Wykład 5.10.2024 Flashcards
Czym się zajmuje psychologia osobowości?
Zajmuje się ogólnie ludzka natura oraz różnicami indywidualnymi. PO bada to jak ludzie różnią się od siebie i w jaki sposób te różnice wiążą się z całościowym funkcjonowaniem człowieka.
Co jest przedmiotem nauki o osobowości?
Przedmiotem nauki jest jednostka ludzka. Analizuje spójność myśli, uczuć i zachowań człowieka, ujawniającej się w różnych sytuacjach i podlegającej zmianom
Definicja “Osobowości”
Osobowość to zespół względnie trwałych cech, wzorców myślenia, emocji i zachowań, które determinują sposób, w jaki jednostka postrzega siebie, innych ludzi i otaczający świat oraz reaguje na różne sytuacje. Inaczej organizacja wewnątrz jednostki (dynamiczna).
Jakie mamy tradycje badawcze w psychologii osobowości?
- Badania kliniczne i studium przypadku
- Badania korelacyjne i kwestionariuszowe
- Badania laboratoryjne i eksperymentalne
Opisz czym są: Badania kliniczne i studium przypadku
Podejście charakterystyczne dla Psychoanalizy. Stosowane są techniki swobodne i jakościowe np. testy projekcyjne lub analiza swobodnych skojarzeń.
Wady i zalety badań klinicznych i studium przypadku?
Wady
1. czasochłonność
2. subiektywizm
4. brak intersubiektywnej sprawdzalności
Zalety
1. dogłębna analiza
2. szukanie źródła problemu
3. próba wyjaśniania
4. próba uchwycenia indywidualności
Opisz czym są: Badania korelacyjne i kwestionariuszowe
W badaniu korelacyjnym i kwestionariuszowym wykorzystuje się wskaźniki statystyczne w celu stwierdzenia korelacji miedzy np. cechami. Nacisk jest kładziony na różnice indywidualne w zakresie cech osobowości. Najważniejszy jest pomiar.
Wady i zalety badań korelacyjnych i kwestionariuszowych?
Wady
1. brak możliwości wnioskowania skutkowo-przyczynowego
2. możliwość mówienia tylko o związkach pomiędzy zmiennymi
Zalety
1. możliwość badania wielu zmiennych jednocześnie
2. łatwość w badaniu dużej grupy
Opisz czym są: Badania laboratoryjne i eksperymentalne
Podejście charakterystyczny dla Behawioryzmu
Systematyczne manipulowanie zmiennymi w celu wykrycia związków przyczynowych miedzy zjawiskami.
Wady i zalety badań laboratoryjnych i eksperymentalnych
Wady
1. sztuczność sytuacji
2. ze względu na wiele zmiennych nie możemy mieć kontroli nad wszystkimi
3. mała użyteczność w badaniach osobowościowych
Zalety
1. wartościowe w kontekście naukowym
2. obiektywizm
3. możliwość kontroli zmiennych
możliwość określenia relacji przyczynowo-skutkowych (bold na prezentacji)
Czym jest Cecha?
“Dyspozycja obejmująca nie tylko obserwowalne zachowanie, ale także uczucia, myśli i motywy, dzięki czemu ujawnia się w formie spójnych wzorców funkcjonowania w różnorodnych sytuacjach”
Cecha to pewna tendencja do zachowania się w określony sposób w pewnego rodzaju sytuacjach.
Jakie są są kluczowe w teorii cech osobowości podejściach do analizy cech?
Podejście dyspozycyjne oraz deskryptywne
Na czym polega podejście dyspozycyjne?
Cechy są traktowane jako wewnętrzne właściwości, które wpływają na zachowanie, myślenie i emocje w przewidywalny sposób
Przykład: Ktoś o wysokiej dyspozycji do neurotyczności będzie bardziej podatny na negatywne emocje, niezależnie od sytuacji.
Na czym polega podejście deskryptywne?
Cechy są traktowane jako wewnętrzne właściwości, które wpływają na zachowanie, myślenie i emocje w przewidywalny sposób.
W podejściu deskryptywnym cechy są traktowane jako neutralne narzędzia służące do charakteryzowania jednostki w relacji do innych. (np Big Five)
Wymień różnice między podejściem deskryptywnym a dyspozycyjnym
Podejście deskryptywne skupia się na opisie i klasyfikacji
Podejście dyspozycyjne skupia się na przyczynach cech.
Podejście deskryptywne - cechy są traktowane jako narzędzia opisu.
Podejście dyspozycyjne - cechy są traktowane jako wewnętrzne mechanizmy.
Podejście deskryptywne - nie bada mechanizmów powstawania cech.
Podejście dyspozycyjne - wyjaśnia, dlaczego jednostka ma daną cechę.