TW1

Question 1

Van welk jaar tot welk jaar is de nieuwe tijd?
onv

Answer 1

1500-1800

Question 2

Waarom werden sommige Italianen ontevreden over hun eigen tijd en wat deden ze om het te veranderen?

Answer 2

Zij wilden dingen veranderen en namen de Cultuur van de grieken en Romeinen over.

Question 3

Hoe noemen we de belangstelling voor de Grieks-Romeins cultuur?

Answer 3

de renaissance

Question 4

Waar staat de renaissance letterlijk voor

Answer 4

wedergeboorte (opnieuw geboren)

Question 5

Welke 3 belangrijke denkbeelden namen zij van de grieks-romeins cultuur over?

Answer 5

1)Ieder mens is belangrijk en het is goed om jezelf op de voorgrond te plaatsen
2) Ieder mens leeft voor zichzelf en niet meer voor een of andere groep
3) Geniet van het leven op aarde en denk niet alleen maar aan de dood

Question 6

Wat zijn er met de volgende soort mensen gebeurd nadat mensen langzaam hun denkbeelden gingen veranderen?
-Kooplieden
-Vorsten en edelen
-Kunstenaars
-Geleerden

Answer 6

• Kooplieden wilden van hun rijkdom genieten. Zij wilden zich onderscheiden van anderen, bv door het alten bouwen en inrichten van fraaie woonhuizen
• Vorsten en edelen wilden meer macht. Kerk moest niet bemoeien met hun bestuur
• Kunstenaars wilden niet meer alleen voor de kerk schilderen. Ze wilden hun eigen stijl. (ze deden zelfs hun naam daaronder)
• Geleerden wilden net als de grieken en romeinen onderzoek doen op gebieden die zijzelf belangrijk vonden. Ook al had de kerk hier bezwaar tegen

Question 7

Wat is standplaatsgebondenheid?

Answer 7

Standplaatsgebondenheid of historische empathie is de invloed van de eigen standplaats of gezichtspunt bij de interpretatie van de geschiedenis.

Question 8

Waarom de nieuwe tijd?

Answer 8

Veranderingen van wereldbeeld
Verandering van mensbeeld
veranderingen binnen godsdienst
veranderingen binnen sociale verhoudingen
veranderingen middelen van bestaan

Question 9

vanaf welk jaar is er geen leenstelsel meer?

Answer 9

1200

Question 10

Wat is er allemaal nieuw ontstaan in de renaissance?

Answer 10

Geen centraal gezag  daardoor was er geen centraal verbod op nieuwe ideeën

Geen leenstelsel meer sinds 1200

Steden en handel kwamen tot grote bloei

Grieks-Romeinse restanten duidelijk zichtbaar

Via Arabische (handels)contacten hernieuwde kennismaking met de ‘klassieken’.

Question 11

Hoe uitte de renaissance zich o.a

Answer 11

• Op de oudheid geïnspireerde bouw en beeldhouwkunst
• Onderzoek naar de klassieke bronnen (humanisten)

Question 12

Wat zaten de Portugezen vanaf de 15de eeuw te doen?

Answer 12

-Zaten de Afrikaanse kust te verkennen
- Zochten steun bij volken die hun zouden helpen bij de strijd tegen de moslims
- Wilden een weg naar azië vinden, want dan konden ze zelf de specerijen kopen (tussenhandel uitscahakelen)

Question 13

Wat is een factorij?

Answer 13

een handelspost

Question 14

Waar bestonden factorijen uit?

Answer 14

een fort, een haven, wat pakhuizen en woningen. Schepen die verre reizen moesten maken, konden in de factorijen vers voedsel en water aan boord meenemen

Question 15

In welk jaar ondekt Vasco de Gama Kaap de goede hoop?

Answer 15

1488

Question 16

In welk jaar ontdekt Vasco de Gama India?

Answer 16

1498

Question 17

In welk jaar ontdekt Columbus de Cariben?

Answer 17

1492

Question 18

Welke 2 landen vestigden in de Amerika’s een groot rijk?

Answer 18

Spanje en Portugal

Question 19

Wat zijn vestegingskolonies

Answer 19

“Een overzees gebied dat niet alleen door Europese mogendheden werd bestuurd of waar zich een factorij (handelspost) bevond, maar waar ze zich eveneens vestigden.” Vestigingskolonies zijn in economisch opzicht in hoge mate autarkisch, ofwel zelfvoorzienend

Question 20

Ontdekkings reizen en hun gevolgen:
Wat is er met opzet gedaan en wat is er perongeluk gedaan

Answer 20

Opzet:
- Verspreiden europeanen
- Verdrijving inheemse bevolking
- Uit-/Vermoorden inheemse bevolking
- Exploitatie inheemse bevolking en/of handel en gebruik van slaven (Romeis cultuur niet grieks)

Perongeluk:
- Verspreiden ziektes

Question 21

Luxe producten

Answer 21

Specerijen etc
alleen voor bovenste laag

Question 22

massaproducten

Answer 22

voor iedereen
suiker, koffie, tabak

Question 23

Waar zijn ze op zoek voor?
(wereldhandel)

Answer 23

Nieuwe producten: welvaart voor de staat en burgers
Edelmetalen : welvaart voor de staat

Question 24

Wat is beeldvorming?

Answer 24

Didactisch begrip voor het proces om gericht via het onderwijs beelden te ontwikkelen van de hedendaagse en historische werkelijkheid.

Question 25

Wat is causaliteit?

Answer 25

Causaliteit is de relatie van oorzaak en gevolg volgens natuurwetenschappelijke wetmatigheden. Een oorzaak is een werking die wetmatige gevolgen heeft, volledig gedetermineerd. (Te onderscheiden van redenen.)

Question 26

Verschil tussen reden en oorzaak

Answer 26

‘oorzaak’: “datgene wat noodzakelijk een zeker gevolg met zich brengt (voor zover iets anders dit niet belet), mbt. dat gevolg”.
Bij ‘reden’: “datgene wat de mens doet handelen of tot iets (ook een overtuiging e.d.) brengt”.

Question 27

wat is het absolutisme?

Answer 27

Absoluut vorst

Een absoluut vorst had
alle macht in handen
de overtuiging dat hij de macht van God had gekregen
Dus
hoefde/hield met niemand rekening

Onder andere Frankrijk, Pruisen, Rusland en Oostenrijk kende een absoluut vorst

Question 28

wat is een parlement?

Answer 28

in een parlement zitten vertegenwoordigers van de bevolking of van een deel ervan.

Question 29

Welke culturele invloed had Frankrijk?

Answer 29

Frans wordt de voertaal van de Europese elite en alles wat daarbij wil horen

Franse kunst is zeer invloedrijk

Question 30

Hoe kon de vorst de macht nu centraliseren?

Answer 30

Ten eerste ging deze met de steden samenwerken
Waarom?
Beide hadden belang de macht van de edelen te breken
Zo werden de steden loyaal aan de vorst en verloren de edelen hun machtsbasis: het land

Ten tweede kreeg de adel andere functies toebedeeld
Enerzijds hadden zij geen keuze (zie boven)
Anderzijds leverde dit hen ook op
Als bestuurder van provincies of in de legerleiding

Ten derde kwam er meer belasting binnen
Via de steden én door werk van nieuw aangestelde ambtenaren (adel)

Question 31

Welke staten werden niet absoluut geregeerd?

Answer 31

De Nederlanden werden een Republiek (net als Zwitserland) eind 16e eeuw

En in Engeland was de macht van de vorst sterk uitgehold door het parlement; m.a.w. deze had weinig in te brengen in het bestuur

Question 32

Wat was het gevolg dat er steeds meer bijbels worden gemaakt door boekdrukkunst?

Answer 32

• Het aantal mensen dat zelf de kritisch Bijbel leest, neemt toe
• Een aantal mensen legt de bijbel anders uit dan dé Kerk

Gevolg:
Sommige mensen wijzen de Kerk op haar tekortkomingen
Erasmus
Anderen keren de kerk de rug toe
O.a. Luther en Calvijn

Question 33

Wat is een ander woord voor Hervorming?

Answer 33

revormatie

Question 34

Wat wilden Luther en Calvijn?

Answer 34

Wilden duidelijke en vergaande veranderingen van/in dé Kerk

Question 35

Wat zijn ketters?

Answer 35

Een ketter is iemand die een geloof of levensovertuiging heeft dat afwijkt van het ‘basis’ geloof. Bijvoorbeeld: de protestanten zijn de ketters van de katholieke kerk.

Question 36

Welk kritiek neemt steeds toe naar de kerk?

Answer 36

Luxe van de kerk & geestelijken luxe leven
haaks op armoede

Rijkdom van de Kerk: land, gebouwen & geld
haaks op armoede & wie betaalt hier voor

Beelden verafgoden & relikwieën vereren
staat haaks op het OT

Misbruik macht door geestelijken
Door misbruik van hun invloed op jouw leven & alleenrecht op uitleg van de Bijbel

Aflatenhandel; in het handboek wordt specifiek op ingegaan
op de Betaling voor vergeving van je zonden door “God”

Question 37

Wat wou luther afschaffen?

Answer 37

Pausschap

Celibaat

Allerlei sacramenten (een gewijde handelingen die terug zouden zijn te voeren op Jezus’ handelen)

Kloosterorden

Question 38

Wat was luther’s doel?

Answer 38

Mensen moesten persoonlijk in contact komen met God

Niet een laag ertussen

Question 39

Wat was luther’s actie?

Answer 39

Hij vertaalde de Bijbel

Wilde onderwijs voor gewone mensen

Question 40

Waar gooide de paus luther na zijn voorstellen?

Answer 40

in de ban

Question 41

Van welke vorsten kreeg Luther steun?

Answer 41

Duitse vorsten
(tegen de keizer in)

Question 42

Wat deden de duitse vorsten?

Answer 42

Zij werden zelf hoofd van de Kerken

Pakten alle bezittingen van de RK kerk af

Volgens de Hervormde Leer (Protestantse Geloof) moest een onderdaan altijd naar de vorst luisteren

Uiteindelijk sloot de keizer met de Duitse vorsten de Godsdienstvrede van Augsburg (1555)

Question 43

Seculiere geestelijken

Answer 43

Seculiere geestelijken zijn de paus, de bisschoppen en de priesters. Een parochie is een groep gelovigen, die meestal samenviel met een dorp in een domein. De dorpspriester had ook de taak de gelovige voor te bereiden op het leven na de dood. Boven de dorpspriesters kwamen de bisschoppen. Zij waren meestal van adellijke afkomst. Zij moesten toezicht houden op de parochies. Boven de bisschoppen staan de aartsbisschoppen. Zij hebben een eigen bisdom en houden ook toezicht op een aantal andere bisdommen. Bovenaan staat de paus, hij heeft een grote macht:
- Hij staat aan het hoofd van alle geestelijke.
- Hij mag regels vaststellen waaraan alle christenen zich hebben te houden.
- Hij mag alle bisschoppen bijeenroepen voor een concilie.

Question 44

Reguliere geestelijken

Answer 44

Reguliere geestelijken zijn monniken en nonnen. Zij leven wel in afzondering in een klooster. Aan het hoofd van een klooster staat een abt of abdis. Ze mogen niet trouwen en geen eigen bezittingen hebben. Een kloosterorde is een organisatie van een groep monniken of nonnen die in verschillende kloosters leven volgens dezelfde regels. De taken van monniken en nonnen zijn:
- het christelijk geloof verbreiden, kerken en kloosters bouwen, zieken verzorgen, voedsel geven aan hongerigen, boeken schrijven die voor de kerk belangrijk waren enz.

Question 45

Verschil tussen Katholicisme en Protestantisme

Answer 45

lees blz 22
heb geen zin om allemaal op te schrijven

Question 46

Reformatie

Answer 46

een beweging in de 16e eeuw die de Rooms-katholieke kerk wilde verbeteren. Het leidde echter uiteindelijk niet tot de gewenste hervormingen in de Katholieke kerk, maar tot een kerksplitsing.