WDD2 - week 2 Flashcards
Associatieve vezels soorten
verbinden grijze stof (schorsdelen) met elkaar
• Fibrae artcuates = kort
• Fasciculi = lang. In capsula externa en extrema
Commisurale vezels onderdelen
verbinden homo- of heterotope gebieden links en rechts met elkaar
• Corpus callosum (balk, forceps minor en forceps major)
• Commisura fornicis
• Commisura anterior
Projectievezels onderdelen
verbinden verschillende delen van het CZS met elkaar (alle 3 het zelfde, andere plek andere naam). Motorische baan:
• Corona radiata
• Capsula interna
• Pedunculus cerebri (in mesencephalon) – middelste deel bevat pyramidevezels
• Pyramidebanen
• Decussatio pyramidum – overkruizen banen
• Tractus corticospinalis lateralis (90%)
• Tractus corticospinalis medialis (10%)
Sensibiliteit gnostisch afgelegde weg
- Tastorgaan
- Achterstreng
- Fasciculus gracilis/cuneatus = onderste deelhersenstam
- Kruizen in decussatio lemniscorum
- Nucleus gracilis/cuneatus
- Lemniscus medialis
- Vpl kern van de thalamus
- Schors
Vitale sensibiliteit afgelegde weg
tractus spinothalamicus
- Achterhoorn kruizen
- Anterolaterale systeem (tractus spinothalamicus)
- Vpl kern van de thalamus
- Primaire sensibele cortex (scherpe pijn: neo spinothalame pijnbaan)
- Mediale thalamus naar lobus limbicus (Doffe pijn: paleo spinothalame
Basale kernen ontstaan en welke zijn er
ontstaan door lokale proliferatie (verdikking van bodem)
• Lenskern
• Staartkern (nucleus caudatus)
• Thalamus (geen basale kern)
• Claustrum
Binnen koker (als hart van bloem) is lenskern, deel er om heen is nucleus caudatus. Corpus amygdaloideum ligt helemaal aan de staart
Diencephalon onderdelen
- Epithalamus
- Thalamus – subcorticaal schakelcentrum van afferente info (behalve reuk)
- Subthalamus
- Hypothalamus
Alarmsymptomen hoofdpijn
- Acuut en hevig
- Voorgeschiedenis (kanker)
- Immuundeficientie – bv sneller infetie
- Toename na trauma
- Boven 50j – verdacht omdat vaker kwaadaardige oorzaak
- Onder 6j – bijna niet primair
- Zwanger – door pre eclampsie en hoge bloeddruk
- Koorts - infectie
- Meningeale prikkeling
- Braken – verhoogde intracraniele druk
- Meningisme
- Ochtendhoofdpijn – verhoogde intracraniele druk
- Visusverlies
- Ander gedrag
- Gedaald bewustzijn
- Neurologisch uitval
ICHD3 classificatie hoofdpijn
- Primaire hoofdpijn: spanning, migraine, trigeminale autonome cefalalgie (TAC) zoals clusterhoofdpijn en andere primaire hoofdpijn
- Secundaire hoofdpijn: trauma hoofd/nek, vasculair cranieel/nek, niet vasculair, middel/ontrekking, infectie, metabool, structuren schedel, aangezicht of nek aangedaan, psychische stoornis
- Aangezichtspijn: trigeminus neuralgie/neuropathie, glossofaryngeus neuralgie/neuropathie, occipitalis neuralgie, tolosa hunt syndroom
Spanningshoofdpijn kenmerken
- Meest voorkomend
- Klinisch heterogeen (verschillende klachten)
- 30 min tot dagen
- Milde tot matige bilaterale drukkende pijn: als band om hoofd
- Komt niet door verhoogde spierspanning en ook niet door stress
- Medicamenteuze (antidepressiva) en niet medicamenteuze behandeling (fysio)
- Analgetica verergert
Migraine kenmerken
• Gemiddeld 1 keer per maand
• Familiair
• Op plek 2 van aandoeningen die QOL beperken
• Vereisten:
o Tenminste 5 aanvallen
o 4 tot 72 uur
o twee van volgende: unilateraal, bonzend, matig/ernstig, verergering door/vermijding lichaamsbeweging
o een hiervan tijdens aanval: missselijkheid/braken, overgevoeligheid licht en geleud
o niet andere diagnose
• prodromen: niet lekker voelen, beetje down
foto en fonofobie
Migraine aura
30%
Voorbijgaande focale uitvals/prikkelingsverschijnselen. Voorafgaand of gelijk met hoofdpijn, uitbreidend in minuten, duurt 4 tot 60 min.
• Meestal visuele stoornissen (flikkerscotoom)
• Minder vaak: paresthesieen, dof gevoel, afasie
• Zeldzaam: halfzijdige parese, vertigo, diplopie, dysartrie, ataxie
Aurastatus – meerdere auras op dag
Persisterend aura – 7 dagen achter elkaar minimaal (focale epilepsie overwegen)
oorzaak migraine/aura
Spreading cortical depression – hyperactiviteit die zich uitbreidt (uitgelokt door hypoactiviteit).
Vasculair kan lekken eiwitten naar dura mater – n trigeminus activatie
ontstaan pijn migraine
Pijn ontstaat door activatie trigeminus met serotonine ne tgrp vrijkomst
onderscheid tussen aura en TIA
- Bij aura meer pos symptomen (te veel van iets zoals lichtflitsen), TIA meer negatieve
- Aura in minuten uitbreidend, TIA direct max
- Aura gevolgd door hoofdpijn, TIA niet
Hemiplegische migraine kenmerken
Migraine met aura met o.a. motorische uitval
Ook: visueel, sensibel, fatisch
Aura kan uren tot dagen duren
Zeldzaam: insulten, verlaagd bewustzijn tot coma
Erfelijk autosomaal dominant of sporadisch
Mutatie in DNA dat codeert voor ionkanalen cortical spreading depression
Behandeling migraine
Aanvalsbehandeling
Stap 1: paracetamol + NSAIDs
Stap 2: paracetamol + NSAIDs + anti-emetica
Stap 3: triptanen (serotonine receptor agonist)
Profylaxe; candesartan, propranolol
Toekomst; pro inflammatoir (substantie p, CGRP)
TACs kenmerken
• Orbitofrontaal • Autonome verschijselen: rood oog, trannend, loopneus/verstopt • Bewegingsdrang unilateraal kort
Clusterhoofdpijn kenmerken
• Unilaterale heftige borende pijn rondom of achter het oog • Autonome verschijnselen (zie boven) • Bewegingsdrang • 15-180 min • Clusters • Prevalentie 124/100000 • Oorzaak onbekend 7 dagen tot 1 jaar, chronisch langer dan 1 jaar Bij mannen vaker
behandeling clusterhoofdpijn
- Aanval; triptanen sumatriptan(neusspray, injectie), 100% zuurstof 7-15l/min
- Profylaxe; verapamil, methysergide, lithium, topiramaat, prednison
- Leefstijl; niet roken of drinken, soms sterke geuren en fysieke inspanning
trigeminusneuralgie kenmerken
Hevige schietende pijn via verloop tirgeminustak(ken)
idiopatisch of neurovasculair conflict root entry zone (janetta procedure)
symptomatisch door carbamazepine, gabapentine, ablatie ganglion van gasser. Oorzakelijk door wegnemen vna neurovasculair conflict in root entry zone
Subarachnoidale bloeding (SAB)
bloed in subarachnoidale ruimte (onder arachnoidea) waar liquor zit. Vaak door gebarsten aneurisma
Symptomen SAB
- Klachten door hoge druk eerst hoofdpijn (accuut en hevig. Soms zelfs knapje
- dan misselijkheid, braken
- gedaald bewustzijn
- symptomen afh van hersengebied
Behandelopties SAB
goede neurologische conditie: chirurgisch “clippen” (permanent) of endovasculair “coilen”
– Zo snel mogelijk - “rebleeding” voorkomen
slechte conditie: Expectatief
– Slechte conditie door hydrocephalus / verbetering na
drainage ?
– Persisterend slechte conditie: expectatief of toch
behandelen