Video1 Flashcards
1
Q
- Budizmi anlatan eserlerdir.
- Mani ve Buda dininin özelliklerini bu eserlerde görmek mümkündür.
- Üslupları Göktürk Yazıtları’na benzer.
- Dini metinlerdir.
- Bu eserlerden birinde beş duyu organının anlamı ve görevleri Budist bir yaklaşımla verilmiş ve bazı manevi bilgiler anlatılmıştır.
A
- Altın Yaruk (İlk 3) ve Sekiz Yükmek (Son 2)
2
Q
- Uygurlar döneminin en tanınmış öykülerindendir.
- Konsu vilayetindeki Bin Buda mabetlerinde bulunan bu eserde, iyi yürekli bir şehzadenin bütün canlılara yardım etmek ve canlıların birbirlerini öldürmelerine engel olmak üzere çok değerli bir mücevheri ele geçirmek için çıktığı yolculuk anlatılır.
- Eserin orjinalı Sanskritçe’dir. Uygurcaya çevrilmiştir.
- Budizme dayanan bir çatik örneğidir.
- Türk edebiyatının masal türündeki ilk eseridir.
A
- Kalyanamkara Papamkara (İyi Şehzade, Kötü Şehzade)
3
Q
- Uygur-Fal Kitabı
- Kökünç nedir?
A
- Irk Bitig
- 2.Uygurlar döneminde karşılıklı konuşma metinleridir.
4
Q
- İslamiyet öncesi doğal Türk destanlarından biridir.
- Dişi bir kurttan türeme anlatılır.
- Göktürklere aittir.
A
- Bozkurt Destanı
5
Q
- Uygurlara aittir.
- Erkek bir Kurttan türeme anlatılır
- Destan
A
- Türeyiş Destanı
6
Q
- Destan bilinen en eski destandır.
- Nuh Tufan’ından bahseder.
- Bir kralın ölümsüzlüğünü araması destanın esas konusudur.
A
- Gılgamış Destanı
7
Q
- Karahanlıların İslamiyet’i kabul eden ilk hükümdarının islam dinini yaymak için gösterdiği çabanın anlatıldığı destandır.
A
- Satuk Buğra Han Destanı
8
Q
- Türkçe bilinen ilk sözlüğüdür.
- Eserde Türk illerini gösteren bir harita bulunmaktadır.
- Eser ilk edebiyat antolojisidir.
- Eser ilk dil bilgisi kitabıdır.
- Kaşgarlı Mahmut
A
- Divan-ı Lügati’t Türk
9
Q
- Kün Togdı
- Ay Toldı
- Ögdilmiş
- Odgurmuş
A
- Hükümdar -> Adalet
- Vezir -> Saadet
- Vezirin Oğlu -> Akıl
- Vezirin Kardeşi -> Akıbet
10
Q
- Yazın geldiğini neden bileyim.
- (Bülbül) (dikendir) (güller) (daldadır) (Tenasup Sanatı)
- Eyyup’un teninde iki kurt kalmış (Telmih)
- Biri sar’ibrişim biri baldadır
- Seyit Gazi yolun diktiler nişan
- Deli gönlüm oldu şimdi Perişan
- Tanrı kelamını her dem söyleyen
- İdris cennettedir Musa Tur’dadır (İdris ve Musa sözcükleri ile Telmih)
A
- Karacaoğlan
- Dörtlük nazım birimi kullanılmış.
- Koşma Nazım Şekli (11’li Hece)
- Koşma Alt Türleri
1. Koçaklama (Yiğitlik)
2. Taşlama (Eleştiri)
3. Güzelleme (Sevgili güzelliği) - Divan Edb.’da güzellemeler soyuttur, Halk Edb.’da ise güzellemeler somuttur.
- Varsağı (Hey! Bre! Ey! Behey!)
- Semai (8’li Hece)
11
Q
- Canane (cefa) kılsa nola cana (sefa)dur
- Agyar elemin çekdügümüz ya ne beladur
A
- Canan: Sevgili
- Sevgili bana cefa kılsa ne olur onun cefası bana mutluluktur.
- Başkalarından çektiğimiz ne beladır.
- Baki yazmıştır.
- Elem: Keder, Acı
- Agyar: Başkaları
- Cefa ile Sefa arasında Tezat sanatı var.
12
Q
- Saçma ey göz eşkten gönlümdeki odlare su
- Kim bu denlü tutuşan odlare kılmaz çare şu
- (Su Kasidesi1)
A
- Fuzuli
- Naat-ı Şerif (Peygambere yazılmış)
- Eşk: Gözyazşı, Od: Ateş, Denli: Türlü, Böyle
- Ey gözüm, gönlümdeki ateşlere göz yaşımdan su saçma çünkü bu kadar hararetle tutuşan ateşlere su fayda etmez.
- Beyitte eşk (su) - od (ateş) ilişkisi var. Su ve Ateş anasır-ı erbaa’nın (4 element) iki unsurudur.
- Fuzuli, aşk ızdırabıyla çok ağladığını, ama bunun acısını dindirmediğini söylüyor.
- Tutuşmak ve ateş arasında tenasüp sanatı var.
- Mübalağa var.
- Gözden yaşın akması güzel nedene bağlanmış. (Hüsnütahlil)
- Ateş ve Su arasında tezat var.
13
Q
- Gül-i ruhsaruna karşı gözümden kanlı akar su
- Habibim fasl-ı güldür bu akar sular bulanmaz mı
- (Su kasidesi2)
A
- Ruhsar: Yanak , Habib: Sevgili
- Kan-akar-su-akar, Sular-bulanmak (Tenasup)
- Yanağının kırmızı gülüne karşı gözyaşları da gözümden kanlı akar. Sevgilim, bu gül mevsimi, ilkbahardır. Bu mevsimde akarsular bulanık olmaz mı?
- Şair, göyzyaşlarının sele döndüğünü de söylemek istemiş.
- Gözyaşlarının kanlı oluşunu ilkbaharda suların bulanık akmasına bağlayarak hüsnitahlil yapmış.
14
Q
- Değildim men sana ma’il sen etdün aklımı za’il
- Mana ta’n eyleyen gafil seni görpeç utanmaz mı
- (Su kasidesi3)
A
- Ben sana düşkün değildim. Benim aklımı başından sen aldın. Beni ayıplayan kişi, acaba seni görünce beni ayıpladığına utanmayacak mı?
15
Q
- Fuzuli rind-i şeydadır hemişe halka rüsvadır
- Sorun kim bu ne sevdadır bu sevdadan usanmaz mı?
A
- Fuzuli aşk yüzünden deli divane olmuş bir rinddir. Her zaman dile düşmüş, halka rezil olmuştur. Sorun bakalım bu ne biçim aşktır? Bu aşktan usanmayacak mı?.
