VO.1 - Hoe houden we de zorg betaalbaar? Flashcards
wat betekent een stijging van zorgkosten van 10 miljoen per jaar? En van 200 miljoen per jaar?
10 miljoen
- eigen risico omhoog met 2,50 pp per jaar
- premie van 1 euro pp per jaar
200 miljoen
- eigenrisico omhoog met 50 euro per jaar pp
- premie 20 euro per jaar pp omhoog
wat is doelmatigheid\?
Doel bereiken met matige middelen
systemische analyse van zorgprogramma’s mbt - gezondheidseffecten
- kosten en
- overige aspecten: organisatorisch, juridisch, ethisch
wat doen je bij doelmatigheid en kosteneffectiviteit altijd bij een analyse?
Vergelijkende analyse van twee of meer zorgprogramma’s in
a) effecten
b) kosten
Informatie verkrijgen mbt tot welk zorgprogramma het meest wenselijk is om als samenleving te financieren
wat is de formule van kosten effetiviteit?
Kosten strategie A - kosten strategie B /
uitkomstmaat strategie B (bvb QALY) - uitkomstmaat strategie A
Kosten-effectiveitsratio: hoeveel moet worden geïnvesteerd voor een extra eenheid opbrengst (uitkomstmaat) wanneer een oude strategie (A) wordt vervangen door een nieuwe strategie (B)
tussen welke twee perspectieven wordt er gebalanceerd?
- klinisch: kijken naar
- intermediaire uitkomstmaten
- klinische effectiviteit
- gouden standaard (= RCT)
- focus op interne validiteit - Economisch
- omvang gezondheidswinst
- finale uitkomstmaten: QALY
- daadwerkelijke kosten
- gouden standaard (= dagelijkse praktijk)
- ondersteunen besluitvorming
- focus op externe validiteit
Welke type kosten zijn er?
- Directe kosten:
a) Binnen gezondheidszorg: medische kosten
b) Buiten zorg: kosten patiënten en hun familie (bvb reiskosten) en informele zorg (tijd) - Indirecte kosten
a) binnen zorg: downstream costs –> medische kosten gedurende gewonnen levensjaren
b) buiten zorg: productiviteitskosten, juridische kosten, speciaal onderwijs –> niet medische kosten gedurende de gewonnen levensjaren
wat is de effectiviteit?
Gezondheidseffecten uitgedrukt in natuurlijke eenheden
- Intermediaire uitkomstmaten: cholesterol, RR, voorkomen van ZKH-opnames
- Langer leven bvb
Hoe waarderen we de gezondheidszorg?
QALY = quality adjusted life years
–> Aantal levensjaren gecorrigeerd voor kwaliteit van leven
QALY = Y x V (Q)
- Y: aantal levensjaren
- V: waardering kwaliteit van leven in een bepaalde gezondheidstoestand (Q)
V(Q) tussen de
- 0 = dood
- 1,0 = volledig gezond
Waar houden we rekening mee in de QALY?
- langer leven
- kwaliteit van leven
Wat is de drempelwaarde van de QALY bij ziektes met een lage ziektelast? En bij een hoge ziekte last?
wat is het bij vaccinaties?
lage last: 10 000 euro/QALY
hoge last: 80 000 euro/QALY
Vaccinaties: 20 000 euro/QALY
Wat is het onderliggende idee van 20 000 euro/QALY bvb?
drempelwaarde voor de doelmatigheid van een behandeling of medicijn
wat zijn zorguitgaven?
- CBS: alle uitgaven aan de gezondheidszorg
- VWS: collectief gefinancierde zorguitgaven
Hoe houden we bij zorguitgaven rekening met de gestegen welvaart?
zorgquote = zorguitgaven als % van Bruto binnenlands product (BBP) = totale waarden van alle in een land geproduceerde goederen en diensten
wat doen we altijd bij een economische analyse?
wordt altijd
een vergelijkende analyse gemaakt van
twee of meer technologieën/
zorgprogramma’s
welke type economische evaluaties zijn er?
- KBA = kosten baten analyse
Gezondheidseffecten uitgedrukt in geld - Kosten minimalisatie analyse (KMA)
Gezondheidseffecten zijn gelijk, analyse naar verschil in kosten - Kosten effectiviteit analyse (KEA)
Gezondheidseffecten uitgedrukt in natuurlijke eenheden - Kosten utiliteitsanalyse (KUA)
Gezondheidseffecten uitgedrukt in QALYs
waarvan hangt de drempelwaarde van de QALY af? hoe zit het in NL?
Theoretische waarde hangt af van het zorgbudget en de introductie van meer of minder efficiënte programma’s
Net zoals de meeste landen geen officiële drempelwaarde
Range van 10 000-80 000, maar andere factoren spelen een rol!!
De minister heeft geen enkele drempelwaarde of range gekrachtigd
Je kan geld maar 1 keer uitgeven en let dus op verdringing
welke veranderingen hebben we in de loop van de tijd gezien?
- prijsregulering: preferentiebeleid sinds 2005 voor bvb cholesterol verladers
- Overhevelen van geneesmiddel vergoedingssysteem naar medisch specialistische zorg van in ieder geval bepaalde dure GNM
- Dure extramurale GNM kan uitkomsten onderzoek gevraagd worden voor een herbeoordeling na 4 jaar (medisch specialistisch)
- discusses over of kosten een rol mogen spelen
wat is het effect en wat gebeurt er als een middel in de sluis wordt gezet?
Tijdelijk niet direct vergoed vanuit de basisverzekering totdat er zorgvuldige beoordeling heeft plaatsgevonden
Vooral bij nieuwe dure medicijnen
Om:
- te beoordelen of het middel voldoet aan eisen van effectiviteit, veiligheid en doelmatigheid
- onderhandelingen voeren overheid en fabrikanten over een lagere prijs
- bepalen onder welke voorwaarden het middel vergoed wordt (bvb alleen specifieke patiëntengroep)
Tijdens deze periode wordt het middel NIET vergoed –> middel expliciet uitgesloten van vergoeding
wanneer komt een middel in aanmerking voor vergoeding als het in de sluis zit?
- positief advies ZIN (zorginstituut NL)
- waarborgen gepast gebruik: bvb start en stop criteria
- prijsonderhandelingen hebben plaatsgevonden
Wat zijn belangrijke kenmerken waardoor een middel in de sluis moet worden geplaatst?
Macro: uitgaven van meer dan 10 miljoen euro op jaarbasis
Per individuele behandeling: meer dan 50 000 euro per behandeling kosten
hoe is het budget voor de financiering van zorgstelsel geregeld?
Budgettair kader zorg (BKZ) = budgettaire ruimte voor collectieve financieren van zorguitgaven
Wat zijn de BKZ uitgaven in % vanuit de wetten?
- ZvW: 62%
- Wlz: 28%
- vanuit begroting: 10%
a) Wmo: 6%
b) jeugdwet: 3%
c) overig 1%
Totaal is 29% totale uitgaven overheid
wat zijn oorzaken voor de stijging van de zorguitgaven?
Vraagzijde
- sociale ziektekosten verzekeringen
- toename welvaart (BBP)
- vergrijzing
- voortschrijdende medicalisering
- consumenten stellen hogere eisen
- relatief lage eigen betalingen
Aanbodzijde
- voortgang medische wetenschap en techniek
- asymmetrische info: risico op aanbod geïnduceerde vraag (beschikt de ene partij (meestal de zorgverlener) over meer of betere informatie dan de andere partij (de patiënt) en de zorgverlener de vraag naar zorg zelf aanwakkert of stuurt. Dit gebeurt bijvoorbeeld als een arts extra behandelingen, medicijnen of onderzoeken aanbeveelt, terwijl het voor de gezondheid van de patiënt niet per se noodzakelijk is)
- machtspositie zorgaanbieder bij onderhandelen over tarieven met overheid of zorgverzekeraars
- zorgverlening is arbeidsintensief: kostenziekte in de gezondheidszorg
wat zijn de gevolgen van een stijging in de collectieve zorguitgaven?
- stijging premies: collectieve lasten –> hogere loonkosten –> slechtere concurrentie positie van NL bedrijven –> minder economische groei
- werken is minder lonend –> minder arbeidsaanbod –> minder economische groei
- verdringing overige collectieve uitgaven bij gelijke premies
