wątroba/trzustka Flashcards
stan przedżółtaczkowy
stężenie bilirubiny poniżej 2,5mg/dl (43mikromol/l)
zabarwienie jedynie białkówki i błon śluzowych
co pierwsze się zabarwia w żółtaczce
twardówka
co pierwsze się odbarwia podczas procesu leczenia zółtaczki
skóra
barwa w żółtaczce hemolitycznej
bardziej blady niż żółty
barwa w WZW bez cholestazy
czysta żółta barwa
barwa w cholestazie długo trwającej
szarozielonkawa
barwa w chorobie Weila
rubinowa barwa
barwa w płonicy
żółta barwa widoczna dopiero po uciśnięciu osutki
cholestaza
wzrost stężenia kwasów żółciowych w tkankach
-wewnątrz wątrobowa- i
główne przyczyny OZT
- kamica żółciowa
- alkohol
- hiperlipidemia typu 1, 4, 5 (cukrzyca, niektóre leki)
- choroby, którym towarzyszy hiperkalcemia
- zmiany w obrębie dróg żółciowych
- zapalenie trzustki jako powikłanie ECPW
- idiopatyczne OZT
jaki zmiany strukturalne w obrębie dróg żółciowych powodują OZT?
torbiel przewodu żółciowego zwężające zapalenia dróg żółciowych pierwotna kamica przewodowa nieprawidłowe połączenie trzustkowo-żółciowe trzustka dwudzielna rak brodawki Vatera rak trzustki
wymień mechanizmy powstania OZT
- obrzęk lub zapalenie powoduje zatrzymanie odpływu soku trzustkowego-> wzrost ciśnienia w przewodach trzustkowych
- kamień żółciowy zatyka wspólne ujście na brodawce Vatera-> zarzucanie żółci do przewodu Virsunga -> zapalenie
- refluks dwunastiniczy
jaka jest główna przyczyna zmian zapalnych z OZT
przedwczesna aktywacja proenzymów
w OZT procesowi uszkodzenia i martwicy komórek towarzyszy aktywacja:
mediatorów prozapalnych układu kinin układu dopełniacza układu krzepnięcia fibrynolizy
jakie komórki tworzą naciek w OZT
neutrofile
monocyty/makrofagi
limfocyty
rzadkie przyczyny OZT
wirusy (świnki, HIV) pasożyty (glistnica) toczeń układowy zespół Sjogrena niedobór alfa-1-antytrypsyny
Uogólniona odpowiedź zapalna (SIRS)
temp >38 lub <36 HR>90/min tachypnoe >20/min PaCO2 <32mmHg leu >12000 lub <4000
Dwie postacie OZT
obrzękowa
martwiczo-krwotoczna
obrzękowa postać OZT
proces zapalny obejmuje wyłącznie trzustkę śmiertelność <5% wstrząs hipowolemiczny wstrząs septyczny sepsa
martwiczo-krwotoczna postać OZT
stan ogólnoustrojowy
śmiertelność 10-15%
stres oksydacyjny
uszkodzenie włókien elastycznych naczyń
przyczyny śmierci w ciągu pierwszych dni OZT
- niewydolność sercowo-naczyniowa (wstrząs, niewydolność nerek)
- niewydolność oddechowa (ARDS)
- niewydolność mięśnia sercowego
przyczyny śmierci po upływie tygodnia w OZT
powikłania martwicy trzustki
objawy OZT
- ból brzucha
- wymioty/nudności
- gorączka (początkowa związana z SIRS, potem z zakażeniem spowodowanym martwicą)
- zaburzenia świadomości (wstrząs)
- tachykardia
- żółtaczka
badania laboratoryjne przy OZT
lipazy we krwi
amylazy w surowicy i w moczu (3krotnie podwyższone)
badania obrazowe przy OZT
USG jamy brzusznej
TK z podaniem środka kontrastującego
RTG klatki piersiowej i brzucha
ECPW
powikłania wielonarządowe OZT
ARDS
ONN
DIC
Encefalopatia
powikłania miejscowe OZT
torbiel rzekoma ropień trzustki krwawienie tętniak rzekomy zakażenie martwicze trzustki i tkanek okołotrzustkowych
zespół zaburzeń wielonarządowych (MODS)
SIRS ARDS ONN hipotensja DIC ostra niewydolność kory nadnerczy OZW encefalopatia metaboliczna niedrożność zaburzenie więcej niż jednego niezbędnego do życia narządu
postacie PZT
przewlekłe wapniejące
zaporowe
zapalne z przewagą destrukcji miąższu
włókniejące
przyczyny PZT
nadużywaznie alkoholu ok. 80% polekowe nadczynność przytarczyc hiperlipidemia trzustka podzielona kamica przewodowa uraz PZT tropikalne zaburzenia autoimmunologiczne PZT wrodzone mukowiscydoza
przyczyny zaporowego PZT
nowotwory trzustki
łagodne guzy w przewodzie trzustkowym
zwężenie ujścia przewodu trzustkowego
bliznowate zwężenie przewodu trzustkowego po OZT
przyczyny bólu w PZT
wzrost ciśnienia wewnątrzprzewodowego i śródmiąższowego
zmniejszony przepływ krwi przez trzustkę
zapalenie nerwów towarzyszące PZT
martwica trzustki
objawy PZT
ból brzucha - napady po spożyciu alkoholu lub posiłku bogatotłuszczowego wzdęcia uczucie pełności w nadbrzuszu wymioty przewlekła biegunka żółtaczka
badania przy PZT
RTG jamy brzusznej- zwapnienie trzustki
USG i TK- zmiany wielkości, pseudotorbiele, poszerzenie przewodów trzustkowych
ECPW
test sekretynowo-cholecystokinowy
- diagnoza PZT
- najczulszy
- w PZT wydzielanie wodorowęglanów <20mmol/l
powikłania PZT
torbiele rzekome wodobrzusze trzustkowe zakrzepica żyły śledzionowej zwężenie przewodu żółciowego wspólnego z żółtaczką zwężenie dwunastnicy tętniaki rzekome naczyń rak trzustki
żółtaczka
żółte zabarwienie skóry, błon śluzowych i białkówek
bilirubina podwyższona dwukrotnie
cholestaza
podwyższone stężenie we krwi i w tkankach kwasów żółciowych
-zaburzenia wydzielania z hepatocytów
-zaburzenia przepływu przez wenątrzwątrobowe lub zewnątrzwątrobowe drogi żółciowe
może jej towarzyszyć żółtaczka
metabolizm bilirubiny
hem-> bilirubina wolna transportowana z albuminami->kom. wątrobowe-> bilirubina związana z kwasem glukuronowym
jaka żółtaczka więcej bilirubiny wolnej w osoczu
hemolityczna
w jakiej żółtaczce bilirubina w moczu
miąższowa i mechaniczna
w jakiej żółtaczce brak urobilinogenu w moczu
w mechanicznej
w jakiej żółtaczce sterkobilinogen w kale wzmożony
hemolityczna
kolor moczu i stolca w żółtaczce hemolitycznej
normalny mocz
ciemny stolec
kolor moczu i stolca w żółtaczce miąższowej
mocz ciemniejszy niż normalnie
stolec odbarwiony
kolor moczu w żółtaczce mechanicznej
mocz koloru ciemnego piwa
stolec odbarwiony
żółtaczka przedwątrobowa
hemolityczna
żółtaczka wewnątrzwątrobowa
miąższowa
żółtaczka pozawątrobowa
mechaniczna
które parametry w żółtaczce hemolitycznej podwyższone
LDH
które parametry w żółtaczce miąższowej podwyższone
ALP GGTP LDH gammaglobuliny ALAT i ASPAT kilkukrotnie
które parametry podwyższone w żółtaczce mechanicznej
ALAT i ASPAT
LDH
ALP i GGTP kilkutronie
w ktorej żółtaczce występuje świąd skóry
mechanicznej
żółtaczka wrodzona gdzie podwyższona bilirubina wolna
zespół Criglera- Najjara typu I
zespół Gilberta
żółtaczka wrodzona gdy rośnie bilirubina związana
zespół Dubina-Johnsona
zespół Rotora
drogi zakażenia HAV
pokarmowa
kontakt seksualny
krew
postacie WZW A
bezżółtaczkowa (u dzieci)
żółtaczkowa
cholestatyczna
objawy WZW A
męczliwość nudności wymioty bół brzucha bóle mięśni i stawów
w postaci cholestatycznej świąd skóry
diagnostyka WZW A
wzrost AlAT i AspAT
przeciwciała anty-HAV (najpierw IgM potem IgG)
WZW typu D
tylko równoczesna z WZW B lub nadkażenie WZW B
drogi zakażenie HBV
pozajelitowa
płciowa
okołoporodowa
powikłania WZW B
odkładanie się kompleksów immunologicznych: guzkowe zapalenie tętnic, kłębuszkowe zapalenie nerek, zespół nerczycowy
piorunujące zapalenie wątroby
drogi zakażenie HCV
pokarmowa
przebieg kliniczny WZW różnych typów
WZW A i WZW C takie samo tylko C niebezpieczne dla kobiet w trzecim trymestrze
WZW B objawy takie same, cięższy przebieg
przewlekłe WZW B powikłania
marskość
rak wątrobowokomórkowy
choroby kompleksów immunologicznych (KZN, guzkowe zapalenie tętnic)
powikłania WZW C
marskość
rak wątrobowokomórkowy (HCV nie jest onkogenny jak HBV więc ni widomo czemu)
choroby kompleksów immunologicznych: zapalenie tarczycy, autoimmunologiczne zapalenie wątroby
etiologia marskości wątroby
zależy od kraju: wirusowa, alkoholowa, polekowa (paracetamol), po zatruciu grzybami (polsza i muchomory), od przewlekłej kamicy lub nowotworów, w chorobach spichrzeniowych
główny element patogenezy marskości wątroby
zaburzenie równowagi między fibrynolizą a fibrynogenezą
zaburzenia metaboliczne
nadciśnienie wrotne
objawy ogólne marskości wątroby
osłabienie i łatwe męczenie się stan podgorączkowy utrata łaknienie spadek masy ciała świąd powiększony obwód brzucha
zmiany skórne w marskości wątroby
żółtaczka
naczyniaki wątrobowe
rumień dłoniowy i podeszwowy
głowa meduzy
objawy ze strony układu pokarmowego marskości wątroby
wzdęcia nudności wymioty lakierowane wargi i język powiększenie wątroby i śledziony
marskość wątroby w wynikach laboratoryjnych
małopłytkowość niedokrwistość leukopenia zwiększona aktywność aminotransferaz wzrost ALP wzrost GGTP hiperbilirubinemia hipoalbuminemia hipoglikemia zaburzenia elektrolitowe wzrost kreatyniny i amoniaku
powikłania marskości wątroby
wodobrzusze zapalenie otrzewnej krwawienie z przewodu pokarmowego (żylaków przełyku) żółtaczka zaburzenia krzepnięcia encefalopatia wątrobowa zespół wątrobowo-nerkowy zespół wątrobowo- płucny hipersplenizm zaburzenia hormonalne ( np insulinooporność hepatocytów) rak wątrobowokomórkowy
mechanizm wodobrzusza
skurcz naczyń nerkowych-> upośledzenie wydzielania wody
hipoalbuminemia-> zaburzenia odpływu chłonki
nadciśnienie-> rozkurcz naczyń -> wzrost przepływu trzewnego
mechanizm encefalopatii wątrobowej
przedostawanie się np amoniaku przez uszkodzoną barierę krew-mózg
toksyny
przekształcanie aa. aromatycznych w fałszywe neuroprzekaźniki
wzrost GABA
przyczyny ostrej niewydolności wątroby
WZW typu B, D, A polekowe toksyny wstrząs posocznica
ostra niewydolność wątroby- objawy
utrata łaknienia biegunka gorączka osutka hipotensja tachykardia
GŁÓWNE OBJAWY:
- encefalopatia
- żółtaczka
- objawy skazy krwotocznej
- niestabilność hemodynamiczna
- wodobrzusze
- niewydolność nerek
- napady padaczkowe
obraz ostrej niewydolności wątroby w badaniach laboratoryjnych
zwiększona aktywność aminotransferaz
wydłużony czas protrombinowy
hipoglikemia
czynniki ryzyka kamicy żółciowej
genetyczne płeć żeńska ciąża estrogeny starczy wiek otyłość cukrzyca wahania masy ciała dlugotrwałe żywienie pozajelitowe Crohn anemia hemolityczna marskość wątroby
objawy kamicy żółciowej
kolka żółciowa
nudności wymioty
przemijająca zółtaczka
objaw Chełmońskiego
powikłania kamicy żółciowej
OZT
ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego
kamica przewodowa
