Volksgezondheid 3C1 Flashcards
1
Q
Ziektelast roken
A
9.4%
2
Q
Ziektelast ongezonde voeding
A
8.4%
3
Q
Ziektelast weinig beweging
A
2.3%
4
Q
Ziektelast alcoholgebruik
A
1.5%
5
Q
Ziektelast hypertensie
A
6.7%
6
Q
Ziektelast hoge bloedsuikerspiegel
A
6.6%
7
Q
Ziektelast overgewicht
A
3.7%
8
Q
Ziektelast cholesterol
A
0.9%
9
Q
Ziektelast lage botdichtheid
A
0.7%
10
Q
Ziektelast stoffen/ omgeving
A
3.0%
11
Q
Ziektelast psychische belasting
A
0.9%
12
Q
Ziektelast fysieke belasting
A
0.7%
13
Q
Ziektelast buitenmilieu
A
3.5%
14
Q
Ziektelast binnenmilieu
A
0.5%
15
Q
Onderverdeling ziektelast factoren
A
- gedrag
- persoonsgebonden factoren
- vermijdbare factoren
- milieufactoren
16
Q
meest voorkomende doodsoorzaken NL 2022
A
- dementie
- longkanker
- beroerte
- coronaire hartziekten
- covid-19
17
Q
levensverwachting man
A
80.1
18
Q
levensverwachting vrouw
A
83.1
19
Q
ICF-model aspecten
A
- stoornissen
- beperkingen in activiteiten
- participatieproblemen
(+ interne & externe factoren)
20
Q
DALY’s formule
A
DALYs = YLD + YLL
21
Q
Top 10 ziektes in DALY’s
A
- coronaire hartziekten
- beroerte
- DM
- COPD
- Artrose
- Longkanker
- Letsel en ongevallen
- Dementie
- Nek- en rugklachten
- Angststoornissen
22
Q
Directe gevolgen klimaatverandering op gezondheid
A
- hitte (HVZ, dehydratie, respiratoire ziekten)
- extreem weer (directe doden/ gewonden, gezondheidsschade)
- luchtvervuiling (exacerbaties respiratoire ziekten/ HVZ, toename allergeniciteit en hoeveelheid allergenen)
- infectieziekten (toename verspreiding)
23
Q
indirecte impact van klimaatverandering op gezondheid
A
- Voedselonzekerheid
- mentale gezondheid
- migratie, ontheemding, maatschappelijke onrust
24
Q
planetary boundaries
A
- klimaatverandering
- chemische vervuiling
- uitputting ozonlaag
- luchtvervuiling
- verzuring oceanen
- stikstof- en fosforcyclus
- zoetwatergebruik
- verandering landgebruik
- verlies biodiversiteit
25
Landen die meest hebben bijgedragen aan klimaatverandering
1. VS
2. EU
3. rest Europa
4. Global North
5. Global South
26
Vijf thema's Green Deal Duurzame Zorg
1. actieve inzet gezondheidsbevordering
2. vergroten kennis & bewustwording, duurzaamheid in zorgonderwijs en richtlijnen
3. verlagen CO2 uitstoot
4. verminderen primair grondstoffengebruik
5. terugbrengen milieubelasting door medicatie
27
3 aspecten van milieu die invloed hebben op gezondheid
1. luchtverontreiniging
2. geluid
3. binnenmilieu
28
afname van levensverwachting met hoeveel door fijnstof & stikstofoxiden?
13 maanden (4.5% ziektelast NL)
29
Kernwaarden gezonde leefomgeving
1. woonomgeving: rookvrij, aantrekkelijk, voorzieningen
2. mobiliteit: actief vervoer de standaard
3. gebouwen: binnenklimaat prettig & gezond, voldoende
30
Voorwaarden Rose's preventieparadox
1. als het risico op ziekte gradueel stijgt met de toenemende blootstelling, en
2. lage niveaus van blootstelling zeer veel voorkomend zijn onder de bevolking, dan
3. zullen personen met een klein risico meer bijdragen aan de ziektelast, dus
4. ligt een populatiebenadering in het preventiebeleid meer voor de hand
31
preventie op basis van aangrijpingspunt
1. gezondheidsbescherming
2. gezondheidsbevordering
3. ziektepreventie
32
preventie op basis van doelgroepen
1. universele preventie
2. selectieve preventie
3. geïndiceerde preventie
4. zorg gerelateerde preventie
33
Formule Relatieve Risico
absolute risico in blootgestelde groep/ absolute risico in referentiegroep
34
Attributieve fractie formule
AF = (RR - 1) / RR
35
Redenen waarom werken goed is
1. bevordert gezondheid
2. inkomsten
3. persoonlijke ontwikkeling & voldoening
4. tijdverdrijf, sociale contacten
5. maatschappelijke status & individuele identiteit
36
6 A's voor belastbaarheid werk
1. Arbeidsinhoud
2. Arbeidsomstandigheden
3. Arbeidsvoorwaarden
4. Arbeidsverhoudingen
5. Arbeidsperspectief
6. Arbeidszingeving
37
Wetten met betrekking tot werk
1. Arbowet
2. Wet Arbeid en Zorg
3. Arbeidstijdenwerk
38
Belasting die werknemer aankan, 3 P's
1. persoonlijkheid
2. Persoonlijke werkwijze
3. privéfactoren
39
drie modellen voor gezondheidsbevordering
1. health belief model
2. protectie motivatie theorie
3. beredeneerd gedrag model
40
Onderdelen beredeneerd gedrag model
1. attitude
2. ervaren subjectieve norm
3. waargenomen gedragscontrole
41
Angelo-raamwerk soort omgevingsfactoren
1. fysieke omgeving
2. culturele context
3. economische context
4. politieke context
42
WHO pijlers voor leefstijlvriendelijke wijken
1. toegankelijke fysieke omgeving (mobiliteit, bestrating, toegankelijk OV)
2. inclusieve sociale omgeving (verminderen eenzaamheid, ontmoetingsplekken)
3. betekenis voor preventie (op elk niveau nadenken over impact op volksgezondheid)
43
Criteria voor screening
1. aanwezig bewijs voor effectiviteit
2. voordelen groter dan nadelen
3. redelijke balans tussen kosten en netto voordelen screening
44
Wanneer is screening vergunningsplichtig volgens de WGBO?
1. gebruik ioniserende straling
2. ziekte waarvoor wordt gescreend is kanker
3. afwijkingen waar geen behandeling of preventie mogelijk is
45
Wetten rondom screening
1. WGBO
2. Wet BIG
3. KwaliteitsWet Zorginstellingen
46
Ethische principes rondom screening
1. principe van weldoen
2. principe van niet-schaden
3. respect voor autonomie
4. rechtvaardigheid
47
Verschillen ethiek screening & ethiek arts-patiëntrelatie
1. screening = gezonde mensen actief benaderen, geen hulpvraag
2. preventie is gericht op groepen, niet individuen (voordeel individu soms niet merkbaar)
48
Belangrijkste principes criteria Wilson & Jungner
1. ziekte vormt een belangrijk gezondheidsprobleem
2. Nut: voordelen wegen op tegen nadelen (proportionaliteit)
3. Betrouwbaar en valide testinstrument
4. Doelmatig gebruik van middelen (kosteneffectiviteit)
5. respect voor autonomie
49
Waardoor shift van geneeskunde naar gezondheidszorg?
1. markt/ industrie
2. instituten: expansie en schaalvergroting
3. rol van staat & samenleving is gegroeid
50
Surveillance model, gevolgen
1. medicalisering (grenzen tussen ziek & gezond vager)
2. disciplinering (initiatief vanuit patiënt verplaatst naar artsen en instanties) --> ongevraagde bemoeienis
3. multifactoriele aspect van ziekte (+ invloed omgeving) wordt erkend
51
Cigarette century, onderdelen:
1. cultuur van roken (marketing, lobby)
2. wetenschap van roken (twijfel zaaien, onzekerheid, tabakslobby & artsen roken)
3. politiek van roken (individuele verantwoordelijkheid om te stoppen, door antirooklobby toch keerpunt, ook meerokers en kinderen belicht)
4. regulering van roken (geloofwaardigheid rookindustrie nam af en verslaving werd duidelijk)
5. globalisering van roken (markten zoeken buiten westen, grootste gebruik in China & India)
52
Rollen van arts
1. primaire rol: diagnose, behandeling, preventie
2. secundaire rol: wegwijs maken in zorgstelsel, ondersteuning & begeleiding
3. Overstijgende rol: beïnvloeding arts op wet- en regelgeving, combinatie wetenschap en bestuur
53
Veranderingen in publieke gezondheidszorg
1. verzorgingsstaat wordt steeds meer participatiestaat
2. technologische ontwikkelingen
3. verschuivingen in politiek (individualisering, verzakelijking welzijnssector)
4. onrust
5. demografische veranderingen: vergrijzing, verkleuring, ontgroening
6. pandemie
54
Wetten publieke gezondheid
1. Wet publieke gezondheid (o.a. GGD)
2. jeugdwet
3. wet maatschappelijke ondersteuning
4. wet langdurige zorg
5. zorgverzekeringswet
55
Taken CJG Rijnmond
1. verlenen basis medische zorg
2. uitvoeren rijksvaccinatieprogramma
3. monitoren van de ontwikkeling
4. opvoedondersteuning
56
kader verantwoorde zorg: aspecten jeudgezondheidszorg die moeten worden uitgevoerd
1. vaste contactmomenten
2. prenataal huisbezoek
3. maternale kinkhoestvaccinatie en griepvaccinatie
4. webinars
57
Drie stadia in hervormingen zorgstelsel
1. toegankelijkheid
2. kostenbeheersing
3. doelmatigheid
58
toegankelijkheid wetten
1. ziekenfondsenbesluit (lage inkomens ook zorg)
2. ziekenfondswet: toegang tot langdurige zorg en ondersteuning, voor hele bevolking
59
Doelmatigheid, aspecten hiervan in de zorg
1. wachtlijsten & kostenbeheersing vormen probleem
2. elke euro moet zoveel mogelijk opleveren: kosteneffectiviteit
3. prikkels nodig voor goed omgaan met zorgbudget
60
Belangrijkste elementen gereguleerde concurrentie/ marktwerking
1. vrijheid voor verzekeraars om contracten aan te sluiten met zorgaanbieders
2. vrijheid voor verzekerden om een zorgpolis te kiezen
3. Wettelijk kader: bescherming publieke belangen
61
Vijf onderdelen zorgverzekeringswet
1. iedere burger heeft verplichting tot basisverzekering
2. standaard basispakket, inhoud door overheid vastgesteld
3. acceptatieplicht verzekeraars (voor basispakket)
4. verbod op premiedifferentiatie
5. risicoverevening
62
voor verzekerden leidt Zvw tot:
1. keuze in soort polis
2. voorkeur zorgaanbieders
3. vrijwillig eigen risico
4. premiekorting door collectiviteiten
63
voor verzekeraar leidt Zvw tot
1. handelen binnen Wettelijk kader
2. zijn verschillende prikkels voor doelmatigheid: keuzevrijheid van verzekerden en hebben van financiële verantwoordelijkheid
64
instrumenten doelmatigheid
1. selectief contracteren zorgaanbieders
2. lagere vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg
3. vrijheid ten aanzien van contracten en bekostiging
4. managen van zorg (zorgbemiddeling)
5. aanvullende voorwaarden mogen stellen
65
Voor arts leidt Zvw tot:
1. functionele pakketomschrijving
2. bekostigingsmodellen
3. mededingingswet
66
nieuwe bekostigingsmodellen
1. betalen per consult/ verrichting
2. betalen per patiënt of borgbundel (DBCs)
3. betalen per verzekerde
4. vast bedrag per periode (salaris/ loondienst)
evt. in combi met bonus/ malus, inhouding of basisbekostiging, delen in besparingen
67
essentiële voorwaarden voor gereguleerde concurrentie
1. goede risicoverevening
2. transparantie consumenten
3. transparantie verzekeraars
4. effectief mededingingsbeleid
68
risicoselectie is een bedreiging voor:
1. kwaliteit zorg
2. risicosolidariteit
3. doelmatigheid
69
knelpunten shared decision making
1. behandelvoorkeuren van patiënten lopen uiteen
2. behandelvoorkeuren van patiënten verschillen regelmatig met die van artsen
3. behandelvoorkeuren zijn niet goed te voorspellen op basis van patiëntkenmerken
70
vier stappen shared decision making
1. arts informeer patiënt over dat patiënt invloed heeft op beslissing die gaat komen
2. arts legt behandelopties uit en bespreekt voor- en nadelen, zonder voorkeur te laten blijken
3. arts en patiënt bespreken voorkeuren, waarbij arts patiënt ondersteunt
4. arts en patiënt bespreken in hoeverre patiënt betrokken wil zijn bij besluitvorming.
71
Voordelen shared decision making
1. meer kennis van patiënten over onderwerp
2. hogere tevredenheid
3. betere arts-patiëntverhouding
4. minder herhaalconsulten
5. betere therapietrouw
6. kostenbesparing (niet primair doel)
72
dimensies kwaliteit van zorg
1. veiligheid
2. effectiviteit
3. patiëntgerichtheid
4. tijdigheid
5. efficiëntie
6. gelijkheid
73
indeling indicatoren voor onderzoek naar kwaliteit van zorg
1. structuurmaten (bijv. aanwezigheid SEH)
2. procesmaten (bijv. binnen 1 uur gezien door arts)
3. uitkomstmaten (bijv. sterfte)
74
waarom zijn uitkomstmaten onderzoek kwaliteit van zorg moeilijk te interpreteren?
1. statistische onzekerheid (hoe kleiner, hoe groter mogelijke variatie)
2. verschillen in patiëntgroepen (case-mix)
3. confounders
4. registratie bias
75
Verschillende vormen toegankelijkheid zorg
1. geografische toegankelijkheid
2. tijdige toegankelijkheid
3. culturele toegankelijkheid
4. financiële toegankelijkheid
76
twee groepen onverzekerden & regelingen hiervoor
1. verzekerbare onverzekerden (EU): subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden
2. niet-verzekerbare onverzekerden (niet-EU): ongedocumenteerden/ illegalen: regeling onverzekerbare vreemdelingen
77
Kenmerken onverzekerden
1. multi-problematiek
2. schaamte & stigma
3. onwetendheid mogelijkheden tot zorg
4. verzekerd raken lukt niet, door beperkte middelen & vaardigheden en de ingewikkelde benodigde procedures.
78
Maatstaven goed gezondheidszorgsysteem
1. kwaliteit
2. kosten
3. haalbaarheid
4. efficiëntie
5. patiëntvriendelijkheid
6. aanvaardbaarheid
7. gelijkheid
79
mogelijkheden verbetering hiv-zorgsysteem
1. doorzetten huidige verticaal gezondheidsprogramma
2. taakverschuiving
3. decentralisatie
4. integratie
80
