wszystko razem bo to i tak jeden chuj Flashcards
Reakcja metaboliczna na uraz
- faza odpływu (hipowolemia)
- faza przypływu (katabolizm - anabolizm)
- hipokaliemia, zab. równowagi kwasowo-zasadowej, niedokrwistość
Pacjenci z dużym ryzykiem niedożywienia
- BMI <18,5
- utrata >10% m.c. w ciągu 3-6 msc
- stężenie albumin <30g/l
napój węglowodanowy przed operacją
400 ml 12,5% roztworu maltodekstryny doustnie na 2-3h przed
operacją
znieczulenie ogólne - leki
propofol (nasenny i p/wymiotny)
gazu anestetyczne
p/bólowo krótkodziałające opioidy: FENTANYL, REMIFENTANYL
Zgłębnik
nosowo-żołądkowy
-nie stosować rutynowo
-jedynie czasowo w przypadku wymiotów
pooperacyjnych
kiedy dreny
w nieszczelności zespoleń, niskiej resekcji odbytnicy, operacjach trzustki
TAP-block
znieczulenie nerwów przebiegających
nad mięśniem poprzecznym, a pod powięzią mięśnia skośnego brzucha
wewnętrznego brzucha dzięki podaniu bupiwakainy pod kontrolą USG
farmakologiczne zapobieganie wymiotom
ondansetron, metoklopramid, deksametazon
kryteria wypisu ze szpitala
a. Dieta doustna
b. Samodzielne oddawanie moczu i stolca
c. Brak drenów
d. Leczenie przeciwbólowe jedynie drogą doustną
e. Zapewniona opieka w domu
BMI
-niedowaga <18,5
-normowaga 18,5-24,9
-nadwaga 25-29,9
-otyłość
I stopnia 30-34,9
II stopnia 35-39,9
III stopnia >40
leczenie farmakologiczne w otyłości
orlistat
bupropion + naltrekson
liraglutyd
kogo można zakwalifikować do operacji bariatrycznej
a. wiek 18-60
b. otyłość III stopnia lub II + powikłania
c. niepowodzenie leczenia zachowawczego >6msc
operacja bariatryczna - jedzonko
Bezpośrednio po zabiegu można przyjmować płyny obojętne,
- następnie obowiązuje dieta płynna (800 kcal, wysokobiałkowa),
- pokarmy stałe można przyjmować po 4-6 tygodniach
nadnercza - naczynia
unaczynienie nadnerczy pochodzi od:
> tętnic nadnerczowych górnych (od tt. przeponowych dolnych),
> środkowych (od aorty) i
> dolnych (od tt. nerkowych).
Spływ żylny odbywa się do żyły głównej dolnej lub do żyły nerkowej lewej.
guz chromochłonny w zespołach genetycznych
- MEN 2A i 2B (mutacja protoonkogenu RET)
- zespół von Hippla-Lindaua (mutacja genu VHL)
- nerwiakowłókniakowatość 1 (mutacja genu NF1)
diagnostyka guza chromochłonnego
- metoksykatecholaminy
- TK jamy brzusznej z kontrastem
- scyntygrafia z jodem 123 (MIBG) lub PET-CT (z 18-F fluorodeoksyglukozą)
- ew. genetyka
farmakologia ciśnienia przed operacją
→ blokery rec. α-adrenergicznych (FENOKSYBENZAMINA, PRAZOSYNA)
→ blokery rec. β-adrenergicznych
→ blokery kanałów wapniowych (AMLODYPINA)
→ NITROPRUSYDEK SODU okołooperacyjnie do obniżenia ciśnienia
oraz
adrenalina i dopamina do podniesienia ciśnienia po resekcji guza
Przełom nadnerczowy
może wystąpić po usunięciu nadnerczy
- niedobór GKS
- powoduje spadek ciśnienia i wstrząs
- zaburzenia świadomości
- wymioty
- bóle mięśni
Zespół Conna
zespół objawów wynikający z obecności gruczolaka kory nadnerczy wydzielającego aldosteron
mitotan
lek hamujący czynność kory nadnerczy
podawany przed operacją usunięcia guza kory nadnerczy
rak rdzenia nadnerczy
10% guzów chromochłonnych
rokuje źle
trzeba usunąć wszystkie ogniska chromochłonne
incydentaloma - jakie do kontroli a nie do wycięcia
- bez czynności hormonalnej
<3,5 cm
dietetyczne czynniki ryzyka raka jelita grubego
nadmiar tłuszczy i czerwonego mięsa, niedobór witamin (D) i wapnia,
palenie tytoniu , nadużywanie alkoholu
wyróżniamy polipy (3)
hiperplastyczne (najczęśtrze, b. małe ryzyko transformacji)
gruczolakowe (stan przedrakowy, najbardziej niebezpieczny typ kosmkowy)
ząbkowane (płaskie, prawa cz. okrężnicy)
klasyczna droga karcynogenezy
- mutacja genów supresorowych (APC, DCC, p53) -> gruczolak
2. mutacja protoonkogenów (KRAS) -> rak
alternatywna ścieżka karcynogenezy
w zes. Lyncha
wynika z mutacji genów naprawczych
niestabilność mikrosatelitarna
ścieżka epigenetyczna
hipermetylacja DNA (w rejonach promotorowych genów supresorowych)
FAP
z. rodzinnej polipowatości gruczolakowatej
- mutacja w genie APC
- liczne polipy gruczolakowe
- do 40rż. rak
- całkowita kolektomia :(
z. Gadnera
charakteryzuje się obecnością polipowatości j. grubego oraz:
- kotniakami
- zmianami siatkówki
- nowotworami tkanek miękkich
- profilaktyczna kolektomia i kontrola pozostałych objawów
z. Turcota
polipowatość j. grubego + nowotwory CSN
z. Lyncha
HNPCC
dziedziczony rak jelita grubego bez polipowatości
AD
typ II: również ryzyko innych nowotworów, skrócenie czasu transformacji złośliwej gruczolaka do ok. 3,5 roku
kontrolna kolonoskopia po polipektomii
a. gruczolak nieuszypułowany → po 2-6 msc
b. >10 gruczolaków → po 1-2 latach
c. >3 gruczolaki (>1 cm średnicy, duża dysplazja) → po 3 latach
d. 1-2 gruczolaki (<1 cm średnicy) → po 5-10 latach
marker CEA
- marker raka j. grubego
- nie ma znaczenia przesiewowego
- oznacza się go przedoperacyjnie, a po zabiegu oznacza się na jego podstawie ew. wznowę ‘
alt. marketami są miRNA
Astler-Collera - ocena zaawansowania raka jelita grubego
A - ograniczony do błony podśluzowej B1 - nacieka na błonę mięśniową B2 - nacieka całą grubość błony mięśniowej C1 - B1 + przerzuty w węzłach C2 - B2 + przerzuty w węzłach D - przerzuty odległe
radioterapia i chemioterapia w rakach j. grubego
> w raku odbytnicy zalecana jest przedoperacyjna radioterapia (zmniejsza częstość nawrotów) oraz możliwa jest też chemioterapia przedoperacyjna
> pooperacyjna radioterapia b. rzadko, bo prowadzi do zaburzeń czynnościowych jelit
> chemia w guzach o III stopniu zaawansowania (C) (5-FU, kapecytabina), w II stopniu zaawansowania użycie chemioterapii jest
kontrowersyjne i stosowane w przypadkach źle rokujących
operacja Milesa
= brzuszno-kroczowa resekcja odbytnicy
- stosowana w guzie odbytnicy z naciekaniem na zwieracze
- wycięcie odbytnicy razem ze zwieraczami i unaczynieniem, wyłonienie stomii odc. esicy
operacja Hartmanna
- resekcja fragmentu chorego
- dystalny koniec zaszywamy (kikut odbytnicy)
- proksymalny koniec resekcji wyłaniamy jako stomię
Całkowite wycięcie mezorektum
TME
koncepcja chirurgiczna polegająca na
wycięciu całego otoczenia odbytnicy (tkanki: łączna, tłuszczowa, nerwy, naczynia krwionośne i limfatyczne) - stosowana zarówno w resekcji przedniej odbytnicy jak i w resekcji brzuszno-kroczowej.
Całkowite wycięcie krezki okrężnicy
CME
koncepcja chirurgiczna polegająca na wycięciu całego otoczenia okrężnicy, analogiczna do TME
Po operacji raka jelita grubego pacjentów obowiązuje ścisła kontrola:
a. badanie lekarskie oraz oznaczenie CEA co 3–6 miesięcy przez 3 lata i co 6
miesięcy w 4. i 5. roku;
b. tomografia komputerowa brzucha i klatki piersiowej co 6–12 miesięcy przez 3 lata u chorych z dużym ryzykiem nawrotu;
c. kolonoskopia w ciągu 1. roku, później co 3–6 lat;
GIST
guzy wywodzące się z podścieliska, rosną na zewnątrz przewodu pokarmowego
- mutacja c-KIT
- wszystkie złośliwe
- sznur pereł
- operacja + chemia przed i po
rak odbytu
- 6-7 dekada
- infekcja HPV
- chemioradioterapia: 5-FU, kapecytabina, cisplatyna
- operacja gdy chemioradioterapia nieskuteczna
reguła Courvoisiera
żółtaczka + powiększony, wyczuwalny palpacyjnie, NIEBOLESNY pęcherzyk = małe prawdopodobieństwo kamicy, raczej idziemy w stronę raka pęcherzyka
triada Charcota
- ból w nadbrzuszu
- żółtaczka mechaniczna
- gorączka
= OZDŻ
trójkąt Calota
- trójkąt utworzony przez brzeg wątroby (góra),
- przewód pęcherzykowy (dół),
- przewód wątrobowy wspólny (przyśrodkowo)
zespół Mirizziego
rzadki zespół kliniczny.
Żółtaczka spowodowana uciśnięciem przewodu żółciowego wspólnego przez kamień zablokowany w szyjce pęcherzyka.
czynniki ryzyka kamieni barwnikowych
- anemia hemolityczna
- ch. L-C
- marskość wątroby
- przewlekłe żywienie pozajelitowe