Week 4

Question 1

Welke rechtvaardigingsgronden zijn er?

Answer 1

Noodweer, overmacht als noodtoestand, bevoegd ambtelijk bevel, wettelijk voorschrift, ontbreken van materiële wederrechtelijkheid.

Question 2

Welke schulduitsluitingsgonrden zijn er?

Answer 2

Noodweerexces, psychische overmacht, onbevoegd ambtelijk bevel, ontoerekeningsvatbaarheid, AVAS, rechtsdwaling.

Question 3

Kenmerken rechtvaardigingsgronden?

Answer 3

• Gaat in de regel om meer objectieve factoren, die in overwegende mate invloed hebben op het oordeel
• Hebben in de regel derdenwerking
• Rechtvaardigen het gedrag
• Hebben dus betrekking op de wederrechtelijkheid van de gedraging

Question 4

Waar moet voor een geslaagd beroep op noodweer aan voldaan zijn?

Answer 4

• Ogenblikkelijke en wederrechtelijke aanranding
• Aantasting aan lijf, eerbaarheid of goed
• Geboden en noodzakelijke verdediging (subsidiariteit en proportionaliteit). Onttrekkingsvereiste: wanneer je je kan onttrekken moet dit, ipv aan te vallen.

Question 5

Overmacht als noodtoestand?

Answer 5

De wet wordt overtreden als gevolg van een bepaalde belangenafweging in een noodsituatie. De zaken moeten zodanig liggen dat het maken van een keuze geen uitstel kan leiden, mag geen wanverhouding bestaan. Proportionaliteit + subsidiariteit.

Question 6

Bevoegd ambtelijk bevel?

Answer 6

Heft de strafbaarheid op van wetsovertredingen die zijn begaan naar aanleiding van een bevel gegeven door of names de overheid.

Question 7

Wettelijk voorschrift?

Answer 7

Bij het wettelijk voorschrift gaat het bv om een politieman die iemand meeneemt; berooft iemand van vrijheid maar t mag.

Question 8

Ontbreken van de materiële wederrechtelijkheid?

Answer 8

Ongeschreven rechtvaardigingsgrond, door het strafbare feit te begaan voorkwam hij juist het doel van het strafbare feit.

Question 9

Kenmerken schulduitsluitingsgronden?

Answer 9

• Gaat in de regel meer om subjectieve factoren (gesteldheid dader), (subjectieve drang).
• Werken persoonlijk
• Rechtvaardigen de dader
• Hebben dus betrekking op de verwijtbaarheid van de dader

Question 10

Noodweerexces?

Answer 10

Overschrijding van de proportionele verdediging met door de aanval veroorzaakte emoties. Er moet sprake zijn van dubbele causaliteit, de aanval moet de oorzaak zijn van de gemoedsbeweging en die moet weer de oorzaak zijn van de disproportionele verdediging.

• intensief: gewone vorm
• extensief: de verdediging is te lang doorgegaan
• tardief: begonnen nadat de aanval plaats heeft gevonden

Question 11

Psychische overmacht?

Answer 11

Een van buiten komende drang waaraan men redelijkerwijs geen weerstand kan of hoeft te bieden, zodanige pressie dat van de dader niet gevergd kan worden dat hij zich onthoudt van strafbaar handelen, de wilsvrijheid moet zijn aangetast. Er wordt gekeken naar de verhouding tussen de druk en het gepleegde delict.

Question 12

Onbevoegd ambtelijk bevel?

Answer 12

De schulduitsluitingsgrond onbevoegd gegeven ambtelijk bevel komt zelden voor: men kan denken aan een bevel dat wordt gegeven door iemand die hoger in rang ligt, maar deze bevoegdheid niet heeft.

Question 13

Ontoerekeningsvatbaarhed?

Answer 13

De invloed van de stoornis of het gebrek in de ontwikkeling wordt ten tijde van het begaan van het strafbare feit zo groot geacht, dat de wil van de dader niet meer in vrijheid is gevormd - zegt verder niks over opzet. Het strafbare feit moet daarvan een uitvloeisel zijn (causaal verband). Ook bestaat verminderde toerekeningsvatbaarheid, dit is geen schulduitsluitingsgrond maar hier kan rekening mee gehouden worden bij het krijgen van de straf. Wel is de dader dan alsnog verwijtbaar.

Question 14

AVAS?

Answer 14

Afwezigheid van alle schuld. De gepleegde wetsovertreding is niet te verwijten aan de dader (ongeschreven).

Question 15

Rechtsdwaling?

Answer 15

Wanneer er wordt gedwaald over wat juist is, spreekt men van feitelijke dwaling. Verontschuldigbare onmacht, criteria rechtsdwaling:

• (juridisch) advies van deskundig te achten autoriteit
• het advies moet zodanig zijn verstrekt en deugdelijk zijn dat de verdachte hierop heeft mogen vertrouwen

Question 16

Twee verschillende leren voor poging?

Answer 16

• Subjectief: sprake van uitvoering indien er handelingen worden verricht waaruit blijkt dat men naar voltooiing van een misdrijf streeft, uiting geeft aan misdadige wil.
• Objectief: de gedraging moet daadwerkelijk een begin vormen van een voltooiing van het misdrijf. Gevaar voor het rechtsgoed.

Nederland gaat uit van een gematigd objectieve leer.

Question 17

Poging, geen wettelijke, inhoudelijke definitie, wel voorwaarden?

Answer 17

Feitelijk: het verrichten van gedragingen die bestaan uit het trachten van het delict te begaan

Juridisch: niet alle bestanddelen van het delict zijn vervuld, wel hebben uitvoeringshandelingen van het delict plaatsgevonden, uitbreiding van de strafrechtelijke aansprakelijkheid
.

Question 18

Wat is het verschil tussen een absoluut ondeugdelijke poging en een relatief ondeugdelijke poging/middel?

Answer 18

Absoluut ondeugdelijke poging: wanneer er wel een streven is, maar het middel niet werkzaam. Kan ook gebeuren bij het object (iemand vermoorden die al dood is). Is niet strafbaar!

Relatief ondeugdelijke poging: het middel/de poging is in principe geschikt, maar door de loop van omstandigheden blijft het resultaat uit. Wel strafbaar!

Question 19

Wat is het belangrijkste verschil tussen poging en voorbereiding?

Answer 19

Volgens het pogingscriterium moet de gedraging gericht zijn op voltooiing (jetzt geht eh loss criterium). Men moet zich afvragen of er een concrete gevaarzetting is, of iemand al begonnen is.

Question 20

Wanneer is voorbereiding strafbaar?

Answer 20

1. moet een ernstig misdrijf zijn (8jaar of meer)
2. opzet = opzet, op de criminele bestemming van het voorbereidingsmiddel
3. limitatief opgesomde voorbereidingsmiddelen en handelingen
4. bestemd = objectieve, beperkte strekking
5. begaan van het misdrijf = daderschap en deelneming

Question 21

Medepleger?

Answer 21

Degene die tezamen na overleg met een ander het strafbare feit begaat. Indicatoren voor een nauwe samenwerking zijn:

• Het tonen van initiatief bij bedenken of uitvoeren
• Het voeren van regie voor of achter de schermen
• Overduidelijk deel uitmaken van een hechte en samenwerkende dadergroep
• Het leveren van een onmisbare of belangrijke bijdrage
• Een zekere inwisselbaarheid van de rollen van de daders
• Een min of meer toevallige totstandkoming van de rolverdeling

Question 22

Uitlokker?

Answer 22

Kwade genius, die iemand anders beweegt.

Voorwaarden: opzet om een ander met behulp van bepaalde, door de wet aangegeven middelen, te bewegen tot een door de wet verboden gedraging, wilsbesluit moet daardoor bij de ander zijn gewekt, de uitgelokte moet strafbaar zijn, het uitgelokte moet zijn gevolgd.

De kern van deze bepaling is dat het strafbaar is om te proberen een ander, door middel van een uitlokkingsmiddel, aan te zetten tot het begaan van een misdrijf, ook als die ander dat misdrijf niet pleegt. Hiervan is zowel sprake als de andere persoon geen gehoor geeft aan de uitlokking, of als er wel gehoor aan gegeven wordt maar het plan om een andere reden niet slaagt.

Question 23

Doen pleger?

Answer 23

Degene die een ander, welke niet zelfstandig strafbaar is, beweegt tot het begaan van het strafbare feit.

Het belangrijkste verschil tussen uitlokken en doen plegen is dat de feitelijke uitvoerder bij doen plegen straffeloos is (willoos werktuig).

Question 24

Medeplichtig?

Answer 24

• Opzettelijk behulpzaam zijn bij het plegen van het misdrijf
• Opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaffen tot het plegen van het misdrijf

Twee vormen:
- Medeplichtigheid bij/simultane medeplichtigheid: gelijktijdige medeplichtigheid.

• Medeplichtigheid tot/consecutieve medeplichtigheid: voorafgaande medeplichtigheid.