UGLJIKOHIDRATI, PROTEINI I LIPIDI

Question 1

Što su biomolekule?

Answer 1

to su organski spojevi koji grade živa bića: ugljikohidrati, proteini, lipidi i nukleinske kiseline

Question 2

koji je glavni atom biomolekula i zašto? kojih još atoma ima?

Answer 2

C zato što može preko 4 kovalentne veze tvoriti goleme lance ili prstenaste strukture biomolekula
ima još: H O N P

Question 3

kako se dijele bimolekule po veličini

Answer 3

jedna molekula –> monomer
dvije –>dimer
nekoliko –> oligomer
mnogo monomera –> polimer

Question 4

od kojih se atoma sastoje ugljikohidrati?

Answer 4

C H O

Question 5

uloge ugljikohidrata?

Answer 5

1. izvor energije
2. grade strukturu organizma
3. signalne molekule (prenose informacije između stanica)

Question 6

kako se dijele ugljikohidrati? usporedi ih

Answer 6

na monosaharide, disaharide i polisaharide
M i D kristaliziraju, P ne
M i D su topljivi u vodi P ne
M i D su slatkog okusa P ne
M se ne mogu razložiti, D i P mogu

Question 7

opiši monosaharide

Answer 7

to su osnovni ugljikohidrati koji se sastoje od jedne podjedinice (monomeri)
mogu sadržavati 5 (riboza i deoksiriboza) ili 6 ugljikovih atoma (glikoza, galaktoza i fruktoza)

Question 8

Opiši disaharide

Answer 8

nastaju povezivanjem dva monosaharida (glikozidnom vezom) pri čemu nastaje jedna molekula vode

npr. glukoza + fruktoza –> saharoza
npr. glukoza + galaktoza –> laktoza
npr. glukoza + glukoza –> maltoza

Question 9

opiši polisaharide

Answer 9

oni nastaju povezivanjem velikog broja molekula glukoze
npr. glikogen(razgranati) - škrob(amilaza-ravni i amilopektin-razgranati), hitin - celuloza (oboje građeni od dugih ravnih lanaca glukoze)

Question 10

od kojih atoma se sastoje proteini

Answer 10

C H O N (ponekad S)

Question 11

uloge proteina?

Answer 11

1. izgradnja stanica
2. biokatalizatori
3. izgradnja sntitijela
4. hormoni
5. regulacija genske sktivnosti
6. prijenos iona i molekula

Question 12

od čega su građeni proteini? što sve znaš o njihovim monomerima?

Answer 12

od aminokiselina; živa bića izgrađuje samo 20 aminokiselina - 11 neesencijalnih i 9 esencijalnih; one se međusobno povezuju peptidnom vezom
dvije aminokiseline –>dipeptid
više aminokiselina –> polipeptid
više od 100 –> protein

Question 13

od kojih atoma su građeni lipidi?

Answer 13

C H O N P

Question 14

uloge lipida?

Answer 14

1. skladištenje energije
2. izgradnja biomembrana
3. prijenos signala među stanicama
4. hormoni

Question 15

nabroji sve lipide (što su sve lipidi)

Answer 15

masti i ulja, fosfolipidi, voskovi, steroidi

Question 16

što znači amfipatska molekula?

Answer 16

da je polarizirana

Question 17

Od čega su građene masti i ulja? što su više masne kiseline?

Answer 17

alkohola glicerola i tri više masne kiseline. veša masna kiselina je naziv za dug lanac karboksilne kiseline

Question 18

usporedi masti i ulja

Answer 18

masti-životinjskog prodrijetla, ulja-biljnog
masti-krute tvari, ulja-tekućine
masti-zasćene msne kiseline, ulja-nezasićene

Question 19

od čega su građeni fosfolipidi

Answer 19

od alkohola gliserola, fosfatne skupine(polarni dio) i dvije više masne kiseline (jedna zasićena, jedna nezasićena) (nepolarni dio)

Question 20

što su steroidi? primjer?

Answer 20

to su složene prstenaste molekule. npr. kolesterol koji je dio naše stanične membrane i time joj povećava čvrstoću i smanjuje propusnost za manje molekule netopljive u vodi

Question 21

kako su građeni voskovi? koja je njihova uloga?

Answer 21

slično kao masti, ali ima neke druge alkohole umjesto glicerola. uloga je uglavnom da štiti nešto od vode.