trgovsko pravo lekcii 17-23 Flashcards
Дефинирај го АД
АД е т.д. кое со статутот има определена и во еднакви делови поделена основна главница каде акционерите учествуваат со по една или повеќе акции.
Кои карактеристики ги има АД?
1) АД е друштво на капитал
2) АД има основна главница која е поделена на еднакви делови
3) АД станува правен субјект од моментот кога ќе се регистрира во трговски регистар
4) АД може да се оснива и да го сголемува својот капитал преку јавен повик
5) АД можат да го осниваат 2 или повеќе јавни или физички лица
6) АД за обврските кон доверителите одговоара со целиот свој имот, а додека акционерите не одговараат за обврските на АД
Дефинирај кои лица се акционери
За акционери се сметаат сите физички или правни лица кои се запишани во книгата на акции во централниот депозитор на хартии од вредност
На кои начни може да се оснива АД според законот за т.д.?
Според законот на т.д. АД може да се оснива на 2 начини и тоа:
1) Симултано
2) Сукцесивно
Колку изнесува основната главница ако АД се оснива симултано, а колку сукцесивно?
Основаната главница на АД ако се оснива симултано не смее да биде помала од 25000 евра во денарска противредност, додека ако се оснива сукцесивно, тогаш не смее да е помала од 50000 евра во денарска противредност
Кажете колку треба да изнесува номиналниот износ на акцијата?
Номиналниот износ на една акција не смее да биде помал од 1 евро
Што е акција? (Деф.)
Акциите се сопственички харти од вредности кои претсавуваат доказ за сопственоста на дел од основната главница на АД
Какво право може да има имателот на акции?
Имателот на аскции (акционерот) се стекнува со право на учество во распределба на добивката (дивидендата) но исто така во зависност од видот и родот на акциите имаат право да учествуваат и во управувањето со АД.
Кои се трите основни значења на зборот акција?
3-те основни значења на зборот акција се:
1) Со зборот акција се означува дел од основната главница на АД
2) Со зборот акција се означува членство во АД
3) Со зборот акција се означува писмена исправа со која АД потврдува дела акционерот поседува влог или удел во основната главница на АД
Какви вредности среќаваме кај акциите и да се објаснат.
1) Номиналната вредност на акцијата е онаа која е назначена на самата акција
2) Билансната вредност се добива кога номиналната вредност ќе ја зголемиме онолку колку што има резервен фонд (номинална вредност + резервен фонд = билансна вредност)
3) Пазарна вредност е онаа што ја одредува пазарот, т.е. вредност по која акцијата се купува и продава на берзите.
Кои категории на акции ги знаеме и какви видови акции има во нив?
Разликуваме 3 видови акции и тоа:
1) Според сопственост на акцијата има:
А) Акции што гласат на име
Б) Акции што гласат на доносителот
2)Според редоследот на издавасње (емитување)
А) Акции од 1-ва емисија (основни акции)
Б) Акции од 2-ра емисија и понатаму…
3) Според содржината на правата во акцијата имаме:
А) Обични акции
Б) Приоритетни акции
Од колку делови е составена акцијата и да се објаснат.
Акцијата е составена од 3 дела и тоа:
1 дел - се означува како обвивка на акцијата која мора да содржи некои соновни елементи од одлуката за издавање акции
2 дел - купонски табак кој ги содржи купоните за наплата на дивидендата
3 дел - талонот со кој сопственикот на акцијата го остварува правото за добивање на нов купонски табак за наплта на дивиденда
Кои се обични а кои проиритетни акции и да се објаснат.
Обичните акции се најчест вид акции кои можат да гласат и на име и на доносител. Ваквите видови акции на сопственикот му даваат право да учествува во управувањето на АД, но и во распределва на добивката (дивидендата), додека приоритетните акции се ониекои на сопственикот му даваат поголеми права отколку обичната акција.
Кои приоритети треба да ги има приоритетната акција?
Тие привилегирани права можат да бидат:
1) Право на првенствена наплата на добивката - дивиденда
2) Првенствена наплата на акцијата доколку АД оди во стечај или ликвидација.
Кои акции гласат на име а кои на доносителот?
Акции кои гласат на име се оние на кои е наведено името на нивниот сопственик, додека акции кои гласат на доносителот се оние каде не е наведено името на сопственикот, но за сопственик се смета лицето што ја поседува писмената усправа за акцијата.
Според какви системи може да се одвива управувањето со АД?
Управувањето со АД во пракцата може да биде според едностепен систем и двостепен систем на управување
Од колку членови е составен одборот на директори кај едностепениот систем на управување?
Кај едностепениот систем на управување одборот на директори може да има од 3 до 15 членови
Кои се извршни а кои неизвршни членови директори?
Извршни директори претежно го претставуваат менаџерскиот тим на АД и се задолжени во управувањето и раководењето на АД, го застапуваат АД кон трети лица и еден од директорите во одборот е избран за главен извршен директор
Неизвршни директори имаат право да вршат надзор над целокупното работење од страна на работење на извршните членови, ги контролираат трговските книги, годишните сметки, финансиските извештаи итн…
Кои се двата органи на управување кај двостепениот систем на управување?
Двата органи кај двостепениот систем на управување се:
1) Управниот одбор
2) Надзорен одбор
Од колку членови е составена управниот одбор, а од колку надзорниот одбор во АД?
Управниот одбор може да е составен од 3 до 11 членови, а пак надзорниот одбор исто така е составен од 3 до 11 членови.
За што може да одлучува управниот одбор во АД?
Управниот одбор може да одлучува за:
1) Затворање на АД
2) За намалување или проширување на предметот на работење на АД
3) За организациски промени во АД
4) За создавање на долгорочни соработки со други т.д.
5) За оснивање или престанок на подружниците на АД
Кои овластувања ги има надзорниот одбор во АД?
Насзорниот одбор во АД ги има следниве овластувања:
1) Го контролира управувањето на АД што го врши управниот одбор
2) Врши увид во трговските книги, годишните сметки, финансиските извештаи и на целокупната документација на АД
3) Го свикува акционерското собрание секогаш кога за тоа налагаат интересите на АД
Кога престанува правниот субјективитет на т.д.?
Престанокот на т.д. сам по себе не доведува и до престанок на правниот субјективитет на т.д. Само после спроведената постапка за ликвидација престанува и правниот субјективитет на т.д. Според тоа, ликвидацијата се јавува како правна последица од престанокот на т.д.
Наведете ги случаите на престанок на т.д. (ДОО и АД).
Случаите на престанок на т.д. се:
1) Со истек на договорот за оснивање
2) Со статусните промени
3) Со одлука на содружниците - акционерите
4) Со ликвидација или стечај
5) Со судска одлука
