wstrząs + oparzenia Flashcards
parametry krążeniowe wstrząsu
- spadek CTK skurczowego o 60 mmHg
- wskaźnik Algoevera < 1
- diureza < 20 ml/h lub 0,25 ml/h/kg
- CI < 2,1-1,9 l/m2 (< 1 => wstrząs zdekompensowany)
wskaźnik Algoevera
CTK skurczowe/HR
wskaźnik sercowy
CI=CO/BSA [l/m2]
CO - Cardiac Output
BSA - Body Surface Area
podstawowe typy wstrząsu
- kardiogenny
- hipowolemiczny
- obstrukcyjny
- dystrybucyjny
wstrząs endokrynny
- ostra niewydolność nadnerczy
- przełom tarczycowy
wstrząs metaboliczny
- śpiączka cukrzycowa
- niewydolność wątroby, nerek
podstawowy skutek każdego wstrząsu
zaburzenia dystrybucji krwi do obszarów życiowo ważnych => ich niedotlenienie
przyczyny uszkodzenia komórek we wstrząsie
- ischemia
- mediatory stanu zapalnego
- wolne rodniki
zaburzenia funkcji komórek
- spadek zasobów energetycznych (glikoliza beztlenowa)
- niewydolność pomp jonowych
- spadek potencjału membranowego
- wzrost stężenia Na+, Ca2+ i H2O
- kwasica śródkomórkowa (gromadzenie mleczanów)
skutki zaburzenia funkcji komórek
- uszkodzenie błon komórkowych
- obrzęk komórki i mitochondriów
- uwalnianie proteaz => liza komórki
fazy wstrząsu
- wyrównana (mechanizmy kompensacyjne)
- krytyczna (otwarcie anastomoz tt-żż, pogorszenie perfuzji tkankowej)
- niewyrównana (uszkodzenie śródbłonka)
- rozwoju MODS (ew. wyzdrowienia)
przyczyny hipowolemii
- krwotok:
- uraz
- wrzód trawienny
- żylaki przełyku
- tętniak aorty - oparzenie
- sekwestracja płynu w III przestrzeni
- jama brzuszna w zapaleniu otrzewnej
- przewód pokarmowy (utrata płynu przez wymioty, biegunkę) - przez nerki
- cukrzyca
- moczówka prosta
- niewydolność nadnerczy
- zapalenie nerek z utratą Na
- wielomocz po ostrym uszkodzeniu kanalików lub lekach moczopędnych - niedostateczna podaż płynów
ogólny patomechanizm wstrząsu oligowolemicznego
spadek wypełnienia łożyska naczyniowego => obniżenie powrotu żylnego (preload) => obniżenie obj. i ciśn. końcowo-rozkurczowego komór => spadek SV, CO i tachykardia
mechanizmy przy utracie do 10% krwi
- aktywność współczulna
- aktywność adrenergiczna
- uwalnianie katecholamin
- pobudzenie układu RAA => wzrost stęż. ACTH i ADH
uszkodzenie z reperfuzji
peroksydacja lipidów błon, uszkodzenie naczyń i tkanek na skutek przedostawania się rodników tlenowych i wodorotlenkowych po przywróceniu przepływu przez naczynia mikrokrążenia; zależne od czasu trwania wstrząsu
utrata 20-25% krwi
niemożność wyrównania wstrząsu
objawy wstrząsu hipowolemicznego
- spadek CTK
- centralizacja krążenia
- MODS
- ostra przednerkowa niewydolność nerek
- ATN - ostra martwica kanalików nerkowych
wskaźniki wstrząsu kardiogennego
- CTK < 80 mmHg
- CI < 1,8 l/m2/min
- EDP > 18 mmHg
przyczyny wstrząsu kardiogennego
- uszkodzenie czynności mechanicznej serca
- uszkodzenie mięśniówki serca
- zaburzenia rytmu
przyczyny uszkodzenia czynności mechanicznej serca
- niedomykalność zastawkowa
- otwór w przegrodzie międzykomorowej
- tętniak serca
- zwężenia zastawkowe
- ostra rozstrzeń serca
przyczyny uszkodzenia mięśniówki serca
- zawał m. sercowego (beta > 40% masy mm. LV)
- niewydolność zastoinowa serca
- spadek kurczliwości we wstrząsie septycznym
przyczyny wstrząsu obstrukcyjnego
zmniejszenie przepływu przez serce, bo:
- obstrukcja drogi przepływu (pneumothorax)
- upośledzenie wypełniania serca (tamponada)
- utrudnienie odpływu z serca (zatorowość płucna)