UKŁAD ODDECHOWY Flashcards
1
Q
Jaka cząsteczka ulega przekształceniu w płucach? Przy udziale jakiego enzymu?
A
Angiotensyna I w II, enzym to ACE
2
Q
Co zostaje inaktywowane w płucach?
A
Noradrenaliny, bradykininy, serotoniny, prostaglandyny, acetylocholiny
3
Q
Co syntezuje się w płucach?
A
Surfaktant, NO, heparyna, histamina, adenozyna, endoteliny, eikozanoidy, czynniki agregacji płytek
4
Q
Co wchodzi w skład górnych dróg oddechowych?
A
Jama nosowa z zatokami, gardło i krtań DO POZIOMU FAŁD GŁOSOWYCH
5
Q
Co wchodzi w skład dolnych dróg oddechowych?
A
Krtań poniżej fałdów głosowych, tchawica, drzewo oskrzelowe
6
Q
Jaki jest podział drzewa oskrzelowego?
A
Strefa przewodzące - transport laminarny + burzliwy - mieszanie powietrza
NIE ZACHODZI WYMIANA GAZOWA
- Strefa gazowa - dyfuzja gazów
90% wymiany gazowej zachodzi w pęcherzykach płucnych
7
Q
Jaka jest funkcja układu oddechowego w odniesieniu do powietrza?
A
Ogrzanie, nawilżenie, oczyszczenie
8
Q
W którym tygodniu życia płodowego drzewo oskrzelowe jest niemal całkowicie wykształcone?
A
16 tydzień życia
9
Q
Jak działa nabłonek dróg oddechowych?
A
Zol+Żel.
Śluz wyłapuje zanieczyszczenia
migawki poruszając się usuwają zanieczyszczenia
10
Q
Kiedy mechanizm oczyszczania jest zaburzony?
A
Niska temp, wilgotność
Nikotyniźmie
Infekcja dróg oddechowych
PCD - zespół nieruchomych rzęsek
11
Q
Co powoduje skurcz mięśniówki gładkiej układu oddechowego?
A
Nerwy przywspółczulne, acetylocholina, zimne powietrze, SO2, dym, kurz, mediatory zapalenia, czyli PAF, leukotrieny
12
Q
Co powoduje rozkurcz mięśniówki gładkiej układu oddechowego?
A
Nerwy współczulne, adrenalina, atropina, beta-2-agoniści
13
Q
Przez co jest wytwarzany surfaktant?
A
Pneumocyty 2 rzędu
14
Q
Kiedy jest wytwarzany surfaktant?
A
28-32 tydzień życia płodowego
15
Q
Co pobudza syntezę surfaktantu?
A
Glikokortykoidy nadnerczowe, hormony tarczycy i nerwy autonomiczne
16
Q
Jaki jest stosunek grubości surfaktantu do wielkości pęcherzyka?
A
Im mniejszy pęcherzyk, tym grubsza warstwa
17
Q
Funkcje surfaktantu (5)
A
- Umożliwia istnienie pęcherzyków o różnych średnicach
- Obniża ciśnienie powierzchniowe pęcherzyków, ułatwia wypełnianie powietrzem - zwiększa podatność płuc
- Działanie ochronne przed wolnymi rodnikami
- Zmniejsza działanie napięcia pow. na osocze kapilar płucnych, zapobiega obrzękowi płuc
- Aktywuje makrofagi pęcherzykowe
18
Q
Czym jest spowodowany zespół błon szklistych?
A
Niedostateczną ilością surfaktantu
19
Q
Czym jest spowodowanya proteinoza płucna?
A
Nadmiar surfaktantu - niewydolna degradacja
20
Q
Jakie jest średnie ciśnienie w tt. płucnej?
A
15 mm Hg (25/8)
21
Q
Czy w krążeniu płucnym występują naczynia oporowe?
A
Nie
22
Q
Jak unerwione są naczynia płucne?
A
Przez zazwojowe włókna współczulne zwoju gwieździstego
23
Q
Czy naczynia płucne są podatne?
A
Tak
24
Q
Czym jest anatomiczny przeciek płucny?
A
Przeciek z żył wieńcowych i żył oskrzelowych uchodzących do żył płucnych
25
Czym jest fizjologiczny przeciek płucny?
Jest to część krwi, która przepływa przez płuca, ale nie bierze udziału w wymianie gazowej, znikoma
26
Czym jest całkowity przeciek płucny?
Anatomiczny + Fizjologiczny (około 2% pojemności minutowej serca)
27
Co fizycznie ma wpływ na krążenie płucne?
Pozycja ciała i ruchy oddechowe
28
Jak zmienia się ciśnienie w klatce piersiowej podczas wdechu?
Maleje
29
Jak zmienia się ciśnienie transmuralne w naczyniach płucnych podczas wdechu?
rośnie
30
Średnica naczyń płucnych podczas wdechu?
Zwiększa się
31
Opór płucny podczas wdechu
Maleje
32
Przepływ płucny podczas wdechu?
Zwiększa się
33
Czym jest Hipoksemiczny skurcz naczyń płucnych?
Zjawiskiem fizjologicznym, mającym na celu transport krwi w okolice lepiej wentylowane, a co za tym idzie wzrost ciśnienia w krążeniu płucnym
34
Gdzie dominuje przepływ krwi pulsacyjny?
W szczytach płuc, tylko w czasie skurczu
35
Kiedy naczynia płucne w stanie rozkurczu?
Zawsze w normalnych warunkach
36
Od czego zależy opór krążenia płucnego?
- wieku
- przepływu krwi przez płuca
- ciśnienia przezściennego
- objętości płuc
- architektury naczyń
37
Role krążenia płucnego (4)
1. wymiana gazowa
2. zbiornik krwi
3. Filtr dla mikrozakrzepów
4. Angiotensyna I w Angiotensyna II
38
4 procesy składające się na oddychanie
Wentylacja, oddychanie zewnętrzne, płucne, transport gazów we krwi, oddychanie tkankowe
39
Co to jest Wentylacja Minutowa (MV)?
Ilość wdychanego gazu w ciągu minuty - 7l/min
40
Co to jest wentylacja przestrzeni martwej (V0)?
Objętość gazu wdychanego w ciągu minuty, nieuczestniczącego w wymianie gazowej - 2l/min
41
Co to jest wentylacja pęcherzykowa(Va)?
Objętość gazu wdychanego w ciągu minuty, bezpośrednia wymiana gazowa - 5l/min
42
Jaki jest najlepszy stosunek wentylacji do perfuzji? V/Q
1:1
43
Jaki jest stosunek V/Q w szczycie płuca, a jaki w w dolnych partiach?
szczyt - 3,4 - przewentylowane, niedokrwione
| dół - 0,63 - przekrwione, niedowentylowane
44
Co zrobić, żeby wyrównać V/Q?
Położyć się
45
Uśredniona wartość V/Q, przy której wymiana gazowa zachodzi najsprawniej?
0,8
46
Co kiedy V/Q = 0,5
daremna perfuzja
47
Co kiedy V/Q = 1,2
Daremna wentylacja
48
Jak dzielimy zaburzenia wentylacji?
Na ilościowe i jakościowe
49
Jaki diagnozujemy zaburzenia ilościowe?
Gazometria
50
Stosunek V/Q w hipowentylacji, poziom tlenu i CO2, stan rkz?
V/Q = 0,5
O2 zmniejszone
CO2 zwiększone
Kwasica oddechowa
51
Hiperwentylacja - V/Q, O2 i CO2, stan RKZ
V/Q = 1,3
O2 podwyższone
CO2 obniżone
Zasadowica oddechowa
52
Jak diagnozujemy zaburzenia jakościowe?
Spirometria
53
Czym jest restrykcja?
Zmniejszeniem ilości czynnego miąższu płuc - gorsza wentylacja
54
Przykłady chorób z restrykcją?
Zapalenie płuc, Sarkoidoza, zwłóknienie, kifoskolioza, urazy klatki, otyłość, miastenia
55
Czym jest obturacja?
Zwiększenie oporu w drogach oddechowych
56
Powody obturacji?
Skurcz mięśniówki oskrzeli, Obrzęk śluzówki, zalegająca wydzielina
57
Kiedy występuje przeciek płucny?
Kiedy wentylacja jest niewystarczająca. Prawidłowa wartość to 3-5%
58
Przecieki niefizjologiczne?
Bezpowietrzne pęcherzyki, malformacje naczyniowe wewnątrzsercowe wady przeciekowe
59
Cykl oddechowy - co się na niego składa?
Faza wdechu i wydechu
60
Fazy wydechu
bierna i czynna
61
Jakie ciśnienie podczas wdechu?
podciśnienie
62
Jakie ciśnienie podczas wydechu?
Nadciśnienie
63
Co mówi prawo Boyle'a-Marriota?
Iloczyn ciśnienia i objętości w danej temp. i przestrzeni zamkniętej jest stały. Dlatego wzrost obj. klatki piersiowej i płuc w czasie wdechu - zmiany ciśnienia
64
Ciśnienie w pęcherzykach płucnych?
Powietrze wysycone H2O, która wywiera na nie ciśnienie 47 mm Hg
65
Co składa się na ciśnienie wewnątrzopłucnowe?
Siły retrakcji i siły sprężyste ścian klatki piersiowej
66
Czym jest anatomiczna przestrzeń martwa (VD)?
150-180ml objętości powietrza, w której nie dochodzi do wymiany gazowej.
67
Kiedy anatomiczna przestrzeń martwa rośnie?
Głęboki wdech, pozycja stojąca
68
Kiedy anatomiczna przestrzeń martwa maleje?
natężony wdech, pozycja leżąca, astma oskrzelowa
69
Czym jest pęcherzykowa przestrzeń martwa?
Objętość powietrza, która dociera do pp, ale nie podlega wymianie gazowej
70
Czym jest podatność płuc?
Wskaźnikiem razszerzalności płuc. - zmiana objętości płuc spowodowana przez jednostkę zmiany ciśnienia transpulmonalnego, czyli zmiany ciśnienia rozciągającego
71
Kiedy podatność rośnie?
Rozedma, osoby starsze
72
Kiedy maleje?
Pozycja leżąca, ciąża, obrzęk i zapalenie płuc, niedodma, u osób otyłych
73
Jak dzielimy opory
sprężyste i niesprężyste
74
Czym są opory niesprężyste?
Opory dróg oddechowych, badanie to pletyzmografia
75
Czym są opory sprężyste?
Inaczej elastancja, odwrotność podatności, SIŁY SPRĘŻYSTE ŚCIAN KLATKI PIERSIOWEJ I SIŁY RETRAKCJI
76
Co składa się na siły retrakcji?
opory sprężyste tk. łącznej oraz siły napięcia pow.
77
Wartość Energii potrzebna do oddychania
2% metabolizu
78
Czym skutkują głębokie i wolne oddechy?
Wzrostem zużycia energii na pokonywanie oporów sprężystych
79
Czym skutkują płytkie i częste oddechy?c
Wzrostem zużycia energii na pokonanie oporów dróg oddechowych
80
Dolna granica zawartości tlenu?
80 mm Hg, poniżej hipoksemia
81
Odpowiednia wartość CO2?
35 < CO2 < 45
82
Do czego służy spirometria?
Do oceny wentylacji płuc.
83
Jakie są cele spirometrii?
Wykrycie obturacji, określenie jej ciężkości, ocena wykresu przepływów
84
Czego nie zmierzymy w spirometrii?
RV - nie wydmuchamy, bo sie nie da, więc TLC i FRC też nie
85
Ile wynosi czynnościowa pojemność zalegająca?
40% TLC, czyli około 2-2,5l
86
Ile wynosi TLC i jak się to badana?
Pletyzmografia - 5/6l
87
Co składa się na TLC?
IRV, TV, ERV, RV
88
Co składa się na VC?
IRV, TV, ERV
89
Co składa się na FRC?
ERV i RV
90
Co składa się na IC?
IRV i TV
91
Czym różni się spirometria statyczna od dynamicznej?
pierwsza w spoczynku, druga max wdech max wydech
92
Co badamy spirometria dynamiczną?
Obturacje
93
Czym jest FEV1?
Natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa.
94
Do czego służy FEV1?
Do określania obturacji - przy obturacji FEV1 zmniejszona, VC w normie
95
Restrykcja - jak FEV1 i VC?
FEV1 bez zmian lub zmniejszone przy proporcjonalnym spadku VC
96
Co to jest FVC?
Natężona objętość życiowa. Całkowita ilośc powietrza zostaje usunięto po najgłębszym wydechu, szybko modny wydech - zakres normy 80-120% wartości należnej.
97
Co jeśli FVC obniżone?
Podejrzenie restrykcji jeśli występują cechy obturacji - wskazanie do pletyzmografii
98
Czym jest wskaźnik Tiffeneau?
Stosunek FEV1/VC.
| Jesli obniżony to obturacja, jesli mniejszy niz 70% - POChP
99
Czym jest wskaźnik pseudo-Tiffneau
FEV1/FVC
100
Czym jest PEF?
Szczytowy przepływ wydechowy, powinien wystąpić wcześnie w trakcie forsownego wydechu (t<0,1s), zakres normalny to 80-100%, miara sprawności mięśni oddechowych
101
MEF75, MEF50 itd?
max przepływ wydechowy w punktach odpowiadających 75, 50, 25 FVC, liczby oznaczają odsetkową część FVC pozostającą w płucach.
102
Na czym polega próba rozkurczowa?
Spirometria, podajemy lek - salbutamol (Beta2), po 15 minutach znowu spirometria, dodatnia próba wskazuje na ASTMĘ OSKRZELOWĄ
103
Kiedy próba rozkurczowa jest dodatnia?
Jeśli po podaniu leku:
- FEV1 wzrasta o 12 lub więcej %
- wzrost FVC o 200 lub więcej ml
104
Na czym polega BODYPLETYZMOGRAFIA?
Pomiar TLC i jej składowych, czyli objętości płucnych
105
Kiedy wykonuje się bodypletyzmografie?
Podejrzenia restrykcji
106
Czy na podstawie spirometrii możemy zdiagnozować restrykcje?
Nie, obniżone FVC może wynikać z hiperinflacji
107
Jakie dodatkowe testy wykonuje się w podejrzeniu restrykcji?
Wskaźnik rozdęcia płuc RV/TLV i mierzy opory oddechowe
108
Co jest markerem wentylacji i dlaczego?
CO2, ponieważ dyfunduje szybciej niż O2
109
O czym mówi Prawo Ficka?
Ilość gazu przenoszonego przez błonę jest wprost proporcjonalna do powierzchni dyfuzyjnej, stałej dyfuzyjnej i różnicy ciśnienia parcjalnego gazu dyfundującego, a odwrotnie proporcjonalna do grubości błony dyfuzyjnej.
110
Na jakiej podstawie określa się wydolność bariery pęcherzykowa-włośniczkowej?
Na podstawie różnicy zawartości CO2 w powietrzu wdychanym i wydychanym
111
Obniżone DLco - co może oznaczać?
Rozdema, zwłóknienie płuc
112
DLco podwyższone - co może oznaczać?
Wysiłek fizyczny, krwotok, astma
113
Norma DLco?
10 mmol/min /// 20ml/min
114
Co jest przyczyną, objawem i skutkiem bloku dyfuzyjnego?
Zwłóknienie płuc objawiające się dusznością wysiłkową i skutkujące hipoksemią.
115
Ile czasu potrzebują erytrocyty na przejście wymiany - fizjologicznie?
1/3 czasu. 2/3 stanowi rezerwę czynnościową.
116
Przez jaki nerw jest przewodzony odruch kichania?
Trójdzielny (C5)
117
Co powoduje zespół ACHOO?
Kichanie spowodowane światłem słonecznym
118
Co jest warunkiem dyfuzji gazów?
Istnienie różnicy ciśnień parcjanych między dwoma stronami błony pęcherzykowa-włośniczkowej.
119
pO2 i pCO2 w świetle pęcherzyka?
```
pO2 = 100 mm Hg
pCO2 = 40 mm Hg
```
120
pO2 i pCO2 w komórce?
```
pO2 = 40 mm Hg
pCO2 = 46 mm Hg
```
121
Co jest czynnikiem ograniczającym wymianę O2?
Perfuzja
122
Co jest czynnikiem ograniczającym wymianę CO2?
Wentylacja
123
Gdzie zlokalizowany jest ośrodek oddechowy?
W rdzeniu przedłużonym i moście.
124
Z czego składa sie ośrodek oddechowy?
```
Grupa grzbietowa
Grupa brzuszna
Ośrodek pneumotaksyczny
Ośrodek apneustyczny
Strefa chemowrażliwa
```
125
Za co odpowiadają główne neurony wdechowe?
Regulacje trwania cyklu oddechowego
126
Co odpowiada podgrupa neuronów ogonowa?
Regulacja siły skurczu przeciwstronnych mięśni wdechowych
127
Za co odpowiada jądro zatwarzowe (Ośrodek pre-Botzingera) i ośrodek botzingera?
Generator rytmu oddechowego i aktywność wydechowa - razem centralny generator rytmu oddechowego
128
Ośrodki oddechowe w moście?
Apneustyczny i pneumotaksyczny
129
Funkcja ośrodka apneustycznego?
Zapobiega lub opóźnia wyłączenie sygnału wdechu - zwolnienie rytmu oddechowego. Pozwala na pełny wdech.
130
Funkcja ośrodka pneumotaksycznego?
Hamuje mięśnie wdechowe, kontroluje czas osiągnięcia wyłączenia sygnału oddechowego
131
Co powoduje uszkodzenia ośrodka pneumotaksycznego?
pogłębienie wdechu i zwolnienie rytmu oddechowego.
132
Wymień receptory regulujące czynność układu oddechowego.
Chemoreceptory ośrodkowe, chemoreceptory obwodowe, Receptory SAR, Receptory RAR, Receptory J, Receptory C
133
Scharakteryzuj chemoreceptory ośrodkowe
regulują na zmiany pH w płynie śródmiąższowych mózgu, w wyniku pobudzenia dochodzi do pobudzenia ośrodka oddechowego, wzrostu wentylacji pęcherzykowej i wzrostu mózgowego przepływu krwi
134
Scharakteryzuj chemoreceptory obwodowe - kłębki szyjna
Kłębki szyjne - wrażliwe głównie na hipoksje i hipoperfuzje. Ich odpowiedź jest bardzo szybka. Biorą udział w rozwoju adaptacji do przewlekłej hipoksji - 'hipoksemiczna odpowiedź hiperwentylacyjna'
135
Scharakteryzuj chemoreceptory obwodowe - kłębki aortalne
Są to presoreceptory wrażliwe na spadek ciśnienia krwi w aorcie, ale reagują także na spadek tlenu i pH.Cechuje je mniejsza wrażliwość na hipoksje i hiperkapnie, są jednak bardziej czułe na niedokrwienie.
136
Na co prócz tego są wrażliwe chemoreceptory obwodowe?
Wzrost temperatury ciała i wzrost poziomu CO2
137
Efektem pobudzenia chemoreceptorów jest?
hiperwentylacja i zwiększenie aktywności współczulnej czyli zwiększenie wychwytu O2 i lepsza dystrybucja
138
Scharakteryzuj receptory SAR
Wolno adaptujące receptory obecne w mięśniach gładkich dróg oddechowych. Bodziec to rozciąganie, są hamowane przez wzrost CO2. Pełnią rolę w odruchu Heringa-Breuera
139
Czym jest odruch Heringa-Breuera?
Związany z receptorami SAR. Hamuje ośrodek wdechowy i pobudza wydechowy. Wpływa na ruchy oddechowe. Odruch nie występuje w spoczynku, wyst. w hiperwentylacji, a funkcją jest zapobieganie nadmiernemu rozciągnięciu płuc. Skraca wdech, pobudza neurony wydechowe, wydłuża oddech, zmniejsza prace oddechową, zwiększa HR, zwiększa pojemność wyrzutową serca.
140
Scharakteryzuj receptory RAR
Są to receptory pod nabłonkowe, szybkoadaptujące w tchawicy, dużych drogach oddechowych. Mają wyższy próg bodzenia niż SAR. Pobudzają wdech, skracają wydech, biorą udział w kasłaniu, wzdychaniu i zwężaniu oskrzeli
141
Scharakteryzuj receptory C
zakończenia nerwu błędnego, chemoreceptory w tchawicy i drzewie skrzelowym - pobudzenie powoduje szybki i płytki oddech
142
Scharakteryzuj receptory J
znajdują się pomiędzy ścianą pęcherzyków i naczyniami włosowatymi. Wrażliwe na bodźce mechaniczne - ciśnienie płynu. Pobudzane podczas wysiłku fizycznego - rozszerzają naczynia płucne, spłycają oddech, hamują m. szkieletowe.
143
Co to jest Epnoe?
Prawidłowy rytm oddechowy - 12-16/min
144
Co to jest Tachypnoe?
powyżej 16/min
145
Co to jest Bradypnoe?
powyżej 12/min
146
Co to jest Hypopnoe?
Hipowentylacja
147
Do czego dochodzi w skutek hipowentylacji?
kwasicy oddechowej
148
Co to jest Hyperpnoe?
hiperwentylacja
149
Do czego dochodzi w skutek hiperwentylacji?
zasadowicy oddechowej
150
Kiedy występuje oddychanie periodyczne Cheyn'ea-Stokesa?
choroby układu nerwowego, niewydolność zastoinowa, w mocznicy
151
Kiedy występuje oddech Kassmaula?
oddech kwasicy oddechowej, głębokie i szybkie ruchy oddechowe.
152
Oddychanie ataktyczne
całkowicie nieregularne rytm oddechowy, efekt uszkodzenia CNS, stany agonalne
153
Oddychanie Biota
Prawidłowy tor oddechowy, ale przerywany bezdechami, uszkodzenia mózgu
154
Stężenie Hb prawidłowe
u kobiet 12-16g/dl
| u mężczyzn 13,5-18g/dl
155
Jaka hemoglobina ma największe powinowactwo do tlenu?
płodowa
156
Efekt Bohra
Wzrost pCO2 i spadek pH wpływa na efektywne oddawanie O2 w tkankach obwodowych
Spadek pCO2 i wzrost pH wpływa na efektywne wiązanie O2 i dalszy transport tlenu na obwód
157
Ile O2 we krwi tętniczej i żylnej?
1g Hb - 1,34 ml O2
Tęt - 19,7 ml/100ml - 20%
Żylna - 15,1 ml/100ml - 15%
158
Transport CO2
W osoczu fizycznie i w postaci węglanów - 25%
| Związany z białkami w Hb - 75%
159
Efekt Haldane'a
CO2 łatwiej dyfunduje do pęcherzyków płucnych z krwi. Krew utalentowana ma mniejsze powinowactwo do CO2, chętnie je oddaje.
160
Kiedy spada wentylacja podczas snu?
II stadium fazy NREM - spadek o 13%
Stadium IV NREM - spadek o 15%
Metabolizm także spada, spadek wrażliwości na CO2
161
kiedy mówimy o obturacyjnym bezdechu sennym?
kiedy więcej niż 10 na godzine
162
Przyczyna OBS?
Miękkość podniebienia i zbyt wysokie podciśnienie w drogach oddechowych podczas wdechu.
163
Objawy OBS
1. głośne chrapanie z bezdechami, częste wybudzenia, niespokojny sen, pobudzenie ruchowe podczas snu
2. chorzy wykazują nadmierną senność w trakcie dnia, drażliwość, zmęczenie
3. mają obniżoną sprawność funkcji poznawczych (pamięć, uwaga) oraz funkcji wykonawczych.
4. bóle głowy
5. duszność
6. nocne oddawanie moczu
7. kołatania i zaburzenia rytmu serca
8. wzmożona potliwość
164
Czynniki ryzyka OBS
1. Otyłość
2. Płeć męska
3. Wiek -mężczyźni w wieku 40-49 lat, kobiety 50-60 lat
4. Rasa czarna
5. Palenie tytoniu (u palących ponad 40 papierosów na dzień nawet 7-krotnie częściej pojawia się OBS)
6. Nadużywanie alkoholu
7. Niedoczynność tarczycy
8. Deformacje budowy twarzoczaszki
165
Ciśnienie parcjalne na poziomie morze i szczycie Mount Everest?
159 mm Hg i 53 mm Hg
166
Aby utrzymać wentylację na poziomie, kiedy jesteśmy w górach?
Wzrost wentylacji pęcherzykowej, wzrost pojemności dyfuzyjnej płuc, wzrost liczby naczyń w tk. obwodowych, zwiększenie CO
