wirusologia-baza2 Flashcards

1
Q

Jakie cechy diagnostyczne pozwalają odróżnić wirusy od bakterii:

A

cechy wirusów:

  • bezwzględne pasożytnictwo - namnażanie tylko wewn. gospodarza
  • małe rozmiary (20-300nm)
  • 1 rodzaj kwasu nukleinowego w genomie (DNA (zazwyczaj 2n) lub RNA (zazwyczaj 1n))
  • antybiotyki nie działają (brak metabolizmu)
  • obecność białka wiążącego receptor (kapsyd/osłonka)
  • brak struktur typowo kom. np. rybosomów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

cechy zmienności wirusa grypy:

A
  • dryf genetyczny (przesuniecie Ag) - MUTACJE PUNKTOWE - powszechne i częste
  • skok Ag - WYMIANA SEGMENTÓW GENOMU - pandemie
  • rekombinacje genetyczne np. włączanie niewirusowego RNA do genomu wirusa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Diagnostyka CMV

A

● Izolacja wirusa: -materiał kliniczny: mocz, popłuczyny z gardła, krew, wydzielina szyjki macicy; - zakażenia hodowli komórkowych pochodzenia ludzkiego, efekt cytopatyczny po 2-3 tygodniach;
● Wykrywanie antygenu pp65: IF;
● Wykazanie wirusowego DNA: PCR;
● Badanie serologiczne: ELISA, OWD;
● Wykazanie wielojądrzastych komórek olbrzymich z wtrętami w: ślinie, komórkach osadu moczu, pośmiertnie w komórkach rożnych narządów;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Opisz wirus grypy

A
  • rodzina: Ortomyksowirusy
  • kuliste/owalne, jednoniciowe RNA
  • 80-120nm
  • osłonka z wypustkami HA i NA
  • białka zewnętrzne M i NP
  • 8 podtypów antygenowych HA i 10 NA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Markery w diagnostyce HBV

A

okres intubacji - HBsAg
ostra choroba - HBsAg, anty HBc IgM
wczesna rekonwalescencja: anty HBc IgM
późna rekonwalescencja: anty-HBs, anty HBc IgG
w przewlekłym WZW typu B: HBsAg(+)>6mies.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Co to szczepionka atenuowana i w jakich chorobach bakteryjnych jest stosowana?

A

Szczepionka atenuowana –szczepionka stworzona z sztucznie wychodowanych patogenów o małej wirulencji z zachowaną pełno immunogennością; patogeny są żywe, ale niezdolne do wywołania choroby, natomiast przeciwciała na nie powstają
Przykład: BCG – atenuowany szczep Mycobacterium bovis stosowany jako szczepionka w zapobieganiu gruźlicy.
odra, świnka, różyczka, ospa wietrzna, żółta goroączka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Co to efekt cytopatyczny?

A
replikacja wirusa --> zahamowanie transkrypcji RNA i syntezy białek gospodarza -->toksyczny wpływ białek wirusa -->zmiany morfologiczne i degeneracyjne komórki
Total destruction
Subtotal destruction
Focal degeneration
Swelling and clumping
Foamy degeneration
Syncytium
Inclusion bodies
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Metody diagnostyki Rotavirusa.

A
  • metoda referencyjna - wykazywanie wirionów w kale (ME)
  • wykrywanie Ag w kale
    • metoda immunoenzymatyczna
    • aglutynacja lateksu opłaszczonego przeciwciałami
    • testy immunochromatograficzne
    • elektroforeza RNA w żelu poliakrylamidowym
    • techniki molekularne: detekcja i typowanie G i P
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Budowa HIV A

A
  • retrowirus
  • budowa kulista
  • 2 jednakowe, pojedyncze (niekomplementarne) nici RNA
  • białkowo-lipidowa osłonka z glikoproteinami: gp41 i gp120
  • enzymy: odwrotna transkryptaza, integraza i proteaza
  • 2 typy: HIV-1 i HIV-2
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jakimi drogami dostają się wirusy do OUN + przykłady

A
  • Drogą gałązek nerw. - wzdłuż nn. obwodowych - wirus wścieklizny, Herpes B czy polio
  • Drogą nerwu ocznego – wirus HHV,
  • Drogą krwionośną – po wiremii lub w komórkach krwi – pikornawirusy (w makrofagach), LCM (Lymphocytic choriomeningitis), wirus świnki, CMV (limfocyty)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Opisz białka powierzchniowe wirusa grypy

A

1) HA – hemaglutynina – aglutynuje erytrocyty
- kieruje adsorbcję wirusa do receptora komórki
- warunkuje integrację z receptorem, penetrację i odpłaszczenie
- czynnik wirulencji

2) NA – neuraminidaza – hamuje nieswoiste inhibitory w otoczeniu wirusa
- upłynnia śluz degradując kwas sialowy
- Udział w uwalnianiu wirusów potomnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Powikłania po różyczce w czasie ciąży

A
  • niska masa urodzeniowa
  • zaburzenia rozwojowe: wady serca i naczyń, wady narządów wzroku (małoocze, zaćma), mikrocefalia, głuchota, opóźnienie rozwoju psychicznego
  • hepatosplenomegalia
  • zapalenie wątroby, opon i mózgu
  • później: cukrzyca, problemy z tarczycą, postępujące zapalenie mózgu

profilaktyka: szczepionka atenuowana MMR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Diagnostyka wirusa grypy

A

● materiał kliniczny (pobrany do 48h od objawów) : wymazy z gardła, nosa; wydzielina dróg oddechowych
● Izolacja wirusa : na zarodku kurzym/ hodowla komórkowa
● ELISA/ IF do wykrywania wirusa bezpośrednio w materiale klinicznym lub po namnożeniu (Ag)
● Wykazanie poziomu przeciwciał w OZHA
● RT-PCR różnicowanie wirusów A i B, identyfikacje typów HA 1,2,3 (badanie referencyjne potwierdzające zakażenie); jest najdokładniejsze, wynik 1-6h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Budowa wirusów DNA

A

Wirion - pojedyncza aktywna jednostka wirusa
- kapsyd - płaszcz białkowy, okrywa kwas nukleinowy; zbudowany z łańcuchów białkowych (kapsomerów)
- kwas nukleinowy niesie informację genetyczną niezbędną do replikacji oraz koduje białka strukturalne (kapsomery) i ewentualnie enzymy (np. odwrotną transkryptazę).
Kwas nukleinowy +kapsyd = nukleokapsyd.
Kwas nukleinowy może być pojedynczy albo podwójny.
Opcjonalna osłonka lipidowa i wirusów uwalniających się przez pączkowanie - frgament bł. komórki gospodarza
Wyróżnia się dwa jej rodzaje symetrii przestrzennej wirusów:
- symetrię kubiczną, 20 jednakowych trójkątnych ścianek
- symetrię helikalną, śrubowato zawinięty nukleokapsyd;

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Etapy replikacji wirusów w komórce gospodarza

A
  1. ADSORPCJA
  2. WNIKANIE
  3. ODPŁASZCZENIE
  4. EKLIPSA
  5. DOJRZEWANIE
  6. UWALNIANIE
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Co to jest okres latencji i 3 przykłady wirusów, które przechodzą okres latencji.

A

Latencja wirusów – mechanizm obronny wirusa, jego genom znajduje się w postaci episomalnej lub zintegrowanej z genomem komórki, stadium utajone - kom. dzieląc się namnaża również wirusa, może trwać nawet dziesiątki lat, wirus w tym czasie jest niewykrywalny i nieszkodliwy, np. papillomawirusy, herpeswirusy (EBV, HCMV, HHV3)

17
Q

Sposoby przenoszenia choroby cytomegalii (zakażenia egzogenne)

A
●	kropelkowa
●	kontakt z zakażonymi wydzielinami
●	seksualna
●	okołoporodowa
●	zakażenie wrodzone
●	mlekiem zakażonej matki
●	jatrogenna
18
Q

Sposoby przenoszenia choroby cytomegalii (zakażenia endogenne (reaktywacja latentnej postaci wirusa))

A

● w okresie ciąży
● po przeszczepie narządu
● w wyniku wielokrotnych transfuzji
● u osób z niedoborami immunologicznymi (m. in. w AIDS)

19
Q

Objawy wścieklizny u człowieka

A

● U ludzi dominują uczucie mrowienia wokół miejsca pokąsania, gorączka, ból potylicy, zmęczenie.
● Możliwe halucynacje i torsje.
● Widoczne mimowolne skurcze mięśni (konwulsje), ślinotok, światłowstręt, wodowstręt.
● Śmierć następuje po około 1 tyg. od wystąpienia objawów. Śmierć w wyniku skurczowego stanu mięśni.

20
Q

Zakażenia oportunistyczne w AIDS.

A

Zakażenie oportunistyczne – endogenne zakażenie charakterystyczne dla osobników o obniżonej odporności (u człowieka głównie spowodowane przez AIDS), ale także wskutek immunosupresji (przy transplantacjach) oraz przy stosowaniu antybiotyków (niszczenie flory fizjologicznej). Czynnikiem tych zakażeń są głównie patogeny uznawane do niedawna za niechorobotwórcze (np. zakażenia florą rezydentną).

  • bakteryjne powtarzające się zapalenia płuc
  • nawracająca bakteriemia wywołana przez Salmonelle
  • gruźlica
  • rozsiane mykobakteriozy
  • kandydozy
  • zapalenie płuc wywołane przez Pneumocystis jiroveci
  • histoplazmoza pozapłucna
  • kokcydioidomykoza pozapłucna
  • kryptokokoza pozapłucna
  • zakażenia HSV
  • cytomegalia (poza wątrobą, śledzioną i węzłami chłonnymi)
  • PML
  • nowotwory: mięsak Kaposiego, chłoniaki
21
Q

Swoiste i nieswoiste sposoby zapobiegania WZW A

A

uodparnianie bierne: podanie ludzkiej gammaglobuliny - zapobieganie lub łagodzenie przebiegu zakażenia przez 3-6 miesięcy

szczepionka: zabity wirus
higiena: izolacja chorych, usuwanie nieczystości, dezynfekcje, kontrola ujęć wody

22
Q

Jakie jednostki chorobowe występują przy uaktywnieniu się wirusa varicella zoster?

A
  • ospa wietrzna: wysypka (superinfekcja skóry), płuc lub kości; powikłania w OUN (ataksja móżdżkowa, zapalenie mózgu, opon, pop. zap. rdzenia), zapalenie płuc, stawów, trombocytopenia
  • półpasiec: reaktywacja wirusa z okolic tylnych korzeni nn. rdzenia lub czuciowych zwojów nerw. - neuralgia, zapalenie opon i mózgu, półpasiec oczny i uszny, neurogenna dysfunkcja pęcherza moczowego, porażenie zwieraczy moczowych i odbytu, półpasiec uogólniony
23
Q

Opis i zastosowanie metody WESTERN-BLOT!!!

A

W biologii molekularnej do wykrywania białek.
Roździelenie zdenaturowaych białek wg. ich mas oraz niezdenaturowanych wg. ich struktury przestrzennej, za pomocą elektroforezy w żelu poliakrylamidowym. Następnie przeniesienie białek na membranę (zwykle nitrocelulozową lub PVDF). Wykrywanie białek za pomocą barwników – (ponceau S, czerń amidowa lub kumazyna) albo przeciwciał przyłączających się do ich epitopów.
Wykrywanie:
-HIV
-koronawirusa: SARS
-HSV: opryszczka
-gruźlicy
-boleriozy
-larwy tasiemca uzbrojonego: wągrzyca
-choroby genetyczne np. niedokrwistość Fanconiego

24
Q

Pozawątrobowe objawy WZW B (HBV)

A

męczliwość, nudność, wymioty, ból brzucha, mięśni i stawów, świąd skóry, ściemnienie moczu, rozjaśnienie stolca
z udziałem kompleksów imm.: guzkowe zapalenie tętnic, kłębuszkowe zap. nerek, w okresie prodromalnym objawy przypominające chorobę posurowiczą)

25
Q

Sposoby przedostawania się enterowirusów do układu nerwowego, konsekwencje dla chorego.

A
  1. Droga gałązek nerwowych, wzdłuż nerwów obwodowych np. Wirus wścieklizny, Herpes B, polio.
  2. Droga nerwu ocznego np. Wirus HHV
  3. Droga krwionośna: po wiremii lub w komórkach krwi, np. Pikornawirusy, LCM, wirus świnki, CMV.
    Enterowirusy są najczęstszą przyczyną aseptycznego ZOMR, mogą też wywołać zapalenie rdzenia i mózgu. Enterowirus typu 71 powoduje zapalenie rdzenia kręgowego, porażenia wiotkie, zapalenia mózgu i zespół Guillaina i Barrego. Wirus polio - poliomyelitis - zap. rogów przednich rdzenia
    Hiperreaktywność ukł. odp. –>autoimm. uszkodzenie m. sercowego
    Hipoaktywność ukł. odp. –>przewlekłe zap. mózgu
26
Q

Ciała wtrętowe; w jakich chorobach wirusowych mają znaczenie diagnostyczne?

A
  • wścieklizna
  • Cytomegalia
  • HSV
  • ospa prawdziwa
  • wirus krowianki
  • Odra
27
Q

Chorobotwórczość parwowirusów

A
  • erytrocytopenia
  • rumień zakaźny (wzrost temp., wysypka na twarzy (spoliczkowana twarz), wysypka na tułowiu i kończynach, artropatia
  • przełom aplastyczny (ciężka niedokrwistość)
  • przewlekła anemia,
  • zakażenia płodu - obrzęk, poronienie, martwy płód, wrodzona aplazja czerwonokrwinkowa
28
Q

Profilaktyka HPV

A
  • szczepienia ochronne
  • stały partner seksualny
  • nie palenie papierosów
  • unikanie zachowań homoseksualnych
  • stosowanie prezerwatyw
  • unikanie kontaktu fizycznego z osobami zakażonymi (np. uścisk rąk u osób z brodawkami)
  • noszenie obuwia ochronnego w miejscach publicznych np. na basenie
29
Q

Diagnostyka różyczki

A

izolacja wirusa (lub RNA) w krwi, moczu, wydzielinie dróg oddechowych; badania serologiczne IgM, IgG

30
Q

Cytomegalia wrodzona

A

-poronienia lub martwy płód
-wady i objawy zakażenia wrodzonego:
 zwapnienie wewnątrzczaszkowe
 mikrocefalia, wodołowie
 zapalenie naczyniówki i siatki oka
 głuchota
 hepatosplenomegalia
 śródmiąższowe zapalenie płuc
 skaza krwotoczna, małopłytkowość
 dystrofia wewnątrzmaciczna
 wcześniactwo, mała masa urodzeniowa
 opóźnienie rozwoju psychomotorycznego

31
Q

Chorobotwórczość adenowirusów

A

Niemowlęta: nieżyt nosa, zapalenie gardła, zapalenie jelit (biegunka)
Dzieci: zapalenie gardła, krtani, spojówek, migdałków podniebiennych, krwotoczne pęcherza moczowego
Dorośli: zapalenie spojówek i rogówki (,,oko stoczniowca”)
W zaburzeniach odp.: zapalenie płuc, opon mózgu, uogólnione

32
Q

Coxsackie A

A
  • herpangina
  • krwotoczne zap. spojówek
  • biegunka niemowląt
  • choroba rąk, stóp i jamy ustnej
33
Q

Coxsackie B

A
  • choroba Bornholmska
  • zap. m. sercowego
  • uogólnione zakażenia noworodków
  • miokardiopatie
  • zapalenie mózgu i rdzenia z mialgią
  • martwica trzustki
  • uszkodzenia szpiku
34
Q

Wspólne dla Coxsackie A i B

A
  • zachorowania gorączkowe
  • zakażenia dróg oddechowych
  • aseptyczne zapalenie opon i mózgu
  • porażenia
  • zap. wątroby
35
Q

Diagnostyka cytomegalii

A
  • izolacja wirusa:
    • materiał kliniczny: mocz, popłuczyny z gardła, krew, wydzielina szyjki macicy
    • zakażanie hodowli kom. pochodzenia ludzkiego, efekt cytopatyczny po 2-3 tyg.
  • wykrywanie antygenu pp65: IF
  • wykazanie wirusowego DNA: PCR
  • badanie serologiczne: OWD, ELISA
  • wykazanie wielojądrzastych kom. olbrzymich z wtrętami: w ślinie, w kom. osadu moczu
36
Q

PrPsc, co to?

A

Białko pionowe, (PrP) występuje powszechnie w każdym organizmie i jest całkowicie niegroźne. Jest składnikiem otoczek komórek nerwowych oraz białych ciałek krwi - limfocytów. Dopiero w sytuacji, gdy zmienia ono swoją naturalną konformację, staje się białkiem prionowym infekcyjnym. Jest ono nierozpuszczalne, zaczyna odkładać się na neuronach i powoduje zaburzenia w pracy układu nerwowego. Białka te są zazwyczaj odporne na standardowe warunki sterylizacji, przez co niebezpieczeństwo zakażenia jest bardzo duże.
Priony mają zdolność do zmiany naturalnej konformacji białka prionowego - PrP - do struktury priona - PrPsc (PrP scarpie).
Białko prionowe (PrP), jest wielkości 32-35kDa, ulega w komórce całkowitej proteolizie. Prion - białko o zmienionej konformacji - PrPsc - pozostaje w wielkości 27-30 kDa.
Do najpowszechniejszej chorób należą: choroba Creutzfeldt’a i Jakoba, Kuru czy też tzw. śmiertelna rodzinna bezsenność.

37
Q

Wirus paragrypy + chorobotwórczość

A
  • sferyczny, 150-300nm
  • 1nRNA, niesegmentowane
  • osłonka z wypustkami (HA+NA, F (czynnik fuzji odpowiedzialny za penetrację)
  • ostre, nieżytowe zap. górn. dróg odd.;
  • pierwotnie u dzieci ciężkie zajęcie dolnych dróg odd., wtórnie u dorosłych łagodne zapalenie górnych dróg odd.
  • ciężki przebieg u małych dzieci i osób z immunosupresją
38
Q

Paramyxoviridae, paramyksowirusy

A

wirusy odry, świnki, paragrypy 1,2,3,4, choroby Newcastle, RSV, metapneumovirus

39
Q

Jakimi drogami może się do organizmu dostać wirus KZM?

A
  • ukłucie przez zakażonego kleszcza
  • drogą pokarmową w wyniku spożycia niegotowanego mleka zakażonych zwierząt

ukłucie–>namnożenie w skórze i węzłach–>dostanie się do krwi–>zakażenie komórek różnych narządów–>eliminacja wirusów–>wtórna wiremia w kom. śródbłonka naczyń krwionośnych mózgu, neuronach i kom. glejowych