Węglowodany Flashcards
Węglowodany
Organiczne związki chemiczne składające się z węgla, wodoru i tlenu
Rola węglowodanów
-material zapasowy
-rola budulcową
-zrodlo energii
Podział węglowodorów
- Proste
- Złożone
A. Dwucukry
B. Wielocukry
Monosacharydy (cukry proste)
Węglowodany nieulegające hydrolizie na mniejsze cząsteczki
- dobrze rozpuszczalne w wodzie
- mniej lub bardziej słodki smak
- właściwości redukujące
Glukoza
Inaczej: cukier gronowy
Jest to najpowszechniejszy monosacharyd w przyrodzie, jest produktem fotosyntezy.
Na skalę przemysłową jest otrzymywane przez hydrolizę skrobi.
Fruktozą
Cukier owocowy
Występuje w owocach, nektarach i miodzie.
Jest łatwo przyswajalna i dostarcza dużo energii.
Jest używana jako środek słodzący i konserwant.
Niestety ma dużo negatywnych konsekwencji dla zdrowia: cukrzyca, zawał, problemy jelitowe, rakotwórcze
Cukier inwertorowany
Mieszanina glukozy i fruktozy, składnik miodu i owoców
Galaktoza
Składnik dwucukrów, występuje w podrobach
Wiązanie glikozydowe
Typ wiązania chemiczne łączące glikozydy w większe cząsteczki
Oligosacharydy
Saharydy składające się z 2 do 10 cząsteczek cukrów połączonych wiązaniem glikozydowym.
Są rozpuszczalne w wodzie, mają słodki smak i stanowią składnik glikoprotein.
Homooligosacharydy
Sa zbudowane z identycznych monosacharydów
Heterooligosacharydy
Sa zbudowane z różnych monosacharydów
Funkcje oligosacharydow
- tworzą mikroflorę jelitowa
- funkcja strukturalna
- krwiotwórcze
- funkcja ochronna
- źródło energii
- prebiotyk
- występuje w ludzkim mleku
Maltoza
Cukier słodowy
Glukoza+Glukoza
Otrzymywana z wyciągów słodowych z jęczmienia , występuje w ziarnach, kukurydzy, owocach.
Ma wysoki indeks glikomiczny i jest kaloryczna.
Jej nadmierne spożycie może prowadzić do cukrzycy i otyłości.
Sacharoza
Cukier trzcinowy
Glukoza+Fruktoza
Jest pozyskana z trzciny cukrowej lub buraków cukrowych, naturalnie występuje w owocach.
Jest uzależniająca i powoduje szybki wzrost energii.
Może powodować otyłość i próchnicę.
Laktoza
Cukier mlekowy
Galaktoza+Glukoza
Występuje naturalnie w mleku ssaków, nadając mu słodkiego smaku.
Ma słabe działanie przeczyszczające i normalizuje florę bakteryjną.
Nietolerancja laktozy
Laktoza jest rozkładana przez enzym laktazę. Część osób cierpi jednak na niedobór tego enzymu, a nie rozłożona laktoza kumuluje się w jelicie grubym powodując ból brzucha i biegunki po spożyciu produktów mlecznych.
Polisacharydy
Grupa związków zbudowanych z reszt monosacharydowych i ich różnych pochodnych
Polisacharydy właściwości
- Brak smaku
- Brak zapachu
- Nierozpuszczalne w wodzie
- Związki nie krystaliczne
- Optycznie czynne
Polisacharydy funkcje i przykłady
Funkcje budulcowa i zapasowa
Przykłady skrobia, glikogen, celuloza, chityna, heparyna
Skrobia
Polimer glukozy (z maltoz)
- w gorącej wodzie tworzy kleik
- chemicznie obojętna
- silnie higroskopijna
- stosowana do łagodzenia stanów zapalnych
- występuje w ziarnach zbóż i bulwach ziemniaka
Celuloza
Polimer glukozy (celobioza)
- Stanowi składnik ścian komórkowych i włókien
- Nierozpuszczalna w wodzie
- Wykorzystywana w przemyśle farmaceutycznym jako wypełniacz i substancja wiążąca
Bawełna czyli Gossypium
Inulina
Polimer fruktozy w roślinach z grupy astrowatych, znalazła zastosowanie w dietach cukrzycowych
Glikogen
Podobny do skrobi (tylko w świecie zwierząt), jest magazynowany w wątrobie i mięśniach. Zapasowy materiał energetyczny.
