test Flashcards
alfa-2 mimetyki krótkodziałające
salbutamol
fenoterol
terbutalina
alfa-2 mimetyki długodziałające
salmeterol (początek działania po 10-20 min)
formoterol (początek działania po 1-3 min)
Fenoldopam
wybiórczy agonista rec. D1
słaby antagonista alfa-2
-stosowany we wlewie dożylnym w warunkach szpitalnych w celu szybkiego obniżenia CTK, w tym fazy złośliwej (nie dłużej niż przez 48h)
phaeochromocytoma
guz chromochłonny rdzenia nadnerczy
-u pacjentów z phaeochromocytoma w moczu wykrywany jest podwyższone stężenie kwasu wanilinomigdałowego (VMA), który jest końcowym metabolitem katecholamin
MAO
COMT
enzymy rozkładające katecholaminy
-monoaminooksydaza (mitochondrium):
MAO-A ->gł. degradacja serotoniny w tkance nerwowej
MAO-B ->gł. degradacja dopaminy w tk. pozanerwowych
-katecholo-O-aminotransferaza (cytozol)
na czym polega leczenie ADHD?
na zwiększaniu stężenia katecholamin w synapsie
- ATOMOKSETYNA (inhibitor NET czyli transportera noradrenaliny zwrotnego - do błony prestnaptycznej)
- AMFETAMINA (która “wypycha” noradrenalinę i dopaminę z pęcherzyków presynaptycznych do synapsy)
- METYLOFENIDAT (pochodna amfetaminy, stosowana u dzieci, polepsza zdolność skupienia uwagi, może uzależnić)
na czym polega depresja?
na niedoborze katecholamin w synapsie (może być wywołana przez rezerpinę, która jest blokerem VMAT - czyli transportera dopaminy do pęcherzyków presynaptycznych, i tym samym powoduje uszczuplenie zapasów katecholamin)
Alkaloidy sporyszu
leki alfa-adrenolityczne (częściowi agoniści, częściowi antagoniści rec. alfa, dopaminergicznych i serotoninowych), leki stare, niespecyficzne Ergotamina Dihydroergotamina Dihydroergokryptyna Dihydroergotoksyna
leczenie zatrucia kokainą
np: FENOKSYBENZAMINĄ, która blokuje rec. alfaadrenergiczne (nie wolno stosować betablokerów w przypadku podejrzenia zatrucia kokainą, ponieważ noże to wywołać bardzo wysokie nadciśnienie!, - duże nagromadzenie katecholamin + zablokowane rec. beta -)
tyramina
sympatykomimetyk, składnik serów i czerwonego wina, który jest rozkładany przez MAO-A (może spowodować kryzys nadciśnieniowy leczony inhibitorami alfa, fentolaminą) chyba chodzi o zużycie MAO-A do metabolizmu tyraminy i przez to nagromadzenie katecholamin -> NT
hipotonia ortostatyczna
może zostać wywołana przez inhibitorów rec. alfa-1 (powoduje to dylatację żył, pobudzenie z receptorów alfa-1 umożliwia kontrolę ciśnienia przy zmianie pozycji ciała na pionową, brak tego odruchu ->hipotonia)
odruchowa tachykardia
jest wywoływana dylatacją żył (naczyń) -> hipotensją -> TACHYKARDIA (też może zostać wywołana przez antagonistów rec. alfa-1)
co może wywołać bradykardię?
hamowanie aktywności węzła SA (np. beta-blokery)
uwalniacze histaminy
- środki cieniujące zawierające jod
- atropina
- tubokuraryna
- morfina
efekty działania histaminy
- rozkurcz mięśni gładkich naczyń
- zwiększenie przepuszczalności naczyń
- skurcz mięśni gładkich innych niż w naczyniach
- pobudzenie wydzielania żołądkowego
- pobudzenie serca
hydroksyzyna
antagonista receptora histaminowego H1 (pierwszej generacji)
-ma on również działanie uspokajające
(difenhydramina i prometazyna też)
dimenhydrynat
antagonista receptora histaminowego H1 (pierwszej generacji)
-hamuje wymioty
(prometazyna i hydroksyzyna też)
rola n. V w migrenie
jego włókna afferentne wydzielają CGRP, substancję P, neurokininę A) do naczyń oponowych -> wazodylatację
zespół rakowiaka
w dobowej zbiórce moczu u pacjentów występuje zwiększony poziom kwasu hydroksyindolooctowego (który powstaje w rozkładzie serotoniny)
TELOTRISTAT (jest lekiem hamującym powstawanie serotoniny, stosowanym w leczeniu rakowiaka)
jest to inhibitor hydroksylazy tryptofanu (setotonina to inaczej 5-hydroksytryptamina, powstaje z tryptofanu)
zespół Rey’a
stłuszczenie mózgu i wątroby (u dzieci po stosowaniu aspiryny)
aspiryna a dna mocznowa
- małe dawki (<2g/dobę) - upośledzają wydalanie kwasu moczowego i może pogorszyć przebieg dny,
- dawki > 2g/dobę - działanie urykozuryczne! (mechanizm działanie jak PROBENECYDU)
Pyralgina
metamizol (NLPZ o lekkim działaniu rozkurczowym)
-mniej popularny o podobnym dzianiu propyfenazon
silnie przeciwbólowy
słabiej przeciwgorączkowy
bardzo słabo przeciwzapalny
skutki uboczne: stosunkowo często anafilaksja, może być mielotoksyczność i uszkodzenie wątroby)
NLPZ dla pacjentów z niewydolnością nerek
salicylany (poza kw. acetylosalicylowym)
nie powinno się stosować fenoprofenu (śródmiąższowe zapalenie nerek może wywołać)
NLPZ dla pacjentów z niewydolnością wątroby
należy unikać diklofenaku i sulindaku
toksyczność dla śluzówki żołądka wynika z hamowania której COX?
COX-1,
najmniej gastrotoksyczne są inhibitory COX-2 (spośród popularnych lepsze: ibuprofen, salsalat, diflunisal)
większa toksyczność: indometacyny, ketorolaku, tolmetyny
ryzyko chorób sercowo-naczyniowych wynika z hamowania której COX?
COX-2
wybiórcze inhibitory COX-2
bezpieczne dla żołądka w terapiach chorób zapalnych stawów, dolegliwości bólowych z układu ruchu
-nie hamują czynności płytek krwi (mogą być stosowane np. po zabiegach chirurgicznych
w Polsce: etorykoksyb, celekoksyb
Waldek-
Rofek-
Lumirak- (-koksyb)
wycofane -> ryzyko zakrzepicy
leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe (nie NLPZ)
czasem do nich zaliczany jest też METAMIZOL (pylafgina
paracetamol (acetaminofen)
flupirtyna
nefopam
lek bezpieczny u dzieci i kobiet w ciąży (oprócz I trymestru (gdy prawidłowo stosowany i nie ma chorób wątroby)
PARACETAMOL
postulowane mechanizmy działania paracetamolu:
1) hamowanie “mózgowej” COX-3
2) mechanizm “oksydoredukcyjny” (polagało by to na trwałym utrzymywaniu enzymu COX w stanie zredukowanym
odtrutka w zatruciu paracetamolem
acetylocysteina (donor-SH)
inhibitory oksydazy ksantynowej
ALLOPURYNOL i FEBUKSOSTAT
wchodzą w niebezpieczną interakcję z azatiopryną i merkaptopuryną (analogi puryny), czyli lekami, które są metabolizowane przez ten enzym
które prostaglandyny biorą udział w owulacji i zagnieżdżaniu jaja w macicy?
wytwarzane przez COX-2
czynniki kurczące mięsień macicy u ciężarnych
silnie PGF2alfa
słabiej PGE2 i TXA2
jak działa PGE2 na mięśnie macicy u kobiet nie będących w ciąży?
rozkurcza je
PG podawana we wstrzyknięciach do ciał jamistych w leczeniu dysfunkcji erekcji (ze względu na swoje działanie rozszerzające mięśnie gładkie)
PGE1
depresanty CNS
- antyhistaminiki I generacji
- alkohol
- barbiturany
- neuroleptyki
depresja
jest to niedobór monoamin (serotoniny, noradrenaliny i dopaminy) w synapsach CNS