WIKA AT KULTURA Flashcards

1
Q

Bawat pangkat ng mga taong naninirahan sa isang bansa, bayan, pook o
pamayanan, ay may sariling _________

A

kultura

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

ay ang karunungan, sining, literatura, paniniwala at kaugalian ng isang
pangkat ng mga taong nananahanan sa isang pamayanan.

A

kultura

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Kung ang kultura ay ang kabuuan ng isip, damdamin, gawi, kaalaman at
karanasan na nagtatakda ng angking kakanyahan ng isang kalipunan ng
tao, ang wikang hindi lamang daluyan kundi higit pa rito ay tagapagpahayag
at impukan-kuhanan ng alinmang kultura

A

(Salazar, Zeus A.) mula sa aklat ni
Pamela Constantino (1996)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

walang kulturang
hindi dala ng isang wika bilang sanligan at kaluluwa na siyang bumubuo,
humuhubog at nagbibigay—diwa sa kulturang ito.

A

Dagdag ni Salazar

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Ang salitang kultura ay katumbas ng salitang “_________”

A

kalinangan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

salitang ugat ng ““kalinangan””

A

linang (cultivate)

at

linangin (to develop/to cultivate)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

linang

A

(cultivate)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

linangin

A

(to develop/to cultivate)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kaya ang kalinangan o kultura ay siyang lumilinang at humuhubog sa pag-iisip, pag-uugali at gawain ng tao

A

(Timbreza, 2008)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Ama ng Antropolohiya

A

Edward Burnett Tylor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

ang kultura ay
isang kabuuang kompleks na may malawak na saklaw sapagkat kabilang
dito ang kaalaman, paniniwala, sining, moral/ valyu, kaugalian ng tao bilang
miyembro ng isang lipunan. Hindi lamang sining at musika ang kultura ayon
sa paniniwala ng iba ngunit ito ay naglalaman ng mga valyu at alituntunin sa
lugar na tinitirhan, ng ating mga ideya na mabubuti o masasama, ng ating
wika, relihiyon at iba pa. sa madaling salita ang kultura ay matututunan ng
tao bilang miyembro ng isang lipunan. Ito ay tumutukoy sa lahat na
natutunan ng isang indibidwal sa lipunang kinabibilangan.

A

Edward Burnett Tylor
- ama ng Antropolohiya

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

nagsabing ang kultura ay isang organisasyong
penomena na sumasaklaw sa aksyon (paraan ng pag-uugali) bagay
(kagamitan) at iba pang mga kasangkapan, ideya (paniniwala at kaalaman),
at sentiment (karakter/kilos at valyu). Ibig sabihin, ang kultura ay ang
kabuuang paraan ng pamumuhay na sinusunod ng mga tao at binubuo ng
lahat ng natututunan at naibabahagi ng tao sa isang komunidad.

A

Leslie A. White

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

ang kultura ay lahat ng natututunang
beheybyur at resulta kung papaano pinahahalagahan ng tao ang mga
natutunan niya na tinatawag na cognition- ang pagkaalam sa lahat ng
bagay na nagbigay patnubay sa tao sa pagkilala niya sa kapaligiran at sa
ibang tao.

A

Ayon sa mga Antropolohista

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

ang pagkaalam sa lahat ng
bagay na nagbigay patnubay sa tao sa pagkilala niya sa kapaligiran at sa
ibang tao.

A

cognition

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

ang kultura ay
ginagamit para sa maayos na paraan ng may kapangyarihan at mga
makapangyarihan tao, dahil ang mga taong may kaalaman sa kasaysayan,
literatura at sa sining ang siya lamang may kultura ayon sa unang
paniniwala. Ang paniniwalang ito ay binatikos ng ilang mga antropolohista.

A

sa aklat ni Donna M. Gallaick, et al (2009)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ang kultura ay socially achieved knowledge

A

Hudson (1980)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Ang kultura ay patterns of behavior (way of life)
and patterns for behavior (designed for that life)

A

Wardgoodenough

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Ang kultura ay patterns of behavior

A

way of life

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

patterns for behavior

A

designed for that life

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Ang kultura ay kabuuan ng mga natamong gawain,
mga natutunang huwaran ng pag-uugali at mga paraan ng pamumuhay
sa isangt takdang panahon ng isang lahi o mga tao

A

Timbreza (2008)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

KATANGIAN NG KULTURA

A
  1. Learned/ Natutunan
  2. Shared/ ibinabahagi
  3. Culture is adaptation/ naaadap
  4. Ang kultura ay dinamikong sistema at patuloy na nagbabago
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Ang tao ay isinilang at inalagaan ng mga magulang at kung paano siya
inaalagan, pinakakain, pinaliliguan, pinapadamit at atbp. ay isang proseso
ng kulturang natutunan na nagsimula sa pagkatuto sa kultura ng pamilyang
kinabibilangan niya. ang prosesong ito ay magpapatuloy sa buong buhay sa
pakikihalubilo ng tao sa kanyang pamilya at sa ibang kulturang.

A

Learned/ Natutunan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

May dalawang proseso ng pag-interact o pakikihalubilo ng tao sa
isang lipunan;

A
  1. Enculturation
  2. Socialization
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Isang proseso ng pagkuha ng mga katangian ng ibang
kultura at maging bahagi siya ng kulturang iyon. Karaniwan ding mas
magaling pa siya sa wika, gawing, paniniwala at kaalaman ng kulturang
napasukan niya kaysa sa wika, gawi, paniniwala at kaalaman ng kulturang
napasukan niya kaysa dati nang miyembro ng nasabing kultura.

A

Enculturation

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Ang pangkalahatang proseso sa pagkilala sa mga sosyal sa pagkilala sa mga sosyal at istandard na kultura. Makikilala kung sino ang may mgA sosyal na tungkulin tulad ng ina/ ama, asawa/ bana, estudyante, kabataan, mga titser, banker, policeman/ military men, custodians at iba pa.
Socialization
26
ang proseso na nagsisimula pa pagkaanak ng isang tiser, kapitbahay at iba pang tao sa lipunan na kanyang nakahalubilo. Ang mga tagapagturo niya ay maaaring walang kamalayan sa prosesong nangyari ngunit makikitang nagbibigay sila ng reward sa mabubuti at katanggap-tanggap na ugaling nakikita nila. Natututo ang tao kung paano mamuhay nang mabuti sa pamamagitan pag-abserbe at pakisalamuha sa kultura at lipunang kanyang kinagisnan.
Ang enculturation at socialization
27
Ang ibinabahagi ng kultura ay nagbubuklod sa mga tao bilang isang pagkakakilanlan ng kanilang pangkat. Sa ganitong paraan ay natututo ang tao para mamuhay nang maunlad at may alam para maipagpatuloy ang mahusay at matiwasay na pakikisalamuha niya sa kanyang kapuwa.
Shared/ ibinabahagi
28
Ang kultura ay nag-aakomodeyt ng kapaligirang nagkokondisyon sa isang tao sa likas o teknolohikal na resorses. Halimbawa, ang mga Eskimo ay nakatira sa isang napakalamig, may snow at yelong lugar. Sila ay nabubuhay nang normal sa ganitong kalamigan ng kapaligiran samantalang ang ganitong sitwasyon ay imposible sa mga Pilipino na sanay naman sa mainit at katamtamang lamig ng panahon. Ang kulturang urban ay iba naman a rural dahil din sa resorses na nasa kapaligiran nila. Ang kultura ng isang depres na lugar ay iba sa kultura ng may kapangyarihan at mayayamang lugar. Kaya ang isang sanay na sa buhaymayaman ay nahihirapan sa buhay- mahirap at ang isang sanay na sa buhay- mahirap ay nakikilala talaga kahit pa panuin ang katawan niya ng maraming alahas.
Culture is adaptation/ naaadap
29
Tulad ng wika may mga kultura na mabilis ang pagbabago at mayroon din namang hindi nagbabago o mabagal ang pagbabago. Ang mga pagbabagong ito ay makikita sa istilo ng pananalita, istilo ng buhok/ gupit, atbp. ang teknolohiya ay nakapagdudulot ng malaking pagbabago sa kultura. Ang halimbawa nito ay ang pag-unlad sa komunikasyon dahil sa celfon, kompyuter at iba pang kagamitan.
Ang kultura ay dinamikong sistema at patuloy na nagbabago
30
Ang ________. tumutukoy ito sa kung ano ang karapat-dapat at nakabubuting ugaliin. Ito’y naiimpluwensiyahan ng ______ (kapangyarihan), istatus, pride, family loyalty, love of country, religious belief and honor.
valyu prestige
31
Ang _________ ay magkakaiba sa iba’t ibang kultura.
status symbol
32
Ang ___________, ang pagbibigay ng _____________, ang pagkakaroon ng mattas na pinag-aralan ay madedetermina sa sistema ng pagbibigay-kahalagahan sa valyu ng isang kultura.
moralidad at imoralidad punishment at reward
33
Ang kahulugan ng aksyon at ekspresyon ay naglalarawan ng konteksto ng kultura. Ang pakikipagkamay, pagsaludo, o paghalik sa bibig sa harapan ng maraming tao na walang kiyeme ay nagpapakita ng pagkakaiba ng kultura. Ang kultura ay magdedetermina rin sa paraan ng paglakad, pag-upo, pagkilos at maging sa pagsayaw. Tandaan na may mga kilos at galaw na maaring nakasanayan na ngunit maaari rin namang hindi katanggap-tangap sa iba lalo na sa ibang kultura.
Di-verbal na komunikasyon.
34
ay refleksyon ng kultura at nagbibigay ng espesyal na kaibahan upang madaling makilala ang iba-ibang kultura. May mga tunog at kombinasyon na ginagamit ang wika na siyang pagkakakilanlan ng ibang kultura
Ang di-verbal na komunikasyon
35
KOMPONENTS NG KULTURA
1. Materyal na Kultura 2. Di-materyal na Kultura
36
Mga bagay na ito na nilikha at ginagamit na tao. Ito ay mga materyal na objek na nagawa at ginagamit ng tao mula sa pinakapayak tulad tools, utensils, furniture at clothing hanggang sa malalaking bagay tulad ng arkitektural na disenyo, automobils, engines at iba pa.
Materyal na Kultura
37
Binubuo ito ng mga norm, valyu, paniniwala at wika.
Di-materyal na Kultura
38
Bumubuo sa Di-materyal na Kultura
a. Norms b. Folkways c. Mores d. Batas e. Valyu f. Paniniwala g. Wika h. Technicways
39
This refers to behavior that is found to be average, typical and usual.
Norms
40
Tinatawag ng mga sosoyolohista ang norm na kumakatawan sa kung ano ang aktuwal na ginagawa o ikinikilos ng isang tao na ideal at istandard na inaasahang uugaliin niya sa isang partikular na sitwasyon.
Norms
41
Halimbawa, ang ideal norm lpara sa mga nagsisigarilyo sa mga pampasaherong sasakyan ay smoking is not permitted. Ito ay tama sa sosyolohikal na pagtingin kaya ito ang karapat-dapat na gawain o sundin
Norms
42
Isa itong kaugalian na nakikita sa isang sitwasyon na tinitingnan ang magandang kapakanan ng isang pangkat.
Folkways
43
halimbawa ng folkways ay pag-aayos ng lugar lalo na ang hapag kainan, pagtanggap nang mahusay sa mga bisita, pagdaramit nang maayos kung may pupuntahan, pagsisimba, pagsama-sama ng pamilya tuwing linggo, atbp.
folkways
44
These are standards of conducts that are highly respected and valued by the group and their fulfillment is felt to be necessary and vital to gruop welfare.
Mores
45
Halimbawa, bawal sa mga Muslim ang kumain ng karneng baboy, bawal sa ibang relihiyon ang kumain ng dinuguan at magpuputol ng buhok ang mga babae.
Mores
46
Ito ay hindi na ginagawa na basta na lamang ng isang miyembro dahil hindi na para sa kapakanan ng grupo. Ang pagsagawa nito ay mabigat na kaparusahan ang kapalit.
Mores
47
Para sa mga sosyolohista ang batas ay pormal at karaniwang en-akted at isinabatas ng federal state o lokal na awtoridad.
Batas
48
halimbawa: ang pagpatay, pagnanakaw, pagtawid sa daan na hindi sumusunod sa batas trapiko ay may kaparusahan. Ang pagdedeklara ng presidente ng Pilipinas ng legel na holiday sa araw ng pagkamatay ng dating Presidente Corazon Aquino para maalala palagi ng mga Pilipino ang kanyang kadakilaan. Paglipas ng maraming taon, magiging customary na ang pagbibigay-pugay kay Cory Aquino at hindi na basta legal ito na araw na walang trabaho kundi magiging tradisyunal na holiday na.
Batas
49
ito ang inaasahang mabubuting pag-uugali o dapat gawin/ikilos o ipakita.
Valyu
50
Persepyon ito ng isang tao sa mga nangyayari sa kanyang kapaligiran.
Paniniwala
51
These ar social adjustment to technological change. Ang halimbawa nito ay ang paggamit ng mga bagong kagamitan at pagsunod sa moderno o popular na kultura o global na pagbabago. Ang bilis ng komunikasyon ay dahil sa kompyuter at mga telefon o celfon. Naging maliit ang mundo at nagkakaempluwensyahan ng kultura dahil sa empluwensya na rin na dala ng mga makabagong kagamitan at pamamaraan ng pamumuhay tulad ng pagbabago sa pagluluto, pag-aayos o pagpapaganda ng sarili, pagpapagamot, pag-eenrol o pag-aaral, pag-aanak, pagbibiyahe, at marami pang iba mula sa tradiryunal nitong kaparaanan. Ang technicways ay kumakatawan sa klase ng pagbabago ng kultura at halos kabaligtaran ng folkways at norms.
Technicways
52
May tatlong mahalagang tungkulin ang kultura ng isang pangkat. Anumang kultura ay:
1. Isang paraan upang makita ang biyolohikal na pangangailangan ng grupo para mabuhay. 2. Nagbibigay sa isang indibidwal na kasapi ng grupo na mag-adjust o makibagay sa sitwasyon ng kapaligiran. 3. Sa pamamagitan ng komon na kultura, nagiging tsanel upang makapag-interak ang bawat myembro ng isang pangkat at maiwasan ang anumang alitan.
53
Ang Unipormidad na ito ay tinatawag na ____________
universal pattern of culture
54
ang uanng nagbigay ng pakahulugan ng universal pattern of culture.
Si Winsker na isang amerikanong antropolohista
55
Si Winsker na isang amerikanong antropolohista ang uanng nagbigay ng pakahulugan ng universal pattern of culture. Ayon sa kanya, ang lahat ng tao sa mundo ay may:
1. wika at pananalita 2. Materyal na kultura A. Food habits/kinasanayang pag-uugali sa pagkain B. Pamamahay C. Transportasyon D. Kagamitan E. Pananamit F. Sandata o weapon G. Trabaho at industriya
56
Ang bawat lipunan ay may kaugaliang sinusunod at mayroon din namang maaaring hindi sinusunod na tinatswag na __________. Maaaring mamili ng kung ano ang sa palagay ng bawat isa ay nakapagdudulot sa kanya ng kabutihan at kasiyahan.
alternatibo
57
Ang pagpapahalaga ng isang tao sa sariling kultura at sa kultura ng iba ay maaari niyang ibatay bsa mga sumusunod:
1. Noble Savage 2. Ethnocentrism 3.Cultural Relativity 4. Xenocentrism
58
Dito, tanggap niya kung sino siya. Hindi niya ikinahihiya kung ano siya. Halimbawa, tanggap na tanggap ko na ako ay isang Meranaw at hindi ko ito ikinahihiya.
Noble Savage
59
Paniniwala ito ng iba na ang kanilang kultura ay tama at nakahihigit sa ibang kultura samantalang ang sa iba ay mali kaya hindi dapat gayahin ng iba. Halimbawa, ang pagdadasal sa altar ng may imahe ng iba-ibang santo ay hindi tama, malimh-mali kaya hindi dapat gayahin.
Ethnocentrism
60
Pag-unawa ito sa ibang kultura. Dito, tinitingnan ang lahat ng kjultura bilang pantya-pantay, walang superyosr at imperyor. Kabaligtran ito sa ethnocentrism. Halimbawa, kung hindi nman sila nagmamano sa kanilang tahanan ay hindi ibig sabihin na wala silang respeto sa magulang nila. Ito ay nakasanayan nila kaya nauunawaan ito ng mga nakakakilala sa kanila.
Cultural Relativity
61
Ang mga banyagang tao, lugar at bagay ay magaganda at ang lokal o sariling kanya ay pangit. Pagmamahal ito sa imported na bagay.
Xenocentrism
62
KULTURAL NA KATANGIAN NG IBANG TAO
1. Polychronic 2. Monochronic
63
Sa ibang kultura, may mga taong gumagawa ng isang bagay o gawain nang sabay-sabay. Halimbawa, nagsasaing habang naglalaba at nagbabantay ng bata, nag-aaral at nanonood ng tv habang sige rin ang pindot sa selfon.
1. Polychronic
64
Ang mga tao ay paisa-isa kung gumawa ng kanilang trabaho. Naniniwala sila na bawat trabaho ay may oras. Halimbawa, hindi muna sila magluluto hangga’t di natatapos ang kanilang paglalaba.
Monochronic
65
KATANGIANG KOMUNIKATIBO AYON KINA HOFSTEDE AT TRIANDS HOFSTEDE (1984)
1. Individualist 2. Collectivist
66
Sarili lang ang iniisp at mahalaga para sa isang tao. Wala siyang pakialam sa damdamin ng iba. Prangka kung magsalita at wala siyang pakialam sa nararamdaman ng iba.
Individualist
67
Iniisip ng isang tao ang kapakanan at pag-uunawaan ng lahat. Mahalaga sa kanya ang damdamin ng iba.
Collectivist
68
KATANGIANG KOMUNIKATIBO AYON KINA HOFSTEDE AT TRIANDS TRIANDS (1990)
1. Allocentric 2. Idiocentric
69
Sa katangiang ito, iniisip ng isang tao na mahalaga para sa kanya ang iba.
Allocentric
70
Nagsasabi ang katangiang ito na sarili lamang ng isang tao ang mahalaga.
Idiocentric