tkanki Flashcards
cechy zwierząt (jakie komórki i ich budową,żywność i rozwój)
organizmy eukariotyczne, wielokomórkowe. mają lizosomy, nie posiadają ściany komórkowej. są cudzożywne, przechodzą rozwój zarodkowy
kryteria podziału wg listków zarodkowych
dwuwarstwowce (gąbki, parzydełkowce)
trójwarstwowce (pozostałe)
kryteria podziału wg wtórnej jamy ciała
acelomatyczne (płazińce)
pseudocelomatyczne (nicienie)
celomatyczne (pierścienice, stawonogi, mięczaki, szkarłupnie, strunowce)
rozwój zarodkowy zwierząt
rozmnażają się płciowo za pomocą gamet, gamety powstają poprzez podział MEJOTYCZNY komórek macierzystych (mejoza pregamiczna)
zapłodnienie
połączenie komórki jajowej z plemnikiem w wyniku którego powstaje ZYGOTA
bruzdkowanie
seria podziałów mitotycznych, w wyniku której powstaje coraz więcej komórek, a wielkość zarodka nie ulega zmianie
gastrulacja
proces formowania się listków zarodkowych
liczba listków zarodkowych
u dwuwarstwowcow ektoderma i endoderma
u trojwarstwowcow ektoderma mezoderma i endoderma
narządy i układy powstające z ektodermy
• powłoki ciała
• układ nerwowy
• narządy zmysłów
narządy i układy powstające z endodermy
• nabłonek przewodu pokarmowego
• gruczoły trawienne
• nabłonki narządów oddechowych
narządy i układy powstające z mezodermy
• mięśnie
• uklady : krwionośny, wydalniczy i rozrodczy
• szkielet u kręgowców
celoma
wtórna jama ciała
podział ze względu na jamy ciała
acelomatyczne, pseudocelomatyczne, celomatyczne
zwierzęta acelomatyczne
nie mają wtórnej jamy ciała, przestrzeń między ekto a endoderma wypełniają komórki mezodermy
zwierzęta pseudocelomatyczne
nie mają wtórnej jamy ciała, między endoderma a mezoderma powstaje u nich pierwotna jama ciała przypominająca celomę
zwierzęta celomatyczne
mają wtórną jamę ciała (celomę) oddzielającą przewód pokarmowy od zewnętrznej ściany ciała
symetria promienista
mają zazwyczaj zwierzęta osiadłe, dzięki temu mogą odbierać bodźce i pobierać pokarm ze wszystkich kierunków
symetria dwuboczna
mają zwierzęta wolno żyjące
ostateczne tkanki zwierzęce
nabłonkowa, łączna, mięśniowa i nerwowa
pochodzenie tkanki nabłonkowej
ektoderma, mezoderma, endoderma
pochodzenie tkanki łącznej
mezoderma
pochodzenie tkanki nerwowej
ektoderma
pochodzenie tkanki mięśniowej
mezoderma
cechy komórek tkanki nabłonkowej
• ułożone w zwarty sposób
• osadzone na błonie podstawnej
• na powierzchni niektórych typów występują rzęski (nabłonki migawkowe)
błona podstawna
warstwa substancji międzykomórkowej zbudowana głównie z kolagenu. umożliwia zachowanie kształtu komórek nabłonka i umożliwia transport substancji między tkankami
nabłonek jednowarstwowy płaski
• dzięki spłaszczeniu mogą transportować substancje
• jedno, centralne położone jądro komórkowe
• pełni funkcję bariery fizycznej i umożliwia transport substancji
• powierzchnią skrzeli, ściany pęcherzyków płucnych, wyściółka naczyń krwionośnych
nabłonek jednowarstwowy sześcienny
• sześcienne komórki z centralnie położonym jądrem komórkowym
• wydziela i wchłania substancje
• części wydzielnicze gruczołów , ściany kanalików nerkowych
nabłonek jednowarstwowy walcowaty
• walcowate komórki
• jądro komórkowe położone blisko błony podstawnej
• wydziela i wchłania substancje, stanowi barierę fizyczną
• wyściela przewód pokarmowy
nabłonek jednowarstwowy wielorzedowy
• komórki nierównomierne
• jądro komórkowe na różnej wysokości
• wydziela i wchłania substancje
• pokrywa drogi oddechowe
nabłonek wielowarstwowy płaski
• komórki ułożone na wielu warstwach, spłaszczają się w miarę wzrostu odległości od błony podstawnej
• pełni funkcję ochronną
• pokrycie ciała większości kręgowców (nabłonek rogowaciejący)
• pokrycie przełyku, odbytu i pochwy (nabłonek nierogowaciejący)
cechy komórek tkanki łącznej
• ułożone w luźny sposób
• wytwarzają substancje komórkowa (substancja podstawowa, włókna białkowe, włókna sprężyste zbudowane z elastyny
typy tkanki łącznej właściwej
zarodkowa, siateczkowa, włóknista, tluszczowa
tkanka łączna podporowa
chrzestna, kostna
tkanka łączna płynna
krew, limfa, hemolimfa
tkanka siateczkowa (łączna właściwa)
• zbudowaną z fibroblastów i substancji podstawowej
• jej komórki tworzą sieć a w jej okach znajduje się substancja komórkowa i limfocyty
• bierze udział w reakcjach immunologicznych organizmu
• tworzy szpik kostny (funkcja kosciotworcza)
• szpik kostny, węzły limfatyczne, śledziona
tkanka włóknista luźna (wiotka)(łączna właściwa)
• złożona z różnych rodzajów komórek i dużej ilości substancji podstawowej w której występują nieregularnie ułożone białka
• opierają się na niej inne tkanki, wypełnia przestrzenie między narządami
tkanka włóknista zbita (zwarta)(łączna właściwa)
• komórki i mała ilość substancji podstawowej, liczne włókna kolagenowe
• tworzy więzadła i ścięgna
tkanka tłuszczowa żółta (łączna właściwa)
• komórka zawiera jedną dużą krople tłuszczu
• pełni funkcję zapasową, amortyzująca i termoizolacyjną
• pod skórą, wokół narządów wewnętrznych
tkanka tłuszczowa brunatna (łączna właściwa)
• komórki zawierają wiele kropli tłuszczu i liczne mitochondria
• pełni funkcję termoregulacyjna
tkanka chrzęstna
utworzona z komórek chrzestnych (chondrocytow) znajdujących się w jankach chrzestnych i substancji międzykomórkowej
tkanka chrzęstna szklista
• w substancji międzykomórkowej gęsto ułożone równomierne włókna kolagenowe
• wytrzymałą na ściskanie
• powierzchnie stawowe kości, połączenie mostka z zebrem
tkanka chrzęstna sprężysta
• w substancji międzykomórkowej liczne nieregularne włókna sprężyste
• sprężysta i podatna na zginanie
• małżowina uszna, krtan, część chrzęstna nosa
tkanka chrzęstna włóknista
• w substancji międzykomórkowej równolegle ułożone pęczki włókien kolagenowych
• wytrzymała na rozerwanie
• krążki międzykręgowe, spojenie łonowe
tkanka kostna
• złożona z substancji międzykomórkowej i komórek kostnych
• substancja międzykomórkowa zawiera sole mineralne i włókna kolagenowe
rodzaje komórek kostnych
• kosciotworcze (osteoblasty) budują kości i odpowiadają za regeneracje
• kostne (osteocyty) dojrzałe komórki powstające z kom kosciotworczych znajdują się w jamkach kostnych
• kosciogubne (osteoklasty) niszczą martwą i zbędną tkankę kostna
