Üst Solunum Yolu Enfeksiyonları Flashcards

1
Q

ÜSYE nelerdir?

A

-Rinit
-Grip
-Akut Tonsillofarenjit
-Akut rinosinüzit
-AOM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Rinit (nezle)nin en sık etkeni ve sonrasında gelişen hastalık?

A

-%30-40 etken RHINOVIRUS
-Rinit sonrası Bakteriyel Sinüzit gelişir (%0,5-2)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Rinit en sık hangi hangi mevsim ve koşullarda?

A

Son bahar ve kış aylarında sık.
-Kötü havalandırma
-Az güneş
-Soğuk havada burun mukozasında daha iyi virüs üremesi
-Toplu yaşam

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Rinitte semptomlar neye bağlı olarak ortaya çıkar?

A

Virusa karşı salınan İNFLAMATUAR MADDELERle

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Rinitte sitotoksik olan virüsler (diğerleri değil)?

A

İNFLUENZA
ADENOVİRÜS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Rinitte ort. inkübasyon süresi? Ve hastalığın süresi?

A

24-72 sa ink.
Hastalık genelde 1 hafta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Rinitin en sık belirtileri?

A

-Boğaz ağrısı
-Burun akıntısı, tıkanıklığı
-Hapşırma
-Öksürük
-Gözlerde sulanma, yanma
-Ateş (küçük çocuklarda)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Grip-Nezle ayrımı?

A

GRİP NEZLE
Başlangıç: Ani Yavaş
Ateş: 38-40 Normal, subfebril
Baş ağrısı: Belirgin Nadir
Kas ağrısı,
Artralji, Sık, şiddetli Nadir
İştahsızlık:
Öksürük: Sık, şiddetli Orta şiddette
Burun ak. tık.: Bazen SIK
Boğaz ağrıs: SIK Bazen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Grip-Nezle özelliklerinin karşılaştırılması?

A

GRİP NEZLE
Etken: Influenza Nezle virüsleri
Sıklık/yıl: 1 3-5
Aşı: VAR YOK
Antiviral: VAR YOK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Rinit tedavisi?

A

ANTİBİYOTİK KULLANILMAZ.
Semptomatik tedavi yapılır: SF’li burun damlaları, analjezik, antiinfl., antihistaminikler veya oral dekonjestanlar
-Zn, C-E vit. tartışmalı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Rinitten korunma?

A

El yıkama
Kapalı ve kalabalık ortamlardan kaçınma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Özellikle yutma sırasında oluşan boğaz ağrısıyla başlayan ve bazen tonsiller eksudanın birlikte görüldüğü klinik tablo?

A

AKUT TONSİLLOFARENJİT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Akut tonsillofarenjitin bakteriyel etkenleri?

A

-AGBHS
-C. diphteria
-N. gonorrhoeae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Akut tonsillofarenjitin viral etkenleri?

A

-EBV
-Adenovirüs
-Influenza A-B
-Coxsackie A
-Parainfluenza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Akut TF 3 yaş altı etken?

A

%100 viral

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Akut TF 5-14 ve erişkinlikte etken ve sıklığı?

A

AGBHS
5-14: %10-30
Erişkin: %5-10

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Akut TF’nin klinik bulguları?

A

-Boğaz ağrısı
-Ön servikal LAP
-38.3< Ateş
-Yutma güçlüğü
-Baş ağrısı
-Tonsil hiperemi/ eksudasyon
-Yumuşak damakta peteşi
-Öksürük, burun akıntısı ve ses kısıklığı YOK

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Akut TF’de Tonsil Eksudasyonu yapan etmenler?

A

AGBHS
EBV
Adenovirüs
Primer HIV enf.
Candida albicans
Francisella tularensis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Akut TF’de LAP yapan etmenler?

A

AGBHS
EBV
Adenovirüs
HHV-6
Tularemi
HIV enf.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Tanıda akut TF etkeninin AGBHS olduğuna nasıl karar verilir

A

Lökosit>15.000 ise ve sola kayma varsa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Viral kökenli TF’de lökosit seyri nasıl olur?

A

Başlangıçta yüksek
4-7 gün sonra< 5000 (%50 olguda)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Akut TF boğaz sürüntüsü nereden, kaç adet alınır?

A

Tonsil ve farenks arka duvarından
Antijen arama imkanı olursa 2 örnek alınır, Ag testi negatifse 2. örnek KÜLTÜR için kullanılır.

*Gonokok, Difteri gibi nadir etkenlerde özgül çalışma yapılmalı.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Akut TF’de hangi boya kullanılır?

A

GİEMSA

*Gramm rutinde KULLANILMAZ.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Akut TF tanısında bakılacaklar?

A

-Flora değişiklikler
-Mikst anaerob enf.
-Maya artışı
-Lökosit varlığı

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Akut TF’de Atipik Lenfosit etkenleri?

A

EBV
CMV
Kızamıkçık
Kabakulak
Roseola
Toxoplasma
Viral hepatit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Akut TF tanısında altın standart ve tanıda aranan patojenler?

A

Boğaz kültürü. Duyarlılık %90-95.
-AGBHS
-C. diphteria
-N. gonorrhoeae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

AGBHS tansının özellikleri (akut tf)?

A

-ANTİBİYOGRAMA GEREK YOK.
-PENİSİLİNE DİRENÇ YOK.

*AGBHS hızlı antijen arama erken tanıda yararlı.
%80-90 duyarlı, özgüllük>%95

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Chlamydia antijeni hangi serolojik testlerde?

A

-ELISA
-Fluoresan mikroskobu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

EMN nedir ve hangi test ve değerlere bakılır?

A

Enfeksiyöz Mononükleoz (öpücük hastalığı)
Etken: EBV
*Kanda ATİPİK LENFOSİTLER
*MONOSPOT TEST
*EBV-VCA IgM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Hangi virüsler için fluoresan mikrobu kullanılır?

A

-Adenovirüs
-HSV
-RSV

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Rutinde üremesi zor olan mo. lar nelerdir ve bunlar için hangi yöntemler kullanılır?

A

M. pneumoniae
C. pneumoniae
Virüsler

-Nükleik asit probları
-PCR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

AGBHS için yapılan serolojik testler?

A

*ASO (Antistreptolizin O): Rutinde gereği yok. RETROSPEKTİF tanıda. Titresi yüksekse tedaviye gerek yok.
*anti-DNAse B

33
Q

ASO’nun özellikleri?

A

Rutinde istenmesine gerek yok. Tek bir yüksek değer tanı koydurmaz.
Resrospektif tanıda yardımcı.
Yalancı pozitiflikleri olabilir: Akut viral hepatitler, bazı kollagen hastalıklar vb.
Yükseldikten 6-12 ayda normale döner.
*ASO TİTRESİ YÜKSEKSE TEDAVİYE GEREK YOK.

34
Q

Faringotonsillit etkenlerinin mevsimsel sınıflaması?

A

AGBHS: Kış ve ilkbahar 3-15 yaşta sık.
Influenza: Kış
Rhinovirus: Sonbahar, ilkbahar
Coronavirüs: Kışın daha sık

35
Q

Korunmasız, evlilik dışı ilişkiler+farenjit etkenleri?

A

-N. gonorrhoeae
-C. trachomatis

36
Q

Akut TF kliniğinde Konjuktivit etkeni?

A

Adenovirüsler (%30-50 foliküler k.)

37
Q

Akut TF- Grip benzeri tablo etkenleri?

A

-Influenza A B
-Mycoplasma

38
Q

Akut TF- Soğuk algınlığı semptomlarının etkenleri?

A

-Rhinovirüs
-Coronavirüs

39
Q

Akut TF- Farinkste eksuda etkenleri?

A

-AGBHS
-EBV
-C. albicans
-F. tularensis

40
Q

Akut TF- Peteşi etkenleri?

A

-AGBHS
-EBV
-Kızamık

41
Q

Akut TF- Ülseratif/ veziküler lezyon etkenleri?

A

-HSV
-Enterovirüsler (Coxsackie A9, B1-5; ECHO virüsler; Enterovirüs 71)

42
Q

AGBHS Farenjitini hangi yöntemle ve hangi semptomlarla puanlarız?

A

CENTOR:
-Ateş>38 1
-Öksürük yok 1
-Hassas ön servikal LAP 1
-Tonsilde büyüme ve eksuda 1
-YAŞ: 3-14 ise 1p, 15-44 ise 0p, >45 ise -1p

Punlamaya göre riskler:
0: 2-3
1: 4-6
2: 10-12
3: 27-38
4: 38-63

43
Q

Akut TF skorlarına göre izlenecek tedavi paternleri?

A

1,2: Semptomatik tedavi
3: Boğaz kültürü–>AGHBS varlığına göre sempt. ya da Ab. tedavisi
4 veya üstü: Kültür+ Ampirik tedavi–> Ab ve AGBHS varlığı araştırılır.

44
Q

Akut TF süpüratif komplikasyonları?

A

-Otit, mediastinit
-Nekrotizan fasiit
-Abse: Peritonsiller, Parafaringeal ve Retrofaringeal
-Boyunda LAP

45
Q

Akut TF non-süpüratif komplikasyonlar?

A

-AKUT ROMATİZMAL ATEŞ
-
GLOMERÜLONEFRİT
-Kızıl
-Osteoartrit
-Bakteriyemi

46
Q

Akut TF tedavisinde viral etkenleri saptamak için?

A

-Antijen arama
-Kültür

47
Q

Akut TF- AGBHS tedavisi?

A

-Komplikasyonları önlemek için ilk 9 günde Ab. başlanmalı.
-İlk tercih: PENİSİLİN, alerji varsa alternatif: ERİTROMİSİN
*Semptom yoksa tedavi edilmezler.
-Semptomatik taşıyıcılık ve rekürren enf.da: KLİNDAMİSİN, PENİSİLİN+RİFAMPİN, AMOKSİSİLİN KLAVULONAT

48
Q

AGBHS tedavisinde penisilinle tedavide başarısızlık nedenleri?

A

-Yanlış tanı
-S. pyogenes taşıyıcılğı
-Beraberinde beta laktamaz üreten bakterinin varlığı (S. aureus gibi)
-Tonsiller kriptlerde derin yerleşimli enf.lar
-Lokal süpüratif komplikasyonlar
-Hasta uyumsuzluğu

49
Q

Tedavi sonrası AGBHS taşıyıcılık oranları ve temaslı kişinin durumu?½%

A

%10 asemptomatik taşıyıcılık
Kışın kreş ve okul çocuklarında %30-35

*AGBHS farenjitli hastaya temaslı kişilerde semptom yoksa boğaz kültürü ve tedavi gereksiz.

50
Q

AGBHS farenjit atağı ve taşıyıcılık arasındaki farklar?

A
  • TAŞIYICILIK AGBHS atağı
    Mevsim: Uygun değil İlişkili
    Ab cevabı: YOK VAR
    Ataklar arası AGBHS: pozitif negatif
    ASO ve antiDNAse: cevap YOK VAR
    AGBHS serotipi: aynı farklı
51
Q

AGBHS farenjiti tedavisi?

A

10 gün:
-ORAL PENİSİLİN V
-AMİNOPENİSİLİNLER
-MAKROLİDLER
-SEFALOSPORİNLER

*BENZATİN PENİSİLİN G: Tek doz olarak; oral tedaviye uyum sağlayamayan, rekürren atakları olan veya romatizmal kalp hastalığı olanlara verilir.

52
Q

Akut TF?’de Mycoplasma ve Chlamydia düşünülürse tedavi?

A

ERİTROMİSİN veya diğer Yeni Makrolidler

53
Q

Akut TF? etkeni GONOKOKsa tedavi?

A

Tek doz 250 mg IM SEFTRİAKSON

54
Q

Kliniği ağır immunsupresif kişideki Herpes Simpleks Farenjitinde tedavi?

A

Asiklovir

55
Q

Tonsillektomi gerekçeleri nelerdir?

A

-Tedaviye rağmen 6 ayda–>3-5 TF atağı
-Kronik tonsillit/Boğaz ağrısının sebatı
-Hipertrofik tonsilin beslenme, gelişme ve solunumu engellemesi
-Febril konvülziyona neden olma
-Peritonsiller abse gelişmesi

56
Q

Paranasal sinusleri örten epitelin iltihaplanması?

A

Sinüzit

57
Q

Akut Sinüzit?

A

6-8 haftadan kısa semptomlar, 4ten az yıllık atak sayısı, 10 günden az süren ataklar. Belirgin mukoza hasarı yok

58
Q

Rekürren Akut Sinüzit?

A

Akutla aynı özellikler, tek farkları atak sayısı. Rekürrende yıllık 4ten fazla atak görülür.

59
Q

Kronik Sinüzit?

A

8 haftadan fazla semptom, her bir atak 10 günden fazla. Belirgin mukoza değişikliği var.

60
Q

Sinüzitin etkenleri?

A

S. pneumoniae, H. influenza, M. catarrhalis, S. pyotenes, S. aureus. %10-15 olgulardan virüsler sorumlu (Rhinovirüs, Influenza)

🧚🏻‍♂️Olguların %25inde Diş Enf. var.

61
Q

Nasokomiyal sinüzit etkenleri?

A

P. aureginosa ve diğer Gram (-)ler

62
Q

Kronik sinüzit ataklarında etken?

A

Gram(-) ve/veya anaeroblar

63
Q

Hangi hastalığa sahip insanlarda sinüzitin etkeninin Mantarlar olması beklenir?

A

🍄Kontrolsüz şeker hastalığı
🍄Böbrek transplantlı hastalar
🍄Immun yetmezlikli kişiler

64
Q

Sinüzite eğilim oluşturan patolojiler ve etmenler ile hastalık öncesinde görülen hastalık?

A

Sinüzit öncesi viral sye (nezle gibi) gözlenir.
Eğilim oluşturan patolojiler: Kistik fibrozis, ,mmunite bozukl., septum deviasyonu, yabancı cisim, polip veya tm.
*Yatan hastalarda: Nazotrakeal/nasogastrik tüpler eğilim oluşturur.

65
Q

Akut sinüzitin patolojisi (vücuda etkileri)?

A

-Epitelin siliyer akt. bozulur ve sekresyon artar.
-Sinus ostiumları daralır, drenaj önlenir ve sinüslerde hipoksi sonucu anaerobların üremesi kolaylaşır.
-Mukus, mükopürülan eksuda olur. Siya ve epitel hasarlanır.
-Kronikleşirse mukoza kalınlaşır, mukosel ve polip gelişimi olur.

66
Q

Akut sinüzitte en sık etkilenen sinüsler?

A

Maksiller ve etmoid

67
Q

Akut sinüzitin major kriterleri?

A

-Ateş
-Fasiyal ağrı
-Sinüs üzerinde hassasiyet
-Ciltte konjesyon ve dolgunluk
-Burunda ve postnasal akıntı
-Burun tıkanıklığı
-Hiposmi/anosmi.

*Tanı için 2 major ya da 1 major 2 minör kriter gerekli.

68
Q

Akut sinüzit minor kriterleri?

A

-BAŞ AĞRISI
-Ağız kokusu
-Halsizlik
-Diş ağrısı
-Öksürük
-Kulakta basınç ve dolgunluk hissi

*Tanı için 2 major ya da 1 major 2 minor kriter gerekli

69
Q

Akut sinüzit komplikasyonları?

A

-Orbital selülit
-Subperiostal abse
-Orbital abse
-Frontal ve maksillar osteomyelit
-Subdural abse
-Kavernöz sinus trombozu
-Menenjit
-Beyin absesi

70
Q

Akut sinüzit tanısı?

A

BT*
Burun mukozası kızarık ve şiş. Sarı-yeşil pürülan burun akıntısı.
*Krınik sinüzitte DİŞ MUAYENESİ ihmal edilmemeli.
Mikrobiyolojik tanı için: SİNÜS PONKSİYONU

71
Q

Sinüs aspirasyonu endikasyonları?

A

-Nasokomiyal sinüzit
-Immun yetmezlikli kişilerde sinüzit
-Ciddi ve ağır seyirli sinüzit
-Antimikrobik tedaviye cevap vermeyen sinüzit

72
Q

Akut sinüzit tedavisi?

A

Drenaj için: Buhar veya SFli burun damlaları kullanılabilir.
*FENİLEFRİN: 3-5 günden fazla kullanılmaz! Yüzeyel vazokonstrüktör.
PSÖDOEFEDRİN: Sistemik vazokonstrüktör.
Yalnızca alerji durumlarında!: Antihistaminikler ve kortikosteroitli lokal preparatlar. Çünkü sekresyonu koyulaştırır ve drenajı bozar.
NSAI ve Parasetamol kullanılabilir.

73
Q

Akut Rinısinüzt tedavisi?

A

-AMOKSİSİLİN, AMOKSİSİLİN KLAVULONAT, SEFUROKSİM AKSETİL: 4-6 hafta öncesine kadar ab kullanılmamışsa.
-48-72 sa tedaviye yanıt yoksa ya da 4-6 hafta öncesine kadar ab kullanılmışsa: LEVOFLOKSASİN, MOKSİFLOKSASİN, SEFTRİAKSON, AMOKSİSİLİN KLAVULONAT(yd)

74
Q

Akut rinosinüzit tedavisine cevap alınamıyorsa nedenleri ne olabilir?

A

-Allerji
-Wegener granülomatozu
-Neoplazmlar
-Hipogamaglobulinemi ve diğer immun yetmezlik nedenleri (HIV, Kistik fibrosis)

75
Q

Kronik sinüzitte tam rezolüsyon süresi?

A

4-6 haftalık uzun tedavi

76
Q

Kronik sinüzit akut alevlenmelerinde etken spektrumu?

A

ANAEROBların dahil olduğu Polimikrobik spektrum.

77
Q

Kronik sinüzit tedavisi?

A

Klindamisin, Ampisilin sulbaktam/amoksisilin klavulonat
Siprofloksasin/Ofloksasin+metronidazol kombinasyonları

Ab ve semp. td ye yanıt yoksa cerrahi

78
Q

Akut rinosinüzitte korunma?

A

Üsy viral enf.da temastan kaçınmak,
El yıkama, maske
Riskli kişiler Son baharda Influenza Aşısı

*Tekrarlayan sinüzit ataklarında Ab proflaksisi yararlı değil!