tijdvak 7 Flashcards
begrippen
Aan het volk van Nederland
pamflet geschereven door Joan Derk van der Capellen tot den Pol
alleenheerschappij
regeringsvorm waarbij alle macht in handen is van een persoon
Bataafse Revolutie
revolutie in nederland tussen 1787 en 1813
ambacht
handwerk dat wordt aangeleerd om een beroep mee uit te oefenen
abolitionisme
stroming die streefde naar het afschaffing van de slavernij
Ancien Régime
bestuur van frankrijk gebaseerd op de standenmaatschappij en absolutisme
burgerij
de burgers
Bestorming van de Bastille
1789 het symbolische begin van de franse revolutie
burgerrecht
de rechten van de burgers
censuur
toezicht dat wordt gehouden door een overheid of een andere autoriteit op bijv de media
deïsme
het geloof dat god de wereld heeft geschapen maar voor de rest zich niet bemoeit met de wereld
Encyclopédie
reeks van boeken waarin alle kennis word verzameld
grondwet
de basis voor alle andere wetten
Franse Revolutie
de revolutie in frankrijk tussen 1789–1799 waardoor er een einde kwam aan het absolutisme
guillotine
voorwerp voor doodstraf/onthoofding vooral gebruikt tijdens de franse revolutie
genootschap
vereniging van mensen die genoten genoemd worden
herstel bisschoppelijke hiërarchie
het herstel van herstel bisschoppelijke hiërarchie in Nederland
ideologie
een idee hoe een ideale samenleving eruit zou moeten zien
imperialisme
Politiek van streven naar gebiedsuitbreiding door het veroveren of afhankelijk maken van andere landen of streken
industrialisatie
het proces van toenemende industrie machines ipv van mensen
kapitaal
het totaal van het vermogen van een onderneming
kiesrecht
het recht om te stemmen
Kinderwetje van Van Houten
wet waardoor kinderarbeid onder 12 werd verboden
klassenstrijd
maatschappelijk conflict tussen de verschillende sociale klassen
kleine luyden
het gedeelte van de lagere burgerij dat behoorde tot de gereformeerde publieke godsdienst
liberalisme
politiek-maatschappelijke stroming waarbij vrijheid centraal staat
Luddisme
een sociale beweging in engeland die zich verzette tegen de industralisatie en technologische ontwikkelingen
marxisme
een ideologische analyse van de samenleving waarbij de klassenstrijd centraal staat
modern imperialisme
Een vorm van imperialisme die verband houdt met de industrialisatie en het streven naar beheersing van hele gebieden
Monroe-doctrine
het Amerikaanse- en het Europese continent strikt gescheiden dienen te zijn en de staten zich niet in elkaars invloedssferen mengen. om het amerikaanse expansiepolitiek veilig te stellen van de europese invloedssfeer
Nationale Vergadering
Het lagerhuis van de franse republiek
natuurrecht
de rechten die de mens van nature heeft
Nederlands Verbond van Vakverenigingen
een koepelorganisatie van verschillende vakbonden in nederland
philosophes
de intulecutelen van de verlichting/rationalisten
ontginning
het veranderen van “woeste grond” voor agraisch of industrieel gebruik
Opiumoorlog
de oorlogen tussen china en engeland over de invoer en smokkel van opium in china door de engelsen
schutterij
lokale militie
rationalisme
een filosofische stroming die uitgaat dat rede de voornaamste bron van kennis is
privileges
voorrechten
reactionair
iemand die vanuit politieke overtuiging een situatie uit het verleden wil herstellen
Toleranzpatent
ingevoerd door jozef II waardoor andere religies naast katholiek meer rechten kregen
verlichting
een cultureel-fliosofische stroming in europa
proletariaat
de werkendeklasse (arbeiders)
Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger
de eerste fundamentele nederlandse tekst over grondrechten
Realpolitik
pragmatisch en feitelijk politiek handelen
Reform Bill
de districten in engeland werden aangepast waardoor de steden beter gerepresenteerd werden
Rerum Novarum
boek geschreven door paus leo XIII
Rights of Man
boek geschreven door Thomas paine waarin de idealen van de franse revolutie worden verdedigd
Rijksdag
Het parlement van duitsland
Risorgimento
periode van italiaanse eenwording
Romantiek
kunststoming waarbij de nietigheid van de mens en de grootsheid van de natuur centraal staan
schoolstrijd
conflict in nederland over de inrichting van het onderwijs
Slag bij Gettysburg
een van de grootste veldslagen van de amerikaanse burgeroorlog
sociale wetten
wetten die werkeloosheid, armoede, ziekte en ouderdom moeten bestrijden
Sociale kwestie
het vraagstuk over de slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders
Staatsgreep
een (poging tot) illigale afzetting van de acutele regering
verstedelijking
urbanisatie, toenemend aantal inwoners dat in steden woont
verzuiling
de verderling van de samenleving op basis van verschilende op sociaal-culturele situaties
verzorgingsstaat
een bestuurlijk systeem waarbij de overheid deels verantwoordelijk is voor het welzijn van haar inwoners
Woningwet
wetten voor betere/meer woningen
White man’s burden
gedicht over de beschavingsmissie
zelfbeschikkingsrecht
het recht op eigen keuze voor het individu
