Wetenschapsfilosofie Flashcards
Welke soort denksystemen zijn er?
Systeem 1: snel maar onbetrouwbaar, alles wat je direct binnen schiet als je iets moet
beantwoorden.
Systeem 2: langzaam maar betrouwbaar, uitgebreid redeneren en nadenken
Wat is wetenschap?
Het is op meerdere manieren te definieren:
- Wetenschap is onderscheid proberen te maken tussen wetenschap en pseudowetenschap. Dit noemt men ook wel het demarcatie vraagstuk.
- Wetenschap is een verzameling van kennis
- Het zegt iets over alle gevallen van een bepaald type. Het zegt iets over het algemeen.
- Het heeft iets overtuigends. Je kunt er op rekenen.
- Wetenschap is de meest betrouwbare kennis die we tot nu toe hebben maar kan nooit 100% worden bewezen.
- Een bepaalde methode om kennis te vergaren= resultaat is wetenschappelijke kennis.
Wat betekent het om sceptisch te zijn?
Sceptisch zijn houdt in; het uitstellen van je oordeel. Het is een denkhouding van universele twijfel waarbij men er van uitgaat dat betrouwbare kennis onmogelijk is en men zich van
geen enkele waarheid kan verzekeren.
Wat is truth preservation?
Bij een logisch valide argument leiden ware premisses altijd tot ware
conclusies.
Wanneer is een argument valide?
Als de vorm, de logica, klopt. Een argument met incorrecte premisses kan vooralsnog valide zijn.
Wanneer is een argument invalide?
Als de logica/de vorm niet klopt.
Wat is modus ponens?
Een geldige propositionele redeneervorm met twee premissen, waarvan de eerste een voorwaardelijke uitspraak is: Als A, dan B. A. Dus X.
Voorbeeld: Als democratie de beste staatsvorm is, moet iedereen stemmen. Democratie is de beste staatsvorm. Iedereen moet stemmen.
Of
Alle A zijn B
X is een A
Dus X is een B.
Alle mensen zijn sterfelijk
Socrates is mens
Dus socrates is sterfelijk
Wat is modus tollens?
(Logisch valide): Iedereen die A is, is B. X is niet B dus X is niet A.
Voorbeeld: Als het vrijdag is, eten wij vis. Wij eten geen vis, dus is het geen vrijdag.
Als Socrates een god is, is hij onsterfelijk
Socrates is niet onsterfelijk.
Socrates is geen god
Wat is de bevestiging van de consequent
Wat voor vorm zien we hierbij?
Is dit valide?
(logisch invalide): De relatie tussen twee zaken wordt omgedraaid in een als … dan-redenering. De vorm klopt niet dus is het invalide.
Bijvoorbeeld: Als een middel helpt, dan zit het in het ziekenfonds, het middel zit in het ziekenfonds (correcte argumenten), dus het middel helpt (incorrecte conclusie).
Wat is de ontkenning van de antecedent? (reptiel)
(invalide): Hierbij ontkent een premisse het antecedent van
de andere. Als A, dan B. A is onwaar. Daarom is B onwaar.
Voorbeeld: Als iets een reptiel is dan is het een dier. Een schaap is geen reptiel. Dus, een schaap is geen dier
Wat is rationalisme?
Compleet vertrouwen op verstand (ratio), zelf nadenken thuis achter je bureau. Deze vorm van onderzoek is gebaseerd op louter theorie. Voorbeeld: wiskundige formules (Pythagoras).
Wat is empirisme?
In het veld onderzoek (empirisch onderzoek) waarbij observatie nodig is en experimentalist. De kennis komt dus voornamelijk voort uit ervaring en observatie.
Wat is het verschil tussen idealisme en realisme?
Idealisme: Idealisten geloven dat de werkelijkheid in wezen mentaal of geestelijk is. Ze stellen dat de geest of het bewustzijn de primaire realiteit is, en de fysieke wereld is afgeleid van mentale processen of ideeën.
Realisme: Realisten daarentegen geloven dat de externe wereld objectief bestaat, onafhankelijk van onze geest of waarneming. Ze benadrukken de objectieve realiteit van de fysieke wereld.
Wat is “waarneming” in de context van wetenschap en taal?
Waarneming = een relatie tussen de werkelijkheid en ons begrip daarvan, een relatie tussen object en subject
Wat is ontologie?
(Onto = Grieks voor zijn): de studie van wat is, wat bestaat.
Leer van de werkelijkheid, waarin de vraag aanbod komt: hoe iets is (wezen leer).
Leer van de algemene eigenschappen
Wat is epistemologie?
Kennis theorie, de leer van kennis. Wat is de waarheid?
De studie van wat we kunnen weten (Episte is Grieks voor kennis), wat voor kennis we kunnen hebben, hoe onze kennis correspondeert met de realiteit, hoe we kennis kunnen vergaren en of we er zeker van kunnen zijn. Het is subjectief
Wat is de linguistic turn?
De focus op taal en stelling. Wetenschap bestaat uit taalkundige stellingen, niet uit objecten in de werkelijkheid.
Welke twee soorten stellingen zijn er? (in de context van wetenschap en taal)
Analytische stelling = waar of onwaar per definitie (logisch)
Synthetische stelling = waar of onwaar door observatie (empirisch)
Wat is het logisch positivisme?
-Het logisch positivisme wordt vaak geassocieerd met de Wiener Kreis(vienna circle)
-Logisch staat op de analytische stelling
-Positivisme op de synthetische stelling
-Positivisme heeft te maken met de observatie van de werkelijkheid.
-Kan positivisme min of meer vervangen door empirisme.
Wat is de Wiener Kreis of vienna circle?
Een groepje filosofen dat na de eerste wereldoorlog in Wenen bij elkaar kwam om over de wetenschap te filosoferen, bekenden zijn Feigl en Schlik.
Uit welke twee stellingen bestaat goede wetenschap?
Analytische stellingen-> logische waarheden
Synthetische stellingen-> empirische waarheden
Wat is het doel van logisch positivisten?
Demarcatie: Hoe maken we onderscheid tussen ‘echte’
wetenschap en pseudowetenschap
Wat is het verschil tussen normatief en descriptief?
Normatief: Hoe zou wetenschap moeten zijn?
Descriptief: Hoe werkt wetenschap in de praktijk?
Welke twee ingredienten zeggen logisch positivisten dat je nodig hebt?
- Goede observatie (synthetisch/empirische waarheden)
- Goede logica (analytisch)
Wat is Logische reduceerbaarheid?
Wetenschappelijke kennis moet altijd te herleiden zijn tot de
bouwstenen: Analytische stellingen (logisch te verifiëren) + Synthetische stellingen (empirisch te verifiëren)
Welke filosofische discipline sluiten de logisch positivisten uit?
Metafysica. De wijsgerige leer die niet de werkelijkheid onderzoekt zoals ze ons gegeven wordt uit zintuiglijke of instrumentele waarneming, maar op zoek gaat naar het wezen van die werkelijkheid en wat er achter zit (bestaat god? Bestaat zoiets als de ziel? Sterrenbeelden, etc) Dit omdat het niet empirisch verifieerbaar is.
Wat is eenheidswetenschap?
Een gemeenschappelijke taal in de wetenschap; één groot bouwwerk
van kennis. Voorbeeld: Scheikundig en natuurkunde gebruiken dezelfde letters/alfabet voor
atomen
Wat is een intentionele definitie?
De voorwaarden waar iets aan moet voldoen om tot dat concept gerekend te worden. Voorbeeld: waar moet die economische recessie aan voldoen om ook een economische recessie te mogen heten. E.g. minimaal twee kwartalen waarin economische krimp plaatsvindt.
Wat is een extensionele definitie?
Extensionele definitie: de verzameling exemplaren waar het concept naar verwijst.
E.g eco-recessie in de periode 2008-09 en 2001 tot 04.
Wat is inductie?
Van specifiek naar algemeen. Heel veel/alleen maar zwarte raven gezien.
Wat is deductie?
Van algemeen naar specifiek. E.g. alle raven zijn zwart, dus deze ook.
Maar hoe weet je dat alle raven zwart zijn? Dat komt door inductie.
Wat is het inductieprobleem?
Je kunt ze nooit allemaal hebben geobserveerd. Dit is geen zuivere logica, levert geen zekere conclusie op.
The problem of induction questions our reasons for believing that the future will resemble the past, or more broadly it questions predictions about unobserved things based on previous observations.