Theorie Flashcards
Miles Davis 1st Quintet, wie zaten erin en welke platen (noem er vijf):
Miles Davis (tp.), John Coltrane (ts.), William ‘Red’ Garland (p.), Paul Chambers (b.), Joseph ‘Philly Joe’ Jones (d.) en soms Julian ‘Cannonball’ Adderley (as.)
- Cookin’ with the MIles Davis Quintet
- Relaxin’ with the Miles Davis Quintet
- Workin’ with the Miles Davis Quintet
- Steamin’ with the MIles Davis Quintet
- Milestones
Miles Davis 2nd Quintet, wie zaten erin en welke platen (noem er drie):
Miles Davis (tp.), Wayne Shorter (ts.), Herbie Hancock (p.), Ron Carter (b.), Tony Williams (d.)
- Miles Smiles
- Nefertiti
- Miles in the Sky
Miles Davis Quintet op Kind of Blue:
Miles Davis (tp.), John Coltrane (ts.), Bill Evans (p.), Paul Chambers (b.), Jimmy Cobb (d.)
John Coltrane’s ‘Classic’ Quartet:
John Coltrane (ts. ss.), McCoy Tyner (p.), Jimmy Garrisson (b.), Elvin Jones (d.)
Waarom was Miles Davis zo belangrijk? Noem vier redenen:
- Invloedrijk en omvangrijk oeuvre op plaat (plaat als medium).
- Zet een aantal trends in: Cool Jazz, Modale Jazz, Jazz-rock en Fusion.
- Jong publiek.
- Ontwikkelt een eigen groepsbenadering.
Wat zijn kenmerken van Miles Davis’ klank? Noem er vijf:
- Specifieke begin en eindklank (‘bends’).
- ‘Harmon mute’.
- ‘Half-valve’-techniek.
- Weinig vibrato, ingetogen geluid.
- Speelt veel in middenregister (‘cool’).
Wat zijn kenmerken van Miles Davis’ stijl? Noem er vijf:
- Unieke timing, met veel gebruik van stiltes.
- Vrij in het tempo (los van de ritmische ‘pulse’)
- Verhalende, melodische speelwijze.
- ‘Economisch notengebruik’: eenvoudige lijnen, veel herhaling.
- Melodische parafrase.
Wat zijn de twee belangrijkste eigenschappen van ‘modale jazz’?:
- Het gebruik van andere dan de gangbare majeur en mineur toonladders.
- Afwezigheid van gangbare akkoordopeenvolgingen.
Welke stijlen waren gangbaar in Nederland tussen ‘45 en ‘66?:
- Oude Stijl
- Swing
- Moderne Jazz (‘cool jazz’)
- Radio-orkesten
In welke twee categorieën is Hard Bop te onderscheiden?
- Continuering van Bebop
2. Op bebop gebaseerde ‘soul-jazz’
Hoe verschilde Hard Bop van Bebop (1ste variant)? Noem vijf kenmerken:
- Kleinere ensembles (kwintetten).
- Klankkleur rauwer, zwaarder, voller.
- ‘Busy drumming’
- Niet gebaseerd op standards!!!
- Thema’s vaak meerstemmig gespeeld
Noem vijf kenmerken van ‘soul-jazz’:
- Simple, catchy melodies.
- Thema’s vaak meerstemmig.
- Nadruk op ‘groove’
- Composities niet gebaseerd op standards.
- Invloeden uit verscheidene genres (blues, rhythm and blues, gospel, soulmusic)
Noem vijf kenmerken van John Coltrane’s klank:
- Op tenorsax: groot, donker, vol, intens, energiek
- Op sopraansax: esoterisch, exotisch, doordringend
- In ballads: sereen en lyrisch
Noem vijf kenmerken van John Coltrane’s stijl:
- ‘Sheets of Sound’ (super-double time, lange passages van 16e noten).
- ‘Extended techniques’: alternate fingerings (verschillende manieren om zelfde noot te spelen) en multiphonics (twee en -drieklanken).
- ‘Pedal points’: aanhoudende bas.
- Nieuwe modaliteit (want lengte solo’s onbepaald).
- Spiritualiteit en ‘world music’.
Wat is het belang van John Coltrane’s ‘Giant Steps’ (1959)?
Nieuwe akkoordprogressies:
In plaats van quintgerelateerde akkoordprogressies (standaards), nu grote tertsgerelateerde akkoordprogressies (lange afstanden: Giant Steps). Net als het leren van een nieuwe taal: bij het leren van quintgerelateerde stappen is het als leren van Duits, bij grote terts als het leren van Chinees.
Wat zijn kenmerken van Coltrane’s muziek in zijn ‘Final Years’?
- Grotere bezettingen.
- Naadloos van thema naar improvisatie.
- Abstracte motivische ideeën.
- Geen akkoordprogressies meer.
- Verschillende ‘tonal centers’.
- Spiritualiteit.
Noem vijf kenmerken van Free Jazz:
- Vrij van voorgeschreven akkoordprogressies.
- Nadruk op manipulatie toonhoogte en klank: beweegt weg van harmonische en melodische beweging.
- Nadruk op textuur: hoe verhouden ‘stemmen’ zich tot elkaar?
- Nadruk op groepsinteractie.
- Niet-Europese invloeden (protest!)
(Soms vrij van andere conventies als swing, tempo, metrum, toonsoort, instrumentbenadering)
Vanaf ca. 1960 is er teruglopende belangstelling voor traditionele jazz in Nederland. Noem vier redenen:
- Babyboomers 18 in jaren ‘60.
- Televisie
- Veranderende jongerenculturen (provo’s, hippies)
- Verlaten Amerikaanse voorbeelden vanwege internationale politiek (Vietnamoorlog ‘64) en ideologie (kapitalisme, materialisme)
Wat is het belang van Misha Mengelberg? Noem drie redenen:
- Introduceert ‘fluxus’: vervagen grenzen beeldende kunst en muziek.
- Muziektheater of muziek en theatraliteit.
- Oprichter ICP (Instant Composers Pool)
Wat is de ‘richtingenstrijd’?
Noem vijf verschillen:
Een strijd van ideeën binnen de jazzwereld in Nederland vanaf de jaren ‘60: ‘traditionele’ jazzmusici vs de ‘impro’s’ (‘Hollandse School’).
- Amerikaanse traditie vs eigen idioom
- Vakmanschap vs artistiek proces
- Professionaliteit vs vernieuwing/originaliteit
- Financiële autonomie vs subsidie
- Jazz moet swingen vs cultureel/sociaalpolitieke doelen
Noem vijf paradoxen van de ‘Hollandse School’:
- Anti-establishment, maar afhankelijk van overheid
- Anti-commercie, maar subsidiërende overheid
- Vrije kunstenaars, maar hoge organisatiegraad
- Leerorkesten, met traditionele aanpak
- Nadruk op vernieuwing, maar lang veel van hetzelfde
Noem vijf kenmerken van de ‘Hollandse School’:
- Samengaan van vrije improvisatie en compositie.
- Bewust anti of on-Amerikaans.
- Non-conformisme
- Theatraliteit
- Maatschappelijk zeer geëngageerd: zelfbeschikking, anti-hiërarchisch/democratisch
Noem vijf kenmerken van jazz-rock/funk-jazz:
- Van akoestisch naar elektrisch.
- Hoofdrol voor basgitaar en basgitarist.
- Heel ander klankideaal: hard, doordringend, percussief.
- Minder ruimte voor improvisatie.
- Striktere ritmiek.
Hoe verschilt fusion van jazz-rock? Noem vijf verschillen:
- Complexere thema’s en harmoniek
- Solo’s over een of meer akkoorden
- Nadruk op hechter groepsgeluid.
- Lyrischer
- Toegang tot nieuwe digitale (!) elektronica vanaf 1980 (kleiner en goedkoper).
