava, odnosno pravo na iskorišćavanje dela. U ugovoru se definiše delo kao predmet ugovora, način korišćenja (isključivo ili neisključivo korišćenje od strane druge osobe, korišćenje kao predmetno, prostorno i vremenski ograničeno) i dr.
27
Da li se autorsko pravo nasleđuje
Da
28
Koliko traje imovinsko pravo
Autorsko pravo, odnosno imovinska prava autora traju za života autora i 70 godina posle njegove smrti. Moralna prava autora traju i po prestanku trajanja imovinskih prava autora.
29
Koliko traje imovinsko pravo kod koautora
Imovinska prava koautora prestaju po isteku 70 godina od smrti koautora koji je poslednji umro.
30
Imovinsko pravo nepoznati autor trajanje
Imovinska prava na delu čiji se autor ne zna (anonimno delo ili delo pod pseudonimom) prestaju po isteku 70 godina od dana objavljivanja dela.
Ako autor otkrije svoj identitet pre navedenog roka, imovinsko pravo traje kao da je identitet autora poznat od dana objavljivanja dela.
31
Šta duže traje-moralno ili autorsko pravo
Moralno
32
Trajanje autorskog prava na kolektivnim delima
70 godina od dana zakonitog objavljivanja dela.
33
Autorsko pravo interpretatora
50 godina od dana nastanka interpretacije
34
Trajanje prava autora emisije
50 godina od dana prvog emitovanja zaštićene emisije.
35
Pravo proizvođača baze podataka
15 godina od dana nastanka baze podataka
36
Industrijska svojina
skup intelektualnih vrednosti (proizvodi ljudskog duha) kao što su: pronalasci, znakovi razlikovanja (modeli i uzorci, žigovi, firma-trgovačko ime, oznaka porekla proizvoda), suzbijanje nelojalne konkurencije na tržištu, know-how
37
Šta obuhvata industrijska svojina
pronalazačko pravo, pravo znakova razlikovanja i pravo nelojalne konkurencije.
38
Konvencija industrijska svojina
Pariska konvencija o zaštiti industrijske svojine (1883.).
39
Čime se mogu štititi pronalazci
patentom i malim patentom
40
Šta znači zaštita patentom
Pronalazak ne sme komercijalno izrađivati, koristiti, stavljati u promet ili prodavati bez saglasnosti njegovog nosioca. Dakle, nosilac patenta/malog patenta ima pravo da odluči ko može, a ko ne može da koristi njegov pronalazak za vreme trajanja zaštite. Nosilac prava može dati licencu drugim licima da koriste pronalazak, pod uslovima koji su predmet međusobnog ugovaranja. Nosilac prava može, takođe preneti pravo na drugo lice koje postaje njegov novi nosilac
41
Kako patent postaje javno dobro
Nakon isteka trajanja prava ili prestanka njegovog održavanja zaštita prestaje
42
Pravna zaštita pronalaska uređena je
Zakonom o patentima
43
Predmet pronalaska žaštićen patentom
Proizvod (uređaj, biološki materijal, biljna ili životinjska ćelijska struktura, supstanca, kompozicija, mikroorganizam), postupak, primena proizvoda i primena postupka.
44
Šta nisu prolazci
Otkrića, naučne teorije i matematičke metode; estetske kreacije; programi računara; prikazivanje informacija; ljudsko telo i njegovi elementi. Patentom ili malim patentom se ne mogu štititi pronalasci čija bi komercijalna upotreba bila protivna javnom poretku ili moralu (npr. postupci kloniranja ljudskih bića kao izuzetak od patentibilnosti).
45
Karakteristike pantentiranog pronalaska
Novost, da ima inventivni nivo i da bude industrijski primenljiv.
46
Šta znači da je patent nov
Ne sme biti obuhvaćen stanjem tehnike poznate pre datuma podnošenja prijave pronalaska.
47
Šta je stanje tehnike
Sadržaj svih prijava pronalazaka podnetih u Republici Srbiji koje imaju raniji datum podnošenja, od prijave koja je u pitanju.
48
Šta podrazumeva inventivnost pronalaska
Pronalazak ima inventivni nivo ako za stručnjaka iz odgovarajuće oblasti ne proizilazi, na očigledan način, iz stanja tehnike.
49
Industrijska primenljivost
Pronalazak moguće primeniti u bilo kojoj grani industrije, uključujući i poljoprivredu, smatraće se industrijski primenjivim.
50
Vrste patenta:
patent i mali patent
51
Razlika mali od velikog patenta
Za razliku od patenta, mali patent je, takođe pravo kojim se štiti nov, industrijski primenjiv pronalazak, ali koji ima niži inventivni nivo od pronalaska koji se štiti patentom. Primera radi, predmet pronalaska koji se štiti malim patentom odnosi se na raspored sastavnih delova proizvoda.
52
Trajanje patenta
10 god-mali
20-veliki
53
Nadnacionalni patent
Patent koji odobrava nadnacionalna
institucija i koji pruža zaštitu na teritoriji više zemalja (primer je Evropski patent koji odobrava Evropski patentni biro, Minhen).
54
Poverljivi patent
Poverljivi patent štiti pronalazak koji se odnosi na odbranu i državnu bezbednost
55
Dopunski patent
Dopunski patent zaštićuje pronalazak kojim se usavršava pronalazak iz osnovnog patenta.
56
Zavisni patent
Zaštićuje pronalazak koji se ne može samostalno primeniti, bez primene drugog pronalaska koji je već ranije zaštićen patentom. Ova dva pronalaska pripadaju različitim licima.
57
Pronalazak iz radnog odnosa
,Pronalazak koji kreira zaposleni u izvršavanju svojih redovnih radnih obaveza, ili u okviru posebno naloženih zadataka u naučno-tehničkim istraživanjima i razvoju i dr.
58
Ko je pronalazač
Pronalazač je lice koje svojim stvaralačkim radom dolazi do pronalaska
59
Ko je pravni sledbenik
fizičko ili pravno lice kome pripada pravo na sticanje patenta na osnovu zakona, ili nekog pravnog posla (ugovora), ili po osnovu nasleđa.
60
Pravo na patent daje nosiocu patenta:
movinsko prava, ali istovremeno kreira i obavezu da patent iskorišćava u proizvodnji i prometu.
61
U slučaju nekorišćenja patneta, šta se dešava
U slučaju nekorišćenja, na patent se može dati prinudna licenca od strane nadležnog organa, i bez saglasnosti nosioca patenta. Prinudna licenca može se dati kada nosilac patenta odbije da drugim licima ustupi pravo na ekonomsko iskorišćavanje patenta ili postavlja neopravdane uslove za ustupanje.
Pored imovinskih prava, pronalazač se u registru patenta i patentnoj ispravi označava kao autor (moralna prava).
62
Postupak za priznanje patenta-pokretanje
Podnošenjem prijave u pismenoj formi Zavodu za intelektualnu svojinu.
63
Šta sadrži patentna prijava?
Zahtev za priznanje prava, opis pronalaska (naziv pronalaska, oblast tehnike na koju se pronalazak odnosi, definisani tehnički
problem za čije se rešenje traži zaštita prava i dr.), jedan ili više patentnih zahteva, nacrt na koji se poziva opis i/ili patentni zahtevi i apstrakt.
64
Šta mora da ima datum podnošenja prijave za patent?
Prijava na taj dan sadrži izričit zahtev da se prizna patent, podatke o podnosiocu prijave, opis pronalaska i patentne zahteve.
65
Važnost datuma prijave patenta?
Dan podnošenja prijave značajan je iz razloga što se tog datuma ostvaruje pravo prvenstva u slučaju da su dva ili više lica (pronalazača) stvorila isti pronalazak. Pravo na zaštitu patenta pripašće onom podnosiocu prijave koji je istu podneo ranije.
66
Prestanak patenta:
- Neplaćanjem takse;
- Odustankom od prijave i odricanjem od prava;
- Smrću i prestankom postojanja nosioca prava ili podnosioca prijave.
67
Pravo znakova razlikovanja
propisi kojima se reguliše pravna zaštita znakova u funkciji obeležavanja i razlikovanja robe u privrednom prometu.
U cilju identifikovanja proizvođača, kao i njihovih proizvoda koriste se sledeći znakovi: žigovi (identifikacija i razlikovanje iste ili slične robe/usluge između različitih privrednih subjekata) i geografska oznaka porekla (obeležavanje proizvoda koji se proizvode na određenom
geografskom području).
68
Šta je žig?
Žig je pravo kojim se štiti znak koji u prometu služi za razlikovanje robe, odnosno usluga jednog fizičkog ili pravnog lica od iste ili slične robe, odnosno usluga drugog fizičkog ili pravnog lica.
69
Regulacija žiga
Zakonom o žigu. Pored ovog i drugih nacionalnih propisa, značajno je pomenuti i sledeće nadnacionalne propise: Ničanski sporazum o međunarodnoj klasifikaciji roba i usluga, Madridski sporazum o međunarodnom registrovanju žigova, Najrobijski ugovor o zaštiti olimpijskog simbola, Ugovor o žigovnom pravu, Bečki sporazum o ustanovljenju međunarodne klasifikacije figurativnih elemenata žigova i dr.
70
Uslužni žig?
Uslužni žig je pravo kojim se štiti znak u privrednom prometu kako bi se razlikovale usluge u bankarstvu, osiguranju, turizmu i sl.
71
Razlika između individualnih i kolektivnih žigova?
Za razliku od individualnog žiga, koji u prometu koristiti njegov vlasnik (nosilac), kolektivni žig, pored vlasnika žiga, koriste i druga lica koje je on ovlastio
72
Žig garancije
Žig koji koristi više privrednih društava kao garanciju kvaliteta, geografskog porekla i dr., pod nadzorom vlasnika žiga.
73
Šta nije žig?
pečat, štambilj i službeni znak za obeležavanje dragocenih metala
74
Koji znak se ne može zaštiti žigom?
oji je protivan javnom poretku ili prihvaćenim moralnim principima;
- koji po svom ukupnom izgledu nije podoban za razlikovanje robe, odnosno usluga u prometu;
- koji isključivo označava vrstu robe, odnosno usluga, njihovu namenu, vreme ili način proizvodnje, kvalitet, cenu, količinu, masu i geografsko poreklo;
- koji je uobičajen za označavanje određene vrste robe, odnosno usluga;
- koji svojim izgledom ili sadržajem može da stvori zabunu u prometu i da dovede u zabludu učesnike u prometu u pogledu geografskog porekla, vrste, kvaliteta ili drugih svojstava robe, odnosno usluga;
- koji je istovetan ranije zaštićenom znaku za istu vrstu robe, odnosno usluga;
- koji, bez obzira na robu, odnosno usluge na koje se odnosi, predstavlja reprodukciju, imitaciju, prevod ili transliteraciju zaštićenog znaka drugog lica ili njegovog bitnog dela, koji je kod učesnika u prometu u RS nesumnjivo poznat kao znak visoke reputacije (čuveni žig);
- koji sadrži državni ili drugi javni grb, zastavu ili simbol, naziv ili skraćenicu naziva neke zemlje ili međunarodne organizacije, kao i njihovo podražavanje, osim po odobrenju nadležnog organa odnosne zemlje ili organizacije;
- koji predstavlja ili podražava nacionalni ili religijski simbol i dr.
75
Da li je pravna zaštita znaka obavezna?
NE
76
Kada nestaje žig?
Ukoliko nosilac žiga ne koristi svoj žig u prometu u roku od pet ili više godina od datuma registracije žiga, onda svako zainteresovano lice može zahtevati od Zavoda za intelektualnu svojinu donošenje odluke o prestanku važenja takvog žiga (rizik gubitka stečenog prava).
77
Ko vodi postupak pravne zaštite žiga?
Zavod za intelektualnu svojinu
78
Kako počinje postupak zaštite žiga?
Podnošenjem prijave za priznanje žiga Zavodu za intelektualnu svojinu.
79
Ko može podneti prijavu za zaštitu žiga?
Svako fizičko ili pravno lice koje se bavi prometom roba i pružanjem usluga
80
Koji su delovi prijave za zaštitu žiga?
Zahtev za priznanje žiga; znak koji se želi zaštititi žigom; spisak robe, odnosno usluga na koje se znak odnosi
81
Koji je datum sticanja prava prvenstva u pogledu zaštite prijavljenog znaka?
Datum podnošenja prijave
82
Postupak žig
Zavod za intelektualnu svojinu vodi Registar prijava za priznanje žiga i Registar žigova. Ukoliko su ispunjeni uslovi za priznanje žiga, Zavod za intelektualnu svojinu donosi odgovarajući pravni akt i priznato pravo upisuje se u Registar žigova, a nosiocu prava izdaje ispravu o žigu.
83
Šta razlikuje žig od ostalih prava industrijske svojine?
Ograničeno na 10 godina od dana podnošenja prijave, ali se može produžavati neograničen broj puta za razliku od drugih prava industrijske svojine.
84
Žig može prestati i pre isteka roka od 10 godina:
ukoliko se nosilac žiga odrekne svog prava; na osnovu sudske odluke, odnosno odluke nadležnog organa, u slučajevima predviđenim Zakonom o žigovima; ako je prestalo pravno lice, odnosno ako je umrlo fizičko lice koje je nosilac.
85
Gde važi žig?
na teritoriji zemlje na kojoj je pravo priznato
86
Na teritoriji drugih zemalja zaštita putem žiga može se ostvariti:
-podnošenjem odgovarajuće prijave nadležnom državnom organu za intelektualnu svojinu;
- podnošenjem međunarodne prijave putem Madridskog sistema za zemlje-članice;
- podnošenjem prijave za Evropski žig na teritoriji Evropske unije.
87
Geografska oznaka porekla-šta je?
Znak razlikovanja je pravo kojim se štite dve vrste oznaka: imena porekla i geografske oznake
88
Šta pokazuje geografska oznaka?
Iz kojeg uže ili šire označenog kraja (geografskog područja) potiče proizvod koji proizvode fizička ili pravna lica.
89
Oznakom geografskog porekla ne mogu se zaštiti sledeći nazivi:
- čije je objavljivanje ili upotreba protivna javnom poretku ili prihvaćenim moralnim principima;
- koji predstavlja ime zaštićene biljne sorte ili životinjske vrste, ukoliko može da stvori zabunu kod potrošača u pogledu stvarnog porekla proizvoda;
- čiji izgled ili sadržaj može da stvori zabunu kod potrošača u pogledu prirode, porekla, kvaliteta, načina proizvodnje ili drugih karakteristika proizvoda;
- koji je istovetan ili bitno sličan ranije registrovanom žigu;
- koji je usled dugotrajne upotrebe postao generičan, odnosno uobičajen naziv za označavanje određenog proizvoda i dr.
90
Šta reguliše geografske oznake?
Zakon o oznakama geografskog porekla
91
Međunarodni dogovor o geografskim oznakama je
Lisabonski aranžman o zaštiti oznaka porekla i njihovom međunarodnom registrovanju
92
Koja je funkcija geografske oznake?
Geografska oznaka porekla ima značajne privredne funkcije. Njena garantna funkcija ukazuje na kvalitet proizvoda i njegova posebna svojstva, koja se kreiraju u svesti potrošača. Pored toga, oznaka porekla jeste važno marketinško sredstvo, te može poslovnim subjektima obezbediti prednost u odnosu na konkurenciji u tržišnoj utakmici. To su ujedno i razlozi zaštite oznake geografskog porekla.
93
Kako se ostvaruje pravna zaštita geografske oznake?
Upravnom postupku pred Zavodom za intelektualnu svojinu. Organ nadležan za poslove intelektualne svojine vodi Registar prijava za priznavanje oznaka geografskog porekla, Registar prijava za priznavanje statusa ovlašćenog korisnika oznake geografskog porekla, Registar oznaka geografskog porekla i Registar ovlašćenih korisnika oznake geografskog porekla, čiji sadržaj mogu razgledati zainteresovana lica.
94
Dva postupka dobijanja geografske oznake
Postupak za ustanovljenje oznake geografskog porekla i postupak za priznanje statusa ovlašćenog korisnika oznake geografskog porekla.
95
Ko pokreće postupak za dobijanje geografske oznake?
Postupak zaštite pokreće svako domaće fizičko ili pravno lice koje proizvodi na određenom geografskom području proizvode koji se obeležavaju nazivom tog geografskog
područja, kao i udruženja ovih lica.
- privredne komore, udruženja potrošača i državni organi zainteresovani za zaštitu imena porekla, odnosno geografske oznake u okviru svojih aktivnosti.
96
Postupak se pokreće podnošenjem prijave za ustanovljenje oznake geografskog porekla, koja se sastoji iz:
- zahteva za ustanovljenje oznake geografskog porekla - podataka o geografskom području;
- podataka o specifičnim karakteristikama proizvoda, koji ako je u pitanju prijava geografske oznake, sadrže opis načina proizvodnje proizvoda, precizno naznačenje specifičnih karakteristika ili kvaliteta proizvoda, uključujući i podatke o stečenoj reputaciji, odredbe o tome ko ima pravo na upotrebu geografske oznake i pod kojim uslovima, kao i odredbe o pravima i obavezama korisnika geografske oznake.
97
Šta je pecifičnost prava geografske oznake porekla, u odnosu na druge vrste prava industrijske svojine
Zabrana njegovog prenosa.
Ovo pravo ne može biti predmet ugovora o prenosu prava (licence, zaloge, franšize i dr.), što važi i u situaciji kada je pravo geografske oznake porekla registrovano kao žig.
98
Vremensko trajanje prava ovlašćenih korisnika na zaštićenu oznaku porekla
tri godine, uz mogućnost produžavanja neograničen broj puta.
99
Kada prestaje da važi geografska oznaka?
Ako joj prestane zaštita u zemlji njenog porekla.
Na zahtev zainteresovanog lica, uz potvrdu nadležnog organa zemlje porekla, ili po prijemu obaveštenja nadležnog organa zemlje porekla određenog imena tj. geografske oznake da je oznaci porekla prestala zaštita u zemlji porekla, nadležni organ za poslove intelektualne svojine donosi rešenje o prestanku važenja imena porekla, odnosno geografske oznake.
Na osnovu sudske odluke, kao i u slučaju kada se ovlašćeni korisnik oznake geografskog porekla odrekne svog statusa, ili kada prestane pravno lice, odnosno ako je umrlo fizičko lice koje ima status ovlašćenog korisnika oznake geografskog porekla.
100
Industrijski dizajn
isključivo pravo na spoljašnji izgled industrijskog ili zanatskog proizvoda
101
Sticanja i zaštita prava na spoljašnji izgled industrijskog ili zanatskog proizvoda u RS
Zakonom o pravnoj zaštiti industrijskog dizajna
102
Industrijski dizajn-proizvod
Pod proizvodom se podrazumeva industrijski ili zanatski predmet, uključujući, između ostalog, i delove koji su namenjeni za spajanje u složeni proizvod, pakovanje proizvoda, grafičke simbole i tipografske znake, isključujući kompjuterske programe.
103
Trodimenzijonalni industrijdki dizajn
(poznat kao model) je tvorevina koja se sastoji od trodimenzionalnih karakteristika, npr. novi model automobila ili nameštaja i sl.
104
Dvodimenzionalni industrijski dizajn
(poznat kao uzorak) se sastoji od
dvodimenzionalnih karakteristika (slika, šara, mustra, ornament, raspored linija i sl.).
105
Razlika između umetničkog dela i industrijskog dizajna
Industrijski dizajn mora da bude pogodan za industrijsku primenu, odnosno da se može proizvoditi na zanatski ili industrijski način (satovi, nakit, modni i drugi luksuzni predmeti, industrijske mašine i medicinski instrumenti, nameštaj, kućni i električni aparati, vozila, građevinske strukture, ambalaža proizvoda, dezeni tekstila i tapeta, predmeti za zabavu, kao što su igračke ili predmeti za kućne ljubimce). U suprotnom se radi o “umetničkom delu” koje može da se štiti samo po osnovu autorskog prava.
106
Uslovi za zaštitu industrijskog dizajna
Novost i individualni karakter.
107
Kada će dizajn biti nov?
Ako nije bio dostupan javnosti pre dana podnošenja prijave za priznanje tog industrijskog dizajna,
ili ako ne postoji ranije podneta prijava za priznanje identičnog industrijskog dizajna(datum prava prvenstva).
108
Šta je individualni karakter dizajna?
Komparativna kategorija na koju se naročito obraća pažnja prilikom sticanja zaštite, jer se radi o ukupnom utisku koji ostavlja na informisanog korisnika, a koji se razlikuje od ukupnog utiska koji na tog korisnika ostavlja bilo koji drugi poznati industrijski dizajn.
109
Kada je dizajn dostupan javnosti?
Ako je objavljen, izlagan, korišćen u prometu robe i usluga, ili na drugi način otkriven pre dana podnošenja prijave industrijskog dizajna, ili datuma prvenstva.
110
Kada se ne smatra da je dizajn dostupan javnosti?
Međutim, dizajn se ne smatra dostupan javnosti ukoliko je otkriven trećem licu pod uslovom čuvanja tajnosti industrijskog dizajna, kao ni u slučaju kada ga otkrije autor, njegov pravni sledbenik ili treće lice na osnovu informacije dobijene od samog autora.
111
Šta je isključeno iz zaštite dizajna?
Iz zaštite su isključeni spoljašnji izgled proizvoda, koji je isključivo određen tehničkom funkcijom proizvoda, kao i spoljašnji izgled proizvoda, koji mora da bude reprodukovan u svom tačnom obliku i dimenzijama.
112
Kakvi dizajni se ne mogu štititi?
Onikoji su protivni javnom poretku ili prihvaćenim moralnim principima; koji povređuje autorsko pravo ili prava industrijske svojine drugog lica koji sadrži državni ili drugi javni grb, zastavu ili simbol, naziv ili skraćenicu naziva neke zemlje ili međunarodne organizacije, religiozne i nacionalne simbole, kao i njihovo podražavanje, osim po odobrenju nadležnog organa.
113
Kako je izražena atraktivnost proizvoda?
Atraktivnost proizvoda izražena kroz njegov estetski aspekt, pored njegovih kvaliteta i cene, jedna je od osnovnih komponenti koja služi zadovoljenju ukusa potrošača
114
Zašto zaštititi industrijski dizajn?
Industrijski dizajn je neophodno zaštiti, kako bi njegov vlasnik osigurao isključivo pravo protiv neovlašćenog kopiranja ili imitacije od strane trećih lica.
115
Zakon industrijski dizajn
Zakonom o pravnoj zaštiti industrijskog dizajna,
116
Kako se ostvaruje zaštita industrijskog dizajna?
Zaštita se ostvaruje podnošenjem prijave za priznanje prava na industrijski dizajn Zavodu za intelektualnu svojinu.
117
Ko može podneti zahtev da zaštititi industrijski dizajn?
Prijavu za priznanje prava na industrijski dizajn mogu podneti autor ili njegov pravni sledbenik, odnosno poslodavac u predviđanim slučajevima.
Podnosilac prijave koji je u roku od tri meseca pre dana podnošenja prijave na domaćem sajmu ili izložbi međunarodnog karaktera, ili u nekoj drugoj zemlji članici Pariske unije ili Svetske trgovinske organizacije izlaže industrijski dizajn, može da u prijavi traži priznanje prava prvenstva od dana prvog izlaganja tog industrijskog dizajna (sajamsko pravo prvenstva).
118
Zahtevi za industrijski dizajn prijavu
- zahtev za priznanje prava na industrijski dizajn,
- opis dizajna industrijskog dizajna,
- dvodimenzionalni prikaz industrijskog dizajna (fotografija ili nacrt), -
punomoćje, ukoliko se prijava podnosi preko punomoćnika.
119
Kako registrovati industrijski dizajn i van Srbije?
Nosilac prava na industrijski dizajn, odnosno podnosilac prijave za priznanje prava na industrijski dizajn, može da podnese zahtev za međunarodno registrovanje industrijskog dizajna preko Zavoda za intelektualnu svojinu. Na taj način se, putem Haškog aranžmana o međunarodnom registrovanju industrijskog dizajna, može ostvariti zaštita u zemljama koje su potpisnice tog aranžmana.
120
Ko je dizajner?
Dizajner je fizička osoba, odnosno sam autor. Osobe koje pružaju pomoć u procesu stvaranja dizajna, npr. pružaju samo tehničku pomoć, ne smatraju se dizajnerima.
121
Kome će biti priznato pravo na industrijski dizajn?
Pravo na industrijski dizajn će biti priznato licu koja je podnelo zahtev - sam dizajner(autor), njegov pravni sledbenik, odnosno poslodavac kada je na to ovlašćen.
122
Industrijski dizajn omogućava njegovom nosiocu
Isključivo pravo korišćenja registrovanog dizajna. Dizajneru pripadaju moralna prava (pravo da bude označen kao autor) i imovinska prava (pravo da uživa ekonomsku korist od iskorišćavanja zaštićenog industrijskog dizajna). Pod ekonomskim iskorišćavanjem u formalnopravnom smislu smatra se svaka industrijska i zanatska izrada proizvoda za tržište, kao i upotreba takvog proizvoda u privrednoj delatnosti, njegovo skladištenje radi stavljanja u promet;stavljanje u promet, uvoz, izvoz ili tranzit proizvoda. Dizajner, odnosno podnosilac prijave može ugovorom o licenci ustupiti pravo korišćenja registrovanog industrijskog dizajna.
123
Šta nosilac prava na industrijski dizajn ne može da zabrani trećem licu ?
Radnje koje su učinjene u nekomercijalne i eksperimentalne svrhe, kao ni umnožavanje u svrhe podučavanja ili citiranja, i sl.
124
Trajanje i prestanak prava na industrijski dizajn
Pravo na industrijski dizajn stiče se upisom u Registar industrijskog dizajna i traje 25 godina od dana podnošenja prijave.
Pravo na industrijski dizajn može prestati kao i drugi oblici industrijske svojine, ukoliko se nosilac prva odrekne dizajna, ili propusti da plati taksu, kao i na osnovu sudske odluke i dr.
125
Kako zaštiti Know how ?
Kao poslovnu tajnu
126
Da li je know how rezultat pronalazačkog rada?
DA
127
Predmet know how
To su tajna tehnička znanja i iskustva nematerijalnog karaktera, ali i druga poput finansijskih, ekonomskih, poslovnih znanja.
128
Osnovne karakteristike ili elementi know how?
Tajnost (nije lako dostupan zainteresovanoj strani), prenosivost i tehnička priroda. Pored prethodno navedenih elemenata, ističe se još i element novosti u tehničkom smislu, koji nije u potpunosti prihvaćen u sudskoj i poslovnoj praksi.
129
Povećanje ekonomske vrednosti know how vezuje se za element...
Povećanje ekonomske vrednosti know how vezuje se za element tajnosti, u kontekstu njegove privredne funkcije.
130
Know how može biti predmet kog ugovora?
Ugovora o licenci, odnosno ugovora o transferu tehnologije, čime se znanja i iskustva prenose na određenog korisnika.
131
Da li vlasnik know how može sprečiti zaposlenog u kompaniji da otkrije tajni know how trećim licima, i može zahtevati od trećih lica plaćanje naknade za obuku ili korišćenje know how?
DA
132
Uloga poslovne tajne
Sprečava nežečjeni gubitak informacija
133
Poslovna tajna zakoni
Zakon o zaštiti poslovne tajne,
i posebnim zakonima (Zakon o patentima, Zakon o pravnoj zaštiti industrijskog dizajna, Zakon o bankama, Zakon o privrednim društvima i dr.).
Od nadnacionalnih propisa Opšti sporazum o trgovinskim aspektima prava intelektualne svojine (Agreement on Trade-Related Aspects of Intelectual Porperty Rights-TRIPS), Parisku konvenciju i dr.
134
Definicija poslovne tajne:
slovna tajna predstavlja finansijski, ekonomski, poslovni, naučni, tehnički, tehnološki, proizvodni podatak, studiju, test, rezultat istraživanja, uključujući i formulu, crtež, plan, projekat, prototip, kod, model, kompilaciju, program, metod, tehniku, postupak, obaveštenje ili uputstvo internog karaktera i slično, bez obzira na koji način su sačuvani ili kompilirani. Tako se pod poslovnom tajnom smatra bilo koja informacija koja ima komercijalnu vrednost, jer nije opšte poznata, niti je dostupna trećim licima koja bi mogla da ostvare ekonomsku korist njenim korišćenjem i saopštavanjem. Poslovna tajna njenom držaocu donosi određenu ekonomsku korist, i sadrži podatak čiju tajnost držalac želi da sačuva.
135
Da li su poslovne tajne skrivene?
Ne, oko 90% je poznato javnosti
136
Uslovi zaštite poslovne tajne
Mora imati el:
-tajnost informacije, odnosno da nije opšte poznata informacija i da nije lako dostupna licima u krugovima koji se uobičajeno;
- tržišna vrednost informacije, kao prednost držaoca u odnosu na konkurenciju;
- mere za očuvanje tajnosti, npr. dostupna samo licima u obavljanju radnih zadataka, zaključen ugovor o poverljivosti podataka, dokumenti sa oznakom "poverljivo" i dr.
137
Kako se određuje poslovna tajna?
U skladu sa procenom rizika od nezakonitog pribavljanja, korišćenja i otkrivanja informacije koja predstavlja poslovnu tajnu.
138
Trajanje poslovne tajne
Zaštita poslovnom tajnom traje sve dok su informacije koje predstavljaju tu tajnu čuvane kao poverljive.
139
Povreda poslovne tajne
Držalac poslovne tajne može tužbom da pokrene postupak pred sudom protiv svakog lica koje izvrši povredu poslovne tajne i da zahteva prestanak radnji koje mogu dovesti do nezakonitog pribavljanja, korišćenja ili otkrivanja poslovne tajne; sprečavanje prometa; naknadu štete i dr.
140
Šta se uređuje ugovorom o licenci?
Odnosi koji nastaju povodom korišćenja prava industrijske svojine
141
Strane ugovora o licenci
davalac licence i sticalac licence.
142
Kako nastaje prinudna licenca?
Osim poslova koji nastaju slobodnom voljom, kada je pravo industrijske svojine u pitanju u zakonom određenim slučajevima u kojima se javlja javni interes (u našem pravnom sistemu važi samo za patente) određeno lice može postati korisnik licence i mimo volje davaoca licence (prinudna licenca).
143
Šta se obavezuju strane kod licence?
Davalac licence se tim ugovorom obavezuje da sticaocu licence ustupi, u celini ili delimično, pravo iskorišćavanja pronalaska, tehničkog znanja i iskustva, žiga ili dizajna
(uzorka ili modela). Obaveza koju ugovorom o licenci preuzima sticalac licence je da mu za to ustupljeno pravo plati ugovorom određenu naknadu.
144
Da li ugovor o licenci može biti usmeno zaključen?
NE, samo PISMENO
145
Vrste licence
neisključiva i isključiva
146
Šta davalac licence daje uz licencu?
Tehničku dokumentaciju potrebnu za praktičnu primenu.
147
Šta sve dobija primalac licence?
Korisniku licence je od primarnog značaja da ima garanciju za tehničku izvodljivost i tehničku upotrebljivost predmeta licence i davalac licence mu je mora pružiti
Davalac licence jemči i da neće biti pravnih uznemiravanja. Konkretno, on garantuje da pravo iskorišćavanja koje je predmet ugovora pripada njemu, da na njemu nema tereta i da nije ograničeno u korist nekog trećeg. Značajno u situaciji kad je predmet ugovora isključiva licenca, onda davalac licence jemči i da pravo iskorišćavanja nije ustupio drugome (potpuno ili delimično). U tom smislu davalac licence ima obavezu da brani pravo ustupljeno sticaocu licence od pretenzija i zahteva svih trećih lica.
148
Obaveze sticaoca licence pored izmirenja dugovanja?
Njegova osnovna obaveza je da iskorišćava predmet licence na način kako je to ugovoreno, u ugovorenom
obimu i u ugovorenim granicama.
149
Šta se trudi sticalac licence da ubaci u ugovor?
Da u ugovor unese klauzule koje ga ovlašćuju da iskorišćava i naknadna usavršavanja predmeta licence. Ukoliko davalac licence nije izričito pristao na takvo pravo sticaoca licence, onda mu to pravo i ne pripada.
150
Šta kada se kod licence javi pravo na žig?
Uz licencu za proizvodnju može se ugovoriti da se ustupa i licenca za upotrebu žiga. Ukoliko je takav slučaj onda na sticaocu licence leži obaveza da može da stavlja u promet robu sa tim žigom samo ako je njen kvalitet isti kao što je kvalitet robe koju proizvodi davalac licence. Ovde je reč o imperativnoj normi u cilju zaštite potrošača i suprotan sporazum nema pravno dejstvo.
151
Kao predmet licence često se javlja nezaštićeno pravo (know how) pa se u tom slučaju javlja dodatna obaveza za primaoca licence...
da čuva u tajnosti taj nepatentirani pronalazak ili tajno tehničko znanje i iskustvo.
152
Šta je sticalac licence u obavezi da uradi sa robom koju proizvodi?
Robu koja se proizvodi po licenci, mora da obeleži oznakom koja potrošača informiše da se radi o proizvodnji na osnovu licence.
