XIX wiek - Polska Flashcards
Królestwo Polskie
Królestwo Kongresowe
1815
unia personalna z Rosją
Aleksander I - król (koronacja w Warszawie - Kordian lol)
ks. Antoni Radziwiłł
Wielkie Księstwo Poznańskie
Powstanie listopadowe
29/30.11.1830
przyczyny:
- przeciw łamaniu konstytucji
- mobilizacja wojsk rosyjskich
Piotr Wysocki
zamach na ks. Konstantego
Sejm Królestwa Polskiego
ustawodawstwo, budżet, polityka monetarna, kontrola Rady Administracyjnej
kaliszanie
legalna opozycja w sejmie
Bonawentura & Wincenty Niemojewscy
Walerian Łukasiński
Wolnomularstwo Narodowe 1819
gen. Józef Zajączek
poparcie dla cara i stabilizacji politycznej
ks. Ksawery Drucki-Lubecki
minister skarbu
reformy (cła, podatki)
Bank Polski
Towarzystwo Kredytowe Ziemskie
Stanisław Kostka Potocki
minister edukacji
zabór rosyjski
samorząd szlachecki
przywileje chłopów
słabo rozwinięty gospodarczo
spoko szkolnictwo
Wolne Miasto Kraków
nadzór Austrii, Rosji i Prus
konstytucja
równość wobec prawa
zabór austriacki
Królestwo Galicji i Ludomerii monarchia Habsburska germanizacja cenzura ingerencja w stosunki chłop-szlachcic
zabór pruski
wlkp + ziemia chełmińska
Wielkie Księstwo Poznańskie (autonomia, ks. Antoni Radziwiłł)
uwłaszczenie chłopów
unifikacja ziem
Chłop nas zdradził, skrzynka przyskrzyniła, kruk oko wydziobał, ryba zatopiła
dyktatorzy powstania Józef Chłopicki Jan Skrzynecki Jan Krukowiecki Maciej Rybiński
3 grudnia 1830
Rada Administracyjna —> Rząd Tymaczasowy (+Czartoryski, Joachim Lelewel)
Józef Chłopicki - 5 grudnia
25 stycznia 1831
sejm
detronizacja Mikołaja I
Rząd Narodowy (Czartoryski)
początek działań zbrojnych
bitwy powstania listopadowego
Iwan Dybicz bitwa pod Stoczkiem :) pod Wawrem :) pod Grochowem ? gen. Jan Skrzynecki, płk Ignacy Prądzyński bitwa pod Dębem Wielkim :) pod Iganiami :)
Emilia Plater
kampania litewska
bitwa pod Ostrołęką
26 maja 1831
klęska Polaków
ofensywa na Wawę - Iwan Paskiewicz
kapitulacja miasta
gen. Henryk Dembiński
gen. Jan Krukowiecki
konsekwencje powstania listopadowego
żegnaj konstytucjo żegnaj Wojsko Polskie ups ziomki z powstania emigrują żegnajcie majątki powstańców kontrybucja i zahamowanie rozwoju gospodarczego żegnajcie Uniwerki Wolne Miasto Kraków już nie aż tak wolne Wielkie Księstwo Poznańskie też ma gorzej
Hotel Lambert
1831 nurt konserwatywno-liberalny ks. Adam Jerzy Czartoryski dyplomacja, walka przez inne mocarstwa monarchia konstytucyjna
Towarzystwo Demokratyczne Polskie
1832 nurt demokratyczny S. Worcell, T. Krępowiecki, W. Heltman, L. Mierosławski Mały i Wielki Manifest wszystkie stany razem republika
Młoda Polska
1834 nurt demokratyczny Joachim Lelewel pomoc innych ruchów republika
Gromady Ludu Polskiego
1835 nurt radykalny Stanisław Worcell zniesienie podziałów walka zbrojna ludu socjalizm utopijny
Statut organiczny
1832
Królestwo Polskie
potwierdzenie “autonomii”
noc paskiewiczowska
okres, w którym Iwan Paskiewicz był namiestnikiem KP
trójzaborowe powstanie
miało być w 1846, ale pruska policja ogarnęła zabór austriacki zamknęli Mierosławskiego zajęcie Krakowa Edward Dembowski
rabacja galicyjska
Jakub Szela
1846
Komitet Narodowy
1848
Ludwik Mierosławski
zabór pruski
Berlin
ugoda w Jarosławcu
11 kwietnia 1848
polskie oddziały 3 tys. osób
zabór pruski
powstanie wielkopolskie (poznańskie)
1848
Książ Wielkopolski
serwituty
możliwość korzystania z łąk i lasów pańskich przez ludność wiejską
Franciszek Stadion
gubernator galicyjski
zniesienie pańszczyzny, uwłaszczenie chłopów
odwilż posewastopolska
Akademie w Warszawie
Towarzystwo Rolnicze (Andrzej Zamoyski)
asymilacja Żydów (leopold Kronenberg)
przed powstaniem styczniowym
manifestacje patriotyczne
Szkoła Główna w Warszawie
Aleksander Wielkopolski chciał samorządu lokalnego
biali
umiarkowane żądania
praca organiczna
koniunktura międzynarodowa
czerwoni
szybkie powstanie
radykalne reformy - uwłaszczenie chłopów
Komitet Centralny Narodowy
powstanie styczniowe
22/23 stycznia 1863 czerwoni, bo branka KCN = Tymczasowy Rząd Narodowy + dekrety uwłaszczeniowe Ludwik Mierosławski, Marian Langiewicz Rząd Narodowy Romuland Traugutt
program sześciu punktów
zachód o powstaniu styczniowym amnestia przedstawicielstwo narodowe polski jako język urzędowy spolszczenie administracji złagodzenie poboru do wojska wolność wyznania
Aleksander II mówi lol, to nasza wewnętrzna sprawa, spadajcie
konwencja Alvenslebena
tłumienie ruchu niepodległościowego Polaków
Rosja + Prusy
ukaz uwłaszczeniowy
marzec 1864
chłopi dostali ziemię
samorząd wiejski
Kraj Nadwiślański
Królestwo Polskie po 1864
prowincja rosyjska
noc apuchtinowska
po 1864
Aleksandr Apuchtin
kurator warszawski
rusyfikacja
Uniwersytet Latający
1882
dla kobiet`
tajne komplety
Galicja po 1867
kraj koronny z autonomią wewnętrzną
język urzędowy - polski
Sejm, Wydział i Marszałek Krajowy (Lwów)
polski Piemont
Kulturkampf
1871-1878
zabór pruski
walko o kulturę, przeciwko Kościołowi katolickiemu
rugi pruskie
1885
wydalenie Polaków z zaboru austriackiego i rosyjskiego, którzy przebywali na terenach Niemiec w celach zarobkowych
strajk szkolny we Wrześni
1901
Hakata
Niemiecki Związek Kresów Wschodnich
popieranie niemczyzny
ustawa kagańcowa
zabraniała używać polskiego na zebraniach itd.
zabór pruski
I Proletariat
1882 Warszawa
Ludwik Waryński
Międzynarodowa Socjalno-Rewolucyjna Partia “Proletariat”
równość, rewolucja, internacjonalizm
Polska Partia Socjalistyczna
1892 Paryż B. Limanowski, J. Piłsudski, S. Wojciechowski robotnicy w walce o niepodległość równouprawnienie kobiet państwo demokratyczne
Socjaldemokracja Królestwa Polskiego (i Litwy) (SDKP[iL])
1893 (1899) J. Marchlewski, Róża Luksemburg, A. Warski rewolucja socjalna - robotnicy bez niepodległości socjalizm
Stronnictwo Ludowe
1895 Rzeszów od 1903 PSL W. Witos rozszerzenie praw politycznych obrona chłopskich interesów rozszerzenie oświaty i możliwości edukacji
Liga Polska
1887 Genewa Zygmunt Miłkowski ogólnonarodowe powstanie naród najwyższą wartością demokracja
Liga Narodowa
1893 Warszawa
R. Dmowski, Z. Balicki, J. L. Popławski
z Ligi Polskiej
Narodowa Demokracja (endecja)
1897 R. Dmowski, Z. Balicki z Ligi Narodowej odzyskanie niepodległości codzienna praca na rzecz narodu
powstanie zbrojne w Łodzi
22-24 czerwca 1905
Organizacja Bojowa PPS
J. Piłsudski
rozłam PPS
listopad 1906
PPS - Frakcja Rewolucyjna
PPS - Lewica
stańczycy
konserwatyści krakowscy
wewnętrzne przyczyny upadku Polski
