WC1

Question 1

Hoe ontstaat vuursteen?

Answer 1

Kiezelzuur van skeletjes van sponsnaalden en eencellige micro-organismen verzamelt zich in holtes van kalksteen wat fossiliseert in de loop van tijd tot concreties.

Question 2

Waar wordt vuursteen gevonden?

Answer 2

Kalksteenafzettingen, vuursteenmijnen in gebieden waar vroeger zee was (zoals Limburg en België

Question 3

Rijkcholt-vuursteen

Answer 3

Zuid-Limburg.
Kleur is heterogeen, zeer donker- tot lichtgrijs.
Fijnkorrelig.
Zwarte en witte spikkels of grote witachtige en lichtgrijze vlekken.

Question 4

Valkenburg-vuursteen

Answer 4

Zuid-Limburg.
Geelbruin tot grijs.
Grofkorrelig.
Geoxideerde ijzerbanen.
Kalkachtig.

Question 5

Spiennes-vuursteen

Answer 5

België.
Zeer donker- tot lichtgrijs.
Fijn- tot grofkorrelig met matte glans.
Zwart en witte spikkels tot grote witachtige en lichtgrijze vlekken,

Question 6

Lousberg-vuursteen

Answer 6

Duitsland.
Paarsgrijs met bruine buitenkant.
Wafelijsvuursteen.
Witte inclusies.
Plaatvormig.
Groeven bij Aken.

Question 7

Le Grand Pressigny-vuursteen

Answer 7

Frankrijk.
Oranjebruin tot honingkleurig.
Suikkerkorrelachtige glimmers.
Soms rode of groene spikkels (restanten van ijzeroxides).

Question 8

Deens-vuursteen

Answer 8

Eilandje Helgoland
rood, oranjebruin, honingkleurig tot chocoladebruin.
Zeer glimmend en homogeen, fijnkorrelig.

Question 9

Waar wordt vuursteen gevonden (secundaire context)?

Answer 9

Rivierbeddingen.
Morene gronden (keileemafzettingen).
Kustgebied.

Question 10

Obsidiaan

Answer 10

Lijkt op vuursteen maar is het niet.
Ontstaan door snelle afkoeling van lava.
Donkergroen, paars tot diepzwart.
Erg scherp maar ook broos.

Question 11

Wommersomkwartsiet

Answer 11

België (Wommersom)
Fijn, grijs tot bruin kwartsiet (omzettingsgesteente).

Question 12

Oppervlakteverschijnselen

Answer 12

Craquelé: scheurtjes en breukjes.
Verkleuring: wit-grauwgrijs-blauw
Potlids: ronde stukjes vuursteen die loslaten bij verbranding.

Question 13

Kleurpatina

Answer 13

Bruin door neerslaan ijzerdeeltjes op het oppervlak of oxidatie ijzermoleculen in het vuursteen.
Zorgt voor een witte kleur, water lost buitenkant een beetje op en wordt poreus.

Question 14

Vermiculé

Answer 14

Kleurpatina met strepen van wit en blauwwit

Question 15

Glanspatina

Answer 15

Langzame oplossingsprocessen door duren in de bodem.
Regelmatige glans over het hele oppervlak.

Question 16

Kloppers

Answer 16

Ronde steen zo groot als de palm van je hand voor het “slaan” van vuursteen.

Question 17

Retouchoirs

Answer 17

kleine steentjes om retouches te maken in vuursteen. Kan ook met hout of bot voor meer precisie

Question 18

Geweihamer

Answer 18

Een stuk gewei gebruikt voor het afslaan van vuursteen.
Precisie-werktuig.

Question 19

Drevel

Answer 19

Soort beiteltje van gewei, bot of hout voor meer precisie.

Question 20

Contre-coup techniek

Answer 20

Met drevel op vuursteen maar ook met aambeeld eronder.
Voor lange, rechte afslagen.

Question 21

Onder welke hoek sla je vuursteen?

Answer 21

Hoek <90 graden

Question 22

Kerntechniek

Answer 22

Vroeg paleolthicum.
Harde percussie.
Eerst eenzijdig of unifaciaal “choppers” of “pebble-tools”.
later ook 2-zijdig of bifaciaal “choppingtools” of “choppertools” (vuistbijlen).

Question 23

Levalloistechniek

Answer 23

Midden-paleolithicum.
Oudste afslagtechniek.
Kernsteen wordt door afslagen voorbewerkt totdat een soort halfbolvormige doorsnede is verkregen.
Harde, directe percussie.
Opbrengst is enkele afslagen.

Question 24

Klingtechniek.

Answer 24

Vanaf laat-paleolithicum.
Afslagtechniek van de moderne mens.
Een kern wordt voorbewerkt met een platform en bewerkte richel of rib wordt verkregen.
Indirecte, zachte percussie (precisie is belangrijk).
Opbrengst: meerdere afslagen (> 20 per kern) waarvan verschillende werktuigen worden gemaakt.